پته‌ای که کدال روی دایره ریخت!

يکي از مشکلات عديده‌اي که در حوزه صنعت خودروسازي کشور وجود دارد اين است که مديران خودروسازان بزرگ که سهم بزرگي در سبد توليد خودروي سواري کشور دارند، مديراني هستند که اهميتي به تکنولوژي‌هاي جديد و طراحي خودرو ندارند. خودروسازان به‌رغم اينکه براي اداره اين صنعت پرهزينه و عقب‌مانده از سطح جهاني، دست در جيب منابع دولتي و بانک‌ها مي‌کنند و سال‌ها با ندانم‌کاري بدهي‌هاي ده‌ها ميليارد توماني را سربار اين صنعت مهم کرده‌اند،‌ به‌زعم برخي از کارشناسان بازار خودرو دست در دست دلالان گذاشته و براي گران‌تر شدن محصولات‌شان برنامه‌ريزي مي‌کنند. از طرفي هميشه اين صنعت در مدت حضورش نتوانسته يا نخواسته نيازهاي اوليه خود را از داخل کشور فراهم کند براي همين هم دستش براي واردات به سوي خارجي‌ها دراز بوده است. از اين رو صنعت خودروسازي وابسته به واردات است. درجا زدن خودروسازان باعث شد تا پرايد چند مدل توليد و سال‌ها جان مردم را در جاده‌ها به خطر بيندازد. خارج شدن پرايد از چرخه توليد يکي از اخبار خوبي بود که خيلي‌ها منتظر آن بودند و نهايتا پس از تعيين جايگزين آن يعني تيبا؛ اين خودرو با دست مسئولان از خط توليد خارج و با گرفتن عکس يادگاري با آن وداع کردند ولي اين وداع خيلي هم طول نکشيد.
بازگشت مخفيانه و آشکار شدن ناشيانه
در آن زماني‌که قرار شد خانواده پرايد شامل 132، 111 و 131 از چرخه توليد خارج شوند سايپا اعلام کرد که زودتر از زمان موعود برنامه‌ريزي کرده تا اين اتفاق بيفتد با اين حال قرار شد پرايد 131 يک ماه ديگر يعني تيرماه در خط توليد بماند و در ابتداي مرداد آن هم به جمع خانواده‌اش بپيوندد. حتي سايپا سعي کرد در مراسمي که روز 16 مرداد برگزار کرد آخرين اشک‌هايش را براي اين محصول بريزد تا همه باور کنند که دست از آن برداشته و قرار است با عبور از اين محصول قدمي به جلو بردارد. ولي آماري که در سامانه کدال منتشر شد نشان داد که اين اتفاق نيفتاد و اين خودرو در حال توليد است. توليدي که به نوعي به صورت مخفيانه در حال انجام است، اما عامدانه يا ناشيانه از آن پرده‌برداري شده است. اطلاعاتي که وزارت صمت و سايپا هم آن را منتشر کرده‌اند. در اين آمار هم همه‌چيز مشهود است، اما با هم اختلاف دارند. برخي از کارشناسان صنعت خودرو اين کار سايپا را خلاف قوانين و آن را اقدامي منفعت‌طلبانه مي‌دانند که مي‌تواند باعث ايجاد بدعتي جديد در بين خودروسازان شود که دست به توليد محصولات از رده خارج شده بزنند و آنها را با استفاده از دلالان و واسطه‌گران در بازار آزاد عرضه کنند.
سود با اختلاف 50 ميليون توماني
خودروي پرايد از آن زماني‌که توليد شد به دليل قيمت متناسبي که داشت مورد توجه بسياري از اقشار مردم به‌ويژه دهک‌هاي پايين قرار گرفت. اين خودرو بدون تغيير کيفيت تا امروز در خطوط توليد سايپا حضور داشته و با افزايش نرخ ارز قيمت آن هم با همان کيفيت قبلي رشد کرد. با اعلام اخبار توقف توليد اين خودرو قيمت آن بالاتر هم رفت، چراکه با توقف و عرضه نشدن آن و وجود متقاضياني که بودجه‌شان به خريد اين خودرو مي‌رسيد، قيمت در بازار آزاد رشد قابل توجهي يافت. براساس آخرين گزارشات امروز قيمت پرايد 111 در بازار آزاد از مرز 100 ميليون تومان هم گذشته است و انتظار مي‌رود با رويه موجود قيمت آن بيشتر هم بشود. با يک حساب سرانگشتي مي‌توان ديد که قيمت اين محصول در بازار آزاد و کارخانه نزديک به 50 ميليون تومان اختلاف قيمت دارد و همين موضوع هم مي‌تواند دليلي براي توليد دوباره و مخفيانه اين محصول باشد. اين اختلاف قيمت و تقاضاي زياد و نبود عرضه، به نوعي بازار سياه فروش خانواده پرايد را ايجاد کرده است که با افزايش التهابات ارزي و همچنين ناتواني مردم در خريد ديگر محصولات، انتظار مي‌رود قيمت حتي بالاتر از اينها هم برود.
جاي خالي نظارت
توليد محصولات از رده خارج آن هم به صورت مخفيانه اتفاق تازه‌اي در صنعت خودروسازي است. به‌نظر مي‌رسد برگزاري مراسم توقف توليد و شوآف حذف پرايد نمايشي بوده که دانسته و با برنامه‌ريزي از سوي مديران خودروسازي و مقامات کشوري انجام شده است تا با ايجاد التهاب قيمت اين محصول را افزايش دهند و بتوانند از اختلاف قيمتي آن بهره ببرند يا حداقل وقايع اتفاق افتاده چنين نتيجه‌‌اي را نشان مي‌دهد. به‌نظر مي‌رسد سازمان‌هاي نظارتي بايد وارد اين موضوع شوند و به آن رسيدگي کنند. با توجه به اينکه اجراي نکردن مصوبه شوراي عالي استاندارد از سوي سايپا تخلف محسوب مي‌شود، بايد ديد اين شورا و سازمان استاندارد چه برخوردي با شرکت خودروساز خواهند داشت و در نهايت مديران و مسئولان دولتي حاضر به توقف توليد اين خودروي قديمي و از رده خارج مي شوند يا خير. اميدواريم در روزهاي آينده مسئولاني که نمايش خروج پرايد را از خط توليد اجرا کردند درباره اين اقدام سايپا توضيحي براي مردم داشته باشند و بتوانند درباره آن چه که در اين صنعت فرسوده و زيان‌ده اتفاق مي‌افتد؛ صحبت کنند. / آرمان ملی