پس از توافق ایران و عربستان در مارس گذشته، بسیاری از تحلیل‌گران انتظار داشتند این توافق آثار ثمربخشی نیز در حل هرچه سریع‌تر بحران یمن به جا بگذارد اما روند تحولات چند ماه گذشته برخلاف انتظارات پیش رفته است. مقامات عربستان سعودی در ظاهر ادعا می‌کنند که حاضرند به جنگ 9 ساله یمن پایان دهند اما در میز مذاکرات به گونه دیگری عمل می‌کنند که خشم انصارا... را برانگیخته است. در همین باره، مهدی المشاط رئیس شورای عالی سیاسی یمن روز یک‌شنبه اعلام کرد که صنعا با پیشنهاد ریاض برای پرداخت حقوق کارکنان دولت در قبال انتقال درآمدهای نفت و گاز یمن به بانک عربستان سعودی مخالفت کرده است. وی تاکید کرد، آن چه سعودی‌ها می‌خواهند این است که ثروت نفتی ما را غارت و به بانک ملی عربستان منتقل کنند و سپس به کارکنان ما صدقه دهند و این پیشنهاد رد شد. المشاط، آمریکا را مقصر کارشکنی عربستان در پرداخت حقوق کارکنان دانست و به واشنگتن توصیه کرد در میان یمنی‌ها برای خود دشمن تراشی نکند، زیرا با جلوگیری از پرداخت حقوق کارمندان، بیش از ۱۰ میلیون یمنی را به دشمنی با خود سوق می‌دهد. این مقام یمنی همچنین تاکید کرد: «به خواست خدا برای تامین حقوق‌ها در آینده تلاش خواهیم کرد و آن را از دست دشمن درمی‌آوریم». برخی منابع گفتند که پیشنهاد عربستان سعودی به صنعا مبنی بر این که ریاض حقوق کارکنان یمنی را به مدت یک سال با ریال سعودی در ازای تمدید آتش بس و از سرگیری صادرات نفت یمن پرداخت می‌کند، در ژانویه گذشته ارائه شده است. صنعا از عربستان خواسته از صادرات نفت یمن کنار بکشد تا یمنی‌ها منابع نفتی و گازی خود را خودشان به دست بگیرند. بر اساس گفته این منابع «مقامات صنعا تاکید کردند که درآمد حاصل از صادرات نفت یمن برای پرداخت حقوق همه کارکنان کافی است». کارشکنی عربستان در روند مذاکرات صلح درحالی است که انصارا... بارها هشدار داده منابع نفت و گاز یمن متعلق به مردم این کشور است و درآمدهای حاصل از آن نیز باید برای اقتصاد و معیشت یمنی‌ها صرف شود اما سعودی‌ها اجازه آن را نمی‌دهند.
 درآمدهای نفت و گاز یمن
عربستان و امارات در سال‌های اخیر با غارت منابع نفت و گاز یمن، درآمدهای زیادی را کسب کرده‌اند و براساس آمارهایی که مقامات صنعا پیشتر اعلام کرده بودند از ابتدای 2021 تا پایان 2022، 11 میلیارد دلار از درآمدهای فروش نفت یمن در بانک‌های عربستان ذخیره شده است. تازه‌ترین گزارش‌های «شورای ریاستی» وابسته به عربستان نشان می‌دهد که صادرات نفت یمن از 6.672 میلیون بشکه در سال ۲۰۱۶ به 25.441 میلیون بشکه در سال ۲۰۲۱ رسیده است و همه این منابع به ریاض می‌رود و مردم یمن که صاحبان اصلی این منابع هستند به دلیل جنگ و محاصره اقتصادی، در شرایط فاجعه باری زندگی می‌کنند. بنابراین، تزریق این حجم از دارایی‌ها به یمن، در شرایط کنونی می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی این کشور را حل کند و آن‌ها را از وضعیت بغرنجی که گرفتار شده‌اند، نجات دهد. حقوق کارکنان یمن که انصارا... آن را به عنوان شرط اصلی تمدید آتش‌بس اعلام کرده است، می‌تواند از این درآمدها پرداخت شود. عربستان قصد دارد با تمدید آتش بس یک ساله، هم منابع حاصل از نفت و گاز یمن را برای خود ذخیره کند و هم با این توافق جلوی عملیات موشکی و پهپادی انصارا... را بگیرد اما رهبران صنعا وضعیت «نه جنگ و نه صلح» را تنها به سود دشمن می‌دانند.
 اجرای سناریوی مشابه عراق در یمن
عربستان و آمریکا که نمی‌خواهند منابع غنی یمن را از دست بدهند، به حربه‌های دیگری متوسل شده‌اند تا دست انصارا... را از منابع مالی کوتاه کنند. پیشتر ابراهیم السراجی، معاون رسانه‌ای کمیته اقتصادی دولت نجات ملی گفته بود: «از زمان پایان مذاکرات کویت در سال ۲۰۱۶، سفارت آمریکا در یمن در مسئله کاهش ارزش ریال یمنی در مناطق خارج از سلطه دولت نجات ملی دست دارد». با توجه به این تحرکات، سناریویی که عربستان در یمن به اجرا گذاشت، همان کاری است که آمریکا از 30 سال پیش در عراق به اجرا گذاشته است. طبق توافقات انجام شده، درآمدهای نفتی عراق به بانک مرکزی آمریکا واریز و پس از محاسبه و بررسی، در ازای دریافت غذا، دارو و دیگر نیازهای بشردوستانه برای   شهروندان عادی بدون اجازه دادن به عراق به منظور  افزایش توانایی‌های نظامی خود تحویل می‌شود و به عبارتی دولت عراق اجازه دسترسی مستقیم به اموال خود را ندارد، اما وضعیتی که یمنی‌ها در آن گرفتار هستند با آن چه در عراق می‌گذرد، متفاوت است و میلیون‌ها یمنی با بحران مواد غذایی و دارویی مواجه هستند و بر اساس گزارش سازمان ملل، 70 درصد مردم یمن دچار سوءتغذیه هستند و به کمک‌های فوری نیاز دارند. عربستان از همان ابتدای جنگ هم منافع اقتصادی را مدنظر داشت و با انتقال بانک مرکزی یمن به عدن که تحت کنترل دولت مستعفی بود، سعی داشت همه امور مالی این کشور را در اختیار خود بگیرد و این امکان را به ریاض می‌داد تا بتواند خواسته‌های خود را به صنعا تحمیل کند. دولت صنعا تاکید کرده که هر گونه پرداختی به کارکنان دولت باید از مجرای صنعا صورت گیرد اما ائتلاف سعودی حاضر نیست در این مسیر عقب‌نشینی کند. عربستان حتی در ماه‌های اخیر برای این که جای پای خود را در یمن محکم کند، با متحدان خود در استان‌های المهره و حضرموت، توافقاتی را انجام داده تا همچنان به سرقت نفت و گاز یمن اقدام کند و در این میان از حمایت آمریکا و انگلیس هم برخوردار است. علاوه بر حقوق کارمندان دولت، پایان دادن به محاصره اقتصادی، بازگشایی بنادر و فرودگاه‌ها، از دیگر شروطی است که صنعا برای تمدید آتش بس اعلام کرده است اما سعودی‌ها با هیچ یک از این درخواست‌ها موافقت نکرده‌اند و همین مسئله دورنمای رسیدن به صلح را تیره و تار کرده است. هر چند عربستان می‌خواهد منابع نفت و گاز یمن را از دست انصارا... خارج کند و مناطق شمالی این کشور را که در کنترل صنعاست، تحت فشار قرار دهد اما انتقال این سرمایه‌ها به بانک‌های سعودی بر زندگی اقتصادی مناطق جنوبی یمن هم آثار منفی به جا خواهد گذاشت، چرا که مردم محلی هم برای هر گونه دادوستد خارجی باید از بانک مرکزی پول پرداخت کنند که هیچ ذخایری ندارد و عربستان باید مجوز آن را صادر کند و این مسئله در روند تجارت این مناطق خلل ایجاد خواهد کرد.


 

کبنانیوز