به گزارش کبنا، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشت خود نوشت: "این روزها از یکطرف مسئولین وزارت بهداشت از مردم میخواهند به شهرهای زیارتی سفر نکنند، در تجمعات حاضر نشوند، مراسم عروسی برگزار نکنند، برای افراد فوتشده مراسم تشییع و تدفین و عزاداری جمعی برگزار نکنند و از طرف دیگر ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم میگیرد مراسم عرفه هرچه باشکوهتر برگزار شود و در محرم و صفر هم عزاداریهای پرشور داشته باشیم."
او افزود: «در چنین وضعیتی معلوم نیست چرا آقای رئیسجمهور توصیه اکید میکند عزاداریهای محرم با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار شود.»
مهاجری با اشاره به مفاد پروتکلهای بهداشتی که عبارتند از "زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، شستن دستها و عدم حضور در اجتماعات"، تاکید کرد: «اگر بخواهیم بدون مجامله سخن بگوئیم باید اعتراف کنیم امکان رعایت هیچ یک از این چهار مورد در عزاداریها وجود ندارد.»
مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی که خود یک روحانی است در ادامه یادداشت خود با بیان اینکه "هیچ امری بالاتر از حفاظت از سلامت جامعه و جان انسانها نیست"، هشدار داد: «آقای رئیسجمهور! شما به عنوان فرمانده کل ستاد مقابله با کرونا مسئول جان مردم هستید. به این واقعیت تلخ فکر کنید که با این تصمیمات، پاییز سیاهی در انتظار کشور ما خواهد بود. لطفاً تعارف با این و آن را کنار بگذارید.»
بسیاری دیگر نیز همچون مسیح مهاجری معتقدند که رویکرد دولت میتواند بر تعداد آمار جانباختگان کرونا اضافه کند. محمد رضا جلایی پور فعال سیاسی و اجتماعی اصلاحطلب در این باره در یادداشتی نوشت: "هیچ نهاد ناظری توانایی ضمانت رعایت پروتکلهای بهداشتی توسط میلیونها شرکتکننده در تجمعهای عزاداری را ندارد و اگر برگزاری عزاداریهای جمعی حضوری ممنوع نباشد عملا دهها هزار تجمع انسانی، بعضا متراکم و عموما در فضاهای بسته تشکیل خواهد شد. در فضاهای بسته یا جمعیتهای متراکم حتی با زدن ماسک هم امکان مبتلا کردن دیگران بالاست."
جلایی پور این تصمیم دولت را "غیرمسئولانه" ارزیابی کرد.
دو روز پیش حسن روحانی در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا سخنانی را مطرح کرد که نشان میداد دولت برنامه ویژهای برای ایجاد محدودیت در ایام عزاداری محرم ندارد.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه ایجاد دوگانگی «جان و نان» و «عزاداری و سلامت» غلط است و هر دو باید در کنار هم و با رعایت پروتکلهای بهداشتی باشند، اظهارداشت که مراسم عزاداری شهادت سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) باید در سراسر کشور، با شکوه و رعایت دقیق پروتکلهای بهداشتی برگزار شود.
روحانی با اشاره به تجربه برگزاری محافل مذهبی در ماه مبارک رمضان و نحوه رعایت پروتکلها در این ماه از سوی مردم، گفت: «خوشبختانه برگزاری مراسم مذهبی در ماه مبارک رمضان به گونهای بود که هیچکس حتی معاندین نتوانستند بگویند که ماه رمضان موجب گسترش شیوع بیماری شده است و در ماه محرم نیز باید به گونهای مراسم عزاداری برگزار شود تا در آن پروتکلهای بهداشتی به خوبی رعایت شود.»
برخلاف آنکه کارشناسان میگویند و معتقدند دولت در کنترل کرونا توفیق چندانی نداشته است، اما حسن روحانی معتقد است که دولت در این راه موفق بوده است.
تاکید روحانی بر برگزاری عزاداریها در ماه محرم با واکنشهای دیگری را هم در پی داشته است. بسیاری معتقدند که این اقدام یک عقب گرد آشکار در راه مبارزه با کروناست. منتقدان رییس جمهور را متهم میکنند جان مردم برایش اهمیت چندانی ندارد.
مسیح مهاجری میگوید روحانی مسئول جان مردم است
چرا باید عزاداریها برگزار شود؟
با این حال عدهای هم از احتمال توافقات پشت پرده سخن میگویند. عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی معتقد است دو دلیل برای این اقدام روحانی وجود دارد.
عبدی نوشت: "دلیل اول به اصل اتخاذ تصمیم فوق مربوط میشود که به احتمال فراوان؛ تصمیمی سیاسی و مربوط به توافقاتی است که از آن بیاطلاع هستیم. تنها از این طریق میتوان اتخاذ چنین تصمیمی را درک کرد، زیرا هیچ توجیه قابل قبول و عرفی دیگری برای آن نمیتوان تراشید."
او دلیل دوم برای برگزاری مراسمهای محرم را اینگونه توضیح داد: «دلیل دوم مربوط به اصرار برخی از روحانیون و مداحان است که اگرچه چشمپوشی از منافع مادی این برنامهها برای بخشی از آنان سخت است، ولی انگیزه مهمتری در برقراری آن دارند و این که اگر مناسک عزاداری را از آنان بگیرند دیگر نماد و ارزشی از دین برایشان باقی نمیماند و دچار بیهویتی و بحران میشوند.»
به نوشته عبدی: "آثار دین در بُعد فردی یعنی رشد مکارم اخلاق و معنویت و در عرصه اجتماعی نیز تحقق عدالت و رفع تبعیض و نابرابری و ظلم است. در اینها پیشرفتی ندارند تا به آن افتخار و بسنده کنند؛ سهل است که پلههای زیادی عقبگرد دارند. پس برای انان فقط تمسک به مناسک مانده. ان هم نه مناسک واجب، بلکه مناسکی که اصولا در صدر اسلام و در چند قرن اولیه آن وجود نداشتند."
حسین انصاریان میگوید نترسید و عزاداریها را برگزار کنید
روحانیون مشهور خواستار برگزاری مراسمهای محرم شدند
فارغ از اینکه این تحلیل عبدی درست باشد یا غلط باید این نکته را در نظر گرفت که در روزهای اخیر محافل و مجامع مذهبی تلاش زیادی کردند تا دولت را قانع به برگزاری مراسمهای محرم کنند.
در همین رابطه حجتالاسلام سیدعباس موسویمطلق استاد حوزه علمیه و کارشناس مسائل دینی روز جمعه در مصلای نماز جمعه قم سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه این هفته بود که سخنانش موجب واکنشهایی در شبکههای مجازی شد.
او کرونا را ویروسی «سکولار»دانست که به دنبال «تغییر فرهنگهای دینی است و جامعه را به سمت سکولار سوق میدهد.»
او گفت: «محرم جزء جدانشدنی اعتقادات مردم است و معتقدیم دین هر چه دارد از اباعبدالله علیهالسلام است، نماز ما، احکام ما، انقلاب ما، مرجعیت ما و ... هر چه دارد از عزای سیدالشهداء علیهالسلام و از همین مجالس است. امسال به فضل خدا این تهدید کرونا تبدیل به یک فرصت استثنایی خواهد شد و محرمی پر شور و شوق و شعور خواهیم داشت.»
سید مهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان نیز روز جمعه در اظهار نظری ضمن انتقاد از محدود کردن عزاداریها در ماه رمضان گفت: "جریان غرب ناراحت نمیشود که مراسم مذهبی بهطور کلی تعطیل شوند و از اینکه مراسم مذهبی و عزاداری تعطیل شود، خوشحال میشوند. "
پیشتر هم حجت الاسلام حسین انصاریان خطیب مشهور تاکید کرد که باید مراسمهای عزادری برگزار شود. او گفته است: «با رعایت پروتکلهای بهداشتی جلسات را با عشق و شوق برگزار کنید و نترسید! این جلسات ضامن دین و کار خیر است.»
هیات های مذهبی هم تلاش میکنند با تهیه و تولید کلیپ و ویدئوهایی در فضای مجازی شرایط را برای برگزاری مراسم های محرم فراهم کنند. آنها وعده می دهند که در برنامههای محرم پروتکلهای بهداشتی رعایت میشود.