دریافت لینک صفحه با کد QR

کبنا از تأثیر انتخابات میان دوره‌ ای ۲۰۲۲ آمریکا بر برجام گزارش می‌دهد

یک روز بعد از انتخابات؛ سیاست آمریکا در قبال ایران چه تغییری خواهد کرد؟ / نتیجه انتخابات کنگره نمی‌تواند بازگشت دولت آمریکا به برجام را متوقف کند

19 آبان 1401 ساعت 1:13

«قدرت گیری جمهوریخواهان در کنگره آمریکا، سیاست دو خطی دولت بایدن در رابط با ایران که هم بر دستیابی به توافق با تهران و هم اعمال فشار بر آن تاکید دارد را کاملا تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این راستا، جمهوریخواهان از قدرت خود در کنگره و اثرگذاریِ این نهاد قانونی بر سیاست خارجی دولت مستقر استفاده خواهند کرد و زمینه را جهت تقویت آن بُعد از سیاست خارجی دولت بایدن در قبال ایران که بر تشدید فشار‌ها علیه این کشور تاکید دارد، بیش از پیش فراهم می‌کنند و البته در مسیر تعامل با ایران، چالش‌های گسترده‌ای را ایجاد خواهند کرد.»

 همزمان با برگزاری انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا و البته آغاز روند شمارش آرا در ایالت‌های مختلف این کشور، تحلیل و تفسیر‌های مختلفی در مورد نتیجه نهایی این انتخابات و تاثیرات آن بر سیاست‌ها و رویه‌های دولت آمریکا در دو عرصه داخلی و خارجی مطرح می‌شود.
به گزارش کبنا، در این چهارچوب، برخی بر این باروند که جمهوریخواهان آمریکایی با توجه به عملکرد ضعیف دموکرات‌ها چه در کاخ سفید و چه در کنگره (در دو سال اخیر)، از شانس بالایی جهت پیروزی در این انتخابات برخوردار هستند (نتایج ابتدایی انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا نیز این گزاره را تایید می‌کند).
با این حال، گروهی دیگر بر این باورند که قدرت گیری شمار قابل توجهی از اعضای حزب جمهوری‌خواه در قالب نهاد‌های مهم قانونگذاری آمریکا که بیش از آمریکا، به فردی نظیر ترامپ و باور‌های خاص وی در حوزه حکمروایی کشورشان اعتقاد دارند، می‌تواند تهدیدی جدی برای آمریکا و حتی جهان باشد.
استدلال اصلی آن‌ها نیز این است که این طیف اولا با استفاده از قدرت جدیدِ کسب شده توسط خود در قالب کنگره می‌توانند مروج سیاست‌های مخرب در حوزه سیاست داخلی و خارجی آمریکا باشند و در عین حال، زمینه را جهت قدرت گیری شخص ترامپ در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا و یا حداقل تسهیل روند جنجال آفرینی‌های وی در قالب چهارچوب‌ها و ساختار سیاسی آمریکا فراهم کنند.
در این نقطه یک سوال مهم که به ویژه برای کشورمان از اهمیت فراوانی برخوردار است این موضوع می‌باشد که با قدرت گیری و تقویت موضع احتمالی جمهوری‌خواهان در کنگره آمریکا، چه تغییراتی را در رویکرد واشینگتن و سیاست خارجی این کشور در قبال ایران در مواردی نظیر احیای توافق برجام شاهد خواهیم بود؟
تازه‌ترین نتایج انتخابات آمریکا؛پیشتازی جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان

بر اساس اعلام نتایج انتخابات میاندوره ای کنگره آمریکا، تاکنون از مجموع ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان آمریکا، جمهوریخواهان با  ۲۰۳ کرسی در مجلس نمایندگان پیشتازند. دموکراتها نیز ۱۸۷ کرسی در این مجلس را  به دست آورده اند.
هر حزب برای به دست گرفتن کنترل مجلس نمایندگان، حداقل نیاز به کسب ۲۱۸ کرسی دارد.
در همین حال، شبکه ان ‌بی ‌سی نیوز آمریکا گزارش داده است در انتخابات مجلس نمایندگان،  ۲۲۰ کرسی به جمهوریخواهان و ۲۱۵ کرسی به دموکراتها تعلق خواهد گرفت که بدین ترتیب کنترل این مجلس در اختیار جمهوریخواهان قرار خواهد گرفت و از کنترل دموکرات ها و حزب بایدن خارج خواهد شد.
اما در مجلس سنا، رقابت بسیار سختی وجود دارد. به رغم آنکه در نتایج اولیه، دموکرات ها پیشتاز بودند، پس از آن، جمهوریخواهان و دموکراتها  در این مجلس برابر شدند و اکنون جمهوریخواهان با ۴۹ کرسی در برابر ۴۸ کرسی رقبای خود یعنی دموکراتها، از آنها پیشی گرفته اند.
رقابت میان جمهوریخواهان و دمکراتها در سنا نزدیک است. هر حزبی که ۵۰ کرسی به دست آورد، اکثریت سنا را خواهد داشت.
ایالت ویسکانسین در سنا به جمهوریخواهان رسید
سناتور جمهوریخواه ایالت ویسکانسین در رقابت های مجلس سنا، بر رقیب دموکرات خود پیروز شد و اکنون جمهوریخواهان در رقابت نفس گیر برای کسب اکثریت سنا پیشتازند.
ران جانسون ۶۷ ساله با شکست دادن ماندلا بارنز و با وجود آنکه نظرسنجی ها وی را در قعر فهرست محبوبیت نشان می دادند، برای سومین بار پیاپی در این انتخابات پیروز شد و امید هم حزبی های خود برای کسب اکثریت سنا را افزایش دهد.
سرنوشت کرسی سنای ایالت جورجیا به دور دوم کشید/زمان رقابت، یک ماه دیگر
 تارنمای شبکه سی ان ان اعلام کرد که نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه کرسی سنای ایالت جورجیا برای رقابت در دور دوم انتخابات آماده می شوند.
به گزارش ایرنا، سی ان ان افزود: در حالیکه حدود ۹۶ درصد از آرا اخذ شده شمارش شده، رافائل وارناک فرماندار کنونی جورجیا با کسب ۴۹.۲ درصد آرا از هِرشِل واکر رقیب جمهوریخواه خود که ۴۸.۷ درصد آراء را به دست آورده، پیش است.
با این حال ستادهای انتخاباتی این دو نامزد منتظر اعلام رسمی نتایج انتخابات نشده و برای دور دوم انتخابات که یک ماه دیگر برگزار خواهد شد، آماده می شوند.
 پیروزی جمهوریخواهان  یا دموکراتها در این ایالت جنوبی در رقابت فشرده بر سر کسب اکثریت سنا حائز اهمیت بسیاری است.
دموکرات ها کرسی ایالت کلیدی پنسیلوانیا در سنا را از آن خود کردند 
"جان فترمن" در انتخابات مجلس سنا در  ایالت کلیدی پنسیلوانیا توانست "مهمت اوز"  رقیب جمهوریخواه خود را شکست دهد.
جان فترمن فرماندار پنسیلوانیا موفق شد بر نامزد جمهوریخواهان و چهره مشهور تلویزیونی غلبه کرده و پیروزی مهمی را برای دموکراتها رقم بزند.
پیروزی فترمن ساعاتی پس از آن صورت می‌گیرد که "جاش شاپیرو" دادستان کل دموکرات در رقابت برای فرمانداری پنسیلوانیا اعلام پیروزی کرد.
پیروزی او پس از رقابت تنگاتنگ با رقیب جمهوریخواه و عقب افتادن اوز در دو ماه اخیر رخ داد. فترمن قرار است جایگزین "پت تومی" سناتور بازنشسته شود.
رقابت در چهار ایالت برای سنا؛ رقابتی سخت در جورجیا و پنسیلوانیا 
در ایالت‌های جورجیا و پنسیلوانیا که در زمره چهار  ایالت کلیدی برای تعیین سرنوشت مجلس سنا هستند تا مشخص شود کدامیک از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات آمریکا، این مجلس را در دست خواهد گرفت، رقابت سختی میان نامزدهای دو حزب وجود دارد. 
در ایالت جورجیا تاکنون ۸۸ درصد از آرا شمرده شده و نامزد جمهوریخواهان که با حدود ۱.۴ درصد اختلاف از نامزد دموکراتها  پیشی گرفته بود، اکنون با ۰.۴ درصد از رقیب خود جلوتر است. چنانچه جمهوریخواهان در جورجیا به پیروزی برسند، دموکراتها کرسی خود را از دست خواهند داد.
در  ایالت پنسیلوانیا  نیز که تاکنون در دست سناتور جمهوریخواهان بوده ، شمارش آرا از  ۶۲ درصد به ۷۹ درصد رسیده و اختلاف نامزد دموکراتها از حدود  ۲.۸ درصد به یک درصد رسیده و پیشتاز است که چنانچه نامزد دموکراتها پیشتازی خود را حفظ کند، این کرسی سنا در اختیار دموکراتها خواهد گرفت.
دموکراتها در ایالت آریزونا باید از کرسی‌ خود دفاع کنند که با شمارش ۵۱ درصد آرا، نامزد دموکراتها با ۱۸.۳ درصد از رقیب جمهوریخواه خود پیشی گرفته است.
در ایالت نوادا نیز دموکراتها باید از صندلی خود در سنا دفاع کنند که به تازگی شمارش آرا در این ایالت  آغاز شده است.
نگاهی به وضعیت کرسی‌های سنا
در این انتخابات در مجموع، تکلیف  ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی مجلس سنا تعیین می شود.
در ۶۵ کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی سنا که رای گیری برای آنها برگزار نشده است. از این ۶۵ کرسی، ۳۴ کرسی به دموکراتها، ۲۹ کرسی به جمهوری‌خواهان و دو  کرسی به احزاب دیگر تعلق دارند.
دموکراتها باید دستکم ۱۶ کرسی را از میان ۳۵ کرسی که در آن انتخابات برگزار شده است، به دست آوردند با بتوانند کنترل نسبی و ضعیف کنونی خود را که به دلیل رای کامالا هریس معاون رئیس جمهور آمریکا دارند، حفظ کنند.
این در حالی است که جمهوری‌خواهان برای تصاحب ۵۱ کرسی نیازمند پیروزی در ۲۲ ایالت هستند.
رئیس کمیته ملی جمهوری خواهان پیش بینی کرده است که این حزب، اکثریت مجلس نمایندگان و سنا را به دست خواهد آورد.
راهیابی پلوسی به مجلس نمایندگان  و آینده نامشخص سیاسی او 
بر اساس نتایج اعلام شده،نانسی پلوسی بار دیگر با کسب ۸۲ درصد آرا منطقه ۱۱ کالیفرنیا برای حضور در مجلس نمایندگان رای آورد.
پلوسی ۸۲ ساله توانست در انتخابات میان دوره ای از ایالت کالیفرنیا در رقابت با "جان دنیس" رقیب جمهوریخواه خود به پیروزی دست یابد و یکی از اعضای یکصد و هجدهمین کنگره آمریکا شود که دوره آن از ژانویه ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۵ خواهد بود.
 برغم پیروزی پلوسی در انتخابات میاندوره ای، آینده سیاسی وی با توجه به کهولت سن وی و اینکه چینش دموکراتها و حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان جدید چه آرایشی به خود گیرد، مشخص نیست و اینکه آیا وی  بار دیگر قادر خواهد بود ریاست مجلس نمایندگان آمریکا را که از لحاظ قدرت، سومین جایگاه پس از رئیس جمهوری آمریکا به شمار می‌رود، تصاحب کند.
برخی سناتورها و نمایندگانی که به مجلس نمایندگان و  سنا  راه یافتند
چاک شومر رهبر فعلی دموکراتهای سنا از جمله سناتورهایی است که توانست بار دیگر از نیویورک به سنا راه یابد.
همچنین ریچارد بلومنتال سناتور دموکرات برای سومین بار در مجلس سنا از ایالت کنتیکت پیروز شد. سناتور جمهوریخواه، مارکو روبیو در فلوریدا،  وال دمینگز دموکرات را شکست داد و  سناتور جمهوریخواه تیم اسکات از کارولینای جنوبی موفق شد دوباره به مجلس سنا راه یابد.
رند پال سناتور جمهوریخواه نیز از کنتاکی موفق شد دوباره به سنا راه یابد و همچنین کیتی بریت کاندیدای جمهوریخواه از  آلاباما به سنا راه یافت.
سناتور مگی حسن  نامزد دموکراتها بار دیگر توانست از نیوهمپشایر برای سنا برگزیده شود و سناتور جمهوریخواه جیمز لنکفورد از اوکلاهما نیز موفق به راهیابی دوباره به سنا شد.
"مارک‌واین مولین" جمهوریخواه، نخستین سناتور بومی «چِروکی» یکی از گروههای بومی مناطق جنوب شرقی آمریکا،  پس از نزدیک به ۱۰۰ سال است که کرسی سنا در ایالت اوکلاهما را به دست آورد.
در این دور از انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا،  ۴۳۵ نماینده مجلس نمایندگان، ۳۵ سناتور مجلس سنا ، ۳۹ فرماندار و شماری زیادی از مقام‌های محلی و ایالتی در سراسر آمریکا انتخاب می شوند.
ایلهان عمر نماینده‌ زن مسلمان دموکرات مجلس نمایندگان، بار دیگر از ایالت مینه ‌سوتا به کنگره راه یافت. الکساندر اوکازیوکورتز نیز توانست یکبار دیگر به مجلس نمایندگان راه یابد. او از مخالفان  ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری اش بود.
 "مکس وِل الخاندرو فراست" ۲۵ ساله از اورلاندوی فلوریدا، جوان‌ترین عضو مجلس نمایندگان آمریکا خواهد بود.
برخی فرماندارانی که انتخاب شدند 
در انتخابات فرمانداری ها نیز، ران دسانتیس فرماندار فعلی و نامزد جمهوری خواهان در ایالت فلوریدا برای دومین بار پیروز شد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا روز سه شنبه هشتم نوامبر، با شرکت در انتخابات میاندوره ای کنگره، به فرماندار جمهوریخواه فلوریدا رای داد که رقیب احتمالی وی در انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری است.
کتی هوکول فرماندار دموکرات نیویورک نیز توانست دوباره در این ایالت به پیروزی برسد.
بر اساس نتایج اعلام شده انتخابات فرمانداری ها نیز، نامزدهای جمهوریخواهان، بیل لی از ایالت تنسی، کی ایوی از ایالت آلاباما، رن دسانتیس از ایالت فلوریدا، سارا سندرز از ایالت آرکانزاس، کریس سونونو از ایالت نیوهمپشایر برنده این انتخابات شدند.
همچنین نامزدهای دموکراتها، جی بی پریتزکر از ایالت ایلینوی وس مور از ایالت مریلند، مائورا هلی از ایالت ماساچوست برنده انتخابات فرمانداری ها شدند.
سارا سندرز، سخنگوی پیشین دولت ترامپ است که  فرماندار ارکانزاس شد و کریس سونونو جمهوریخواه نیز توانست کرسی فرمانداری نیوهمپشایر را حفظ کند.
"وِس موز" دموکرات، نخستین فرماندار آفریقایی- آمریکایی در مریلند است . او نخستین فرد سیاهپوستی است که با شکست نامزد تحت حمایت دونالد ترامپ، فرمانداری مریلند را از آن خود کرد.
"مائورا هیلی" نیز به عنوان نخستین فرماندار زن همجنس‌گرا از حزب دموکرات در انتخابات ایالت ماساچوست پیروز شد.
اگر جمهوریخواهان کنترل هریک از مجالس نمایندگان و سنا را به دست آوردند 
اگر جمهوریخواهان بتوانند کنترل هر یک از مجالس نمایندگان و سنا را به دست بگیرند، به شکل موثری می توانند برنامه های جو بایدن رئیس جمهور دموکرات فعلی آمریکا را در دو سال باقیمانده ریاست جمهوری وی متوقف کنند. 
جمهوریخواهان می‌توانند کمیته‌های تحقیقاتی در کنگره را کنترل کنند یا تحقیقات جدیدی را درباره موضوعاتی مثل معاملات تجاری پسر بایدن با چین یا خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از افغانستان آغاز کنند. 
جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا گفته است اگر جمهوریخواهان کنترل کنگره را در انتخابات میان‌دوره‌ای به دست بگیرند، وی با خطر استیضاح مواجه خواهد شد. 
جمهوریخواهان برای استیضاح بایدن به اکثریت سنا نیاز ندارند بلکه برای تصویب بندهای استیضاح به اکثریت مجلس نمایندگان آ نیاز است اما برای محکوم کردن و برکناری رئیس‌جمهور به اکثریت دو سوم سنا.
ترامپ،انتخابات میاندوره ای را پیروزی بزرگ برای خود دانست
 رئیس جمهوری سابق آمریکا روز چهارشنبه در شبکه اجتماعی Truth Social خود در این مورد نوشت.گرچه انتخابات میان دوره ای تا حدودی ناامید کننده بود، اما از نظر شخصی من یک پیروزی بسیار بزرگ بود.
او افزود: در مجموع ۲۱۹ پیروزی و ۱۶ شکست.
این در حالیست که شبکه فاکس نیوز آمریکا نزدیک به جمهوریخواهان روز چهار شنبه همزمان با تداوم اعلام نتایج شمارش آرای انتخابات میاندوره ای ۲۰۲۲ کنگره آمریکا اعلام کرد: بزرگترین برنده انتخابات میان دوره ای بدون شک "ران دسانتیس" فرماندار فلوریدا است که توانست قاطعانه در انتخابات روز سه شنبه بار دیگر پیروز شود.
شبکه فاکس نیوز اضافه کرد: بزرگ ترین بازنده این انتخابات دونالد ترامپ رییس جمهور سابق آمریکا است که نامزدهای منتخب او در برخی از رقابت های انتخاباتی نتوانستند رقبای دموکرات آسیب پذیر خود را شکست دهند. 
این رسانه آمریکایی ادامه داد: بار دیگر دونالد ترامپ ممکن است به عامل شکست جمهوری خواهان در کسب کنترل سنا تبدیل شود.
فاکس نیوز تصریح کرد: بر اساس نتایج میان دوره ای ۲۰۲۲ بسیاری این گونه نتیجه خواهند گرفت که حزب جمهوریخواه بدون رهبری دونالد ترامپ می تواند به مسیر خود ادامه دهد.

"کوروش احمدی"، دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل متحد و کارشناس حوزه سیاست خارجی، در گفت‌وگو با فرارو به بررسی مسائل مذکور پرداحته است. 
"کوروش احمدی"، دیپلمات سابق و کارشناس سیاست خارجی کشورمان در ابتدا در مورد تحلیل خود از نتیجه نهایی انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا گفت: «در مورد نتیجه نهایی انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا، جدای از نتایج ابتدایی که در این رابطه از ایالت‌های مختلف این کشور منتشر می‌شود، صرفا می‌توان به نظرسنجی‌هایی که قبل از برگزاری انتخابات انجام می‌شوند تکیه کرد. این نظرسنجی‌ها در مورد مجلس نمایندگان، تقریبا همگی بر پیروزی جمهوریخواهان و کسب اکثریت توسط آن‌ها در این رابطه تاکید داشته اند.
با این حال، درمورد مجلس سنا، اما و اگر‌هایی وجود داشته و دارد و دلیل آن هم این است که انتخابات آریزونا و پنسیلوانیا بسیار حساس و نزدیک است و مشخص نیست که نتیجه نهایی در آن‌ها چه خواهد بود. در شرایط فعلی نیز روند کلی رقابت انتخاباتی در مورد سنا کاملا نزدیک و غیرقابل پیش بینی است».
کوروش احمدی در پاسخ به این سوال که ارزیابی وی در مورد جنجال آفرینی‌های ترامپ و طیف همراه با وی در حزب جمهورخواه در روند برگزاری انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا و اعلام نتایج نهایی آن چیست؟ گفت: «باید توجه داشت که این مساله (رویه‌های جنجالی ترامپ و حامیان وی در حزب جمهوریخواه) در نوع خود یک موضوع تازه و جدید در عرصه معادلات سیاسی کشور آمریکا است».
وی افزود: «تا آنجا که من می‌دانم در تاریخ برقراری دموکراسی در آمریکا بی سابقه است که شاهد باشیم فردی نظیر ترامپ در مقام رئیس جمهور سابق آمریکا، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ کشورش را که به نفع رقیبش خاتمه یافته انکار کند و مهم‌تر از همه اینکه این مساله ماهیتی ادامه دار نیز به خود بگیرد. در واقع ترامپ و طیف همراه با وی بدون اینکه هرگونه توضیح و سند قابل اتکا و قانع کننده‌ای را ارائه کنند، صرفا نتیجه انتخابات مذکور را رد کردند و مدعی وقوع تقلب در آن شدند».
احمدی در ادامه گفت: «در جریان دو سالی نیز که از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گذشته، ترامپ مساله نپذیرفتن نتیجه انتخابات مذکور را به عنصری مرکزی در قالب تلاش‌ها و فعالیت‌های سیاسی خود تبدیل کرده است. در این فضا، همانطور که تاکنون نیز شاهد بوده ایم، معیار اصلی ترامپ جهت حمایت از کاندیدا‌های حزب جمهوریخواه در جریان انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا نیز این بوده که آیا این کاندیدا‌ها نیز همچون شخصِ ترامپ، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا را رد می‌کنند یا خیر؟»
این کارشناس سیاست خارجی کشورمان در ادامه تصریح کرد: «در این چهارچوب، با توجه به نفوذ قابل توجهی که ترامپ در میان بخش‌ها و طیف‌هایی از جمهوریخواهان دارد، مساله حمایت وی از کاندیدا‌های حزب جمهوریخواه و جلب آرا مردمی به سمت آن ها، موضوعی مهم تلقی می‌شود. در این فضا یکی از بحث‌های مهم و روز در آمریکا این است که با وجود فردی نظیر ترامپ و حامیان دو آتشه اش که دموکراسی در این کشور را نفی می‌کنند، اساسا پدیده "دموکراسی" چه آینده‌ای را می‌تواند در آمریکا داشته باشد؟»
احمدی در ادامه گفت: «بر اساس آخرین آمارها، از میان چیزی بیش از ۵۰۰ کاندیدای حزب جمهوریخواه که خود را برای انخابات مختلف آمریکا در سطوح گوناگون آماده می‌کنند، چیزی قریب به ۲۰۰ نفر از آن‌ها اساسا نسبت به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا یا مشکوک هستند و یا آن را قویا رد می‌کنند. در این راستا، راهیابی طیف قابل توجهی از این افراد به مجالس سنا و نمایندگان می‌تواند اثرگذاری قابل توجهی را بر چهارچوب‌ها و معادلات قانونگذاری و سیاسی در آمریکا در مسیر و روندی مشخص داشته باشند.»
کوروش احمدی در پاسخ به این سوال که نتیجه نهایی انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا چه تاثیری را بر سیاست خارجی این کشور در قبال ایران خواهد داشت؟ گفت: «به عنوان یک قاعده کلی در آمریکا، سیاست خارجی این کشور در کنترل شخصِ رئیس جمهور آمریکا است. مساله‌ای که مطابق با قانون اساسی آمریکا و عرف و سنت‌های رایج در این کشور نیز است. با این حال، کنگره تاثیرات خاصی را از منظر بودجه‌ای می‌تواند داشته باشد».
وی افزود: «نباید فراموش کرد که پیشبرد طرح‌ها و دستورکار‌های مختلف سیاسی خارجی، بدون تردید به مسائل بودجه‌ای نیاز دارد. مثلا کمک آمریکا به اوکراین در جریان جنگ با روسیه به تخصیص بودجه نیاز دارد. حال در این فضا قدرت گیری جمهوری‌خواهان در کنگره می‌تواند تا حد زیای طرح و برنامه‌های دولت بایدن را به ویژه در عرصه سیاست خارجی آمریکا را با چالش و بحران رو به رو کند.
این کارشناس سیاست خارجی تصریح کرد: «یک مولفه مهم دیگر مساله انتصابات است. بسیاری از پُست‌های مهم حوزه سیاست خارجی آمریکا نظیر تعیین سفرای آمریکا در خارج از این کشور و یا پست‌های سیاسی وزارت خارجه آمریکا، جدای از معرفی توسط رئیس جمهور این کشور، به تایید مجلس سنا نیاز دارند. اضافه بر این ها، کنگره آمریکا در قالب‌هایی نظیر نظارت و تحقیق و امثالهم می‌تواند تاثیرگذاری قابل توجهی را بر دستورکار‌های حوزه سیاست خارجیِ رئیس جمهور مستقر آمریکا داشته باشد».
احمدی در ادامه گفت: «در این چهارچوب در مورد ایران من اولا بر این باور نیستم که دولت بایدن در مساله‌ای نظیر برجام از صرافت توافق با تهران افتاده باشد. با این حال، مساله اصلی این است که آن‌ها اولویت سابق خود را در این رابطه دیگر ندارند. در این راستا، آن‌ها سیاست تک خطی سابق خود در رابطه با ایران را که صرفا معطوف به حصول توافق با این کشور بود کنار گذاشته اند و سیاستی دو خطی که در قالب آن هم دستیابی به توافق با تهران و هم اعمال فشار بر آن مد نظر است را در پیش گرفته اند (دستورکاری که تا حد زیادی به دلیل اعتراضات جاری در ایران و مثلا نقش آفرینی ادعایی ایران در قالب جنگ اوکراین در پیش گرفته شده است).»
دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل متحد گفت: «در یکچنین شرایطی، قدرت گیری جمهوری‌خواهان در کنگره می‌تواند روند فشار‌ها علیه ایران را تقویت کرده و سرعت بخشد. در واقع به نوعی با قدرت گیری طیف جمهوریخواه در کنگره باید انتظار تقویت بنیان‌های سیاست فشارحداکثری را علیه ایران داشت. مساله‌ای که کار دولت بایدن جهت احیای برجام را به شدت سخت می‌کند و در عین حال همانطور که گفته شد، روند‌های مرتبط با افزایش فشار‌ها علیه ایران را تسهیل می‌کند.»
کوروش احمدی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا تهران در ادامه راه باید انتظار تشدید فشار‌های واشینگتن علیه خود را داشته باشد یا خیر؟ گفت: «به نظر من این پرسش شما دو سمت عمده دارد. در یک سمت دولت آمریکا قرار دارد و در سمت دیگر، ایران است. دولت ایران به هر حال یکسری از فرصت‌ها را در جریان مذاکرات احیای برجام از دست داده است. باید توجه داشت که در حوزه سیاست خارجی، استفاده به موقع و درست از فرصت ها، یک اصل است. در واقع، مولفه "زمان" کاملا عامل مهمی است. از این رو، یک کار که در یک مقطع زمانی از قابلیت انجام برخوردار است، لزوما در مقطع زمانی دیگر از قابلیت تحقق و عملیاتی شدن برخوردار نیست».
وی افزود: «در این فضا، اینکه دولت ما چگونه عمل کند یک مولفه مهم است. ما تاکنون فرصت‌هایی را از دست داده ایم و در ماه‌های اخیر مولفه‌های جدیدی وارد مسائل مرتبط با روابط ایران و آمریکا شده اند که پیشتر وجود نداشته اند و کار را جهت کسب توافقات سازنده، دشوارتر و سخت‌تر کرده اند. حال زین پس اگر فرصت‌هایی که پیش خواهند آمد را دولت کشورمان به موقع مورد استفاده قرار دهد، این می‌تواند برای سیاست خارجی کشور حامل بُرد و منفعت باشد».
وی تصریح کرد: «در آن سوی ماجرا، اینکه دولت بایدن چطور در قبال ایران رفتار خواهد کرد؟ همانطور که پیشتر گفتم این دولت عملا یک فاکتور اعمال فشار را نیز به سیاست‌های خود در قبال ایران افزوده است و تردیدی نیست که اگر جمهوریخواهان قدرت را در کنگره قبضه کنند، این قسمت از سیاست آمریکا در قبال ایران تقویت و تشدید خواهد شد».
کوروش احمدی در پایان گفت: «از این رو، من قائل به این هستم که نوعی حالت متعادل در روابط دو کشور با اساس سیاست‌ها و رویه‌هایی که در پیش خواهند گرفت وجود دارد و این دو می‌توانند تاثیرات متقابلی را بر یکدیگر داشته باشند. این بدان معناست که اگر ایران فرصت طلبی پیشه کند، می‌تواند بر دستورکار‌ها و سیاست‌های دولت بایدن نیز اثرگذاری قابل توجهی را داشته باشد. در غیر اینصورت، ابتکار عمل از ایران گرفته خواهد شود و این مساله تبعات خاصی را برای کشورمان به همراه خواهد داشت.»

این کارشناس سیاست خارجه درباره تاثیر پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره بر احیای برجام به انتخاب می‌گوید که کنترل کنگره اگر به دست جمهوریخواهان بیافتد، قطعا بر احیای برجام تاثیر خواهد داشت اما تعیین کننده نخواهد بود. اما تاثیر منفی یک کنگره جمهوریخواه بر اجرای برجام از دو جهت خواهد بود؛ یکی جو عمومی منفی‌تر علیه برجام که در اثر افتادن کنگره به دست جمهوریخواهان ایجاد خواهد شد و اهرم فشار مضاعف کنگره بر ضد کاخ سفید و از جمله امکان ایذا و اذیت کاخ سفید در حوزه‌های دیگر به قصد گرفتن امتیاز در مورد برجام و دوم از جهت نقش قانون اینارا  INARA. بطور کلی می‌توان گفت که به‌رغم یک کنگره جمهوریخواه احیای برجام همچنان ممکن خواهد بود، هر چند دشوار.
با پایان یافتن رای‌گیری در شماری از ایالت‌های شرقی و مرکزی آمریکا در شامگاه سه‌شنبه، شمارش آرا آغاز شده است و نتایج اولیه حاکی از پیشتازی جمهوری‌خواهان در انتخابات مجلس نمایندگان است. به منظور تحلیل تاثیر پیروزی جمهوری‌خواهان بر روابط میان ایران و امریکا و احیای برجام به گفت و گو نشسته‌ایم. مشروح این گفت و گو را در ادامه می‌خوانید.
*آقای احمدی! نتیجه انتخابات میان دوره ای را چگونه تفسیر می کنید؟
 اگر چه تا این لحظه (4 بعد ظهر سه شنبه) هنوز تکلیف نهایی انتخابات مشخص نشده اما همانطور که پیش بینی می‌شد، محتمل است که جمهوریخواهان اکثریت مجلس نمایندگان را به دست آورند. دمکرات‌ها نیز همچنان ممکن است بتوانند کنترل سنا را حفظ کنند. اما یک چیز قطعی است و آن اینکه سرخوشی جمهوریخواهان به ایجاد به اصطلاح "موج سرخ" در سراسر کشور محقق نشده و حزب دمکرات توانسته به خوبی با حزب جمهوریخواه رقابت کند؛ بطوریکه در بسیاری از حوزه‌های مهم و کلیدی دو حزب رقابت نزدیکی با هم داشته و در مواردی که یکی بر دیگری پیروز شده، فاصله اندک بوده است. به احتمال زیاد این رقابت نزدیک در ترکیب دو مجلس هم انعکاس خواهد داشت و شمار نمایندگان از دو حزب به هم نزدیک خواهد بود. چنین وضعیتی طبعا در سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در کنگره و کاخ سفید، هم در حوزه سیاست داخلی و هم  در حوزه سیاست خارجی، نیز اثرات خود را خواهد داشت.
*برخی انتخابات میان دوره‌ای را همواره رفراندومی درمورد نتایج رئیس جمهور مستقر می‌دانند؛ نتایج کنونی چه تصویری به ما درمورد انتخابات آتی ریاست جمهوری می‌تواند بدهد؟
اگر انتخابات میاندوره‌ای را هم رفراندمی در مورد عملکرد رئیس جمهور حاضر بدانیم، دامنه و برد چنین رفراندومی محدود است و بیشتر می‌توان آن را هشداری به رئیس جمهور وقت دانست. در تاریخ آمریکا بسیار معمول است که حزب مستقر در کاخ سفید در انتخابات میاندوره‌ای ببازد و کنترل کنگره را از دست بدهد. اما این الزاما به معنی باخت در انتخابات ریاست جمهوری دو سال بعد نیست. مثلا کلینتون و اوباما در 1994 و 2010 اکثریت کنگره را از دست دادند اما همچنان در انتخابات دور دوم برنده شدند. لذا این انتخابات کنگره را نیز نمی‌توان شاخص قطعی برای وضعیت رقابت بر سر کاخ سفید در 2024 به شمار آورد. خاصه آنکه آن طور که نتایج تا کنون نشان می‌دهد حتی اگر نهایتا جمهوریخواهان اکثریت در هر دو مجلس را نیز ببرند، هم حزب دمکرات و هم رئیس جمهور دمکرات دچار باخت سنگینی نشده و دمکرات‌ها همچنان قابلیت رقابت موثر در 2024 برای ریاست جمهوری را خواهند داشت.
*باتوجه به نتایج فعلی، فضا برای بازگشت ترامپ تا چه حد مهیاست؟
این سوال مهمی است و شاید به اندازه نتیجه انتخابات مهم باشد. ترامپ بعد از باخت در 2020 همواره کوشیده تا موقعیت خود را به عنوان رهبر جمهوریخواهان حفظ کند و پنهان نکرده که به انتخابات 2024 نظر دارد. در همین رابطه او در انتخابات مقدماتی برای تعیین کاندیدهای حزب جمهوریخواه بسیار فعال بود و در حمایت از کسانی که به خود نزدیک می‌دانست، تردید نمی‌کرد و در مواردی هم موفق بود. در رقابت بین جمهوریخواهان و دمکرات‌ها نیز در فعالیت به نفع آن دسته از جمهوریخواهان نزدیک به خود فعال بود. اما شکست جمهوریخواهان در به راه انداختن "موج سرخ" که تا کنون قطعی است و نیز رقابتی بودن انتخابات و نزدیک بودن نتیجه نهایی را می‌توان اولین شکست برای ترامپ بشمار آورد. نتیجه نهایی همچنین مشخص خواهد کرد که چه تعداد از همفکران او، بویژه کسانی که منکر پیروزی بایدن در انتخابات 2020 هستند، پیروز خواهند شد و فراکسیون خاص ترامپ در کنگره چه تعداد خواهد بود. اگر بخش مهمی از جمهوریخواهان برنده در این انتخابات از حامیان خاص ترامپ و به اصطلاح "منکر پیروزی بایدن" باشند، ترامپ موقعیت خوبی برای 2024 خواهد داشت. البته موقعیت رقبای جمهوریخواه ترامپ هم مهم است. در این رابطه باید تواجه داشت ران دیسانتیس که یک کاندیدای قوی جمهوریخواه برای 2024 محسوب می شود در انتخابات فرمانداری در فلوریدا پیروز نمایان و بزرگی به دست آورده است بدون اینکه خود را به ترامپ بچسباند. او می تواند رقیبی جدی برای ترامپ در 2024 باشد.
*نتایج انتخابات میان دوره‌ای تا چه حد می تواند بر سیاست خارجی آمریکا تاثیر بگذارد؟
سیاست خارجی آمریکا تقریبا تماما در زمره اختیارات رئیس جمهور است. اما کنگره به جهت اینکه کنترل بودجه را در دست دارد و نیز باید گماردگان رئیس جمهور برای سمت‌های سیاست خارجی را تایید کند، می‌‌تواند بر سیاست خارجی تاثیر داشته باشد. همچنین کنگره می‌تواند برنامه‌های داخلی کاخ سفید را برای اعمال فشار در حوزه سیاست خارجی به گروگان بگیرد. رابطه با متحدان اروپایی، کمک‌های آمریکا به اوکراین و تکلیف احیای برجام از جمله مهمترین مواردی است که یک کنگره جمهوریخواه می‌تواند تا حدودی بر آنها تاثیر داشته باشد. یک کنگره محافظ کار بطور کلی می‌تواند در جهت عکس متحدان اروپایی که عمدتا لیبرال دمکرات هستند، عمل کند و به عنوان مثال فشار مضاعفی بر متحدان اروپایی برای هزینه کردن بیشتر در امور دفاعی باشد. در موضوع اوکراین محتمل است که یک کنگره محافظه کار مشکلاتی برای دولت بایدن جهت تخصیص بودجه برای حمایت از اوکراین ایجاد کند. کوان مک کارتی که محتمل است رئیس آینده مجلس نمایندگان بشود، اخیرا گفته بود که دیگر چک سفید به کاخ سفید برای حمایت از اوکراین نخواهند داد. البته او بعدا گفته خود را قدری تعدیل کرد.
*یک کنگره جمهوریخواه بر احیای برجام چه تاثیری می تواند داشته باشد؟
کنترل کنگره اگر به دست جمهوریخواهان بیافتد، قطعا بر احیای برجام تاثیر خواهد داشت اما تعیین کننده نخواهد بود. چرا که همانطور که در پاسخ به سوال قبلی گفتم، سیاست خارجی در حوزه اختیارات رئیس جمهور است. همانطور که در 2015 دیدیم، به رغم اینکه سنا و مجلس نمایندگان به اکثریتی قابل توجه درکنترل جمهوریخواهان بود، اما اوباما همچنان توانست برجام را برغم مخالفت آنها نهایی کند. اما تاثیر منفی یک کنگره جمهوریخواه بر اجرای برجام از دو جهت خواهد بود؛ یکی جو عمومی منفی‌تر علیه برجام که در اثر افتادن کنگره به دست جمهوریخواهان ایجاد خواهد شد و اهرم فشار مضاعف کنگره بر ضد کاخ سفید و از جمله امکان ایذا و اذیت کاخ سفید در حوزه‌های دیگر به قصد گرفتن امتیاز در مورد برجام و دوم از جهت نقش قانون اینارا  INARA. مطابق این قانون رئیس جمهور باید هر توافقی در حوزه هسته‌ای با ایران را برای رد یا قبول به کنگره بفرستد. اگر چه برای رد توافق احتمالی برجام به رای دو سوم اعضای کنگره برای عبور از سد وتوی رئیس جمهور نیاز خواهد بود، اما یک کنگره جمهوریخواه به اشکال مختلف می‌تواند از این قانون برای ایجاد مشکل استفاده کند. بطور کلی می‌توان گفت که به‌رغم یک کنگره جمهوریخواه احیای برجام همچنان ممکن خواهد بود هر چند دشوار.

نتیجه انتخابات کنگره نمی‌تواند بازگشت دولت آمریکا به برجام را متوقف کند

انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا امروز هشتم نوامبر ۲۰۲۲ برابر با ۱۷ آبان ۱۴۰۱ در حال برگزاری است. در ارتباط با تحولات انتخاباتی ایالات متحده، اندیشکده جریان نشستی تخصصی با عنوان «انتخابات کنگره آمریکا و پیامدهای آن برای ایران» برگزار کرد.
سخنرانان و کارشناسان این نشست «علی نظیف‌پور» کارشناس مسائل داخلی آمریکا و «حسین هوشمند» تحلیلگر تحولات ایالات متحده بودند. دبیری نشست را نیز «عارف دهقاندار» پژوهشگر روابط بین‌الملل برعهده داشت.
در این نشست، آخرین وضعیت اردوگاه دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات و احتمال پیروزی آن‌ها در ایالت‌های مختلف بررسی شد. همچنین ترکیب احتمالی ۲ حزب بر اساس نظرسنجی‌ها و تاثیر این انتخابات بر مذاکرات هسته‌ای‌ ایران و جنگ اوکراین مورد ارزیابی قرار گرفت.
پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا شگفتی‌آور خواهد بود
علی نظیف‌پور نخستین سخنران این نشست در ابتدا پیش‌بینی خود را از وضعیت انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا بیان کرد و گفت: اگر حزب جمهوری‌خواه هم در مجلس نمایندگان و هم سنا پیروز شود جای تعجب نخواهد داشت. اگر جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان پیروز شدند اما دموکرات‌ها در سنا پیروز شدند در آن صورت باز خیلی جای تعجب نیست اما اگر دموکرات‌ها مجلس نمایندگان را ببرند و سنا را هم ببرند باید شگفت‌زده شد چون در این صورت هم باید نظرسنجی‌ها غلط باشند و هم آن مسائلی را که ما از ساختار انتخابات آمریکا می‌دانیم، نقض می‌کند چرا که در حال حاضر محبوبیت رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا پایین است و وضع اقتصاد آمریکا هم مطلوب نیست.

کد مطلب: 454248