کبنانیوز - رویارویی ایران- آمریکا در «نقطه صفر»

آمريکايي‌ها در تابستان سال گذشته به احياي توافق هسته‌اي موسوم به برجام اميدوار بودند در اين مورد بايد به متن پيشنهادي که توسط اتحاديه اروپا تهيه شده بود، مورد استقبال ايران و آمريکا قرار گرفت. آمريکا که منتظر يک سيگنال و چراغ سبز از سوي تهران بود تا متن توافق احيا کند ولي هيچ خبري از طرف ايراني نشد. قطعنامه که در جريانش از ايران خواسته شد تا در باب ذرات ادعايي اوارنيوم در سه سايت اعلام نشده با نهاد ناظر همکاري داشته باشد. حالا ناظران پيش‌بيني مي‌کنند، واکنش تهران به کنش شوراي حکام باعث شتاب بيشتر به سوي گريز هسته‌اي مي‌شود. اين موضوع در کنار گزاره‌هايي چون ناآرامي‌ها در ايران و ادعاي ارسال پهپادهاي ايراني به روسيه، عصر تازه از رويارويي ميان ايران و غرب را تعريف کرده است؛ تحولي دراماتيک که پيشتر در سايه حمله روسيه به اوکراين و افزايش رقابت ها ميان واشنگتن و پکن و توقف مذاکرات 18 ماهه هسته اي قرار داشت.
نشريات آمريکايي معتقدند که اميد جو بايدن براي احياي توافق هسته‌اي 2015 ( برجام)، توافقي که «دونالد ترامپ» در مي 2018 از آن خارج شد، کاملا از بين رفته است. رايزني‌‎هاي هسته‌اي غير مستقيم ميان تهران و واشنگتن ماه سپتامبر متوقف شد و حالا دولت بايدن به جاي فرصت‌سازي براي از سرگيري رايزني‌ها، دور تازه‌اي از تحريم‌ها را به بهانه ناآرمي‌هاي داخلي در ايران و فروش ادعايي پهپاد به روسيه عليه تهران اعمال کرده است.
از همين رو، آنگونه که گروهي از مقام‌هاي دولت بايدن مدعي شدند در جلسه‌‎هاي امنيت ملي آمريکا درباره ايران، استراتژي مبتني بر گفتگو با ايران براي احياي برجام ديگر در اولويت نيست و به جاي آن محور اصلي رايزني‌ها، تلاش براي تضعيف برنامه هسته‌اي ايران است و قطع زنجيره ادعايي ارسال سلاح به مسکو را نشاني‌دهد.
پيام جديد آژانس به ايران
«جان کربي»، سخنگوي شوراي امنيت ملي کاخ سفيد ماه گذشته صراحتا مدعي شده بود که در حال حاضر در باب توافق با ايران گزينه هاي ديپلماتيک کنار گذاشته شده و در بن بست قرار داريم. هنري روم، کارشناس ارشد موسسه واشنگتن در اين باره به نيويورک تايمز گفت، طبيعتا افزايش غناي اورانيوم به بالاي 60 درصد در سايت حساس فردو و به راه انداختن سانترفيوژهاي پيشرفته، ( به ادعايش)مي تواند تهديدي باشد براي غرب و نشاني آشکار (ادعايي)از گريز هسته اي ايران. به ادعاي او مجموعه واکنش هاي غرب و تهران زمينه را براي افزايش تنش ها و پيچيده تر کردن روابط هموار کرده و موجب گشته طرفين در نقطه اي قرار بگيرند که توسل به ديپلماسي خالي از معنا شود و اجرايي شدن بدترين سناريوها در کوتاه مدت محتمل.
افزايش غني سازي 60درصدي در «فردو» به يکي از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي آمريکا و اسرائيل تبديل شده است. اين سايت محور اصلي مذاکرات 2013 تا 20145 قلمداد مي‌شد، رايزني‌هايي که هدفش تحقق برجام بود. در همان برهه زماني «باراک اوباما»، رئيس جمهوري وقت تلاش کرد تا سايت فردو را مسدود کند. «وندي شرمن»، مذاکره کننده اصلي تيم آمريکايي گفته بود که شکست در تحقق اين خواسته بزرگ‌ترين نااميدي را برايش رقم خواهد زد. دولت آمريکا همه چيز را به نقطه صفر بازگردانده، سايت فردو فعال‌تر از گذشته ميزبان غناي 60 درصدي اورانيوم است. براساس ارزيابي انجام شده توسط دولت بايدن، ايران در عرصه برنامه هسته اي اش پيشرفت هاي برجسته اي داشته و در آستانه (به ادعاي ناظران) گريز هسته اي است. با اين همه گروهي ديگر مي گويند غرب هنوز زمان دارد بالاخص آن که شاهد و دليلي مبني بر خواست ايران جهت دستيابي به سلاح نيز در دسترس نمي باشد. با اين همه بازرسي‌هاي محدود شده و دوربين‌هاي خاموش شده آژانس، موجب گشته تا فضايي از بي‌اعتمادي هموار شود چرا که نهاد ناظر به بخشي از اطلاعاتي که به ادعاي او بايد در باب برنامه هسته‌اي ايران داشته باشد، دسترسي ندارد. به ادعاي ناظران عميق‌تر شدن شکاف ميان ايران و نهاد ناظر صرفا مسير را منحرف‌تر و تنش‌ها را بيشتر خواهد کرد.
ايران خود را براي شرايط سخت آماده کرده است

«فريدون مجلسي»، تحليلگر مسايل ايران و آمريکا در پاسخ به اين سوال که روابط آينده نزديک اين دو کشور باتوجه به صدور قطعامه‌ها عليه ايران، فعال شدن دو سايت «فردو» و «نطنز» و در دستو کار قرار گرفتن افزايش غني‌سازي اورانيوم از سوي دولت ايران، به کجا خواهد رسيد، به آرمان امروز مي‌گويد: «روابط ايران و آمريکا باتوجه به تحولات اخير، غبار آلودتر از قبل برجام شده است و بايد بگوييم تصوري که جهان و به‌ويژه آمريکا از ايران داشت حالا ديگر وجود ندارد. به‌نظر مي‌آيد حالا چشم اندازي براي گفت‌وگو، ميانجي‌گري و امضاي توافقنامه وجود ندارد. قبل از سال 2015 که ايران با گروه 1+5 در قالب برجام به توافق رسيد همه در اين تصور بودند که بعد از اينکه ايران به جامعه جهاني متصل شود مي‌توانند از دسترسي اين کشور به بمب هسته‌اي جلوگيري کند ولي حالا اين ديدگاه در نزد غربي‌ها وجود ندارد. آمريکا تلاش داشت که بعد از برجام بتواند روند روابط دو کشور به حالت عادي باز گردد و بتوانند وقايع گذشته که باعث تيره شدن روابط شده بود را فراموش کنند. همچنين مهمترين موضوعي که در اين رابطه بايد به آن اشاره کنيم تلاش آمريکا براي عادي سازي روابط ايران و اسراييل بود. کهدر اين مورد بايد بگوييم طيف اصولگراي ايران چنين چيزي را هرگز نپذيرفتند و بعد از آن در پيام‌هايي اعلام کردند که همچنان بر شعار «مرگ بر اسرائيل» تاکيد دارند و مشروعيت اين دولت را نخواهند پذيرفت.»
اين تحليلگر مسائل بين‌الملل در تشريح وضعيت کنوني ايران و آمريکا مي‌گويد: «در سال انتهايي فعاليت دولت «حسن روحاني»، آمريکا پيشنهاداتي را براي بازگشت به برجام ارائه کرد و البته توسط دولت يازدهم هم پذيرفته شد ولي مخالفت مجلس شوراي اسلامي اجازه توافق جديدي را نداد. اين بار هم اصولگرايان از ايجاد روابط بين ايران و آمريکا جلوگيري کردند. حالا هم باتوجه به گفته‌هاي هفته‌هاي اخير مسئولان ايراني، به‌نظر آنها از مردم مي‌خواهند که خود را براي شرايط سخت آماده کنند. با همه اين شرايط به اين نتيجه مي‌رسيم که ايران مي‌داند در آينده نزديک مذاکره‌اي در کار نخواهد بود. البته آمريکا هم در دور جديد اختلافات نشان داده است که در ادامه برخوردهاي سختي را در دستور کار خود براي تقابل با ايران قرار داده است.»