کبنانیوز - سقف‌های گران برای مستاجران

مشاوران املاک یکی از هزاران دلیل برای افزایش اجاره؛

محمود فاطمی‌عقدا، کارشناس بازار مسکن به بررسی وضعیت بازار اجاره پرداخت و در‌صاین‌باره گفت: اینکه مشاوران املاک مقصر افزاش اجاره‌بها هستند جای بحث دارد. بدون شک نمی‌توان گفت که فقط مشاوران املاک باعث افزایش اجاره مسکن در سال جاری شده‌اند. بحث مسکن چه در حوزه اجاره‌بها و چه خرید ملک به عوامل بسیاری بستگی دارد.
در یکی دو سال اخیر یافتن خانه‌ای متناسب با درآمد سرپرست خانوار کار دشواری بود. در فصل جابه‌جایی مستاجران کفش آهنین به پا می‌کردند و بنگاه به بنگاه به دنبال خانه‌ای مناسب می‌گشتند. اما اکنون شرایط بسیار متفاوت با یکی دو سال گذشته شده است. بار افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها در سال جاری کمر مستاجران را خرد کرده و بسیاری از خانوارها را مجبور به زندگی در مناطق پایین‌تر و حتی حاشیه شهرها کرده است. حالا پایان یافتن مهلت قرارداد اجاره‌خانه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خانوارهایی است که مدت‌هاست قید صاحبخانه شدن را زده‌اند و تنها به فکر یک سرپناه اجاره‌ای آن هم با حداقل‌ترین امکانات هستند.
اجاره‌بها در اردیبهشت 50 درصد رشد داشته است
بانک مرکزی در گزارش خود از وضعیت بازار مسکن در اردیبهشت امسال میزان رشد اجاره‌بها در تهران نسبت به ماه مشابه سال گذشته (اردیبهشت ۱۴۰۰) ۴۶ و در سراسر کشور ۵۰.۶ درصد رشد داشته است. همچنین میزان افزایش اجاره بها طی اردیبهشت امسال نسبت به ماه قبل (فروردین ۱۴۰۱) در تهران ۱.۹ و کل مناطق شهری ۲ درصد بوده است.
مشاوران املاک اجاره‌بها را افزایش داده‌اند؟
بر اساس گزارشی از مهر، اسماعیل حسین‌زهی نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس درباره بحث اجاره‌بها گفته است: «طرح دو فوریتی مجلس در خصوص کنترل بازار اجاره مسکن در صحن علنی مجلس تصویب و برای بررسی بیشتر به کمیسیون عمران ارجاع شده است. برخی مشاوران املاک به صورت ولنگارانه به گونه‌ای اجاره‌بها را افزایش داده‌اند؛ این در حالی است که ستاد ملی مقابله با کرونا مصوبه‌ای در خصوص تعیین سقف اجاره‌بها داشت که در حکم قانون بود ولی اجرا نمی‌شد که دولت باید به جد به آن ورود کند.»
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه نظارت بر بازار اجاره مسکن سال‌هاست که مغفول مانده ادامه داد: «بازار اجاره مسکن هیچ متولی خاصی ندارد و صرفاً مشاوران املاک در حال تنظیم قراردادهای اجاره‌بها هستند حال آنکه باید دو وزارت راه و شهرسازی و صمت متولی آن باشند. مردم که تا سالیان سال نمی‌توانند صاحبخانه شوند حداقل در بحث اجاره‌بها بتوانند از فشاری که بر روی معیشت آنهاست، کاسته شود. شغل مشاور املاک سوددهی بالایی دارد و از طرفین موجر و مستاجر کمیسیون می‌گیرند؛ در حال حاضر بیشترین واحدهای صنفی موجود در خیابان‌ها، دفاتر مشاوران املاک است و بیشترین تابلو را این صنف دارد.»
حوزه اجاره متاثر از چند عامل

در حالی صحبت از تاثیر مشاوران املاک در افزایش اجاره‌بها می‌شود که بسیاری از کارشناسان معتقدند عوامل متفاوتی بر بازار اجاره اثرگذار هستند و نمی‌توان مشاوران املاک را تنها دلیل برای افزایش اجاره‌بها دانست. محمود فاطمی‌عقدا، کارشناس بازار مسکن به بررسی نقش مشاوران املاک بر افزایش اجاره‌بها پرداخت و در این‌باره به «ابتکار» گفت: اینکه مشاوران املاک مقصر افزاش اجاره‌بها هستند جای بحث دارد. بدون شک نمی‌توان گفت که فقط مشاوران املاک باعث افزایش اجاره مسکن در سال جاری شده‌اند. بحث مسکن چه در حوزه اجاره‌بها و چه خرید ملک به عوامل بسیاری بستگی دارد. من معتقدم حوزه اجاره‌بها تابع تورم و شرایط اقتصادی حاکم بر کشور است. از سوی دیگر بحث افزایش دستمزدها، هزینه حمل‌ونقل و هزینه تولید بر بازار اجاره و قیمت مسکن تاثیرگذار خواهد بود.
وی ادامه داد: علاوه‌بر مسائل گفته شده افزایش قیمت ملک نیز بر افزایش اجاره‌بها اثرگذار خواهد بود و نمی‌توان فقط مشاوران املاک را مقصر گرانی اجاره دانست. البته بنگاه‌های املاکی هم یکی از دلایل تاثیرگذار بر بازار اجاره هستند، مثلا ساختار قدیمی سازمان‌های املاکی و نبود یک نظام اجاره‌داری کارآمد می‌تواند بر بازار اجاره تاثیر بگذارد اما همانطور که اشاره کردم املاک به تنهایی نمی‌تواند سبب افزایش اجاره‌بها باشد.
راهی برای کنترل اجاره
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهایی برای کنترل اجاره‌بها گفت: برای کنترل اجاره‌بها باید تولید و عرضه مسکن را تقویت کنیم. وقتی عرضه مسکن به اندازه کافی نباشد و یک فاصله عمیق میان عرضه و تقاضا ایجاد شود طبیعتا ما با کمبود و همچنین افزایش قیمت روبه‌رو خواهیم بود.
وی همچنین با تاکید بر اهمیت نظام اجاره‌داری ادامه داد: ما اگر نظام اجاره‌داری داشته باشیم و شرکت‌هایی مخصوص به اجاره‌داری در کشور شکل بگیرند چالش‌ها در حوزه اجاره‌بها کنترل و مشکلات تا حدودی برطرف می‌شود.
این کارشناس بازار مسکن در پایان تاکید کرد: اکنون اجاره‌داری به صورت خرد صورت می‌گیرد و بنگاه‌های املاک گرداننده این مسئله هستند. در چنین شرایطی نمی‌توان برای کنترل بازار اجاره کاری کرد. برای مسلط شدن در بازار اجاره باید نظام اجاره‌داری نوین را راه‌اندازی کنیم. باید بخش‌های خصوص قوی به مسئله راه‌اندازی نظام اجاره‌داری ورود کنند. تا زمانی که ما به سمت نظام اجاره‌داری حرکت نکنیم مشکلات حل نخواهد شد.