دریافت لینک صفحه با کد QR
هانی‌زاده: حوادث عراق به درگیری‌های قومی دامن می‌زند
رمزگشایی از ناآرامی‌ها در کرکوک عراق/ بعثی‌ها صحنه‌گردان ماجرا هستند؟
14 شهريور 1402 ساعت 11:54
به نظر می‌رسد که دولت مرکزی عراق دنبال حل ریشه ای مساله کرکوک است. اما با توجه به اینکه این دولت دنبال جدا کردن کرکوک و الحاق آن به اقلیم کردستان است، این امر موجب مخالفت رهبران اقلیم شده. این یک چالش جدی هم برای دولت مرکزی و هم اقلیم کردستان است.
کرکوک عراق درگیر تنش شده است. تنش‌هایی که باعث شده برخی از ناظران نسبت به گسترش به سمت دیگر شهرهای عراق نگرانی زیادی داشته باشند. درگیری‌های شهر نفت‌خیز کرکوک تاکنون تعدادی کشته و زخمی داشته است. آنطور که یورونیوز نوشته این اختلافات بر سر ساختمانی در کرکوک است که زمانی مقر حزب دمکرات کردستان (KDP) بود، اما ارتش عراق از سال ۲۰۱۷ از آن به عنوان پایگاه خود استفاده می‌کند. دولت عراق تصمیم دارد تا این ساختمان را به حزب دموکرات برگرداند. اما این موضوع با مخالفت شدید عرب‌ها و ترکمن‌های ساکن در کرکوک مواجه شده. مخالفان در مقابل ساختمان چادر زده و جاده را سد کردند. نخست وزیر عراق محمد السودانی دستور منع رفت و آمد در شهر را برای جلوگیری از تشدید خشونت صادر کرده و از احزاب سیاسی، سازمان های اجتماعی و رهبران جامعه خواسته تا نقش خود را در جلوگیری از نزاع و حفظ امنیت، ثبات و نظم ایفا کنند. کرکوک در سالهای حضور داعش در عراق دچار مصیبت‌های فراوان شد و در حال حاضر تحت کنترل دولت مرکزی است.سخنگوی پلیس کرکوک بامداد یکشنبه اعلام کرد که در این تظاهرات چهار جوان کُرد کشته و ۹ نفر دیگر زخمی شدند. مسرور بارزانی نخست وزیر منطقه کردستان و حزب اتحادیه میهنی از نخست وزیر عراق خواستند که برای کنترل وضعیت کرکوک، فورا وارد عمل شود و به درگیری‌های این شهر پایان دهد.
به گزارش کبنا، حسن هانی‌زاده_ کارشناس مسائل کشورهای عربی_ در مورد وضعیت کرکوک با خبرآنلاین گفت‌وگو انجام داده که در ادامه آن را می‌خوانید.
کرکوک شهری است که از حملات داعش آسیب شدیدی متحمل شده. این شهر وضعیت سیاسی نابه سامانی هم دارد. همزمان سه قومیت عراقی در کرکوک ساکن هستند. زمینه‌های درگیری در این شهر چیست؟
شرایط کرکوک در اقلیم کردستان کاملا پیچیده است. به اعتبار اینکه ماده ۴۱ از قانون اساسی عراق وضعیت کرکوک را به یک همه پرسی در آینده وابسته کرده است و این وضعیت به خاطر شرایط اجتماعی و وجود قومیت‌های مختلف کرد و عرب و ترکمن در عراق پیچیده‌تر شده. اخیرا با توجه به اینکه محدودیت هایی برای رفت و آمد ساکنان عرب زبان کرکوک از سوی کردها و نیروهای وابسته به کردستان عراق به وجود آمده؛ یک سری درگیری‌های فردی پیش آمد که گسترده‌تر شد و برخی از طوایف موجود در این ناحیه وارد عمل شده و با نیروهای محلی اقلیم کردستان درگیر شدند. به نظر می‌رسد یک سری عوامل برای ایجاد آشوب در عراق و ناامنی در اقلیم کردستان پشت این شورش ها و درگیری ها وجود دارد. به نظر اوضاع برای دولت مرکزی و اقلیم کردستان بسیار خطرناک است و اگر برای این وضعیت یک سلسله تصمیمات و گفتگوهایی صورت نگیرد، احتمالا مشکلاتی برای اقلیم و دولت مرکزی پیش می‌آید.
دولت السودانی برای حل چنین مساله‌ای که ریشه دار به نظر می‌رسد، تا چه اندازه توان و امکانات دارد؟ به طور کلی برای جلوگیری از تنش‌های بیشتر چه راه‌هایی در مقابل کرکوک قرار می‌گیرد؟
به نظر می‌رسد که دولت مرکزی عراق دنبال حل ریشه ای مساله کرکوک است. اما با توجه به اینکه این دولت دنبال جدا کردن کرکوک و الحاق آن به اقلیم کردستان است، این امر موجب مخالفت رهبران اقلیم شده. این یک چالش جدی هم برای دولت مرکزی و هم اقلیم کردستان است. اما با توجه به تفسیر ماده ۴۱ پارلمان باید وارد عمل شود تا یک تبصره برای روشن شدن وضعیت کرکوک داشته باشد تا از کشتار و بحران جدید در این کشور جلوگیری کند. به نظر می رسد که دولت السودانی دنبال این است که شرایط را به گونه ای حل کند که نیازی به لشکرکشی و اعزام نیروهای نظامی به کرکوک نباشد.
عراق با مشکلات پیچیده‌ای رو به رو است که مساله کرکوک فقط یکی از آنهاست. آیا امکان این موضوع وجود دارد که آتش خشم مردم این منطقه به دیگر شهرهای عراقی هم سرایت کند و زمینه ساز درگیری‌های مسلحانه شود؟
یکی از مشکلات پیچیده در عراق بازسازی نیروهای بعث است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که اخیرا رغد صدام با کمک برخی از سران حزب بعث در اردن سازماندهی کرده اند تا آشوب‌ها را در عراق دامن بزنند. به نظر می‌رسد دولت عراق باید هوشمندانه این مشکل را حل کند و مانع از قدرت‌گیری و سازماندهی هزاران نفر از اعضای حزب بعث عراق شوند. این افراد باعث درگیری‌های قومیتی در این کشور می‌شوند. این گروه‌ها در حال تحریک قومیت ها هستند.
وضعیت کرکوک هم کاملا پیچیده است و دولت السودانی باید سریعا این وضعیت را روشن کرده و اقدامات لازم را برایش انجام دهد. در غیر این صورت ممکن است آتشی که به جان کرکوک افتاده دامن بقیه شهرهای دیگر عراق را هم بگیرد.
ادامه تحولات کرکوک/ گفت‌وگوی السودانی با بارزانی و واکنش چارچوب هماهنگی
ایسنا نوشت: نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس حزب دموکرات کردستان بر ضرورت افزایش تلاش برای برخورد با کسانی که در پی بر هم زدن امنیت استان کرکوک هستند، تأکید کرد.
در ادامه تحولات پس از ناآرامی‌های شب گذشته در کرکوک، «محمد شیاع السودانی»، نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس حزب دموکرات کردستان و رئیس اقلیم کردستان عراق بر ضرورت افزایش تلاش برای برخورد با کسانی که در پی بر هم زدن امنیت استان کرکوک هستند، تأکید کرد.
به نقل از میدل ایست نیوز، بر اساس بیانیه رسمی دفتر نخست‌وزیر عراق، «محمد شیاع السودانی» در گفت‌وگوهای تلفنی با مسعود بارزانی و نیچروان بارزانی بر ضرورت اعمال قانون توسط نیروهای امنیتی به منظور حفظ مسالمت اجتماعی در کرکوک تأکید کرد.
وی همچنین در گفت‌وگو با نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، بر اهمیت بستن راه به روی عناصر غیرمسؤول آن هم پس از شکست تروریسم در استان تأکید کرد و گفت که دستورات لازم را برای تحقیق درباره علت جان باختن یکی از شهروندان و زخمی شدن برخی افراد صادر کرده است.
از سوی دیگر، چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه با انتشار بیانیه‌ای از همه نیروهای سیاسی خواست که از گفتمان متشنج فاصله بگیرند و برای بازگشت آرامش بکوشند و از دستگاه‌های امنیتی در کرکوک حمایت کنند.
در بیانیه این نیروها آمده که خشونت و تنش راه حل مسائل کرکوک نیست و تأکید شده که چارچوب هماهنگی از دستورات صادره از جانب فرمانده کل نیروهای مسلح برای کنترل اوضاع و ثبات در استان حمایت می‌کند.
در این بیانیه تأکید شده که ثبات کرکوک مسؤولیت همگانی است.
بیانیه شدیداللحن مسعود بارزانی در واکنش به حوادث کرکوک
مسعود بارزانی، رئیس حزب دموکرات کردستان نسبت به ناآرامی در کرکوک واکنش نشان داد. رئیس حزب دموکرات کردستان در واکنش به ناآرامی‌ها در کرکوک تهدید کرد که بهای ریختن خون فرزندانمان در کرکوک سنگین خواهد بود.
به گزارش الفرات نیوز، وی گفت که درخصوص اوضاع کرکوک باید بگویم که مدت‌ها گروه از مانع تراشان و اغتشاش گران، مانع افتتاح مقر حزب دموکرات کردستان در کرکوک هستند.
وی گفت که این افراد اقدام به بستن جاده‌های اصلی منتهی به اربیل و کرکوک کردند و به شهروندان اجازه ندادند اعمال روزانه خود را انجام دهند و به صورت طبیعی سفر کنند و وضعیت نامناسب و بسیار خطرناکی را برای مردم کرکوک ایجاد کردند.
بارزانی افزود: همواره تاکید کردیم که کرکوک باید نمونه‌ای برای همزیستی مسالمت آمیز، برادری و اتحاد میان همه طیف‌های جامعه باشد؛ اما این اقدامات نادرست و غیر قانونی، تلاشی برای فتنه انگیزی و ویران کردن زندگی مشترک در کرکوک است.
رئیس حزب دموکرات کردستان گفت که تعجب برانگیز است که نیروهای امنیتی و پلیس مانع این رفتار غیرقانونی در روزهای گذشته نشدند و امروز از خشونت علیه جوانان کرد و تظاهرات کنندگان در کرکوک استفاده شد و خون جوانان کرد ریخته شد.
بارزانی تصریح کرد که اقدامات و رفتارهای این چنینی ابدا قابل قبول نیست و عواقب بسیار بدی خواهد داشت و بهای ریختن خون فرزندانمان در کرکوک سنگین خواهد بود.
بارزانی از نخست وزیر دولت فدرال عراق خواست مانع این موانع و آشوب، سرکوب، تبعیض و سنگ اندازی‌ها شود که به صورت مستقیم همزیستی و ثبات در کرکوک و سایر مناطق را هدف قرار می‌دهد.
از طرفی دیگر مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز خواستار مداخله فوری السودانی برای کنترل وضعیت غیر قابل قبول در کرکوک و حفظ جان شهروندان شد.
همزمان، ژنرال عبدالامیر یارالله، رئیس ستاد ارتش عراق، ریاست جلسه‌ای گسترده با حضور مقامات ارشد امنیتی استان در ستاد عملیات کرکوک را بر عهده گرفت.
وی در این جلسه تأکید کرد که مأمور بازگشت امنیت به کرکوک و اطلاع از جزئیات تحولاتی است که در استان رخ داده است.
پلیس کرکوک: با حاملان سلاح و نفوذی‌ها به شدت برخورد می‌شود
پلیس کرکوک در پی ناآرامی‌های شنبه در این شهر تاکید کرد که اجازه نخواهد داد هیچ طرفی امنیت شهر را از بین ببرد.
پلیس استان کرکوک در عراق توضیح داد که به صورت حرفه‌ای عمل می‌کند و از همه فرزندان این شهر بدون هیچ تبعیضی حمایت خواهد کرد.
به گزارش الفرات نیوز، در بیانیه پلیس کرکوک پس از ناآرامی‌های شنبه آمده است که همه فرماندهان نیروهای امنیتی برای حفظ جان تظاهرات کنندگان حضور دارند و آنچه برخی نفوذی‌ها انجام می‌دهند، بیان کننده همزیستی مسالمت آمیز در میان فرزندان این شهر نیست.
پلیس کرکوک تاکید کرد که نیروهای ارتش و همه واحدهای امنیتی در کنار فرزندان کرکوک به صورت برابر و برای حفظ امنیت آنها بنابر دستورات وزیر کشور می‌ایستند و اجازه نخواهند داد هیچ طرفی امنیت شهر را از بین ببرد.
در بیانیه پلیس کرکوک آمده است که اقدامات قانونی سختی علیه دارندگان سلاح اتخاذ و از آنها شکایت خواهد شد.
ناآرامی‌ها در کرکوک پس از آن آغاز شد که گروهی از کردهای ساکن کرکوک در تظاهراتی خواستار بازگشایی جاده کرکوک به اربیل شدند و در برابر، گروهی از ترکمان‌های ساکن کرکوک نیز تظاهرات مشابهی در مخالفت با بازگشایی این جاده برگزار کردند.
این تظاهرات به درگیری میان دو طرف انجامید و نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان وارد عمل شدند.
پیش از این نخست وزیر عراق به نیروهای مسلح دستور داد ممنوعیت آمد و شد در کرکوک اعمال و عملیات امنیتی گسترده‌ای را در مناطق شاهد اغتشاش برای بازرسی دقیق آغاز کنند.
نخست وزیر عراق عصر روز گذشته، ضمن دستور برای تشکیل کمیته تحقیقات درخصوص حادثه کرکوک، بر محاکمه مقصران آن تاکید کرد.
رئیس جمهور عراق و شماری از چهره‌های سیاسی عراقی نیز به این حوادث واکنش نشان دادند و خواستار خویشتنداری همه طرف‌ها شدند.
عبداللطیف رشید، رئیس جمهوری عراق گفت: با نگرانی فراوان تحولات اوضاع در استان کرکوک را دنبال می‌کنیم.
براساس بیانیه ریاست جمهوری عراق، وی گفت: همواره بر اهتمام شدید نسبت به فراگیری صلح در سراسر کشور تاکید می کنیم بنابراین از همه طرف‌های مرتبط با تحولات تاسف بار در کرکوک می‌خواهیم از هرگونه تهدید یا استفاده از قدرت خودداری کنند.
رشید همه را به ترجیح دادن منافع ملت و ثبات کشور بر هرگونه منافع دیگر فراخواند.
رئیس جمهوری عراق بر لزوم روی آوردن به گفت‌وگوی سازنده به عنوان وسیله‌ای برای آرامش تنش کنونی با هدف حفظ دستاوردهای همه طیف‌های ملت عراق و عدم فرصت دهی به گروه‌های تروریستی با هدف برهم زدن اوضاع و ایجاد نابسامانی و مباح شمردن خون مردم عراق تاکید کرد.
رشید با بیان اینکه کرکوک نماد برادری عراق و جمع کننده همه طیف‌ها بوده و هنوز هست، گفت: اجازه سیاه نمایی چهره آن را نخواهیم داد.
رئیس جمهوری عراق از دولت فدرال و نیروهای امنیتی خواست به صورت جدی برای کنترل اوضاع در شهر و کنترل امنیت و حاکمیت قانون در راستای حفظ صلح عادلانه مداخله کنند.
وی همچنین از همه طرف‌های سیاسی، اجتماعی و ملی خواست به نقش خود برای جلوگیری از فتنه در جهت حفظ ثبات کرکوک و امنیت شهروندان آن عمل کنند.
کرکوک در هفته‌های گذشته نیز شاهد ناآرامی‌هایی در اعتراض به دستور دولت مرکزی درباره تخلیه ساختمان‌های حزب دموکرات کردستان از گروه‌های دیگر به منظور تحویل دادن مجدد آنها به دموکرات بوده است.
از سال ۲۰۱۷ و پس از برگزاری همه‌پرسی ناکام برای استقلال اقلیم کردستان عراق، نیروهای ارتش عراق وارد کرکوک که منطقه مورد مناقشه میان بغداد و اربیل است، شدند و کنترل شهر را از دست نیروهای کرد خارج کردند.
درخواست السودانی از احزاب سیاسی عراق در کرکوک
ایسنا نوشت: نخست‌وزیر عراق از احزاب سیاسی در کرکوک خواست تا از هرگونه درگیری اجتناب کنند.
«محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق امروز یکشنبه بار دیگر خواستار مجازات عاملان رویداد امنیتی کرکوک شد و گفت: تردیدی نیست که پس از تکمیل تحقیقات و افشای شرایط وقایع ناگوار، همه کسانی که در قتل‌ها و مجروحان این حادثه دست داشتند، مجازات می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری رسمی عراق «واع»، السودانی در اظهارات روز یکشنبه خود در جلسه هیأت دولت عراق، «بر لزوم تعهد همه احزاب سیاسی در کرکوک به حفظ صلح مدنی و پرهیز از هرگونه درگیری» تأکید کرد.
کرکوک عراق شب گذشته شاهد موجی از ناآرامی‌ها در پی تصمیم دولت عراق برای واگذاری ساختمان ستاد فرماندهی عملیات مشترک پیشرفته به حزب دمکرات کردستان بود که با آتش زدن لاستیک‌ها و شلیک گلوله و کشته و زخمی شدن تعدادی از غیرنظامیان همراه شد.
در پی ناآرامی‌هایی که در کرکوک عراق رخ داد، دادگاه عالی فدرال عراق امروز (یکشنبه) دستور حاکمیتی صادر کرد و خواستار متوقف کردن اقدامات برای گشودن مقر حزب دموکرات در کرکوک شد.
کد مطلب: 466635