تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۱۷:۱۶
کد مطلب : ۴۴۵۸۱۷
کارنامه ۱۴۰۰ بازار سهام به کدام سو می‌رود
جهت‌یابی بورس در ۱۴۰۱ / نوسان کم شاخص‌های بورس / روی‌گردانی حقیقی‌ها از سهم‌های پالایشی
۰
کبنا ؛کمتر از یک هفته تا پایان سال ۱۴۰۰ باقی مانده است و بورس که در دو سال اخیر، نرخ‌های بازدهی سه رقمی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورده بود، حالا تنها ۲ درصد از نقطه شروع سال فاصله گرفته است و به نظر می‌رسد پرونده این سال با سود اندک بسته شود. به گفته بیش از ۴۰ کارشناس که در نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» شرکت کرده‌اند، انتخابات ریاست‌جمهوری، بودجه و مذاکرات احیای برجام از مهم‌ترین رخدادهای تالار شیشه‌ای در سالی بود که رو به پایان است و حالا پس از سپری شدن یک دوره رکود فرسایشی ۵۲۰ روزه، پرسش اساسی این است که چشم‌انداز بورسی سال ۱۴۰۱ چگونه است و آیا بازار سهام موفق به عبور از فاز رخوت می‌شود؟ برای پاسخ به این سؤالات لازم است عوامل چهارگانه شامل آینده کامودیتی‌ها، سیاست‌های پولی، نرخ ارز و ارزش‌گذاری سهام مورد کندوکاو قرار گیرند. بر مبنای بررسی‌های انجام‌شده انتظار می‌رود بورس در سال ۱۴۰۱ با زمینه مساعدتری نسبت به سال جاری برای رونق، روند صعودی ملایمی را تجربه کند.
به گزارش کبنا، بورس تهران در حالی به روزهای پایانی آخرین ماه فعالیت در قرن جاری شمسی نزدیک می‌شود که شاخص‌کل کمی از محدوده آغاز سال (یک‌میلیون و 307 هزار واحد) فاصله گرفته و به‌نظر می‌رسد پرونده این سال‌با سود اندک بسته خواهد شد. به‌طور کلی، در اقتصادهای با رشد نقدینگی و تورم دو رقمی، ثبت بازدهی منفی به ارز آن کشور در سهام پدیده‌ای نادر است و بورس تهران هم از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا، در طول دوره فعالیت این بازار بعد از انقلاب تنها در 5 سال بازدهی منفی ثبت‌شده است. تجربه رکود عمیق سهام در حالی روی می‌دهد که در دو سال‌قبل (۹۸ و ۹۹)، در رویدادی بی‌سابقه، بازدهی سه‌رقمی به واحددرصد حاصل شده بود. نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که دوران منفی بازار سهام معمولاً پس از سال‌های با سود سه رقمی یا نزدیک به آن اتفاق افتاده است؛ از این‌رو، عملکرد سال‌جاری با عنایت به تجربه تاریخی چندان غیرمنتظره نبود. حال پس از سپری‌شدن این دوره فرسایشی رکود، پرسش اساسی این خواهد بود که چشم‌انداز سال 1401 چگونه است و آیا بورس تهران موفق به عبور از دام رخوت می‌شود؟ برای پاسخ به این سؤال از منظر بنیادی، ذیلاً به چهار عامل مؤثر بر فضای سرمایه‌گذاری در سهام و سودآوری شرکت‌ها پرداخته شده و در پایان هم نتیجه‌گیری ارائه‌شده است.
قیمت‌های جهانی کالا
وضعیت بورس تهران به‌ویژه در ۱۵ سال‌اخیر همگام با ورود پرشمار شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی ارتباط مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی پیدا کرده است. در این میان، بررسی قیمت نفت علاوه‌بر تاثیرگذاری مستقیم بر صنعت پالایشی و پتروشیمی، به سبب ایفای نقش پر رنگ در تأمین بودجه دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. در حال‌حاضر، تلفیق سه عامل اصلی شامل بحران اوکراین، احیای شتابان تقاضای حمل‌ونقل پس از کرونا و نیز کمبود سرمایه‌گذاری در کشورهای نفت‌خیز موجب شده تا ارزش هر بشکه طلای‌سیاه پس از 7 سال‌به بیش از ۱۰۰ دلار صعود کند. علاوه‌بر این، طولانی‌شدن مذاکرات مربوط به احیای برجام و تداوم تحریم‌های نفتی ایران موجب‌شده تا بازار از یکی از منابع مهم عرضه محروم بماند. به باور کارشناسان، پایداری قیمت نفت سه رقمی در کوتاه‌مدت بیش از هر چیز به سرنوشت بحران اوکراین و رفع تحریم‌های ایران بستگی دارد. بانک آمریکایی گلدمن‌ساکس (که به‌طور نسبی پیش‌بینی‌های بهتری درخصوص قیمت نفت در گذشته داشته) قبل از بحران اوکراین تخمین زده بود که با ورود ایران به بازار، ۸۵ دلار و بدون آن ۹۵ دلار در هر بشکه، میانگین تعادلی نرخ در سال ۲۰۲۲ باشد. از منظر سایر کامودیتی‌ها نیز توجه به شاخص کالایی بلومبرگ که سبد متنوعی از مواد خام را پوشش می‌دهد راهگشاست. نمودار شاخص مزبور نشان می‌دهد که متوسط قیمت کالاها به دلار در دو سال‌گذشته بیش از دوبرابر شده و هم‌اکنون برای تحویل فوری کالاها در حداکثر نرخ کل تاریخ واقع شده است.
برای پیش‌بینی افق سال‌آینده در این حوزه باید به دو نکته توجه داشت. نخست اینکه کشور چین به‌عنوان بزرگ‌ترین متقاضی و واردکننده کامودیتی در جهان، انتخاب دبیرکل حزب و رهبر سیاسی این کشور برای پنج سال‌آینده در اواسط پاییز ۱۴۰۱ را پیش‌رو دارد. ناظران بر این باورند که به‌رغم مشکلات فزاینده مربوط به رشد نامتعارف بدهی‌ها و حباب قیمت مسکن چین، سیاستگذاران در این کشور نهایت اهتمام خود مبنی‌بر حفظ آرامش اقتصادی و رونق نسبی تا پیش از این رویداد مهم سیاسی را به هر قیمت به‌کار خواهند بست. در همین راستا، در ماه‌های اخیر مجموعه‌ای از سیاست‌های انبساط پولی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها پیگیری شده که مانع از افت تقاضای چین برای کامودیتی‌ها در کوتاه‌مدت است. از سوی دیگر، مساله اوکراین و تحریم روسیه نیز مانع از عرضه عادی بخش مهمی از کالاهای کشاورزی و فلزی و فرآورده‌های انرژی به بازارهاست. در این میان، سیاست انقباض پولی در آمریکا و اروپا تنها مانع بر سر ادامه رشد کامودیتی‌ها به‌شمار می‌رود که احتمالاً با تداوم فشارهای تورمی تشدید خواهد شد. نگاهی به شاخص اوراق پیش‌بینی‌کننده تورم نشان می‌دهد که میانگین این متغیر در آمریکا از نگاه بازار در افق ۵ سال آتی در محدوده سه‌درصد قابل‌تحقق است که به مراتب کمتر از نرخ کنونی (7/5 درصد) است.
به‌عبارت دیگر، انتظار می‌رود تا فشارهای فزاینده تورمی موقت بوده و شاهد تعدیل قابل‌ملاحظه شتاب رشد قیمت‌ها در میان‌مدت باشیم. با جمع‌بندی موارد فوق می‌توان گفت در افق سال‌آینده، به‌ویژه در نیمه نخست سال، احتمالاً نرخ‌های بالای موادخام قابلیت حفظ خواهند داشت اما با عبور از فصل تقاضای چین و کاهش آثار تنش‌های ژئوپولتیک و نیز پیگیری سیاست‌های انقباضی پولی در غرب، زمینه تعدیل عمومی نرخ‌ها به‌ویژه از زمستان آینده فراهم می‌شود.
سیاست‌های پولی
سیاست پولی بانک‌های مرکزی در زمره مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر بازار دارایی‌های ریسک‌پذیر در سراسر دنیا است. خروجی سیاست پولی در نرخ بهره تجلی می‌یابد و بانک‌های مرکزی از طریق تنظیم درجه انبساط پایه پولی، بر این متغیر کلیدی اعمال کنترل می‌کنند. در ایران، نرخ سود ابزارهای بدهی و سپرده‌ها در طول زمان از نوسانات پردامنه‌ای برخوردار نبوده و به‌رغم فراز و فرود تورم، نرخ سود سپرده‌ها و ابزارهای با درآمد ثابت اغلب اوقات در محدوده ۱۸ تا ۲۲ درصد نوسان کرده است. در این میان، برخی دوره‌های کوتاه وجود داشته که به دلیل انبساط قابل‌ملاحظه پایه پولی (نظیر بهار سال‌گذشته) یا انقباض این عامل (نظیر سال ۹۲ و ۹۳) نرخ‌ها از دالان مزبور چنددرصد فاصله گرفته اما دوباره پس از مدتی به همان محدوده بازگشته‌اند. حفظ نرخ سود در یک بازه مشخص بدون توجه به تحولات تورمی موجب می‌شود تا در شرایط اوج‌گیری قیمت‌ها و انتظارات تورمی، مانند سال‌گذشته، سیاستگذار پولی ناگزیر از افزایش نامتعارف پایه پولی به‌منظور حفظ نرخ‌های سود در محدوده کمتر از تعادلی باشد و از این رهگذر با ریسک فروافتادن به ورطه تورم‌های بزرگ و آشفتگی تمام‌عیار اقتصادی مواجه شود. خوشبختانه، با تغییر نسبی رویکرد بانک مرکزی از یک‌سو و از طرف دیگر افزایش درآمدهای نفتی دولت، کاهش کسری‌بودجه و تعدیل انتظارات تورمی ناشی از احتمال احیای برجام، فشار بر پایه پولی کمتر شده و رشد نقدینگی نیز پس از ثبت رکوردهای تاریخی بیش از ۴۰ درصد (بالاترین رقم بعد از انقلاب) در مسیر کاهشی قرار گرفته است. در این فضا، نرخ سود واقعی که عبارت از بازدهی قابل کسب از محل سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی دولتی پس از کسر تورم سالانه است، در حال افزایش است. به‌رغم این روند، به دلیل اجتناب سیاستگذاران از افزایش نرخ سود در فضای چسبندگی تورم بالا، سود واقعی (تورم‌زدایی شده) اوراق بدهی در سال‌آینده احتمالاً کماکان در محدوده منفی باقی خواهد ماند. به این ترتیب با فرض تورم 25 درصدی 1401 (که با فرض تعمیم تورم ماه‌های اخیر به سال‌آینده قابل‌تحقق است) در کنار ثبات نرخ سود ۲۲ درصدی اوراق بدهی، بازدهی این سرمایه‌گذاری معادل منفی سه‌درصد به‌دست می‌آید. ترجمان وضعیت مزبور برای بازار سهام عبارت از یک دوره متفاوت از سال‌های 92 تا 96 است که طی آن سود واقعی بالای سپرده بانکی فشار زیادی بر ارزش‌گذاری سهام وارد می‌کرد. از این منظر، هرچند در سال‌آینده از نرخ‌های سود واقعی منفی نامتعارف دو سال‌گذشته در حوزه اوراق با درآمد ثابت خبری نخواهد بود اما جهت‌گیری سیاست پولی احتمالاً به گونه‌ای نیست که با مثبت‌شدن سود واقعی اوراق، امکان رونق سهام در افق سال‌آینده به کلی سلب شود.
نرخ ارز
به دلیل ماهیت صادرکننده فعالیت در بخش مهمی از شرکت‌های بورس در کنار تأثیرپذیری قیمت کالاهای داخلی از مشابه خارجی، نرخ برابری ارز به یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده سودآوری و به‌تبع آن رونق سهام تبدیل شده است. با قیمت کنونی نفت، ارز اکثر کشورهای صادرکننده محصول مزبور در شرایط ثبات یا تقویت قراردارد. دامنه تاثیرگذاری مثبت قیمت‌های جاری نفت به اندازه‌ای است که حتی در کشورهای با سیاست‌های آشفته اقتصادی نظیر ونزوئلا نیز ارزش پول ملی چند ماهی است در ثبات کامل به‌سر می‌برد. در ایران، محدودیت فروش نفت و دسترسی به منابع آن به دلیل تحریم‌ها کماکان یک عامل مداخله‌گر مهم است که علاوه‌بر تاثیرگذاری بر درآمدهای نفتی، از محل رشد انتظارات تورمی و ایجاد تقاضای احتیاطی بر قیمت دلار مؤثر است.
در شرایطی که به هر دلیل توافق سیاسی در وین محقق نشود طبیعتاً حفظ ثبات ریال به‌رغم نرخ‌های فعلی نفت با چالش مواجه خواهد شد، اما در حال‌حاضر، نظر اکثریت کارشناسان سیاسی مبتنی بر احتمال حصول توافق و بازیابی درآمدهای نفتی در آینده نزدیک است که به‌معنای شانس اندک تضعیف ارزش ریال در سال‌آینده خواهد بود. مدل‌های مبتنی بر برابری قدرت خرید نشان می‌دهد که با درنظر گرفتن میانگین نرخ حقیقی دلار در برابر ریال در ۴۳ سال‌گذشته (تعدیل شده با تورم) قیمت میانگین دلار در محدوده ۲۷, ۵۰۰ تومان در سال‌آتی قابل‌تحقق است. با ابزار درآمدهای نفتی، امکان کنترل نرخ در سطوح پایین‌تر برای دولت و بانک مرکزی وجود دارد، با این حال با عنایت به اظهارنظر معاون وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی مبنی‌بر آثار منفی افت ارز و نیز برخی شنیده‌ها از آگاهی مقامات ارشد دولت از آفات تعدیل مصنوعی نرخ ارز، این احتمال وجود دارد که برخلاف انتظارات عمومی، قیمت ارز حتی با حصول توافق، به دلیل مداخله سیاستگذار افت معناداری از سطوح فعلی را تجربه نکند؛ سناریویی که در صورت تحقق، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کنونی فعالان بورس تهران مبنی‌بر احتمال سقوط ارزش دلار در کوتاه‌مدت و آسیب به درآمد شرکت‌ها از این محل را رفع خواهد کرد.
ارزش‌گذاری سهام
در بازارهای بین‌المللی، از طیف وسیعی از نسبت‌های ارزش‌گذاری مرتبط با سود یا جریانات نقدی شرکت‌ها برای قضاوت در مورد ارزندگی بازار و یا سهام خاص استفاده می‌شود. همگی این ابزارها طبیعتاً به شکل نسبت محاسبه می‌شوند و از طریق مقایسه در طول زمان، امکان داوری در نقطه کنونی برای تحلیلگران را فراهم‌می‌کنند.
محبوب‌ترین نسبت ارزش‌گذاری در بورس تهران، قیمت بر درآمد یا P/E سهام است که به‌رغم برخی اشکالات مهم (که بحث آن در این مقال نمی‌گنجد) کماکان پر استفاده‌ترین ابزار قضاوت در مورد ارزندگی سهام توسط سرمایه‌گذاران است. نگاهی به مسیر تاریخی نسبت مزبور نشان می‌دهد که در پی جهش نامتعارف سال‌گذشته، این نسبت که بر مبنای سودآوری ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود، در مسیر تعدیل پرشتابی حرکت کرده و در حال‌حاضر رقمی پایین‌تر از میانگین بلندمدت تاریخی خود (7/4 واحد) را نشان می‌دهد. یک برآورد کارشناسی حکایت از آن دارد که با فرض ثبات نرخ کنونی دلار سامانه نیما و قیمت‌های جهانی، متوسط قیمت بر درآمد بورس در یک سناریوی محافظه‌کارانه بر اساس پیش‌بینی سود 12 ماه آتی شرکت‌ها در محدوده 6/4 واحد قرار می‌گیرد. از این منظر می‌توان گفت در مقیاس تاریخی نه‌تنها قیمت‌های کنونی سهام در مقایسه با سودآوری شرکت‌ها به‌طور عمومی گران نیست، بلکه در صورتی‌که سودآوری بنگاه‌ها مورد تهدید واقع نشود، امکان رشد این نسبت در فضای تداوم نرخ منفی سود واقعی سپرده‌ها و خوش‌بینی سیاسی ناشی از رفع تحریم‌ها و خروج اقتصاد از رکود وجود خواهد داشت.
نوسان کم شاخص‌های بورس
روز دوشنبه قیمت سهام اغلب نمادهای پالایشی کاهش یافت و گروه «فراورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» قرمزترین گروه بازار سهام بود. در معاملات امروز نمادهای نزولی گروه پالایشی، بخش عمده فروش‌ها به سهامداران حقیقی اختصاص داشت.
در معاملات روز دوشنبه، بیست و سوم اسفند 1400، شاخص کل بورس تهران با ریزش 595 واحدی نسبت به روز یکشنبه به رقم یک میلیون و 334 هزار و 781 واحد رسید.
.jpg)
اما شاخص هم وزن بورس با رشد 218 واحدی در سطح 338 هزار و 954 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 14 واحد پائین آمد و در سطح 18 هزار و 138 واحد قرار گرفت.
در پایان معاملات روز دوشنبه، 269 نماد رشد قیمت داشتند و 359 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 43 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 57 درصد بازار افت قیمت داشتند.
رشد خروج پول حقیقی
امروز برای پنجمین روز متوالی ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 349 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به دیروز افزایش 69 درصدی داشته است.
در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام شلرد (شرکت کود شیمیایی اوره لردگان) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 59 میلیارد تومان بود. پس از شلرد، نمادهای شبندر (شرکت پالایش نفت بندرعباس) و بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
نمادهای پیشران بازار سهام
نمادهای «شپدیس»، «کچاد» و «شیراز» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل داشتند. در مقابل نمادهای «کگل»، «ومعادن» و «خودرو» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «غصینو» و «تجلی» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «بپاس»، «دماوند» و «کگهر» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و کدما و شتران در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای فزر، تجلی و کرمان پرتراکنش‌ترین نمادها هستند.
سقوط پالایشی‌ها
روز دوشنبه قیمت سهام اغلب نمادهای پالایشی کاهش یافت و گروه «فراورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» قرمزترین گروه بازار سهام بود. در معاملات امروز نمادهای نزولی گروه پالایشی، بخش عمده فروش‌ها به سهامداران حقیقی اختصاص داشت.
رکود معاملات خرد
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 184 هزار و 364 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 179 هزار و 753 میلیارد تومان بود که 97 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
ارزش معاملات خرد سهام نیز افت کرد و با کاهش 10 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 742 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در دو هفته اخیر است. معاملات خرد تنها یک درصد از معاملات کل بازار را شامل می‌شود.
مازاد تقاضا در پایان معاملات
در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز یکشنبه 5 درصد افزایش یافت و 60 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 8 درصد افت کرد و در رقم 90 میلیارد تومان ایستاد. بدین ترتیب معاملات روز دوشنبه با مازاد تقاضای 30 میلیارد تومانی بسته شد.
امروز نماد کمنگنز (شرکت معادن منگنز ایران) با صف خرید 13 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از کمنگنز، نمادهای غدام (شرکت خوراک دام پارس) و لابسا (شرکت آبسال) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش نیز به نماد غدشت (شرکت دشت مرغاب) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 24 میلیارد تومانی داشت. پس از غدشت، نمادهای سدبیر (شرکت سرمایه گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان) و توسن (شرکت توسعه سامانه نرم افزاری نگین) بیشترین صف فروش داشتند.
نقشه بورس بر مبنای ارزش معاملات
(20).jpg)
پیش بینی بورس امروز 23 اسفند 1400 / افزایش ریسک‌های سیاسی
برای پیش بینی بورس امروز –دوشنبه 23 اسفند- به روند بازار سهام در روز کاری قبل نگاه می‌کنیم. روز یکشنبه شاخص کل افزایش 2 هزار و 379 واحدی داشت و شاخص کل هم‌وزن 368 واحد افت کرد. شاخص کل فرابورس نیز 28 واحد پائین آمد.
در پایان معاملات روز یکشنبه، 267 نماد رشد قیمت و 366 نماد کاهش قیمت داشتند، به عبارت دیگر، 42 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 58 درصد بازار افت قیمت داشتند.
بیشترین افزایش قیمت
روز یکشنبه در بورس شرکت معدنی دماوند (کدما)، شرکت آهنگری تراکتورسازی ایران (خاهن) و شرکت بیمه اتکایی امین (اتکام) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز شرکت تولید ژلاتین کپسول ایران (دکپسول)، شرکت مهندسی ساختمان تأسیسات راه آهن (بالاس) و شرکت ریل سیر کوثر (حسیر) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
بیشترین کاهش قیمت
در بورس نمادهای بشهاب (نهادهای لامپ پارس شهاب)، خنصیر (شرکت مهندسی نصیر ماشین) و دکوثر (شرکت داروسازی کوثر) در روز یکشنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت کلر پارس (کلر)، شرکت زرین معدن آسیا (فزرین) و شرکت جنرال مکانیک (رنیک) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
معاملات روز یکشنبه بازار با مازاد تقاضای 41 میلیارد تومانی بسته شد. در پایان معاملات یکشنبه 27 نماد صف فروش و 39 نماد صف خرید داشتند. ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز شنبه 41 درصد کاهش یافت و 57 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 36 درصد رشد کرد و در رقم 98 میلیارد تومان ایستاد.
.jpg)
بیشترین تقاضاها
در روز یکشنبه نماد کدما (شرکت معدنی دماوند) با صف خرید 15 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از کدما، نمادهای کمنگنز (شرکت معادن منگنز ایران) و دکپسول (شرکت تولید ژلاتین کپسول ایران) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین عرضه‌ها
روز گذشته بیشترین صف فروش نیز به نماد غدشت (شرکت دشت مرغاب) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 16 میلیارد تومانی داشت. پس از غدشت، نمادهای خنصیر (شرکت مهندسی نصیر ماشین) و توسن (شرکت توسعه سامانه نرم افزاری نگین) بیشترین صف فروش داشتند.
(18).jpg)
پیش بینی بورس امروز
روز یکشنبه شاخص بورس تهران حرکت زیگزاگی خود را ادامه داد. در 5 روز اخیر شاخص یک روز در میان صعود و نزول داشته است.
در حالی که هفته گذشته شاخص سه روز ابتدایی هفته را صعود کرد پس از آن دچار نوسان شد، دیروز بازار با عرضه‌ی بالایی شروع شد و از همان ابتدا صف‌های فروش طویلی شکل گرفت. اما رفته رفته سمت تقاضای بازار تقویت شد و شاخص در نهایت برخلاف شاخص هم وزن سبزپوش شد. دیروز کگل، شتران، کچاد، فولاد، شبندر، شپنا، برکت، خاهن، وبملت، فایرا و کویر بیشترین تأثیر را در رشد شاخص کل داشتند.
در پایان معاملات 39 نماد صف خرید داشتند و ارزش صف‌های خرید به 98 میلیارد تومان رسید که نسبت به روز شنبه رشد 36 درصدی داشته است. بدین ترتیب بازار با مازاد تقاضا بسته شد.
از سوی دیگر برای چهارمین روز متوالی سرمایه حقیقی از بورس خارج شد و ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار 206 میلیارد تومان بود. نمادهای وگردش، بپاس، فملی، خودرو، خساپا، میدکو، شستا، ومعادن، جکاپا و آریان بیشترین خروج پول را داشتند.
در دو روز کاری اخیر ارزش معاملات خرد سهام نزول کرده است و دیروز با افت 26 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 3 هزار و 35 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در یک هفته اخیر است.
(17).jpg)
با این حال روند تغییرات ارزش معاملات خرد در طول معاملات دیروز صعودی بود، برخی از ناظران بازار رشد ارزش معاملات با آهنگ ثابت و خروج پول حقیقی را نشانه‌ای از انتظارات منفی سهامداران نسبت به آینده بازار سهام می‌دانند. برخی نیز نوسانات شاخص را متأثر از تلاطمات سیاست خارجی می‌دانند و نزول قیمت‌ها در معاملات یکشنبه را به حمله موشکی سپاه پاسداران به اربیل عراق مرتبط می‌دانند. روز گذشته مذاکرات ایران و عربستان نیز متوقف شد تا خوش‌بینی‌های ایجاد شده در مورد رابطه ایران و عربستان کمرنگ شود.
با این وصف افزایش ریسک‌های سیاسی بازار به رشد خروج سرمایه و افزایش انتظارات منفی خواهد انجامید و به نظر می‌رسد بورس در روزهای پایانی سال پُرنوسان باشد.
جمع‌بندی
با عنایت به توضیحات ارائه‌شده درخصوص عوامل چهارگانه، می‌توان گفت بورس تهران در نخستین سال قرن جدید با زمینه مساعدتری نسبت به سال‌جاری برای رونق مواجه است. به این ترتیب در صورت تحقق مفروضات این مطلب شامل نرخ‌های جهانی متورم کالاها، ثبات نسبی ارز، تداوم نرخ منفی سود واقعی سپرده‌ها و با عنایت به تخلیه حباب قیمت‌ها و ارزش‌گذاری نسبتاً مناسب کنونی، انتظار می‌رود بورس تهران روند صعودی ملایمی را در سال‌آینده در سطح شاخص‌کل تجربه کند؛ روندی که هرچند مشابهتی با دوره‌های رونق فزاینده و انفجاری (نظیر سال‌های 97 تا 99) ندارد اما امکان کسب بازدهی در سطوح اندکی بالاتر از تورم سالانه را برای سرمایه‌گذاران با رعایت اصول مربوط به حفظ تنوع در سبد سهام فراهم می‌کند.
به گزارش کبنا، بورس تهران در حالی به روزهای پایانی آخرین ماه فعالیت در قرن جاری شمسی نزدیک می‌شود که شاخص‌کل کمی از محدوده آغاز سال (یک‌میلیون و 307 هزار واحد) فاصله گرفته و به‌نظر می‌رسد پرونده این سال‌با سود اندک بسته خواهد شد. به‌طور کلی، در اقتصادهای با رشد نقدینگی و تورم دو رقمی، ثبت بازدهی منفی به ارز آن کشور در سهام پدیده‌ای نادر است و بورس تهران هم از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا، در طول دوره فعالیت این بازار بعد از انقلاب تنها در 5 سال بازدهی منفی ثبت‌شده است. تجربه رکود عمیق سهام در حالی روی می‌دهد که در دو سال‌قبل (۹۸ و ۹۹)، در رویدادی بی‌سابقه، بازدهی سه‌رقمی به واحددرصد حاصل شده بود. نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که دوران منفی بازار سهام معمولاً پس از سال‌های با سود سه رقمی یا نزدیک به آن اتفاق افتاده است؛ از این‌رو، عملکرد سال‌جاری با عنایت به تجربه تاریخی چندان غیرمنتظره نبود. حال پس از سپری‌شدن این دوره فرسایشی رکود، پرسش اساسی این خواهد بود که چشم‌انداز سال 1401 چگونه است و آیا بورس تهران موفق به عبور از دام رخوت می‌شود؟ برای پاسخ به این سؤال از منظر بنیادی، ذیلاً به چهار عامل مؤثر بر فضای سرمایه‌گذاری در سهام و سودآوری شرکت‌ها پرداخته شده و در پایان هم نتیجه‌گیری ارائه‌شده است.
قیمت‌های جهانی کالا
وضعیت بورس تهران به‌ویژه در ۱۵ سال‌اخیر همگام با ورود پرشمار شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی ارتباط مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی پیدا کرده است. در این میان، بررسی قیمت نفت علاوه‌بر تاثیرگذاری مستقیم بر صنعت پالایشی و پتروشیمی، به سبب ایفای نقش پر رنگ در تأمین بودجه دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. در حال‌حاضر، تلفیق سه عامل اصلی شامل بحران اوکراین، احیای شتابان تقاضای حمل‌ونقل پس از کرونا و نیز کمبود سرمایه‌گذاری در کشورهای نفت‌خیز موجب شده تا ارزش هر بشکه طلای‌سیاه پس از 7 سال‌به بیش از ۱۰۰ دلار صعود کند. علاوه‌بر این، طولانی‌شدن مذاکرات مربوط به احیای برجام و تداوم تحریم‌های نفتی ایران موجب‌شده تا بازار از یکی از منابع مهم عرضه محروم بماند. به باور کارشناسان، پایداری قیمت نفت سه رقمی در کوتاه‌مدت بیش از هر چیز به سرنوشت بحران اوکراین و رفع تحریم‌های ایران بستگی دارد. بانک آمریکایی گلدمن‌ساکس (که به‌طور نسبی پیش‌بینی‌های بهتری درخصوص قیمت نفت در گذشته داشته) قبل از بحران اوکراین تخمین زده بود که با ورود ایران به بازار، ۸۵ دلار و بدون آن ۹۵ دلار در هر بشکه، میانگین تعادلی نرخ در سال ۲۰۲۲ باشد. از منظر سایر کامودیتی‌ها نیز توجه به شاخص کالایی بلومبرگ که سبد متنوعی از مواد خام را پوشش می‌دهد راهگشاست. نمودار شاخص مزبور نشان می‌دهد که متوسط قیمت کالاها به دلار در دو سال‌گذشته بیش از دوبرابر شده و هم‌اکنون برای تحویل فوری کالاها در حداکثر نرخ کل تاریخ واقع شده است.
برای پیش‌بینی افق سال‌آینده در این حوزه باید به دو نکته توجه داشت. نخست اینکه کشور چین به‌عنوان بزرگ‌ترین متقاضی و واردکننده کامودیتی در جهان، انتخاب دبیرکل حزب و رهبر سیاسی این کشور برای پنج سال‌آینده در اواسط پاییز ۱۴۰۱ را پیش‌رو دارد. ناظران بر این باورند که به‌رغم مشکلات فزاینده مربوط به رشد نامتعارف بدهی‌ها و حباب قیمت مسکن چین، سیاستگذاران در این کشور نهایت اهتمام خود مبنی‌بر حفظ آرامش اقتصادی و رونق نسبی تا پیش از این رویداد مهم سیاسی را به هر قیمت به‌کار خواهند بست. در همین راستا، در ماه‌های اخیر مجموعه‌ای از سیاست‌های انبساط پولی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها پیگیری شده که مانع از افت تقاضای چین برای کامودیتی‌ها در کوتاه‌مدت است. از سوی دیگر، مساله اوکراین و تحریم روسیه نیز مانع از عرضه عادی بخش مهمی از کالاهای کشاورزی و فلزی و فرآورده‌های انرژی به بازارهاست. در این میان، سیاست انقباض پولی در آمریکا و اروپا تنها مانع بر سر ادامه رشد کامودیتی‌ها به‌شمار می‌رود که احتمالاً با تداوم فشارهای تورمی تشدید خواهد شد. نگاهی به شاخص اوراق پیش‌بینی‌کننده تورم نشان می‌دهد که میانگین این متغیر در آمریکا از نگاه بازار در افق ۵ سال آتی در محدوده سه‌درصد قابل‌تحقق است که به مراتب کمتر از نرخ کنونی (7/5 درصد) است.
به‌عبارت دیگر، انتظار می‌رود تا فشارهای فزاینده تورمی موقت بوده و شاهد تعدیل قابل‌ملاحظه شتاب رشد قیمت‌ها در میان‌مدت باشیم. با جمع‌بندی موارد فوق می‌توان گفت در افق سال‌آینده، به‌ویژه در نیمه نخست سال، احتمالاً نرخ‌های بالای موادخام قابلیت حفظ خواهند داشت اما با عبور از فصل تقاضای چین و کاهش آثار تنش‌های ژئوپولتیک و نیز پیگیری سیاست‌های انقباضی پولی در غرب، زمینه تعدیل عمومی نرخ‌ها به‌ویژه از زمستان آینده فراهم می‌شود.
سیاست‌های پولی
سیاست پولی بانک‌های مرکزی در زمره مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر بازار دارایی‌های ریسک‌پذیر در سراسر دنیا است. خروجی سیاست پولی در نرخ بهره تجلی می‌یابد و بانک‌های مرکزی از طریق تنظیم درجه انبساط پایه پولی، بر این متغیر کلیدی اعمال کنترل می‌کنند. در ایران، نرخ سود ابزارهای بدهی و سپرده‌ها در طول زمان از نوسانات پردامنه‌ای برخوردار نبوده و به‌رغم فراز و فرود تورم، نرخ سود سپرده‌ها و ابزارهای با درآمد ثابت اغلب اوقات در محدوده ۱۸ تا ۲۲ درصد نوسان کرده است. در این میان، برخی دوره‌های کوتاه وجود داشته که به دلیل انبساط قابل‌ملاحظه پایه پولی (نظیر بهار سال‌گذشته) یا انقباض این عامل (نظیر سال ۹۲ و ۹۳) نرخ‌ها از دالان مزبور چنددرصد فاصله گرفته اما دوباره پس از مدتی به همان محدوده بازگشته‌اند. حفظ نرخ سود در یک بازه مشخص بدون توجه به تحولات تورمی موجب می‌شود تا در شرایط اوج‌گیری قیمت‌ها و انتظارات تورمی، مانند سال‌گذشته، سیاستگذار پولی ناگزیر از افزایش نامتعارف پایه پولی به‌منظور حفظ نرخ‌های سود در محدوده کمتر از تعادلی باشد و از این رهگذر با ریسک فروافتادن به ورطه تورم‌های بزرگ و آشفتگی تمام‌عیار اقتصادی مواجه شود. خوشبختانه، با تغییر نسبی رویکرد بانک مرکزی از یک‌سو و از طرف دیگر افزایش درآمدهای نفتی دولت، کاهش کسری‌بودجه و تعدیل انتظارات تورمی ناشی از احتمال احیای برجام، فشار بر پایه پولی کمتر شده و رشد نقدینگی نیز پس از ثبت رکوردهای تاریخی بیش از ۴۰ درصد (بالاترین رقم بعد از انقلاب) در مسیر کاهشی قرار گرفته است. در این فضا، نرخ سود واقعی که عبارت از بازدهی قابل کسب از محل سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی دولتی پس از کسر تورم سالانه است، در حال افزایش است. به‌رغم این روند، به دلیل اجتناب سیاستگذاران از افزایش نرخ سود در فضای چسبندگی تورم بالا، سود واقعی (تورم‌زدایی شده) اوراق بدهی در سال‌آینده احتمالاً کماکان در محدوده منفی باقی خواهد ماند. به این ترتیب با فرض تورم 25 درصدی 1401 (که با فرض تعمیم تورم ماه‌های اخیر به سال‌آینده قابل‌تحقق است) در کنار ثبات نرخ سود ۲۲ درصدی اوراق بدهی، بازدهی این سرمایه‌گذاری معادل منفی سه‌درصد به‌دست می‌آید. ترجمان وضعیت مزبور برای بازار سهام عبارت از یک دوره متفاوت از سال‌های 92 تا 96 است که طی آن سود واقعی بالای سپرده بانکی فشار زیادی بر ارزش‌گذاری سهام وارد می‌کرد. از این منظر، هرچند در سال‌آینده از نرخ‌های سود واقعی منفی نامتعارف دو سال‌گذشته در حوزه اوراق با درآمد ثابت خبری نخواهد بود اما جهت‌گیری سیاست پولی احتمالاً به گونه‌ای نیست که با مثبت‌شدن سود واقعی اوراق، امکان رونق سهام در افق سال‌آینده به کلی سلب شود.
نرخ ارز
به دلیل ماهیت صادرکننده فعالیت در بخش مهمی از شرکت‌های بورس در کنار تأثیرپذیری قیمت کالاهای داخلی از مشابه خارجی، نرخ برابری ارز به یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده سودآوری و به‌تبع آن رونق سهام تبدیل شده است. با قیمت کنونی نفت، ارز اکثر کشورهای صادرکننده محصول مزبور در شرایط ثبات یا تقویت قراردارد. دامنه تاثیرگذاری مثبت قیمت‌های جاری نفت به اندازه‌ای است که حتی در کشورهای با سیاست‌های آشفته اقتصادی نظیر ونزوئلا نیز ارزش پول ملی چند ماهی است در ثبات کامل به‌سر می‌برد. در ایران، محدودیت فروش نفت و دسترسی به منابع آن به دلیل تحریم‌ها کماکان یک عامل مداخله‌گر مهم است که علاوه‌بر تاثیرگذاری بر درآمدهای نفتی، از محل رشد انتظارات تورمی و ایجاد تقاضای احتیاطی بر قیمت دلار مؤثر است.
در شرایطی که به هر دلیل توافق سیاسی در وین محقق نشود طبیعتاً حفظ ثبات ریال به‌رغم نرخ‌های فعلی نفت با چالش مواجه خواهد شد، اما در حال‌حاضر، نظر اکثریت کارشناسان سیاسی مبتنی بر احتمال حصول توافق و بازیابی درآمدهای نفتی در آینده نزدیک است که به‌معنای شانس اندک تضعیف ارزش ریال در سال‌آینده خواهد بود. مدل‌های مبتنی بر برابری قدرت خرید نشان می‌دهد که با درنظر گرفتن میانگین نرخ حقیقی دلار در برابر ریال در ۴۳ سال‌گذشته (تعدیل شده با تورم) قیمت میانگین دلار در محدوده ۲۷, ۵۰۰ تومان در سال‌آتی قابل‌تحقق است. با ابزار درآمدهای نفتی، امکان کنترل نرخ در سطوح پایین‌تر برای دولت و بانک مرکزی وجود دارد، با این حال با عنایت به اظهارنظر معاون وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی مبنی‌بر آثار منفی افت ارز و نیز برخی شنیده‌ها از آگاهی مقامات ارشد دولت از آفات تعدیل مصنوعی نرخ ارز، این احتمال وجود دارد که برخلاف انتظارات عمومی، قیمت ارز حتی با حصول توافق، به دلیل مداخله سیاستگذار افت معناداری از سطوح فعلی را تجربه نکند؛ سناریویی که در صورت تحقق، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کنونی فعالان بورس تهران مبنی‌بر احتمال سقوط ارزش دلار در کوتاه‌مدت و آسیب به درآمد شرکت‌ها از این محل را رفع خواهد کرد.
ارزش‌گذاری سهام
در بازارهای بین‌المللی، از طیف وسیعی از نسبت‌های ارزش‌گذاری مرتبط با سود یا جریانات نقدی شرکت‌ها برای قضاوت در مورد ارزندگی بازار و یا سهام خاص استفاده می‌شود. همگی این ابزارها طبیعتاً به شکل نسبت محاسبه می‌شوند و از طریق مقایسه در طول زمان، امکان داوری در نقطه کنونی برای تحلیلگران را فراهم‌می‌کنند.
محبوب‌ترین نسبت ارزش‌گذاری در بورس تهران، قیمت بر درآمد یا P/E سهام است که به‌رغم برخی اشکالات مهم (که بحث آن در این مقال نمی‌گنجد) کماکان پر استفاده‌ترین ابزار قضاوت در مورد ارزندگی سهام توسط سرمایه‌گذاران است. نگاهی به مسیر تاریخی نسبت مزبور نشان می‌دهد که در پی جهش نامتعارف سال‌گذشته، این نسبت که بر مبنای سودآوری ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود، در مسیر تعدیل پرشتابی حرکت کرده و در حال‌حاضر رقمی پایین‌تر از میانگین بلندمدت تاریخی خود (7/4 واحد) را نشان می‌دهد. یک برآورد کارشناسی حکایت از آن دارد که با فرض ثبات نرخ کنونی دلار سامانه نیما و قیمت‌های جهانی، متوسط قیمت بر درآمد بورس در یک سناریوی محافظه‌کارانه بر اساس پیش‌بینی سود 12 ماه آتی شرکت‌ها در محدوده 6/4 واحد قرار می‌گیرد. از این منظر می‌توان گفت در مقیاس تاریخی نه‌تنها قیمت‌های کنونی سهام در مقایسه با سودآوری شرکت‌ها به‌طور عمومی گران نیست، بلکه در صورتی‌که سودآوری بنگاه‌ها مورد تهدید واقع نشود، امکان رشد این نسبت در فضای تداوم نرخ منفی سود واقعی سپرده‌ها و خوش‌بینی سیاسی ناشی از رفع تحریم‌ها و خروج اقتصاد از رکود وجود خواهد داشت.
نوسان کم شاخص‌های بورس
روز دوشنبه قیمت سهام اغلب نمادهای پالایشی کاهش یافت و گروه «فراورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» قرمزترین گروه بازار سهام بود. در معاملات امروز نمادهای نزولی گروه پالایشی، بخش عمده فروش‌ها به سهامداران حقیقی اختصاص داشت.
در معاملات روز دوشنبه، بیست و سوم اسفند 1400، شاخص کل بورس تهران با ریزش 595 واحدی نسبت به روز یکشنبه به رقم یک میلیون و 334 هزار و 781 واحد رسید.
اما شاخص هم وزن بورس با رشد 218 واحدی در سطح 338 هزار و 954 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 14 واحد پائین آمد و در سطح 18 هزار و 138 واحد قرار گرفت.
در پایان معاملات روز دوشنبه، 269 نماد رشد قیمت داشتند و 359 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 43 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 57 درصد بازار افت قیمت داشتند.
رشد خروج پول حقیقی
امروز برای پنجمین روز متوالی ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 349 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به دیروز افزایش 69 درصدی داشته است.
در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام شلرد (شرکت کود شیمیایی اوره لردگان) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 59 میلیارد تومان بود. پس از شلرد، نمادهای شبندر (شرکت پالایش نفت بندرعباس) و بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
نمادهای پیشران بازار سهام
نمادهای «شپدیس»، «کچاد» و «شیراز» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل داشتند. در مقابل نمادهای «کگل»، «ومعادن» و «خودرو» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «غصینو» و «تجلی» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «بپاس»، «دماوند» و «کگهر» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و کدما و شتران در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای فزر، تجلی و کرمان پرتراکنش‌ترین نمادها هستند.
سقوط پالایشی‌ها
روز دوشنبه قیمت سهام اغلب نمادهای پالایشی کاهش یافت و گروه «فراورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» قرمزترین گروه بازار سهام بود. در معاملات امروز نمادهای نزولی گروه پالایشی، بخش عمده فروش‌ها به سهامداران حقیقی اختصاص داشت.
رکود معاملات خرد
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 184 هزار و 364 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 179 هزار و 753 میلیارد تومان بود که 97 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
ارزش معاملات خرد سهام نیز افت کرد و با کاهش 10 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 742 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در دو هفته اخیر است. معاملات خرد تنها یک درصد از معاملات کل بازار را شامل می‌شود.
مازاد تقاضا در پایان معاملات
در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز یکشنبه 5 درصد افزایش یافت و 60 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 8 درصد افت کرد و در رقم 90 میلیارد تومان ایستاد. بدین ترتیب معاملات روز دوشنبه با مازاد تقاضای 30 میلیارد تومانی بسته شد.
امروز نماد کمنگنز (شرکت معادن منگنز ایران) با صف خرید 13 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از کمنگنز، نمادهای غدام (شرکت خوراک دام پارس) و لابسا (شرکت آبسال) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش نیز به نماد غدشت (شرکت دشت مرغاب) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 24 میلیارد تومانی داشت. پس از غدشت، نمادهای سدبیر (شرکت سرمایه گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان) و توسن (شرکت توسعه سامانه نرم افزاری نگین) بیشترین صف فروش داشتند.
نقشه بورس بر مبنای ارزش معاملات
پیش بینی بورس امروز 23 اسفند 1400 / افزایش ریسک‌های سیاسی
برای پیش بینی بورس امروز –دوشنبه 23 اسفند- به روند بازار سهام در روز کاری قبل نگاه می‌کنیم. روز یکشنبه شاخص کل افزایش 2 هزار و 379 واحدی داشت و شاخص کل هم‌وزن 368 واحد افت کرد. شاخص کل فرابورس نیز 28 واحد پائین آمد.
در پایان معاملات روز یکشنبه، 267 نماد رشد قیمت و 366 نماد کاهش قیمت داشتند، به عبارت دیگر، 42 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 58 درصد بازار افت قیمت داشتند.
بیشترین افزایش قیمت
روز یکشنبه در بورس شرکت معدنی دماوند (کدما)، شرکت آهنگری تراکتورسازی ایران (خاهن) و شرکت بیمه اتکایی امین (اتکام) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز شرکت تولید ژلاتین کپسول ایران (دکپسول)، شرکت مهندسی ساختمان تأسیسات راه آهن (بالاس) و شرکت ریل سیر کوثر (حسیر) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
بیشترین کاهش قیمت
در بورس نمادهای بشهاب (نهادهای لامپ پارس شهاب)، خنصیر (شرکت مهندسی نصیر ماشین) و دکوثر (شرکت داروسازی کوثر) در روز یکشنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت کلر پارس (کلر)، شرکت زرین معدن آسیا (فزرین) و شرکت جنرال مکانیک (رنیک) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
معاملات روز یکشنبه بازار با مازاد تقاضای 41 میلیارد تومانی بسته شد. در پایان معاملات یکشنبه 27 نماد صف فروش و 39 نماد صف خرید داشتند. ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز شنبه 41 درصد کاهش یافت و 57 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 36 درصد رشد کرد و در رقم 98 میلیارد تومان ایستاد.
بیشترین تقاضاهادر روز یکشنبه نماد کدما (شرکت معدنی دماوند) با صف خرید 15 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از کدما، نمادهای کمنگنز (شرکت معادن منگنز ایران) و دکپسول (شرکت تولید ژلاتین کپسول ایران) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین عرضه‌ها
روز گذشته بیشترین صف فروش نیز به نماد غدشت (شرکت دشت مرغاب) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 16 میلیارد تومانی داشت. پس از غدشت، نمادهای خنصیر (شرکت مهندسی نصیر ماشین) و توسن (شرکت توسعه سامانه نرم افزاری نگین) بیشترین صف فروش داشتند.
پیش بینی بورس امروزروز یکشنبه شاخص بورس تهران حرکت زیگزاگی خود را ادامه داد. در 5 روز اخیر شاخص یک روز در میان صعود و نزول داشته است.
در حالی که هفته گذشته شاخص سه روز ابتدایی هفته را صعود کرد پس از آن دچار نوسان شد، دیروز بازار با عرضه‌ی بالایی شروع شد و از همان ابتدا صف‌های فروش طویلی شکل گرفت. اما رفته رفته سمت تقاضای بازار تقویت شد و شاخص در نهایت برخلاف شاخص هم وزن سبزپوش شد. دیروز کگل، شتران، کچاد، فولاد، شبندر، شپنا، برکت، خاهن، وبملت، فایرا و کویر بیشترین تأثیر را در رشد شاخص کل داشتند.
در پایان معاملات 39 نماد صف خرید داشتند و ارزش صف‌های خرید به 98 میلیارد تومان رسید که نسبت به روز شنبه رشد 36 درصدی داشته است. بدین ترتیب بازار با مازاد تقاضا بسته شد.
از سوی دیگر برای چهارمین روز متوالی سرمایه حقیقی از بورس خارج شد و ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار 206 میلیارد تومان بود. نمادهای وگردش، بپاس، فملی، خودرو، خساپا، میدکو، شستا، ومعادن، جکاپا و آریان بیشترین خروج پول را داشتند.
در دو روز کاری اخیر ارزش معاملات خرد سهام نزول کرده است و دیروز با افت 26 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 3 هزار و 35 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در یک هفته اخیر است.
با این حال روند تغییرات ارزش معاملات خرد در طول معاملات دیروز صعودی بود، برخی از ناظران بازار رشد ارزش معاملات با آهنگ ثابت و خروج پول حقیقی را نشانه‌ای از انتظارات منفی سهامداران نسبت به آینده بازار سهام می‌دانند. برخی نیز نوسانات شاخص را متأثر از تلاطمات سیاست خارجی می‌دانند و نزول قیمت‌ها در معاملات یکشنبه را به حمله موشکی سپاه پاسداران به اربیل عراق مرتبط می‌دانند. روز گذشته مذاکرات ایران و عربستان نیز متوقف شد تا خوش‌بینی‌های ایجاد شده در مورد رابطه ایران و عربستان کمرنگ شود.
با این وصف افزایش ریسک‌های سیاسی بازار به رشد خروج سرمایه و افزایش انتظارات منفی خواهد انجامید و به نظر می‌رسد بورس در روزهای پایانی سال پُرنوسان باشد.
جمع‌بندی
با عنایت به توضیحات ارائه‌شده درخصوص عوامل چهارگانه، می‌توان گفت بورس تهران در نخستین سال قرن جدید با زمینه مساعدتری نسبت به سال‌جاری برای رونق مواجه است. به این ترتیب در صورت تحقق مفروضات این مطلب شامل نرخ‌های جهانی متورم کالاها، ثبات نسبی ارز، تداوم نرخ منفی سود واقعی سپرده‌ها و با عنایت به تخلیه حباب قیمت‌ها و ارزش‌گذاری نسبتاً مناسب کنونی، انتظار می‌رود بورس تهران روند صعودی ملایمی را در سال‌آینده در سطح شاخص‌کل تجربه کند؛ روندی که هرچند مشابهتی با دوره‌های رونق فزاینده و انفجاری (نظیر سال‌های 97 تا 99) ندارد اما امکان کسب بازدهی در سطوح اندکی بالاتر از تورم سالانه را برای سرمایه‌گذاران با رعایت اصول مربوط به حفظ تنوع در سبد سهام فراهم می‌کند.
