دريابان علي شمخاني، تنها اصلاح‌طلب کابينه سيزدهم و دبير شوراي عالي امنيت ملي پس از امضاي بيانيه مشترک سه‌جانبه ميان جمهوري اسلامي ايران، پادشاهي عربستان سعودي و جمهوري خلق چين در پکن به نورنيوز گفت: سفر بهمن‌ماه «آيت‌الله رئيسي» به چين و گفتگوي رئيس جمهور چين با رئيس جمهور کشورمان، بستر شکل‌ گيري مذاکرات جديد و بسيار جدي ميان هيأت‌هاي ايران و عربستان سعودي را فراهم کرد. او گفتگوهاي انجام شده ميان دو کشور را صريح، شفاف، همه‌جانبه و سازنده عنوان کرد و افزود: رفع سوءتفاهم‌ها و نگاه رو به آينده در روابط تهران-رياض، قطعا توسعه ثبات و امنيت منطقه‌اي و افزايش همکاري کشورهاي حوزه خليج فارس و جهان اسلام را براي مديريت چالش‌هاي موجود به ‌دنبال خواهد داشت.
به گزارش کبنانیوز به نقل از آرمان امروز، شمخاني در ادامه از نقش سازنده جمهوري خلق چين در خصوص حمايت از توسعه روابط کشورها که لازمه‌ رفع چالش‌ها و افزايش صلح و ثبات و ارتقا همکاري‌هاي بين‌المللي است، قدرداني کرد. دبير شوراي عالي امنيت ملي 5 دور مذاکره اوليه انجام شده با عربستان سعودي که به ميزباني عراق و عمان انجام شد را در دست‌يابي به توافق نهايي، موثر ارزيابي کرد و از تلاش اين دو کشور نيز در اين خصوص سپاس‌گزاري کرد.
در جريان مذاکرات فشرده شمخاني و مساعد بن‌محمد العيبان، مسئولين نهادهاي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي که از 15 تا 19 اسفندماه در شهر پکن پايتخت جمهوري خلق چين برگزار شد، دو کشور توافق کردند که پس از 7 سال، روابط ديپلماتيک خود را از سر گيرند.
بر اساس توافق دو کشور، وزيران خارجه ايران و عربستان سعودي ضمن ملاقات با يکديگر، حداکثر ظرف دو ماه، زمينه‌هاي اجرايي تبادل سفرا و بازگشايي سفارتخانه‌ها و همچنين ساير الزامات براي از سرگيري روابط را فراهم خواهند کرد. روابط دوستانه کشورهاي منطقه به طور قطع مانعي جدي بر سر راه حضور و دخالت کشورهاي فرامنطقه‌اي در حوزه غرب آسيا خواهد شد. حسن هاني زاده، ديپلمات پيشين ايران و تحليلگر مسائل بين الملل در اين خصوص مي گويد: مذاکرات ايران و عربستان از ارديبهشت ماه سال گذشته و پس از بروز اختلافات بين تيم جو بايدن و محمد بن سلمان بين دو کشور در بغداد و با نظارت دولت عراق آغاز شد. با توجه به اين که سعودي ها احساس کردند يک سري اختلافاتي با جو بايدن و تيم او در رابطه با مسائل منطقه و موضوعات داخلي مثل حقوق بشر يا پرونده قتل جمال خاشقچي و جنگ يمن ‍پيدا خواهند کرد، سيگنال هايي را به سمت ايران ارسال کردند که عربستان علاقه دارد مشکلات خود را با ايران حل کند.
وي افزود: مذاکرات دو سال است که آغاز شده و پنج دوره از آن انجام شده و در آخرين دور يک سري پيشرفت‌ هايي گزارش شد. به هر حال مسائل عمده اي بين دو کشور وجود دارد. يک سري اختلافات ريشه اي هستند. رياض سعي مي کند به عنوان يک بازيگر در دو حوزه مهم جهان عرب و جهان اسلام ايران را منزوي کرده و از قدرت تاثيرگذاري ما در منطقه و جهان بکاهد. از ابتداي انقلاب تاکنون عربستان سعي کرده که تهران را منزوي و نفوذش را کاهش دهد. از ديدگاه آنها نفوذ ايران موجب تضعيف عربستان در جهان عرب و جهان اسلام خواهد شد. هاني زاده ادامه داد: عربستان سعودي به عنوان يک بازيگر فعاليت خود را عليه محور مقاومت آغاز کرده بود. آن ها با داشتن رسانه هاي قدرتمند سعي کردند عليه ايران و هم پيمانانش جريان سازي کند. اختلافات دو کشور بر سر مساله نفوذ ايران در منطقه و محور مقاومت است. به همين دليل آنها نقش تخريبي را در سوريه و عراق و يمن ايفا کردند. طي سال هاي اخير رياض برخي از کشورهاي عربي را تشويق کرد تا با اسراييل روابط ديپلماتيک برقرار کنند تا عليه نفوذ ايران در منطقه بايستد و از ظرفيت تل آويو براي تقابل با ايران استفاده کند. عربستان سعودي به صورت تاکتيکي وارد گفت و گو با ايران شده و بايد ثابت کند که واقعا به دنبال کاهش تنش هاست و قدم هاي عملي بردارد. در همين راستا عربستان حسن نيت نشان داده و شبکه ايران اينترنشنال را تعطيل مي کند. از سوي ديگر يمن در آستانه تحولاتي قرار گرفته است. اين تحولات هم جنبه سياسي دارند و آتش بس صورت گرفته و هم از نظر سياسي اتفاق افتاده ‌اند. طبيعتا يکي از مسائل کليدي بين دو طرف جنگ يمن است. ايران اعتقاد دارد که سعودي ها بايد جنگ را به پايان برساند. اخيرا هم عربستان به صورت يک طرفه در اين جنگ آتش بس اعلام کردند. رياض بايد به اين مساله پاسخ دهد که آيا همچنان دنبال حذف انصارالله و حوثي ها از ساختار قدرت يمن است يا خير. در رفتار سعودي عليه حوثي ها تغييري ايجاد شده و مشخصا راه حل اين است که رياض با اين گروه وارد مذاکره شود و اجازه دهد يک دولت وحدت ملي با شرکت همه طيف هاي سياسي در يمن تشکيل شود. رفتار سعودي ها در يمن و شفافيت آن ها مي تواند گام مثبتي در نزديک شدن ايران و عربستان باشد.
حسن هاني زاده تاکيد کرد: حضور همزمان دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران و وزيرخارجه عربستان در پکن اتفاقي نبود و بر همين اساس ميان ايران و عربستان اين بار با ميانجيگري چين مذاکراتي صورت گرفته که پيام ها حاکي از موفقيت آميز بودن آن دارد.
چين خود در بن بست انرژي قرار گرفته و وضعيت سياسي در آن با اما و اگرهايي مواجه است و به همين علت در ماه هاي اخير روابط خود را با کشورهاي عربي و عربستان توسعه داده است. تيم رئيس جمهوري چين و دولتش به عربستان و کشورهاي عربي نزديک است و مي توانند نقش مثبتي داشته باشند. از سوي ديگر به نفع دولت هاي منطقه است که ديدگاه هاي سعودي و ايران نزديک شود. آن ها مي خواهند اختلافات حل شود تا اين مشکلات بر عرصه خاورميانه تاثير نگذارد. براي کشورهاي خاورميانه اين يک امتياز است که بتوانند ميانجي گري کرده و دو طرف را به هم نزديک کند.
هاني زاده ادامه داد: کشورهاي زيادي خواهان بهبود روابط ايران و عربستان هستند زيرا اين تنش زدايي مي تواند نتايج زيادي داشته باشد.
بر همين اساس بايد سال 1402 را سال بهبود روابط ايران و عربستان دانست زيرا مقدمات از سرگيري روابط فراهم شده است. پادرمياني چين مي تواند در اين عرصه گره گشا باشد. سفير پيشين ايران در لبنان خاطرنشان کرد: روسيه با حمله به اوکراين براي خود چالش هاي زيادي ايجاد کرده است و بر همين اساس تلاش مي کند حداقل تعدادي از ياران آمريکا را به سمت خود سوق دهد. نگرش عربستان به شرق نيز ريشه در همين تلاش ها دارد. عربستاني که ديگر محبوب آمريکا نيست، مشخصا تلاش مي کند تا روابط خود را با کشورهاي شرق از جمله روسيه، ايران و چين بهبود بخشد.
از سوي ديگر رسانه نزديک به شورايعالي امنيت ملي اعلام کرد که ايران از تداوم گفت ‌و گوها با عربستان استقبال مي ‌کند و براي دستيابي به توافق آمادگي دارد.
نورنيوز در مطلبي ديگر در صفحه توييتر خود با اشاره به اين ‌که فيصل بن فرحان وزير خارجه عربستان سعودي  مجددا از آمادگي براي گفت ‌و گو با ايران خبر داده است يادآور شد، در گذشته پنج دور مذاکره ، مسائل مورد توجه دو کشور را کاملا شفاف کرده است.
در اين توييت با بيان اين که ايران نيز از تداوم گفت وگوها با عربستان استقبال مي ‌کند و براي دستيابي به توافق آمادگي دارد در عين حال تاکيد شده است، وجود اراده سياسي لازمه پيشرفت گفت ‌و گوهاست.
پيش از اين نيز وزير امور خارجه ايران از نيت و اراده لازم کشورمان براي عادي ‌سازي روابط با عربستان سخن گفته و خاطرنشان کرده بود که طرفين بر ادامه گفت‌ و گوها اتفاق نظر دارند. با اين وجود انتظار مي رود که سفارت خانه هاي ايران و عربستان تا ارديبهشت ماه بازگشايي شود و روابط ايران و عربستان از سر گرفته شود.

 

کبنانیوز