پرونده بسته‌شده ایران در آژانس را دوباره باز کردند!

ایران و آژانس به رغم توافق سال ۱۳۹۴ برای بستن پرونده «جنبه‌های نظامی احتمالی (PMD)» در حال دستیابی به یک توافق جدید هستند؛ توافقی که نشان می‌دهد آژانس تحت تأثیر همان فشار‌هایی قرار گرفته که دبیرکل آن ادعا کرده «تا جایی که بتوانیم» تحت تأثیر آن‌ها قرار نمی‌گیریم. از آن مهم‌تر اینکه، آژانس همین فشار‌ها را به ایران هم منتقل کرده و به‌رغم توافق سال ۹۴ برای مختومه کردن پرونده، در آستانه یک توافق پادمانی جدید است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در اولین سفر خود در سمت مدیرکلی آژانس به تهران آمده، دیروز به انتقاد‌های موجود درباره فشار‌های خارجی بر آژانس واکنش نشان داد و گفت: «ضمانت می‌دهیم نفوذی بر آژانس نیست، ولی فشار هست. تا جایی که بتوانیم اجازه نمی‌دهیم این فشار‌ها بر فعالیت ما تأثیر بگذارد.»‌گروسی که گزارش او درباره همکاری نکردن ایران در برخی موارد اختلافی منجر به این شد که شورای حکام بعد از هشت سال، در واپسین روز‌های خرداد اولین قطعنامه خود را علیه ایران صادر کند، حالا به تهران آمده و در پیامی از همکاری با تهران «برای رسیدن به توافقی درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی پادمان‌های آژانس در ایران» خبر می‌دهد؛ توافقی که علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم آن را تأیید کرده و گفته که «گفتگو‌ها بین دو طرف سازنده بود و قرار شده آژانس حرفه‌ای و مستقل کار خود را پیش ببرد و ما هم در چارچوب تعهدات‌مان عمل کنیم و بیانیه‌ای قرار است صادر شود که طرفین در حال کار روی آن هستند.»
‌صالحی می‌گوید: «جا دارد از آقای گروسی و مجموعه آژانس که با روحیه تفاهم و در چارچوب مقررات توافقنامه‌ها در حال کار هستیم، تشکر کنیم.»‌
صالحی گفت که ایران در این چند سال که پرونده تصنعی برایش در آژانس ایجاد شده به خوبی نشان داده زیر بار خواسته‌های خارج از تعهدات خود نرفته و نمی‌رود: «آنچه تعهد کردیم به آن عمل می‌کنیم و آژانس در چارچوب توافقنامه‌ها با ایران عمل می‌کند.»
۲ مکان بخشی از توافق؟
از محتوای توافق جدیدی که آژانس و ایران در حال کار برای توافق روی آن هستند چیزی به بیرون درز نکرده، اما از صحبت‌های گروسی مبنی بر اینکه «در حال همکاری با ایران برای رسیدن به توافقات پادمانی هستیم» چنین برمی‌آید که دو طرف در حال توافق بر سر پرونده‌هایی هستند که پیش از این بر سر آن‌ها اختلاف وجود داشت و در واپسین روز‌های خرداد، منجر به صدور قطعنامه ضدایرانی شورای حکام آژانس شد. کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس پیش از این سفر گفته بود که سفر گروسی ربطی به مکانیسم ماشه ندارد و تأکید کرده بود: «اجازه نخواهیم داد دیگران روابط آژانس و ایران را به ویژه در شرایط حساس فعلی مدیریت کنند.»
بهروز کمالوندی، سخنگوی آژانس انرژی اتمی هم روز دو شنبه گفت که سؤالات مبتنی بر ادعا‌های معطوف به جاسوسی و مواردی از این دست به هیچ وجه مقبول نبوده و نخواهد بود و فراهم آوردن امکان دسترسی برای آژانس مشروط به آن است که «سؤالات و ابهامات یک بار و برای همیشه تمام شود.»
کمالوندی از درخواست دسترسی آژانس به دو مکان یکی در اطراف شهرضای اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران خبر داده که احتمالاً بخشی از توافقی که ایران و آژانس هم درباره آن صحبت می‌کنند نیز به همین دو مکان مربوط می‌شود، به خصوص که برخی منابع مطلع می‌گوید که هیچ کدام از این دو، سایت هسته‌ای نیست.
گروسی: اجازه نمی‌دهم!
ایران و آژانس در حالی در آستانه یک توافق جدید بر سر امور پادمانی قرار گرفته‌اند که دو طرف در سال ۹۴ توانستند به یک توافق بر سر رسیدن به ترتیباتی برای حل و فصل مسائل فیمابین تهران و آژانس برسند؛ توافقی که بر سر ابعاد نظامی احتمالی (PMD) به دست آمد و یوکیا آمانو، مدیرکل وقت آژانس همان موقع بعد از دو بار سفر به تهران آمد و در بازدید از پارچین در گزارشی اعلام کرد که شواهدی برای تأیید ادعا‌های مطرح شده علیه فعالیت‌های پیشین ایران دست پیدا نکرده و شورای حکام در قطعنامه‌ای اعلام کرد پرونده موسوم به پی‌ام‌دی را برای همیشه مختومه کرده و فعالیت‌های آژانس از این پس، معطوف به اجرای برجام از سوی ایران خواهد بود. گروسی روز گذشته بعد از مذاکره با علی‌اکبر صالحی گفت که دستورکار بسیار گسترده‌ای داریم و بحث اصلی ما موضوع استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است: «امروز صبح بحث‌های فشرده‌ای داشتیم. خوشحالم اینجا حضور دارم. بحث‌های ما بعد از این نشست تداوم می‌یابد.»
گروسی گفت: «آژانس بر اساس امیال مدیرکل عمل نمی‌کند، بر اساس اسناد تصویب شده عمل می‌کند از جمله پادمان و پروتکل الحاقی.» مدیرکل آژانس گفته که «آژانس در عمر ۷۰ ساله‌اش سعی کرده عملکردش بر مبنای فنی و حقوقی باشد. شاید عده‌ای بخواهند از آژانس برای اهداف خود استفاده کنند، اما کسانی که در آژانس در اقصی نقاط جهان هستند بی‌طرفانه کار می‌کنند و تلاش‌شان این بوده که بی‌طرفانه کار کنند و نگذارند آژانس محلی برای سوءاستفاده باشد.» گروسی تصریح کرد: من در دوره مدیریتم اجازه نخواهم داد کسانی از آژانس برای اهداف خودشان سوءاستفاده کنند. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه هم دیروز عصر با گروسی ملاقات و تأکید کرد: «آژانس باید اصول بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری را در تعاملات خود رعایت کند.»‌ظریف افزود: «همانطور که آژانس نیز بار‌ها تأیید کرده است بیشترین همکاری‌ها در حوزه پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد و این مسیر می‌تواند در همین چارچوب ادامه پیدا کند.» وزیر امور خارجه ابراز امیدواری کرد با حل اختلافات موجود بر اساس اعتماد متقابل، همکاری‌های دو طرف در چارچوب مقررات پادمانی و بر مبنای حسن نیت ادامه یابد. / جوان آنلاین