کبنانیوز - وندالیسم در کهگیلویه و بویراحمد؛ زمینه‌ها و پیامدها

وندالیسم در کهگیلویه و بویراحمد؛ زمینه‌ها و پیامدها

«وندالیسم» یا «تخریب اموال عمومی»، از جمله آسیب‌های اجتماعی است که طی سال‌های اخیر در شهرهای کوچک مانند شهرهای استان ما نیز متداول شده است.

«وندالیسم» یا «تخریب اموال عمومی»، از جمله آسیب‌های اجتماعی است که طی سال‌های اخیر در شهرهای کوچک مانند شهرهای استان ما نیز متداول شده است.
وندالیسم یا تخریب‌گرایی، نوعی رفتار و روحیه‌ی نابهنجار است که به تخریب خدمات عمومی نظیر پارک، وسایل نقلیه‌ی عمومی، دیوارخیابان، تنه‌ی درختان و ... آسیب می‌رساند و هزینه‌های سرسام‌آوری را به شهرداری و مدیریت شهری وارد می‌کند.
صیاد خردمند، پژوهشگر و دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی در این باره در گفت‌وگو با کبنا گفت: پدیده‌ی وندالیسم نمایان‌گر و نشان‌دهنده‌ی صداهای خفته و شنیده نشده‌ی جامعه است، تنه‌ی درختی که به عمد خراش برمی‌دارد و دانشجویی که اسم خود را روی نیمکت کلاس می‌نویسد همه حاکی از حجم دیده‌نشدن‌ها و کم‌توجهی‌هایی است در سطوح مختلف اجتماعی وجود دارد.
عده‌ای دیوارهای شهر یا حتی گاهی آثار تاریخی را تخریب می‌کنند. کافی است به بخش حفاظت شده‌ی بنای بلادشاپور در شهر دهدشت سری بزنید؛ با حجم زیادی از اسامی و دل‌نوشته بر روی دیواره‌های بنا روبه‌رو خواهید شد که ذوق هنری و زیباشناختیِ هر هنردوست و مخاطبی را کور می‌کند. این مسأله به غیر از بر هم زدنِ زیبایی شهر، نوعی بیماری روانی محسوب می‌شود.
این فعال اجتماعی در ادامه می‌گوید: نظام نابرابر اجتماعی و روش‌های استبدادی تعلیم و آموزش که منجر به افزایش روحیه‌ی پرخاشگری در بین جوانان به‌ویژه در مواقعی که نیازهای آنها برطرف نمی‌شود.
وی می‌گوید اگر تخریب اموال مانند دلنوشته در اماکن عمومی در بین افراد جامعه تبدیل به ارزش شود، امکان حذف آن دشوار می‌گردد. به بیانی دیگر، هر اندازه بین جایگاه بالقوه‌ی افراد و جایگاه بالفعل آن جامعه فاصله‌ی بیشتری باشد احساس یأس و ناامیدیِ بیشتر ایجاد شده و در نتیجه زمینه‌ی خرابکاری و وندالیسم بیشتر می‌شود.
خردمند در ادامه مطرح می‌کند: پژوهشی در رابطه با وندالیسم در استان کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفته است که نتایج آن نشان می‌دهد: بین گرایش به وندالیسم و متغیرهایی مانندِ ضعف عزت نفس، احساس سرخوردگی اجتماعی، تحصیلات پایین، تربیت ضعیف اجتماعی، عدم کنترل هیجانات، و نبود ضمانت‌های اجرایی قانون رابطه وجود دارد. تحقیقات بیانگر آن هستند که این‌گونه رفتارها، اغلب در شهرهای بزرگ رخ می‌دهند اما اخیراً این پدیده در شهرهای کوچک نیز متداول شده است. مشکلات اقتصادی و احساس محرومیت و ناکامی در افراد می‌تواند آنان را به سوی رفتارهای وندالیستی سوق دهد. نتایج پژوهش‌ها حاکی از آن است که و ندال‌ها اغلب پسر، نوجوان و جوان، مجرد و از نظر مالی و تحصیلی در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌برند و در نتیجه وندال‌ها جامعه را عاملِ مشکلات خود می‌دانند و با تخریب اموال عمومی، به گمان خود از جامعه انتقام می‌گیرند و خود را آرام می‌کنند.
تعارض و نزاع در خانواده، عدم کنترل اجتماعی مناسب، وجود شخصیت ضداجتماعی در افراد و مشکلات روانشناختی در وندال‌ها، از جمله عوامل دیگری هستند که کارشناسان در تحلیل‌های خود از چرایی رفتارهای وندالیستی، به آن اشاره کرده‌اند.
این کارشناس اجتماعی بیان می‌کند: فاصله‌ی طبقاتی بر افزایش وندالیسم در بین افراد جامعه، نقش اساسی دارد و اختلاف طبقاتی در واقع نوعی حس بی‌عدالتی و خشم را در افراد حاشیه‌نشینِ شهر القا می‌کند.
خردمند در پایان عنوان می‌کند: افراد هر گاه تعلق خاطری به شهر و فضای شهری در خود احساس نکنند و به عبارتی ساده‌تر آن‌ها را از آنِ خود ندانند، به آن آسیب می‌رسانند. بنابراین اگر ما پیوند اجتماعیِ افراد با جامعه را تقویت کنیم، یعنی فرد احساس کند در این شهر به‌عنوان یک شهروند دارای ارزش و وجاهت است.
نظریه‌ای در این باره وجود دارد به نام (پنجره شکسته)؛ در این نظریه می‌گویند اگر ما جامعه‌ی سالم و محیط آراسته، منظم و مرتب داشته باشیم، هیچ وندالی در آن ظهور نمی‌کند اما برعکسِ آن، یعنی اگر ما جامعه‌ای ناسالم و نامنظم داشته باشیم همانند خانه‌ای است که یک پنجره‌ی آن شکسته است و افراد سعی در شکستن بقیه‌ی پنجره‌های خانه نیز می‌کنند.
بی‌نظمی و نابهنجاریِ شهری نتیجه‌ی پنجره‌هایی است که شکسته شده اما ترمیم نشده‌اند. از همین رو می‌بایست جامعه‌ای تمیز و مرتب را برای افرادِ جامعه فراهم آورد و نسبت به آگاهیِ عمومی در مدارس، دانشگاه‌ها و دیگر نهادهای فرهنگی اقدامات اثربخشی انجام پذیرد.
از سوی دیگر با رفع تبعیض‌‌ها و بی‌عدالتی‌‌ها و در کنار آن به ‌وجود آوردن زمینه‌هایی برای مشارکت مردم از دیگر راهکارهای مقابله با بیماری وندالیسم است.