در یک تحقیق، متوسط غلظت ساليانه PM10 (ذرات دارای قطر كمتر از 10 میكرومتر) در شهرستان گچساران در سال 1394، حدود 121 ميكروگرم بر مترمكعب اعلام شده که بالاتر از حد استاندارد است. بر اساس همین تحقیق از كل 58 مورد مرگ 27 مورد ناشي از بيماري هاي قلبي- عروقي و 13 مورد ناشي از بيماري هاي تنفسي بود. همچنين، تعداد موارد بستري در بيمارستان به دليل بيماري هاي قلبي- عروقي 39 و بستری بیماری تنفسي به ترتيب 147 نفر گزارش شد. از طرفی تعداد بستری ها در فصول غلظت بالای آلاینده بیشتر بوده است.(1) علاوه بر ریزگردها، به دلیل وجود تأسیسات نفتی، هوای گچساران آلوده عناصر شیمیایی خطرناک است.
به گزارش کبنانیوز، هر ساله تعداد روزهای با میزان آلایندگی ریزگردها در استان کهگیلویه و بویراحمد و به ویژه در گچساران افزایش می یابد. به طوری که در سال جدید که یک ماه و نیم از آن می‌گذرد، 26 روز پدیده ریزگرد ثبت شده است.
ثبت 26 روز هوای آلوده در ابتدای سال
رئیس اداره هواشناسی گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد در گفت و گو با خبرنگار کبنا با بیان اینکه سال گذشته ۳۸ روز پدیده ریزگرد در این شهرستان ثبت شد، اظهارداشت: از ابتدای سال جاری تاکنون ریزگرد‌ها پای ثابت روز‌های بهاری این شهرستان است و تاکنون 26 روز با پدیده ریزگرد در شهرستان به ثبت رسیده است.
مردم باید از آلاینده‌های موجود در هوا با خبر باشند
امید حسینی گفت: نیاز به یک دستگاه سنجش گرد و غبار برای اداره هواشناسی وجود دارد. مردم باید از آلاینده‌های موجود در هوا و تأثیر آنها بر سلامت خود با خبر باشند. اما در حال حاضر مشخص نیست که آلایندگی چند درصد بیشتر از حد مجاز است.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد در ماه اخیر از راه‌اندازی ایستگاه سنجش آلودگی هوا در دو شهر استان کهگیلویه و بویراحمد با کمک سازمان هواشناسی خبر داد.
وی با بیان اینکه سازمان هواشناسی تجهیزات مورد نیاز هواشناسی در استان را به روز کند، افزود: ایستگاه جدید سنجش آلایندگی هوا در یاسوج و گچساران احداث می‌شود.
با این حال احمدزاده نگفته است که چه زمانی این ایستگاه احداث می‌شود؟!



امید حسینی دکترای رشته شیمی و مدرس دانشگاه در خصوص هوای گچساران گفت: ریزگردهایی که استان خوزستان و در همسایگی بهبهان را فرامی گیرد و همینطور هوای دهدشت و گچساران و یاسوج و دیگر شهرهای استان را تحت تأثیر قرار می دهد به سلامت انسانی آسیب می رساند.
وی اضافه کرد: افزایش غلظت گازها و ذرات معلق در هوا تهدیدی برای سلامت انسان ها و سایر موجوات زنده است به همین دلیل وجود دستگاه سنجش آلودگی هوا برای آگاهی بخشی به جامعه به ویژه گروه هدف ضروری است.
حسینی اظهار داشت: کربن دی اکسید، کربن مونواکسید، اکسیدهای نیتروژن و ... از جمله آلاینده هوا هستند که هر کدام از این آلاینده‌ها می‌تواند باعث آسیب‌های جبران ناپذیر به سلامت انسان و محیط زیست شود.
وی تاکید کرد: آلودگی هوا دلایل مختلفی دارد که بخش عمده ای از آلاینده ها به دلیل فعالیت انسانی ایجاد می شود. برخی مناطق شهرستان گچساران به‌ویژه در حوزه دهستان‌های لیشتر و روستاهایی مانند بی بی جان آباد و آب شیرین به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی تأسیسات نفتی دارای آلایندگی زیست محیطی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در خصوص تاثیر آلاینده ها بر سلامتی انسان ها در گفت و گو با خبرنگار کبنا گفت: گردوغبار تاثیرات مخربی بر سلامتی انسان و طبیعت دارد، مخصوصا افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، کسانی‌که فعالیت آنها در محیط های آزاد است، همچنین برای افراد سالمند و کم سن و سال می‌تواند خطرساز باشد.
اسلام جاودان خرد افزود: ریزگردها سیستم تنفسی افراد، سیستم ایمنی بدن، قلب، سیستم بینایی افراد را درگیر می‌کند، خیلی از بیماری‌های بلوط ناشی از گردو غباری است که راه تنفس (فتوسنتز) برگ را می‌بندد.
وی گفت: در هنگام آلودگی هوا افراد از فعالیت خارج از خانه اجتناب کنند، حتی الامکان در خانه بمانند، درب و پنجره ها را ببندند،استفاده از ماسک، نوشیدن زیاد آب و مایعات توصیه می شود.
جاودان خرد افزود: از راه های مقابله با ریزگرد می توان به شناسایی کانون ریزگرد، ایجاد فضای سبز بیشتر، کاشت درخت، مالچ پاشی و کمک به تثبیت خاک اشاره کرد.
جاودان خرد همچنین در خصوص ایستگاه سنجش آلودگی هوا اداره محیط زیست گچساران که در حال حاضر خراب شده گفت: این ایستگاه در سال ۸۲ راه اندازی شد، تا نزدیک به ۴ سال قبل کارایی داشت و به‌علت قدمت زیاد گاه‌گاهی خراب هم می‌شد و چندین بار توسط شرکت پشتیبان و صلاحیت دار تعمیر و راه اندازی مجدد می شد تا اینکه براساس آخرین بازدیدی که این شرکت ۴ سال قبل از این ایستگاه داشت اعلام کردند بخش اعظمی از سیستم و دستگاه های ایستگاه مستهلک و به‌طور کامل از مدار خارج شده اند و نیاز است که دستگاه‌های به‌روزتر دیگری خریداری شود. چون خرید دستگاه‌های جدید نیازمند تامین اعتبار بود، درسنوات گذشته اقداماتی انجام گرفت اما تاکنون محقق نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گهگیلویه و بویراحمد اظهار کرد: اخیرا ضمن ۲ بار دیدار و رایزنی با رئیس برنامه و بودجه و فرمانداران خصوصاً در حوزه گرمسیر که بقولی دروازه ورود گرد و غبار به استان به حساب می آیند  و دریافت قول مساعد تخصیص اعتبار برای راه اندازی ایستگاه به‌روز پیگیر این قضیه هستیم.
در همین خصوص با فرماندار گچساران تماس هایی گرفته شد که پاسخگو نبود.
به گزارش کبنا، تحقیقات نشان داده اند که آلایندگی شیمیایی و ریزگردها تهدیدی جدی برای سلامت انسان ها در شهرستان گچساران محسوب می شود، با این حال هر ساله با افزایش ریزگردها در استان مواجه بوده ایم و همچنین سیاست های دولت برای تأسیس صنایع نفتی جدید در گچساران آلودگی شیمیایی را در این شهرستان افزایش خواهد داد، اما کمترین مطالبات مردمی، دانشجویی، شهروندی در حوزه هوای پاک اتفاق افتاده است. قانون هوای پاک تصویب شده اما اجرا نمی شود و مسئولان بخصوص نمایندگان و مسئولان اجرایی دولت در شهرستان و استان در اجرای قوانین و سیاست های کلان نقش مهمی دارند که تاکنون کاری در جهت بهبود وضعیت هوا و کاهش آلایندگی از پیش نبرده اند.
در حالی که استان هایی مثل قم، بوشهر، شهرهای صنعتی با مشکلات زیست محیطی و آلایندگی زیادی درگیر هستند، در گچساران صحبت از صنایع سنگین جدید و گاها صحبت از ایجاد منطقه ویژه انرژی و منطقه ویژه اقتصادی زده  می شود که باعث تشدید آلایندگی‌ها در گچساران می‌شوند. با وجود اینکه گچساران خود نیز از آلایندگی های زیست محیطی و شیمیایی در رنج است و سالانه ضرر و زیان های جبران ناپذیری را متحمل می شود، چرا مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد به دنبال صنایع پاک و فناوری‌های جدید نیستند و از مسائل زیست محیطی به راحتی عبور می کنند!؟

1) کمی‌سازی اثرات بهداشتی PM10 هوای شهرستان گچساران با استفاده از نرم‌افزار AirQ در سال 1394 . سعید فلاحی‌زاده و دیگران

کبنانیوز