موضوع داغ این روزهای حوزه سلامت کشور، جدا از ویروس کووید ۱۹، ماجرای واکسن آنفلوانزا است. واکسنی که تا پارسال مقداری از دوزهای آن بدون استفاده باقی می‌ماند، اما امسال ماجرا فرق کرده و با آمدن بیماری کرونا، همگان از ترس مبتلا شدن به این ویروس منحوس، به دنبال هر نسخه درمانی برای مقابله با کرونا هستند. غافل از اینکه متخصصین امر بارها تاکید کرده‌اند که واکسن آنفلوانزا هیچ تأثیری در مقابله با بیماری کرونا ندارد.
این در حالی است که برخی از مردم از مدت‌ها قبل با مراجعه به داروخانه‌های محل زندگی خود و یا داروخانه‌هایی که دوستان و آشنایان سفارش کرده‌اند، نسبت به پیش خرید واکسن آنفلوانزا اقدام نموده‌اند.
احتمال تکرار ماجرای خودرو در عرضه واکسن!
بر اساس یافته‌های ارقامی که برای پیش خرید واکسن پرداخت می‌شود، از ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان، مختلف است. یعنی بستگی به منطقه‌ای دارد که داروخانه در آنجا واقع شده است. هر چه منطقه مرفه نشین باشد، قیمت پیش فروش واکسن هم بالاتر می‌رود.
برخی داروخانه‌ها این جسارت را به خرج داده و کاغذ ثبت نام خرید واکسن آنفلوانزا را نیز پشت شیشه یا پیشخوان داروخانه نصب کرده‌اند عجیب اینکه برخی داروخانه‌ها این جسارت را به خرج داده و کاغذ ثبت نام خرید واکسن آنفلوانزا را نیز پشت شیشه یا پیشخوان داروخانه نصب کرده‌اند! البته علنی شدن این تخلف، جای بحث دارد، اما اینکه جسارت به خرج می‌دهند و اینگونه نسبت به پیش فروش واکسن آنفلوانزا به صورت آشکار اقدام می‌کنند، نشان از این واقعیت دارد که قرار نیست بازار واکسن آنفلوانزا ملتهب شود.
علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، در واکنش به اقدام برخی از افراد برای پیش خرید واکسن آنفلوانزا، گفت: نباید فراموش کنیم این واکسن حدود ۴۰ درصد در پیشگیری از بیماری نقش دارد. یعنی افرادی که واکسن را تزریق می‌کنند، در برابر بیماری ۱۰۰ درصد ایمن نخواهند بود. زیرا، ویروس آنفلوانزا مرتب در حال تغییر است و می‌تواند از دست سیستم ایمنی بدن فرار کند. البته این موضوع تازه‌ای نیست و هر سال واکسن آنفلوانزا همین میزان ایمنی ایجاد می‌کرده است.
تخصیص واکسن بر اساس گروه‌های اولویت‌دار
وی در خصوص افرادی که در اولویت تزریق واکسن آنفلوانزا هستند، اظهار داشت: افراد در معرض خطر و کسانی که از نظر ابتلاء به بیماری آسیب پذیرند، باید واکسن را تزریق کنند. این افراد شامل خانم‌های باردار، افرادی که شیمی‌درمانی می‌کنند، کسانی که بیماری تنفسی مزمن دارند، کسانی که تحت عمل پیوند قرار گرفتند، افراد دیالیزی و افراد سالمند بالاتر از ۶۵ سال واجد شرایط دریافت واکسن آنفلوانزا هستند.
افراد در معرض خطر و کسانی که از نظر ابتلاء به بیماری آسیب پذیرند، باید واکسن را تزریق کنند اما، ترس و دلهره از شیوع همزمان ویروس کرونا و آنفلوانزا در پاییز و زمستان، باعث شده تا مردم فقط به دنبال واکسن آنفلوانزا باشند و در این بین، عده‌ای از این فضای ملتهب سوءاستفاده کرده و تلاش می‌کنند به هر شکل ممکن، جیب مردم را خالی کنند.
فرشید عابدی متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری، با اشاره به اینکه اگر مردم استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی را در سبک زندگی خود قرار دهند مبتلا به بیماری کرونا و آنفلوانزا نخواهند شد، می‌گوید: آنفلوانزا و کرونا دو بیماری عفونی هستند که سیستم تنفسی بدن را درگیر می‌کنند و در بسیاری از علائم نیز شبیه به هم هستند از همین رو مردم باید اطلاعات دقیق بیماری را به پزشک معالج ارائه دهند تا راهکار درمانی مناسب نیز برای آنها انتخاب شود.
ممکن است این نگرانی در جامعه باشد که به دلیل وجود کرونا و همزمانی آن با آنفلوانزا در فصول سرد سال خیلی از افراد که در گروه‌های پرخطر هم نیستند فکر کنند باید واکسن آنفلوانزا بزنند. در حالی که این‌طور نیست و بسیاری از صاحبنظران عقیده دارند همین اقدامات پیشگیرانه برای کرونا مثل ماسک زدن، رعایت فاصله گذاری‌های اجتماعی و شستشوی مرتب دست‌ها از ابتلاء به آنفلوانزا هم تا حد بسیار زیادی جلوگیری می‌کند.

سید محسن زهرایی رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، در پاسخ به سوال مهر مبنی بر اینکه خیلی‌ها واکسن آنفلوانزا را می‌زنند تا کرونا نگیرند، تاکید کرد: واکسن آنفلوانزا به شکل اختصاصی عمل می‌کند و هیچ ارتباطی با کرونا ندارد.
آنفلوآنزا را نباید دست کم گرفت
وی افزود: اثرگذاری واکسن آنفلوانزا در حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد است و نباید تصور کرد با تزریق این واکسن، از هر نظر در مقابل ویروس آنفلوانزا ایمن شده‌ایم.
یکی از چالش‌های پیش رو در پاییز و زمستان، شیوع آنفلوانزا خواهد بود که یک قرن قبل نزدیک ۴۰ میلیون نفر را در دنیا کشت یکی از چالش‌های پیش رو در پاییز و زمستان، شیوع آنفلوانزا خواهد بود که یک قرن قبل نزدیک ۴۰ میلیون نفر را در دنیا کشت و در دو پاندمی در قرن بیستم، یک تا چهار میلیون نفر در هر پاندمی در آسیا کشته شدند. در سال ۲۰۰۹ نیز بین ۱۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار نفر به واسطه این بیماری کشته شدند. میزان مرگ و میر در پاندمی یک قرن قبل ۲۰ تا ۴۰ درصد بوده ولی این میزان در نوع فصلی کمتر از یک در هزار است. در کووید ۱۹ این میزان ۳ تا ۴ درصد است.
سید علی فاطمی نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، در واکنش به اقدام برخی داروخانه‌ها برای ثبت نام پیش خرید واکسن آنفلوانزا، گفت: این اقدام داروخانه‌ها غیر قانونی است. زیرا، با توجه به اینکه هنوز قیمت واکسن آنفلوانزا اعلام نشده است، نمی‌توان نسبت به ثبت نام از مردم اقدام کرد.
وی، این اقدام داروخانه‌ها در ثبت واکسن آنفلوانزا را تخلف دانست.
قیمت واکسن آنفلوانزا برای گروه‌های پرخطر با ارز دولتی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است در همین حال سید حیدر محمدی مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو، اقدام داروخانه‌ها برای ثبت نام خرید واکسن آنفلوانزا را تخلف دانست و گفت: در صورت محرز شدن تخلف، به تعزیرات معرفی می‌شوند.
وی در خصوص قیمت‌های اعلام شده برای واکسن آنفلوانزا، افزود: قیمت واکسن آنفلوانزا برای گروه‌های پرخطر با ارز دولتی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است اما قیمت واکسن وارداتی با ارز نیمایی متعاقباً اعلام خواهد شد.
محمدی در ارتباط با اولویت‌های توزیع واکسن آنفلوانزا، گفت: سالمندان، مادران باردار، کودکان زیر ۵ سال و افراد دارای بیماری زمینه‌ای و سرطان، کسانی هستند که واکسن به آنها تعلق می‌گیرد و همچنین زندان‌ها و نیروهای مسلح و کادر درمان نیز شامل سهمیه واکسن می‌شوند. ارائه واکسن از طریق مراکز بهداشت و اطلاع رسانی‌ها انجام می‌شود به جز سالمندان بالای ۶۵ سالی که در گروه‌های بالا قرار نمی‌گیرند و باید به صورت آزاد تهیه کنند. این افراد برای استفاده از واکسن باید کد ملی خود را ثبت کنند و تزریق در مرکز بهداشت صورت بگیرد. در مورد مادران باردار اگر نیاز باشد افرادی از مراکز بهداشت جهت زدن واکسن به منزل آنها مراجعه خواهند کرد.
عرضه واکسن با سه قیمت برای اولویت های مختلف
وی با اشاره به اینکه برای ارائه واکسن سه نوع قیمت داریم، افزود: گروه اول شامل همان ۲.۵ میلیون دوز است که به صورت رایگان توزیع می‌شود. گروه دوم سالمندان بالای ۶۵ سال هستند که باید با ثبت کد ملی و احراز هویت واکسن را از داروخانه‌ها با قیمت حدود ۴۲ هزار تومان تهیه کنند. برای کودکان زیر ۵ سال هم واکسن سه ظرفیتی در داروخانه‌ها توزیع می‌شود. بعد از اینکه توزیع واکسن بین این گروه‌ها تمام شد، بر اساس میزان تقاضای موجود سراغ گروه‌های دیگر می‌رویم. اگر میزان تقاضا بیشتر از آن ۱۶ میلیون دوز باشد که وارد خواهیم کرد، مجبور می‌شویم با ارز نیمایی وارد کنیم که قیمت بیشتری خواهد داشت.
سالمندان، مادران باردار، کودکان زیر ۵ سال و افراد دارای بیماری زمینه‌ای و سرطان، افرادی هستند که واکسن به آنها تعلق می‌گیرد این در حالی است که از هم اکنون، برخی افراد سودجو نسبت به ایجاد جو روانی در بازار دارویی کشور، برای واکسن آنفلوانزا قیمت‌های نجومی تعیین کرده‌اند و برخی داروخانه‌ها نیز بر اساس همین پیش فرض‌ها، ارقامی بین ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان را به عنوان ودیعه ثبت نام واکسن از افراد متقاضی دریافت می‌کنند.
بهمن صبور نایب رئیس انجمن داروسازان استان تهران، اقدام برخی داروخانه‌ها برای پیش فروش واکسن آنفلوانزا را تخلف دانست و گفت: ثبت نام زودهنگام داروخانه‌ها برای فروش واکسن آنفلوانزا تخلف بوده و جزو ضوابط انجمن داروسازان نیست.
وی از مردم درخواست کرد چنین موارد تخلفی را گزارش دهند و اجازه ندهند برخی افراد سودجو از وضعیت موجود سوءاستفاده کنند.
به نظر می‌رسد با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور و آن طور که مسئولان وزارت بهداشت عنوان داشته‌اند، شرایط در پاییز و زمستان آن‌قدرها هم که پیش بینی می‌شود، نباید بد باشد. با این تفاسیر، باید امیدوار بود که روزهای سرد سال با کمترین تهدید برای سلامت مردم، سپری شود. زیرا، چنانچه شیوع همزمان آنفلوانزا و کرونا با شدت زیادی همراه شود، باید مراقب عواقب خطرناک آن بود.