کبنانیوز - واکنش رسانه ها به خداحافظی دولت تدبیر و امید

واکنش رسانه ها به خداحافظی دولت تدبیر و امید

آخرین جلسه هیئت دولت تدبیر و امید به ریاست حجت‌الاسلام روحانی دیروز یکشنبه (10 مرداد) برگزار شد و روحانی در این نشست از مردم بابت کاستی‌های دولتش عذرخواهی کرد و از آنها طلب عفو و بخشش کرد. اینکه مردم او و عملکرد او در این هشت سال پر‌مشقت و سختی را می‌بخشند یا نه بحث دیگری است و شاید فراموش کردن این دوره بعید به‌نظر می‌رسد.
به گزارش کبنا، رسانه های کشوری به آخرین جلسه هیأت دولت و خداحافظی حسن روحانی و دولت تدبیر و امید با عنوان و تیترهای متفاوتی واکنش نشان دادند.
کیهان، روزنامه ی شماره یک اصولگرایان در مطلبی با عنوان «دولت اعتماد و امید به آمریکا به آخر خط رسید» نوشت: «حسن روحانی» هشت سال پیش کلید به دست آمد و مدعی شد که می‌تواند قفل مشکلات مردم را باز کند، قسم جلاله خورد که اگر مشکلات کشور راه‌حل نداشت هرگز پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری نمی‌گذاشت.
او تحریم‌ها را بهانه‌جویی دولت می‌دانست و می‌گفت معضلات اساسی اقتصاد کشور و حتی سایر بخش‌ها در درجه اول به ضعف مدیریت اقتصادی دولت برمی‌گردد. روحانی حتی اثرگذاری تحریم‌ها را هم ناشی از عدم تدبیر و پیشگیری دولت احمدی‌نژاد در برابر تحریم‌ها می‌دانست و می‌گفت که مسئولان کشور باید می‌دانستند که آغاز تحریم‌ها، نتایجی این‌چنین به دنبال دارد، دولتی که می‌بیند به سمت تحریم‌ها می‌رود، باید برای شرایط تحریم برنامه‌ریزی کند.
وی همچنین پیش از روی کار آمدن وعده‌های اقتصادی متنوعی داده بود؛ از افزایش حقوق کارگران بر اساس نرخ تورم تا بی‌نیاز کردن مردم از یارانه 45 هزار تومانی، از نجات اقتصاد و احیای اخلاق تا بازگرداندن پاسپورت ایرانی به جایگاه خود، اینکه چرخ اقتصاد و چرخ سانتریفیوژها را با هم می‌چرخاند، به مردم و به‌خصوص زنان و جوان آزادی، امنیت و البته آینده‌ای روشن می‌دهد و هزار وعده وعیده دیگر، هیچ‌یک محقق نشد.
وعده‌هایی که هرگز محقق نشد و روی زمین ماند
با این وجود حالا بعد از‌ترک پاستور آمار و ارقام‌ رسمی ‌نشان می‌دهد که وی نه تنها وعده‌های خود را عملی نکرده بلکه در شرایطی نهاد ریاست‌جمهوری را به آیت‌الله رئیسی واگذار می‌کند که کشور در شرایطی به‌مراتب بدتر از سال 92 قرار دارد. گذشته از تنزل جایگاه ایران در عرصه دیپلماسی و شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی، تنها شاخص‌های اقتصادی بیانگر شرایط کشور است.
برای مثال، روحانی زمانی دولت را تحویل گرفت که تورم کشور در بدترین حالت آن
30 درصد بود اما اکنون نرخ تورم در بدترین شرایط در 60 سال گذشته رقم 44 درصد را نشان می‌دهد و برخی کالاها و اقلام مصرفی رشدی 700 درصدی را تجربه کرده است.

در حوزه ساخت و ساز مسکن که یکی از ضروریات کشور است، به گفته شخص روحانی در سال گذشته «متوسط قیمت اجاره هر متر آپارتمان در تهران رشدی حدوداً دو میلیون تومانی داشت...» که البته از سال گذشته تاکنون این شرایط بدتر هم شده و علاوه بر کاهش 50 درصدی ساخت‌وساز، قیمت مسکن رشد بیش از 100 درصدی را نشان می‌دهد.
یکی دیگر از عرصه‌های اقتصادی هم که در یک سال گذشته موجب سردرگمی‌و از دست رفتن سرمایه‌های بخش قابل توجهی از جامعه شد، مسئله بورس و بازار سرمایه بود. در حالی که مقامات دولتی در یکی دو سال گذشته با تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بورس، موجی از ورود سرمایه‌ها به این بازار را رقم زدند اما نزولی شدن یک‌باره شاخص کل بورس در میانه‌های سال 99 و خروج یک شبه نقدینگی که عموما از سوی شرکت‌های دولتی صورت گرفت، موجب شد تا بسیاری از مردم به‌ویژه دهک‌های پایین جامعه، اندک سرمایه‌های نقدی خود را که بعضاً با گرفتن قرض و یا فروش وسیله نقلیه خود به بازار سرمایه تزریق کرده بودند، از دست رفته ببینند.
اعتماد به آمریکا، بزرگ‌ترین اشتباه
اما شاید برجسته‌ترین و در عین حال خسارت‌بارترین بخش کارنامه دولت 8 ساله روحانی توافق هسته‌ای یا همان برجام بود که او طی این سال‌ها با خوش خیالی محض و اعتماد و امید به آمریکا تمام ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی کشور را به بهانه واهی ثمربخشی اعجازگونه آن معطل کرد و هر نوع تصمیم‌گیری درباره مسائل کشور را به این توافق و اجرای آن منوط گردانید.
روحانی راه تعامل با جهان را از رهگذر مذاکرات با قدرت‌ها می‌دید و در این رهگذر یک باور داشت؛ اینکه: «مذاکره با آمریکایی‌ها راحت‌تر از مذاکره با اروپایی‌هاست؛ بسیاری از اروپایی‌ها آقا اجازه می‌خواهند، اما آمریکایی‌ها به قول معروف کدخدا هستند پس اگر با کدخدا ببندیم راحت‌تر هستیم تا اینکه به سراغ یک مقام پایین‌تر برویم».
دولتی که با نگاهی بر مبنای اعتماد به آمریکا معتقد بود، امضای جان کری تضمین است و با رسیدن به توافق هسته‌ای، می‌توان به یک توافق برد- برد دست یافت، به دیوار سست بیگانگان تکیه کرد. دیواری که اگر فرو نمی‌ریخت جای تعجب داشت اما تاوان این اعتماد و خوش خیالی را ملت ایران با تحمل مشکلات بی‌شمار اقتصادی و اجتماعی پرداختند.
رهبر معظم انقلاب در روزهای اخیر در دیدار رئیس‌جمهور دولت یازدهم و دوازدهم و مسئولان هم گفتند که در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد و آنها کمک نمی‌کنند و هرجا که بتوانند ضربه خواهند زد و اگر جایی هم ضربه نمی‌زنند به این دلیل است که نمی‌توانند. رهبر انقلاب اسلامی همچنین تأکید کردند که مطلقاً نباید برنامه‌های داخلی را به همراهی غرب منوط کرد زیرا حتماً شکست خواهد خورد.
اصرار بر مسیر غلط و پر خسارت به‌رغم توصیه‌ها و هشدارها
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور و اعضای دولت افزودند: هر جا که کارها را منوط به غرب و مذاکره با آن و آمریکا کردید ناموفق بودید و هر جا که بدون اعتماد به غرب، حرکت و از آنها قطع امید کردید موفق بودید و پیش رفتید.
رهبر انقلاب اسلامی در گذشته نیز بارها به دولتمردان درباره اعتماد به غرب هشدار داده بودند، اما متأسفانه بی‌توجهی به این هشدارها، موجب شد تا دولت هشت سال عمر و وقت خود و یک ملت هشتاد و چند میلیونی را صرف مذاکراتی بدون نتیجه کند.
توصیه‌های دلسوزانه رهبر انقلاب به دولتمردان برای حل مشکلات مردم و کشور از همان دیدار اول دولتمردان در سال 92 با مقام معظم رهبری وجود داشت. رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدار هیئت دولت یازدهم هم، ضمن تببین شاخص‌های مهم دولت مطلوب، ازجمله سلامت اعتقادی و اخلاقی، خدمت به مردم، عدالت، سلامت اقتصادی و مبارزه با فساد، قانون‌گرایی، حکمت، خردگرایی و تکیه بر ظرفیت درونزای کشور از آقای روحانی و سایر مسئولان دولت خواستند تا «اقتصاد و علم را در اولویت قرار دهند و با مهار تورم، تأمین نیازهای اساسی مردم، رونق تولید و ایجاد تحرک و آرامش در عرصه اقتصادی، امید مردم به آینده را استمرار و افزایش دهند!»
عبرت نگرفتن از اعتماد به آمریکا تلخ‌تر از اصل این اعتماد
اما متأسفانه دولت از همان ابتدا به جای توجه به رونق تولید، مهار تورم، تامین نیازهای اساسی مردم و همه توصیه‌هایی که رهبری داشتند، به سمت مذاکره با غرب و آمریکا رفت، آن هم مذاکره‌ای که بسیاری از اساتید دانشگاه، کارشناسان و متخصصان این حوزه معتقدند عزتمندانه و قدرتمندانه نبود و به گفته خود مسئولان دولتی در نهایت هیچ عایدی برای کشور نداشت.
تأسف‌آورتر اینکه رئیس دولت یازدهم و دوازدهم تا روزهای آخر هم تلاش داشت از طریق مذاکره و با نگاه به غرب و آمریکا گره‌گشایی کند. به‌رغم اینکه دولت جدید آمریکا هم نشان داد خدعه‌گر، عهدشکن و غیرقابل اعتماد است و در مذاکرات چند ماه اخیر هم اعلام کرد حاضر نیست تضمین بدهد که دوباره عهدشکنی نمی‌کند! با این وجود آقای روحانی در همین مدت بارها ادعا کرد توافق در دسترس بود و مصوبه آذرماه سال گذشته مجلس مانع از توافق شد.

چگونه می‌شود مطابق تجربه، خدعه‌گری آمریکا ثابت شده باشد و نخواهد تضمین هم بدهد، اما کسی ادعا کند توافق در دسترس بود؟ جز به‌واسطه اعتماد بلا وجه و میل به مالباختگی دوباره؟! چرا در حالی که بایدن اصرار دارد همان دشمنی کور دولت ‌ترامپ را ادامه دهد، آقای روحانی سعی کرد برای دولت آمریکا اعتبار و اعتماد دست و پا کند؟! عبرت نگرفتن و اصرار بر اعتماد به آمریکا، تلخ‌تر از اصل این اعتماد است.
موضوعی که هرچند محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت تدبیر و از معماران اصلی برجام نیز در حاشیه نشست دیروز با یک ادعا قصد داشت آن را انکار کند اما ده‌ها سند در تاریخ مذاکرات برجام و پس از آن وجود دارد که این خوش‌خیالی و اعتماد محض دولتمردان تدبیر و امید به آمریکا را ثابت می‌کند.
یک اعتراف و یک ادعای عجیب ظریف!
ظریف دیروز در اعترافی عجیب هرچند دیرهنگام اساس اعتماد در روابط بین‌الملل را بی‌پایه و اساس دانست و گفت: روابط بین‌الملل محل اعتماد کردن نیست حتی به هیچ کشور همسایه‌ای هم نمی‌شود اعتماد کرد!
این اعتراف دیرهنگام ظریف در حالی مطرح شد که وی با طرح این ادعا که «هیچ یک از مذاکره‌کنندگان به آمریکا اعتماد نکردند»، گفت که بدعهدی آمریکا و اروپا نشان‌دهنده مذاکره بد ما نیست بلکه نشان می‌دهد برخی کشورها در دنیا هستند که به مقررات بین‌المللی علی‌رغم ادعاهایشان متعهد نیستند.
ظریف البته برای آیندگان هم توصیه داشت و گفت ضمن اینکه باید با چشم باز با دنیا تعامل کنیم، به هیچ‌کس نباید اعتماد کنیم زیرا روابط بین‌الملل محل اعتماد نیست و نمی‌شود به نزدیکترین همسایه و دوست و متحد هم اعتماد کرد.
ظریف در حالی در آخرین اظهارات خود ادعا کرد که هیچ یک از مذاکره‌کنندگان به طرف‌های غربی و آمریکایی اعتماد نکردند که معاونش در زمان امضا برجام در واکنش به انتقادها از توافق صورت گرفته گفته بود امضا کری تضمین است!
ظریف همچنین اواخر آذرماه ۹۵ در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که به‌صورتی خصوصی برگزار شده بود و بعدا نمایندگان متن آن را منتشر کردند با صراحت گفته بود که اشتباه ما این بود که استراتژی خودمان را بر این گذاشتیم که تنها با دولت آمریکا مذاکره کردیم.
ظریف گفته بود: «من اشتباه کردم، براساس یک توافقی که (با آقای کری) کردیم، ما استراتژی خودمان را کنار گذاشتیم و بر مبنای آن توافق آمدیم آن را اعلام کردیم که تبدیل شد به موضع جمهوری اسلامی. من این را می‌پذیرم من اشتباه کردم... ما نباید بر اساس حرف این بابا (جان کری) عمل می‌کردیم... ولی این‌ کار را کردیم.»
ظریف که تا مدت‌ها رسانه‌های دولتی از او به‌عنوان «قهرمان دیپلماسی» یاد می‌کردند برخلاف تمجیدهای علنی خود از عاقبت برجام در مصاحبه‌ای با CNN نیز اعتراف کرده که در مورد آمریکا اشتباه کرده است.
مردم و خسارت سنگین «توهم مهارت بی‌نظیر ظریف در دیپلماسی»
۲۹ مرداد ۹۷ در حالی که حدود دو هفته از آغاز دور اول تحریم‌های ثانویه می‌گذشت، محمدجواد ظریف در مصاحبه اختصاصی با شبکه سی‌ان‌ان بار دیگر به‌طور تلویحی به غافلگیری‌اش از تحریم‌های آمریکا‌ اشاره کرد و اظهار داشت: ‌«احساس می‌کردیم آمریکا حداقل این مسئله را یاد گرفته است که تحریم‌ها تنها موجب فشار اقتصادی بر ایران می‌شود و هیچ‌گونه دستاورد و نتیجه سیاسی مورد انتظار واشنگتن را به‌همراه ندارد. من تصور می‌کردم آمریکایی‌ها این درس را گرفته‌اند، ولی متأسفانه من اشتباه می‌کردم.»
ظریف همچنین ۷۰ روز بعد از خروج آمریکا از برجام و تعیین فرصت چندهفته‌ای از سوی حسن روحانی برای به نتیجه رسیدن مذاکره با اروپایی‌ها، با انتقاد از سه کشور اروپایی حاضر در برجام گفت که آنها تاکنون هیچ اقدام عملی برای حفظ توافق هسته‌ای و تامین منافع ایران نکرده و صرفا به بیان موضع پرداخته‌اند. یک روز پس از این اظهارنظر ظریف در پاسخ به سؤال خبرنگار سی‌ان‌ان اظهار کرد ادامه مذاکره هسته‌ای در شرایطی که تحریم‌ها رفع نشده بود می‌تواند یکی از اشتباهات تیم مذاکره‌کننده در نظر گرفته شود؛ اظهارنظری که البته قبلاً هم کارشناسان بر آن تأکید کرده بودند.

«محمدجواد ظریف» همچنین در تابستان ۹۴ در نشست بررسی برجام در شورای راهبردی روابط خارجی تأکید کرد: «به شما اطمینان می‌دهم آمریکا نمی‌تواند از برجام خارج شود!»، اما آمریکا در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ بدون هیچ هزینه‌ای از برجام خارج شد.
کارشناسان تأکید داشتند که برجام به لحاظ حقوقی حتی یک توافق نجیبانه هم نیست و صرفاً یک معامله است. به همین خاطر تیم حقوقی ایران عملاًً امکان استفاده از آن را در شکایت علیه آمریکا نداشت و ناچار به عهدنامه مودت استناد کرد.
دولت سیزدهم و تجربه تلخ اعتماد به آمریکا و غرب
به عبارت دیگر، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به ریاست ظریف، به دلیل توهم مهارت بی‌نظیر در عرصه دیپلماسی و عدم توجه به هشدارهای کارشناسان و صاحبنظران و همچنین اولویت دادن منافع فردی و جناحی بر منافع ملی و... موجب شد تا به‌جای تأمین منافع ملی، بیشتر موجبات بهره‌مندی طرف مقابل از منافع مذاکره و بالتبع ضربات و لطمات جبران‌ناپذیر به مردم کشور را فراهم کند.
اعترافات دیروز محمد جواد ظریف به عایدی تقریبا هیچ مذاکره‌کنندگان از اعتماد به آمریکا حاکی از آن است که نگرانی‌ها از هم‌نشینی با جنتلمن‌های میز مذاکرات نگرانی به جایی بود اما بی‌توجهی به این نگرانی‌ها 8 سال تمام کشور را معطل نگه داشت و خسارات فراوانی به کشور وارد کرد.
حال ملت و دولت سیزدهم از تجربه تلخ اعتماد به غرب و آمریکا در دولت‌های یازدهم و دوازدهم برخوردار است و باید بر اساس این تجربه پرهزینه، راه‌حل مشکلات را به‌گونه‌ای دیگر در پیش گیرد.

دولت‌ها را با وعده اصلی و پرچمی که می‌افرازند، می‌شناسند وگرنه توزیع پول نفت بین کارمندان دولت و وارد کردن گندم و افتتاح چند طرح ملی و استانی که دولت نمی‌خواهد. در کشور‌های بزرگ یا مدرن دنیا بحث دولت‌ها ضعیف است،، چون همه چیز روی غلتک است و برای هل دادن دستگاه دولت نیروی زیادی لازم نیست، اما در کشور‌های در حال توسعه این گونه است که دستگاه دولت را باید ابتدا از جا بلند کرد و روی غلتک انداخت و این نیرو و تدبیر فراوان می‌خواهد. دولت آقای حسن روحانی، یک دوره کامل معرفت‌شناسی حکومت‌ورزی بود. هر چه را انکار کنند، در این عصر ارتباطات صد‌ها سخنرانی خود را که از کدخدا سخن گفتند و کشور را به «تصمیم امریکا برای ایران» گره زدند، نمی‌توانند انکار کنند. دولت یازدهم و دوازدهم را که به حق باید از این پس «دولت عبرت» نامید، باید با همین موضع شناخت و از همین زاویه ویژه نقد و تحلیل کرد. باقی قضایا بحث اضافی و غیر مؤثر است.
اگر به آخرین مواجهه وزیر خارجه این دولت با خبرنگاران نگاه کنیم، حرف تازه او این بود که کتابی را از «بدعهدی‌های امریکا» امروز یا فردا روانه بازار نشر می‌کند! درست! این کتاب را هم اگر ضمیمه دولت‌مندی خود نمی‌کردید، چیزی کم نداشتید، زیرا منتقدان دلسوز و بسیاری از مردم که اکنون از پایان این دولت خوشحالند، نیازی به کتاب تازه‌ای برای فهم و پذیرش بدعهدی‌های امریکا نداشتند و آن را از اول می‌دانستند و با گوشت و پوست خود لمس کردند. آن کس که باور نداشت، اما در سال‌های اخیر کراراً و به غلط مدعی می‌شود که از اول به امریکا بی‌اعتماد بودیم، شما کارگزاران دولت آقای روحانی بودید و شخص رئیس‌جمهور بود و کتاب شما مخاطبی اگر داشته باشد و خواننده‌ای اگر از خواندن آن سود ببرد، خود شما هستید و نه مردم و منتقدانی که این کتاب را نانوشته از بر بودند! این‌گونه است که دولت عبرت، اگر عذرخواهی کند، اگرچه یک رفتار کمتر دیده شده در مسئولان کشور را به فعل رسانده و قابل تقدیر است و اگر از بدعهدی‌های امریکا در کتابی رونمایی کند، اگرچه به طور ضمنی به اشتباه خود اعتراف کرده و این هم قابل تقدیر است،، اما این‌ها از بار خسارتی که به کشور وارد آمد، غباری بیشتر کم نمی‌کند و آرزو‌های بسیاری را زیر خروار‌ها خاک مدفون می‌سازد.
مشکلات کشور با تحریم‌ها قطعاً مشکلات ساده‌ای نیست، اما دنیا به فعل ما و به نگرش ما می‌نگرد و اگر تصمیمی بگیرد بر اساس درکی که از ما دارد، می‌گیرد. هر تصویری که از خود به دنیا نشان دهیم، ناظر به آن نوع تعامل دنیا با خود را شکل خواهیم داد. دولت عبرت تصویر خوبی از ایران به دنیا مخابره نکرد. اول به دروغ به دنیا خبر داد که خزانه‌ها خالی است و باید با کدخدا مذاکره کرد. برای کدخدا کار دشواری نبود که بداند خزانه‌های ما چندان هم خالی نیست، اما این «اشاره» را خوب گرفت و هشت سال ما را به دنبال آرزو‌های یک دولت «وابسته فکری» کشاند تا هم خزانه‌ها را خالی کند و هم درباره «مذاکره با کدخدا» درسی عبرت‌آموز به ما بدهد.
البته که باقی‌ماندن تحریم‌ها کار را دشوار خواهد کرد و باید از دو مسیر «خنثی‌سازی تحریم‌ها» و «لغو تحریم‌ها» توأمان با شتاب به پیش رفت و زیربار تحریم باقی نماند، اما شاید امروز کسی نباشد که بگوید راه رفته دولت عبرت می‌توانست سرانجام روزی حتی اگر چند هشت سال دیگر به عمر آن می‌افزودیم، نتیجه‌بخش باشد.
شکی نیست که کار برای دولت آینده آسان نخواهد بود. اما نه از جهت دشمنی بیشتر امریکا و غرب، زیرا ساده‌انگاری است اگر باور کنیم یا به خود بقبولانیم که غرب با دولت عبرت به واسطه غرب‌گرایی فاش و آشکار خود، خوب تا کرد و با دولت بعدی خوب تا نمی‌کند. رفتار غرب با ما خصمانه بود و همچنان خصمانه باقی خواهد ماند. غرب گرگی نیست که با غمزه میش دست از کیش خود بردارد. دولت آینده حتی از این جهت که نه اهل غمزه و نه اهل امید به غرب و نه اهل کم‌کاری در داخل به امید خارج و نه اهل از جاپریدن و دستک‌زدن به خاطر یک تماس رئیس‌جمهور امریکا با ماست، می‌تواند رفتار غرب و امریکا را با ما معقول‌تر و منافع کشور را در این رفتار‌ها بیشتر احراز کند.

روحانی رفت. هر تفسیری از دولت او فقط با کنارهم گذاشتن مجموعه سخنان و وعده‌های او و دولتمردانش در دو مقطع سال‌های آغازین و سال‌های پایانی ممکن است و تفسیر و تحلیل هر مقطع بدون درنظر گرفتن مقطع دیگر کار خطایی است و نتیجه متفاوتی خواهد داشت، زیرا شاید تنها عبرتی که دولت عبرت از گذشته و عملکرد خود گرفت-اگرچه آن را مخفی و انکار می‌کرد- این بود که دیگر نباید بر توهم گذشته باقی بماند و باید ادبیات خود را برای ثبت یک تاریخ کمی آبرومندانه‌تر تغییر دهد و برای همین در یکی دو سال اخیر خواست تا با ژست «ما از اول به امریکا بی‌اعتماد بودیم» و پرستیژ «امریکا را در فشار حداکثری شکست دادیم» وجهه دیگری از خود بسازد. از این منظر تحلیل دولت عبرت به عنوان یک کل و نه فقط بخش‌ها و سخنرانی‌های خاص به خوبی نشان می‌دهد که چرا به این دولت سراپاتقصیر دولت عبرت آیندگان و درس‌آموزی متأخران می‌گوییم.
اکنون روحانی می‌رود با میراثی به نام «برجام بر لب‌بام» که طرف امریکایی نمی‌پذیرد تعهدی بدهد که رئیس‌جمهور آتی امریکا را زیر بار آن ببرد! اما روحانی تعهدی داده است که رئیس‌جمهور آینده ایران را زیر بار آن برده است! و این بار بزرگی است که دولت بعدی باید آن را بر زمین بگذارد و با رویکرد جدیدی با امریکا روبه‌رو شود.
روحانی رفت، ولی گویی مانده است، زیرا آنچه را که می‌خواست بنا کند، ویران‌تر از روز اول رها کرد و رفت، اما نه تدبیر را با خود برد و نه امید را؛ و این هر دو را با رفتن خود زنده‌تر و پویاتر کرد؛ و این داستانی است پرآب‌چشم که باید برای آیندگان خود بسیار یاد کنیم تا بدانند که روزگارانی ملت بزرگ ایران چقدر در دو جبهه داخل و خارج ایستادگی و پایمردی کرد تا ایران، ایران بماند و بزرگ‌تر و باشکوه‌تر شود.

تلاشمان را کردیم هر چند بی‌عیب و نقص نبودیم
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، رئیس جمهوری با اشاره به اینکه دولت اولش شرایط بهتری داشته گفت: از لحاظ داخلی، بین‌المللی، سرمایه اجتماعی، امید مردم به آینده در 4 سال دوم کمی متفاوت شد. در 4 سال اول در دوران تعامل با جهان بودیم و به خودمان کاملاً اطمینان داشتیم که حریف قدرت‌های بزرگ در مذاکره هستیم.
وی افزود: البته آرزوی ما این بود وقتی توانستیم تورم کشور را کاهش دهیم و تک رقمی کنیم، آن را تک رقمی نگه داریم. اما بعد از اینکه وارد جنگ اقتصادی شدیم، تورم ما تغییر کرد.در شرایطی که نگذاشتند نفت ما صادر شود، در شرایطی که همه صادرات ما را با مشکل مواجه کردند، در شرایطی که روابط بانکی ما را مسدود کردند. وقتی شما روابط بانکی ندارید و از طریق تراستی، صراف و دلال معامله می‌کنید، حداقل 20 درصد درآمد شما کاهش پیدا می‌کند و اگر کسی چیزی وارد کند 20 درصد قیمت افزایش پیدا می‌کند.
رئیس‌جمهوری با بیان اینکه ما تلاشمان را کردیم اما معنی‌اش این نیست که کار ما بی‌نقص و بی‌عیب بوده، حتماً نقص و عیب داشتیم، معصوم نبودیم و معصوم نیستیم، ادامه داد: تلاش‌ ما این بوده که نقص و عیب ما کمتر باشد، اما اگر عیب و نقصی داشتیم، از مردم عذرخواهی می‌کنیم و از آنها طلب عفو و رحمت می‌کنیم. با وجود اینکه وارد یک جنگ شدیم و یک فشار سخت، توسعه کشور را هیچ‌وقت رها نکردیم. قاعدتاً کشوری که وارد جنگ می‌شود مسیر توسعه را رها می‌کند و به زندگی عادی مردم می‌پردازد. اما ما 3.5 میلیارد دلار فقط برای یک پالایشگاه سرمایه‌گذاری کردیم. در این شرایط بسیار سخت و مشکل، آمار و ارقام نشان می‌دهد که در سدسازی، تصفیه‌خانه آب و فاضلاب، رساندن آب به روستاها، این ادعا نیست که بخواهم ادعا کنم، آمار و ارقام وجود دارد و شما می‌توانید مقایسه کنید.
روحانی افزود: در اینکه در این دولت در بنزین خودکفا شدیم هم تردید است؟ نه تنها خودکفا هستیم، بلکه بنزین را صادر می‌کنیم. برای سلامتی مردم و خودکفایی آمدیم پالایشگاه عظیمی را به افتتاح رساندیم و تکمیل کردیم. یک پالایشگاهی که 18 الی 19 درصد کار آن انجام گرفته بود، در این دولت با این شرایط سخت به اتمام رساندیم و تمام کردیم. اینها که آشکار و روشن است و جای تردید نیست. پس توسعه را رها نکردیم، پنجشنبه‌ها را که کسی نمی‌تواند انکار کند. شنبه و یکشنبه را انکار کنند، پنجشنبه را کسی نمی‌تواند انکار کند. پنجشنبه‌های افتتاح در تاریخ ما ماندگار خواهد ماند.
طرح‌های زیادی به دروازه افتتاح رسیده
روحانی توضیح داد که برخی موارد هم بوده که دولت دنبال کرده و حتی قرارداد‌ها هم بسته شده اما به خاطر فشارهای تحریم‌ها و محدودیت منابع به ثمر ننشسته است. از جمله در حوزه دفاعی. وی ادامه داد: بعضی از موارد است، رفتیم تا 2، 3 متری افتتاح، یعنی کار را انجام دادیم، چند هفته دیگر مانده است. احیای دریاچه ارومیه از آنها است. سد و تونل انتقال آب آن ساخته شده، 35 کیلومتر تونل ساخته شده، سد هم ساخته شده، 600 متر، همین روز پنجشنبه سؤال می‌کردم از مسئولش، گفت 600 متر مانده است. روزی 12 متر جلو می‌آییم و 600 متر بیشتر باقی نمانده است. یکی، دو ماه به افتتاح آن مانده است، ولی همه کارها شده است. از آن طرف برای اینکه 122 میلیون متر مکعب آب از طرف تبریز در سال وارد دریاچه شود، همه کارهایش انجام گرفته و 2 هفته به افتتاح مانده است. عین این کار در ارومیه برای ورود 51 میلیون متر مکعب آب انجام شده است. آن هم چند هفته دیگر به افتتاح می‌رسد. می‌خواهم بگویم بعضی از طرح‌های ما رسیده به دروازه افتتاح، یعنی پول و کار همه چیز انجام شده است. چند هفته، یک ماه و دو ماه زمان کم آوردیم. ان‌شاء‌الله اینها در دولت سیزدهم افتتاح خواهد شد و مردم خواهند دید. مثل همین بیمارستان عظیم 1000 تختخوابی و بیمارستان 266 تختخوابی که اینها همه برای افتتاح آماده است.
رئیس‌جمهوری افزود: کار بزرگی در این سال‌ها در دولت‌های مختلف، مخصوصاً در این دولت در بخش سلامت انجام شده، طرح تحول سلامت کار بسیار عظیمی است که انجام شده است. یکی از آرزوهایی که محقق شد، طرح تحول سلامت بود. یکی از آرزوهایی که محقق شد، مسأله دسترسی مردم به فضای سایبری و پهنای باند بود. اینها چیزهایی بود که محقق شد. اگر نبود شما ببینید در شرایط کرونا، با چه مشکلاتی مواجه می‌شدیم.خیلی از طرح‌ها، لیست‌اش را دارم، لیست بلندبالایی است، طرح‌هایی که تصمیم گرفتیم، رفتیم اجرا کردیم و عمل شد و به ثمر و اجرا رسید.
براساس دستورات رهبری می‌توانستیم برجام را به فرجام برسانیم
روحانی تصریح کرد: یکبار گفتم می‌توانستیم بر اساس دستورات و چارچوبی که رهبر معظم انقلاب از دی ماه پارسال برای بازگشت امریکا و بازگشت کامل ایران به برجام به دولت اعلام کرده بود، (کار را به انجام برسانیم) ایشان در 13 دی پارسال به ما اعلام کردند باید چه کار کنیم. قبلش هم خصوصی به من فرموده بودند و بعدش هم ایشان علنی در یک سخنرانی در روز اول فروردین به طور علنی اعلام کردند. طبق همان چارچوب می‌توانستیم اجرا کنیم و تحریم را برداریم، اما یک جای دیگر گرفتار شدیم و دیگر الان جای بحث‌اش نیست. گرفتاری دیگری برای ما ایجاد شد و الا امروز در یک شرایط بهتری دولت را به اتمام می‌رساندیم.

تشکر روحانی از همکاران و همراهان
رئیس‌جمهوری ادامه داد: در این جلسه می‌خواهم از معاون اول، از تمام وزرا و معاونین در حضور ملت ایران تشکر کنم. می‌دانم چه روزهای سختی بر اینها گذشت. می‌دانم در روزهای زلزله چه بر اینها گذشت، می‌دانم در فروردین 98 در سیل چه سختی‌هایی بر اینها گذشت، می‌دانم در روزهای کرونا چه روزهای سختی بر مدافعین سلامت گذشت. بر وزارتخانه‌های مختلف گذشت. می‌دانم افتخار اینکه امروز بتوانیم صدها هزار نفر را در روز واکسینه کنیم، این کار چقدر سخت بود. برای تولید داخلی‌اش چقدر سخت بود و برای واردات واکسن خارجی چقدر سخت بود، اما این کار انجام گرفت و در این روزهای سخت همه دست به دست هم دادند. وزارتخانه‌های صنعت، راه، کشور و خارجه و بهداشت درمان، نفت و نیرو و ارتباطات، همه دست به دست هم دادند، همه در کنار هم قرار گرفتند. بانک‌ها و بانک مرکزی، برای اینکه این پول تأمین شود، برای اینکه اجرا شود. شرکت‌های دانش‌بنیان، بخش فناوری ریاست جمهوری، همه دست به دست هم دادند و امروز می‌بینیم، شرایطی نسبتاً مطلوب داریم. یعنی در شرایطی که مردم می‌توانند از واکسن استفاده کنند و ان‌شاءالله از این خطر فاصله بگیرند و شرایط بهتری باشد.وی افزود: بنابراین این کارها انجام گرفته در عین حال هنوز هم بدهکاریم. اگر شرایط ما شرایط مناسب‌تری بود و اگر همه با هم همکاری کرده بودیم، اگر قوای دیگر بیشتر ما را یاری کرده بودند، اگر فاصله‌ها کمتر بود، اگر انسجام ملی بیشتر بود، البته به نقاط بهتری می‌رسیدیم.از همگی، از همه آنهایی که در بخش اجرا، بخش‌های دیگر یاری و کمک کردند، از همه تشکر و سپاسگزاری می‌کنم، ان‌شاء‌الله اجرشان با خداوند باشد. مردم ما هم مردم قدرشناسی هستند. البته مردم ما در رنج بودند. در این 3.5 سال در سختی بزرگی از لحاظ تأمین زندگی و اجاره مسکن بودند و روزهای بسیار سختی بر آنها گذشت، ولی آن کاری که می‌توانستیم بکنیم این بود که توانستیم یک بسته معیشتی را اضافه کنیم. توانستیم حقوق را بالا ببریم. حقوق بازنشسته‌ها را بالا ببریم. در حدی که توان داشتیم یاری و کمک کردیم، اما در عین حال از ملت بزرگ ایران به‌خاطر رنج‌هایی که کشیدند، عذرخواهی می‌کنم و به‌خاطر پیروزی‌ای که به دست آوردند تشکر می‌کنم. رئیس‌جمهوری در پایان تأکید کرد: خداوند ان‌شاءالله به همه آنهایی که خدمت کردند، به این ملت بزرگ ما که کار عظیم و بزرگی در این 8 سال انجام دادند، اجر جزیل عنایت کند، خیر بزرگ و جزای وافی به آنها عنایت کند و ما هم بتوانیم باز هم هر کجا هستیم خادم کوچکی برای ملت عزیز و برای نظام و ایران عزیزمان باشیم.