کبنانیوز - آخرین تیرهای ترکش مناظره

روزنامه های صبح یکشنبه درباره مناظره چه نوشتند

آفتاب یزد با تیتر (پایان مناظره‌های معمولی) نوشت: مناظره‌ها نتوانست تغییری در میزان مشارکت و تحولی آن چنانی در آرای کاندیداها ایجاد کند، آخرین نظرسنجی ایسپا که قبل از این مناظره بود حاکی از مشارکت قطعی 43 درصدی بوده است، آرمان ملی نیز در مطلبی به اصل رفراندوم اشاره کرده و نوشته است «چرا کاندیداها در خصوص اصل رفراندوم موضع خود را اعلام نکرده و در این خصوص اظهار نظر نکردند، چرا که پذیرفتن رفراندوم از طرف آنها یعنی آنکه مردم در محور امور قرار دارند. اصل 59 قانون اساسی درباره همه‌پرسی در واقع یک فرصت طلایی است». خراسان نیز بصورت گزارشی، آرا و نظرات تحلیل گران را در خصوص مناظره سوم آورد. کیهان نیز با تیتر نامزدهای دولت هم مناظره را باختند هم اخلاق را، بصورت تیتروار ماوقع را شرح داده است.

یکی از تیترهایی که روزنامه های صبح روز یکشنبه همگی به آن پرداخته اند مناظره سوم ریاست جمهوری است، روزنامه ابتکار و شرق بصورت تیتروار به خلاصه ای از آرا و نظرات کاندیداها پرداخته اند، روزنامه اعتماد نیز دو تیتر مهم خود را به دو کاندیدای مهم همتی و رئیسی پرداخته و در خبر خود با این دو عنوان (سوالات چالشي « همتي» از نامزدهاي اصولگرا) و (برجام را يك دولت مقتدر مي‌تواند اجرا كند) بصورت تیتروار نظرات و ماوقع را شرح داد، آفتاب یزد با تیتر (پایان مناظره‌های معمولی) نوشت: مناظره‌ها نتوانست تغییری در میزان مشارکت و تحولی آن چنانی در آرای کاندیداها ایجاد کند، آخرین نظرسنجی ایسپا که قبل از این مناظره بود حاکی از مشارکت قطعی 43 درصدی بوده است، آرمان ملی نیز در مطلبی به اصل رفراندوم اشاره کرده و نوشته است «چرا کاندیداها در خصوص اصل رفراندوم موضع خود را اعلام نکرده و در این خصوص اظهار نظر نکردند، چرا که پذیرفتن رفراندوم از طرف آنها یعنی آنکه مردم در محور امور قرار دارند. اصل 59 قانون اساسی درباره همه‌پرسی در واقع یک فرصت طلایی است». خراسان نیز بصورت گزارشی، آرا و نظرات تحلیل گران را در خصوص مناظره سوم آورد. کیهان نیز با تیتر نامزدهای دولت هم مناظره را باختند هم اخلاق را، بصورت تیتروار ماوقع را شرح داده است.

پایان مناظره‌های معمولی
آفتاب یزد: آخرین مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری برگزار شد.به نظر می‌رسد مناظره‌ها نتوانست تغییری در میزان مشارکت و تحولی آن چنانی در آرای کاندیداها ایجاد کند
آفتاب یزد- گروه سیاسی:روز گذشته راند پایانی مناظره‌های انتخابات برگزار شد و 7 کاندیدا آخرین تلاش‌ها را برای تغییر آرای خود انجام دادند.گفتنی است تلویزیون تلاش کرد عطف به انتقادها رویکرد خود در مناظره را تغییر دهد که این تغییر هم نتوانست به افزایش کیفیت منجر شود.دقیقا همین موضوع در مورد کیفیت اظهارات کاندیداها صادق بود.یعنی به نظر می‌رسد همانند دو مناظره قبلی این مناظره نیز منجر به افزایش و یا کاهش آرای کاندیداها به صورت ملموس نخواهد شد.اگر چه ممکن است قدری شاهد ریزش و رویش رای‌ها شویم ولی باعث نمی‌شودپیش‌بینی‌های قبلی دچار چالش شود.ضمن آنکه آخرین نظرسنجی ایسپا که قبل از این مناظره بود حاکی از مشارکت قطعی 43 درصدی بوده است.با توجه به نتایج این نظرسنجی می‌توان حدس زد که تا روز برگزاری انتخابات اگر اتفاق خاصی رخ ندهد میزان مشارکت انتخابات مجلس در انتخابات ریاست جمهوری تکرار می‌شود.
از رفراندوم کلامی نگفتند
آرمان ملی: پایبندی به سازوکار قانون اساسی و البته ایستادگی در برابر هر نوع بی‌قانونی از جمله اصولی است که هر نامزد ریاست‌جمهوری باید نسبت به آن تعهد داشته باشد. صیانت از قانون اساسی اما در این روزها به دلایل اتفاقاتی که رخ داده بیش از هرزمان دیگری باید در دستور کار کاندیداها قرار گیرد، چرا‌که همراهی یا سکوت امروز قطعا سرعت بی‌قانونی‌ها را در آینده بیشتر می‌کند. اینکه نامزدها تا چه میزان برای جایگاه مردم در برابر بی‌قانونی‌ها می‌ایستند و از سویی تا چه میزان برای حفظ خودشان در قدرت همراه با بی‌قانونی می‌شوند، نکته‌ای است که تا امروز نامشخص مانده است. اما قانون اساسی و استفاده از ظرفیت‌های آن موضوع دیگری است که در گفته‌های نامزدها مورد توجه نبوده است؛ ظرفیت‌هایی که می‌تواند در شرایط خاص، چه‌بسا راهگشا باشد. یکی از این ظرفیت‌ها، برگزاری رفراندوم و همه‌پرسی است. هرچند شاید این موضوع را بسیاری دور از دسترس می‌دانند؛ اما مایلند بدانند عملا دیدگاه کاندیداهای امروز در‌خصوص برگزاری این ظرفیت قانونی چیست و چرا در کلام آنها مغفول واقع شده است؟ تلاش‌های پیشین برای رفراندوم دولت‌ها، پیش‌تر مواردی را جسته و گریخته به عنوان رفراندوم مطرح می‌کردند، مثلا در زمان بنی‌صدر او تلاش می‌کرد در ارتباط با مشکلاتش با حزب جمهوری اسلامی چنین اتفاقی به رفراندوم گذاشته شود. او مرتب دم از ضرورت اختیارات بیشتر می‌زد، خواستار همه‌پرسی می‌شد و به میزان رای خود تاکید داشت؛ هرچند به هرروی راه و رسم او به مسیر دیگری رفت. یا اصلاح‌طلبان پیرامون نظارت استصوابی و اختیارات رئیس‌جمهوری رویای رفراندوم را در اوایل دهه 80 داشته‌اند؛ نشان به آن نشان که سیدمحمدرضا خاتمی، نایب رئیس مجلس ششم در گفت‌وگویی با ایرنا یک‌بار به همین مطلب اشاره داشته و گفته خیلی مصر بودیم که با استفاده از ظرفیت قانونی مجلس بحث نظارت استصوابی را به رفراندوم بگذاریم، ولی با گرفتاری‌ها و دعواهایی که رخ داد سبب شد مجلس پس از رد لوایح دوقلو، این امکان را که چنین رفراندومی را تصویب کند، پیدا نکند. حتی پیرامون هدفمندی یارانه‌ها از سوی رئیس دولت‌های نهم و دهم- احمدی‌نژاد- چیزی شبیه به رفراندوم مطرح شد. رئیس‌جمهور وقت با ارائه پیشنهاد همه‌پرسی درباره هدفمندکردن یارانه‌ها گفت: آنچه مردم گفتند همه تبعیت کنیم و تبعات آن را هرچه شد همه بپذیریم. او با انتقاد از تغییرات داده شده در لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در مجلس شوراى اسلامى، خواستار برگزارى همه‌پرسى در‌باره اجراى قانون هدفمندی یارانه‌ها شده بود که درنهایت این اتفاق نیفتاد و همه چیز هم در زمینه یارانه‌ها دقیقا آن‌طور که احمدی‌نژاد می‌خواست پیش نرفت. او آن زمان در ماجرای اختلافات در نحوه هدفمند کردن یارانه‌ها گفته بود: «‌من فکر می‌کنم راهی که باقی‌مانده این است که برای اصلاح کار به آرای مردم مراجعه کنیم. در قانون اساسی هم پیش‌بینی شده است که در مسائل مهم اقتصادی می‌توان به آرای مردم مراجعه کرد. رفراندوم و همه‌پرسی گذاشته شود و مردم نظر بدهند که می‌خواهند اجرا شود یا نه. آنچه مردم گفتند همه تبعیت کنیم و تبعات آن را هرچه شد همه بپذیریم. این راه خوبی است. ما نتوانستیم با استدلال و بحث یک کار کارشناسی و یک حرف منطقی و علمی را به برخی از دوستان‌مان منتقل کنیم و آنان را بباورانیم.» حسن روحانی هم بارها از رفراندوم سخن گفته؛ خواسته‌ای که البته راه به جایی نبرد، اما لا اقل نشان می‌داد موضع او به عنوان یک رئیس‌جمهوردر این است که کشور نیاز به همه‌پرسی دارد. «من به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی دلم می‌خواهد شرایطی فراهم شود تا به اصل برگزاری رفراندوم قانون اساسی عمل کنیم و یک بار هم که شده آن چیزی را که برای همه مهم است و اهمیت دارد، از مردم بپرسیم.» این اظهارنظری بود که حسن روحانی در ارتباط با رفراندوم در سال‌های اولیه دولت خود مطرح کرد. یا مثلا در 22 بهمن 96 گفت: «اصل ۵٩ قانون اساسی می‌گوید در برخی موارد قانون‌گذاری و اعمال قوه مقننه در مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، مراجعه به آرای مستقیم مردم است. اگر در دو تا مساله اختلاف‌نظر داریم، جناح‌ها اختلاف دارند، دعوا و شعار ندارد، صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل ۵٩ قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل کنیم، این ظرفیت قانون اساسی ماست و باید به ظرفیت‌های قانون اساسی‌مان عمل کنیم.» سکوت نامزدها روحانی چندین بار دیگر نیز درباره رفراندوم حرف زده؛ هرچند مشخصا بیان نمی‌کرد که رفراندوم در چه مباحثی. رئیس‌جمهور با این کار اشاره به اختلافاتی داشته که از قرار حل نمی‌شود و نیاز به آرای مردم دارد. در رسانه‌ها از FATF تا مسائلی بالاتر از آن به عنوان مواردی که می‌توان در آن رفراندوم را مطرح کرد، بیان می‌شد. روحانی تلاشش بی‌سرانجام بود اما حاوی پیام؛ پیامی که در مقاطع مختلف زمانی تکرار می‌شد تا نیاز به استفاده از این ظرفیت با توجه به شرایطی که پیشروی‌مان است، گوشزد شود. نکته‌ای که اما در میان اظهارات هیچ یک از نامزدهای کنونی دیده نمی‌شود؛ گویی این نیاز از سوی آنها باور نشده است یا ترجیح داده می‌شود که وارد آن نشوند. آزادی‌های اجتماعی، برخی قوانین انتخاباتی فعلی، سیاست خارجه و تعاملات پیرامون بخش‌ها و گروه‌ها و... همه و همه از جمله مسائلی هستند که می‌توانند در یک رفراندوم مطرح شوند. اصل 59 قانون اساسی درباره همه‌پرسی در واقع یک فرصت طلایی است. همان‌طور که گفته شد طبق این اصل اعمال قوه مقننه در امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اگر نتواند از طریق اقدامات معمولی انجام پذیرد، می‌توان آن را از طریق همه‌پرسی انجام داده و این موضوع دوسوم رأی نمایندگان را نیاز دارد. هرچند شورای نگهبان درخواست مراجعه به آرای عمومی موضوع اصل 59 قانون اساسی را از مصادیق مصوبات مجلس شورای اسلامی می‌داند که باید طبق اصل 94 قانون اساسی به شورای نگهبان ارسال شود. اما برخی حقوقدانان در اصل ۵۹ این نکته را در نظر می‌گیرند که چون این اصل را باید یک اصل استثنا از سایر قوانین تلقی کرد، اصل ۵۹ یک اصل استثنایی است، از بعد حقوقی می‌تواند با رأی بالای دوسوم، جدا از نظر شورای نگهبان دیده شود و منتظر رای مردم بماند. البته گروه زیادی هم چنین نظری نداشته و می‌گویند بعد از تصویب رفراندوم در مجلس هم باید این موضوع به تایید شورای نگهبان برسد. اما به هر روی چه مسیر تحقق رفراندوم را امکان‌پذیر و چه غیر‌ممکن بدانیم، مطرح شدن چنین موضوعی از سوی نامزدها می‌تواند بیانگر نگاه واقعی آنها به نظر و رای مردم باشد. در حالی که کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری مدام از مردم و اهمیت نظر آنها پشت تریبون‌ها و مناظرات‌شان سخن می‌گویند هیچ اشاره‌ای به این اصل مردمی نداشته‌اند. اینکه دقیقا چه نگاهی نسبت به رفراندوم و همه‌پرسی، که نماد مردم‌سالاری است دارند؟ و اینکه از نگاه آنها در صورت موافقت نمایندگان مجلس با همه‌پرسی باید این موضوع چه مسیری را بپیماید‌؟ هرچند قرار نیست رفراندوم درایران به قول حسن روحانی مثل کشور سوئیس انجام شود اما موضع‌گیری کاندیداها می‌تواند درباره آن شفاف باشد.
مناظره آخر جان گرفت
خراسان: سومین و آخرین مناظره انتخاباتی سیزدهمین دوره ریاست جمهوری با موضوع «دغدغه‌های مردمی» برگزار شد. نامزدها تا جایی که می توانستند همه برگ‌های خود را برای مواجهه با یکدیگر رو کردند. کارشناسان و تحلیلگران نیز این دور از مناظره را بهتر از دو مناظره قبلی ارزیابی کردند.به نوشته نامه نیوز،مثلا ابوذر ندیمی، فعال سیاسی گفت: "در مجموع این دور از مناظره بهتر از دورهای قبل بود. این دفعه به خاطر فرصت ‌بیشتر، به نقد افکار و آرای یکدیگر بیشتر پرداختند"محمد صادق کوشکی، فعال سیاسی اصولگرا نیز مناظره سوم را مشخص کننده صف‌بندی انتخابات دانست و گفت: "این مناظره و به ویژه آن متن احساسی که آقای همتی در نوبت آخر قرائت کرد، صف بندی‌ها را مشخص کرد".با این حال، بوربور عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب گفت:"مردم عادی نگاه می کنند جریان کلی کشور به کدام سو می رود. قاطبه مردم نیز به جریان کلی می پیوندند بنابراین مناظره سوم نامزدها تحولی در آرایش صحنه انتخابات ایجاد نمی‌کند."برخی از نظرخواهی های تلگرامی نیز مانند کانال آخرین خبر،کانال خبرگزاری فارس و کانال نظرسنجی فوری از این حکایت داشت که به ترتیب آقایان رئیسی،قاضی زاده هاشمی و همتی برنده مناظره سوم بوده اند.در ادامه به برجسته ترین جملات هفت نامزد اشاره می کنیم: قاضی زاده هاشمی خطاب به روحانی: از دفترتان بیرون بیایید؛ حاضرم مناظره کنم. دولت فعلی، فرصت مذاکره را از بین برد. گاهی مردم می‌گویند دلمان می‌خواهد بخوابیم و بیدار شویم و بفهمیم ۸ سال گذشته خواب بوده، ما واقعا باید این سال ها را تمام کنیم و اجازه ندهیم تکرار شود. همتی: رئیسی سرگروه این پنج نفر است؛ این‌ها روی کار بیایند تحریم‌ها شدیدتر می‌شود. می دانید اینترنت امنی که رئیسی از آن گفته، یعنی چه؟ یعنی بسته شدن اینستاگرام؛ روز انتخابات‌ بزنید زیر میز و نگذارید ۲۸ خرداد بشود ۲۸ مرداد. همتی لیست ۱۱ بدهکار عمده بانکی را نیز تحویل رئیسی داد تا آن را در جریان مناظره اعلام کند.رئیسی: سامانه شفافیت ایجاد می‌کنیم. برجام را یک دولت مقتدر می تواند اجرا کند نه شما. درباره لیست 11 نفره بدهکاران بانکی: اگر آقای همتی باید این لیست را می‌داده چرا قبلا نداده و اگر نباید می‌داده چرا این کار را در مناظره انجام داد؟ اگر قرار به دوقطبی با من باشد، با شما(همتی) دوقطبی ساخته نمی شود. زاکانی : همتی یک حرف درست زد و گفت روحانی اقتصاد نمی فهمد، درست می گویید، اگر می فهمید شما را رئیس بانک مرکزی نمی گذاشت! آقای همتی گفتند که من مخالف افزایش قیمت بنزین بودم؛ اما نامه رسمی شما وجود دارد که درخواست دادید که بنزین گران شود تا کسری بودجه دولت جبران شود. علاوه بر حقوق نجومی، حالا پررویی نجومی هم داریم! جلیلی: با سفارش برنامه به اندیشکده ها که برنامه درست نمی شود. به طور قاطع می گویم امضای کنوانسیون ها از جمله «اف ای تی اف» هیچ نفعی برای کشور ندارد. می فرمایند 200 کشور عضو اف ای تی اف هستید؛ شما حتی نمی دانید عضو اف ای تی اف هستید؛ چرا از ما طلبکار هستید. ایران با همه ظرفیت هایش می گوید چهار سال آینده باید چهار سال جهش باشد. مهرعلیزاده: نگاه ارباب رعیتی باید از بین برود؛ اشکنه خوردن و لنگ پوشیدن راه حل نیست . اگر کرونا خطرناک است دو روز پیش جناب رئیسی در خوزستان شوآف و تبلیغات می‌کنند من می ترسم آقای رئیسی به این ترتیب می‌خواستند سید محرومان شوند، امروز بشوند سید مرحومان. آقای رئیسی، حالا که مهربان شده‌اید، دستور دهید فیلترینگ‌ها برداشته شود. محسن رضایی : ۵۰ سال است گرانی داریم، مدیران کشور درگیر جنگ زرگری هستند. قرار بود اقدامات دولت، به یک شاهکار بزرگ در رفع تحریم ها تبدیل شود؛ تحریم ها که برطرف نشد هیچ، تحریم های سنگین به وجود آمدند. قول هایی را که دادیم صد در صد عملی می کنیم از یارانه ۴۵۰ هزار تومانی، تا حقوق خانم های خانه دار . شاخص بی تفاوتی؛47درصد به هرروی،آخرین مناظره ریاست‌جمهوری 1400 هم برگزار شد و کمتر از یک هفته دیگر هم روز انتخابات فرا می‌رسد. حالا باید دید که این سه مناظره و به ویژه مناظره سوم چقدر بر میزان آرای نامزدها تأثیرگذار بود؟ یافته‌های ششمین پیمایش ملی کیو نشان می‌داد، پس از دومین مناظره تلویزیونی و با نزدیک شدن به زمان انتخابات، همچنان بخش قابل توجهی از افراد(47درصد) معتقدند فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور شود.براساس نظرسنجی ایسپا نیز،۶8.1 درصد افرادی که در سال ۹۶ به ابراهیم رئیسی رأی داده بودند قطعاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد. در مقابل 42.6 درصد افرادی که سال ۹۶ به حسن روحانی رأی داده‌اند گفته‌اند قطعاً در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ مشارکت می‌کنند. از بین افرادی که در سال ۱۳۹۶ به حسن روحانی رأی داده‌اند و اکنون گفته‌اند قصد شرکت در انتخابات پیش رو را دارند، 60.5 درصد به ابراهیم رئیسی رأی می‌دهند، 9.1 درصد این افراد به محسن رضایی و 5.4 درصد به عبدالناصر همتی رأی خواهند داد. از بین افرادی که در سال ۱۳۹۶ به ابراهیم رئیسی رأی داده‌اند و اکنون گفته‌اند قصد شرکت در انتخابات پیش رو را دارند، 78.3 درصد به ابراهیم رئیسی رأی می‌دهند.