۱۵ خرداد را براى همیشه عزاى عمومى اعلام مى‏‌کنم

کبنا ؛۱۵ خرداد سرآغاز نهضت اسلامى روحانیت است. این نهضت از حوزه علمیه قم، مرکز فقاهت راستین برخاست و برق ‏آسا در سایر حوزه‌‏هاى علمیه و دانشگاه‏ها و در تهران و سایر شهرها، قشرهاى عظیم ملت را فرا گرفت و همه را به میدان مبارزه کشید.

فرازهایی از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره قیام 15 خرداد به شرح ذیل است: 
  قیام 15 خرداد؛ قیامى اسلامى، نه ملى‏
اولین و مهمترین فصل خونین مبارزه، در عاشوراى 15 خرداد رقم خورد.(1) این قیامى که از پانزده خرداد شروع شد - و تاکنون باقى است و امید است باقى باشد تا به همه اهداف اسلام، جامه عمل بپوشاند - قیامى اسلامى است، قیامى ایمانى است، پیرو هیچ قیامى نیست. همه مى‏دانیم که پانزده خرداد، مبدأ عطفى بود در تاریخ، نه پیرو نهضت‏هاى دیگر و قیام‏هاى دیگر. این شعار باید محفوظ باشد که این قیام، قیام ملى نیست، این قیام، قیام قرآنى است، این قیام، قیام اسلامى است. یک ملت ضعیفى که هیچ نداشت، در مقابل، ابرقدرت‏ها و در مقابل قدرت‏هاى شیطانى که همه‏چیز داشتند و تا دندان مسلح بودند، بر قوه ملت نتوانست غلبه کند.(2)

  15 خرداد؛ الهام‌‏گرفته از عاشورا
ملت عزیز باید این خمیرمایه و بذر پربرکت را در عصر عاشوراى 83 جستجو کند؛ عصر عاشوراى مصادف با ساعات شهادت نصرت‏آفرین سید مظلومان سرور شهیدان، عصر عاشورایى که خون طاهر و مطهر ثارالله و ابن‏ثاره به زمین گرم کربلا ریخت و ریشه انقلابات اسلامى را آبیارى نمود. ملت عظیم‏الشأن در سالروز شوم این فاجعه انفجارآمیزى که مصادف با 15 خرداد 42 بود، با الهام از عاشورا آن قیام کوبنده را به بار آورد. اگر عاشورا و گرمى و شور انفجارى آن نبود، معلوم نبود چنین قیامى بدون سابقه و سازماندهى واقع مى‏شد. واقعه عظیم عاشورا از 16 هجرى تا خرداد 61 و از آن تا قیام عالمى بقیة الله اروحنا لمقدمه الفدا، در هر مقطع، انقلاب‏ساز است. آن روز یزیدیان با دست جنایتکاران گور خود را کندند و تا ابد، هلاکت خویش و رژیم ستمگر جنایتکار خویش را به ثبت رساندند و در 15 خرداد 42، پهلویان و هواداران و سردمداران جنایتکارشان با دست ستمشاهى خود، گور خود را کندند و سقوط و ننگ ابدى را براى خویش به جا گذاشتند که ملت عظیم‏الشأن ایران بحمدالله تعالى با قدرت و پیروزى بر گور آتشبار آنان لعنت مى‏فرستد.(3)

  15 خرداد؛ مبدأ جنبش‏
15 خرداد، یک نقطه عطفى در تاریخ کشور ما است که از همان وقت، شروع به فعالیت سیاسى شد و روحانیون از همان وقت، خودشان را مجهز کردند، لکن در عین حالى که 15 خرداد، یک مصیبتى بود براى ملت ما، لکن مبدأ جنبش بود. از همان وقت و جلوتر از آن وقت، روحانیون قیام کردند و به دست روحانیون نهضت شروع شد، از قم شروع شد و 15 خرداد یک انعکاسى بود از همان قیام.
در عین حالى که 15 خرداد براى ما مصیبت بود، لکن این موهبت هم خداى تبارک و تعالى به ما عطا کرد که مردم بیدار شدند و به صداى روحانیون لبیک گفتند و در همه‏جا، در همه مملکت این نهضت شروع کرد و مبدأش از همان 15 خرداد بود و بعد کم‏کم تدریجاً ریشه گرفت. بنابراین، 15 خرداد در عین حالى که مصیبت بود، لکن مبارک بود براى ملت که منتهى شد به یک امر بزرگى و آن، استقلال کشور و آزادى براى همه مملکت (بود).(4)

  15 خرداد؛ انعقاد نطفه مقاومت و مفتاح نجات‏
نهضت ملت بزرگ ایران که در دوازدهم محرّم، 15 خرداد به شکوفایى گرایید، پرده‏هاى تزویر و عوام‏فریبى شاه را پاره کرد و قتل‏عام شاهانه و فداکارى ملت، مبدأ عظیمى در تاریخ ایران گردید و مفتاح نجات اسلام و عدالت به‏دست آمد و نطفه مقاومت ملى، منعقد و با تربیت و روشنگرى روشنگران، رو به رشد و تکامل نهاد.(5)

  15 خرداد؛ مبدأ و خمیرمایه نهضت‏
پانزده خرداد - که ما مردان با اراده را از دست دادیم و جوانانى از دست ملت ما رفت - نقطه عطفى است در تاریخ و مبدأ این نهضت است. آن‏ها که در پانزده خرداد قیام کردند - قیام مردانه کردند و در مقابل دژخیمان، «نه» گفتند و به شهادت رسیدند - آن‏ها مبدأ این نهضت عظیم شدند.(6) سالروز خرداد 42، خمیرمایه نهضت مبارک ملت بزرگ ایران و روز بذر انقلاب بزرگ اسلامى ما است.(7)

  15 خرداد؛ سرآغاز نهضت اسلامى روحانیت‏
15 خرداد سرآغاز نهضت اسلامى روحانیت است. این نهضت از حوزه علمیه قم، مرکز فقاهت راستین برخاست و برق‏آسا در سایر حوزه‏هاى علمیه و دانشگاه‏ها و در تهران و سایر شهرها، قشرهاى عظیم ملت را فرا گرفت و همه را به میدان مبارزه کشید و ملت بزرگ با شعار اسلام و فریاد «اللَّه‏اکبر» و نور ایمان و وحدت کلمه، بنیاد پهلوى را از بُن کند.(8)

  15 خرداد؛ مبدأ نهضت اسلامى ایران‏
15 خرداد مبدأ نهضت اسلامى ایران است.(9) نهضت اخیر، پرتوى از نهضت 15 خرداد است.(10) در حقیقت، دستاورد نهضت 15 خرداد 42، پیروزى 22 بهمن 57 بود.(11)

  15 خرداد: روز تولد جدید اسلام و مسلمانان‏
(15 خرداد)، سرآغاز شکوفایى اسلام و استقلال و آزادى ملت است. روز 15 خرداد، در عین حال که چون عاشورا، روز عزاى عمومى ملت مظلوم است، روز حماسه و تولد جدید اسلام و مسلمانان است.(12)

  15 خرداد؛ سند مخالفت ملتْ مقابل استبداد
15 خرداد از خاطره‏ها محو نخواهد شد و باید در سالروز آن، هر چه بیشتر آن‏را زنده نگاه داشت. 15 خرداد که مصادف با دوازده محرّم بود، سند زنده مخالفت شجاعانه ملت ایران در مقابل استبداد عمال اجانب و در قبال استعمار چپ و راست بود و از شعله‏هاى فروزان نهضت سید مظلومان در مقابل دستگاه استبداد بنى‏امیه علیهم‏اللعنة بود.(13)

  15 خرداد؛ گلوله‏هاى تفنگ و تحجر
در 15 خرداد 42، مقابله با گلوله تفنگ و مسلسل شاه نبود که اگر تنها این بود، مقابله را آسان مى‏نمود. بلکه علاوه بر آن، از داخل جبهه خودى، گلوله حیله و مقدس‏مآبى و تحجر بود؛ گلوله زخم زبان و نفاق و دورویى بود که هزار بار بیشتر از باروت و سرب، جگر و جان را مى‏سوخت و مى‏درید. در آن زمان روزى نبود که حادثه‏اى نباشد، ایادى پنهان و آشکار آمریکا و شاه به شایعات و تهمتها متوسل شدند، حتى نسبت تارک الصلاة و کمونیست و عامل انگلیس به افرادى که هدایت مبارزه را به عهده داشتند، مى‏دادند. واقعاً روحانیت اصیل در تنهایى و اسارت خون مى‏گریست که چگونه آمریکا و نوکرش پهلوى مى‏خواهند ریشه دیانت و اسلام را برکنند و عده‏اى روحانى مقدس‏نماى ناآگاه یا بازى‏خورده و عده‏اى وابسته که چهره‏شان بعد از پیروزى روشن گشت، مسیر این خیانت بزرگ را هموار مى‏نمودند. آن قدر که اسلام از این مقدسین روحانى‏نما ضربه خورده است، از هیچ قشر دیگر(ى) نخورده است.(14)

  15 خرداد؛ فریاد علیه تسلیم‏شدگان مکاتب غرب‏
بزرگداشت و راهپیمایى‏هاى روز پانزده خرداد، فریادى کوبنده است از مستضعفان بر سر مستکبران و از متعهدان به مکتب مترقى قرآن در مقابل تسلیم‏شدگان بى‏چون و چرا به مکاتب انحرافى یا التقاطى شرق و غرب که به‏طور خزنده در انحراف ملت مظلوم ما دست به قلم و زبان، در کوشش بى‏امان هستند.
بر ملت شریف ما است که این ایام اللَّه را که هدیه‏هایى از عالم غیب ربوبى است، با جان و دل حفظ و با چنگ و دندان نگهدارى کنند و با شعار و شعور، بر مخالفان مکتب و خدمتگزاران به شیاطین بزرگ و کوچک بتازند و صفهاى خود را فشرده‏تر و دلهاى خود را مطمئن‏تر، با قدم استوار و تصمیم آهنین، بر مشکلات و توطئه‏هاى غرب و شرق غلبه کنند و مجهز به جهاز ایمان به خدا شوند در مقابله با مشکلات.(15)

  15 خرداد؛ بالاترین ننگ براى رژیم طاغوت‏
15 خرداد، ننگى بر دامن این مملکت گذاشت که تا آخر محو نخواهد شد. تاریخ این‏را ضبط مى‏کند. خودهاشان هم گفتند که 15 خرداد ننگ بود، من هم مى‏گویم ننگ بود، لکن (این) نکته را نگفتند، من مى‏گویم؛ ننگ بود که مسلسلها را، تانکها را، توپها را، تفنگها را از مال این ملت فقیر به‏دست آوردند و به روى این ملت فقیر بستند. آیا ننگ از این بالاتر مى‏شود که انسان، یک ملتى را این‏طور پایمال کند؟ این بیچاره‏ها چه کرده بودند؟(16)
واقعه 15 خرداد، ننگ بزرگى براى هیأت حاکمه به‏بار آورد. این واقعه فراموش‏شدنى نیست. تاریخ آن‏را ضبط کرد. ملت مسلمان چه جرمى مرتکب شده بود؟ زنها و اطفال صغیر چه گناهى کرده بودند؟ چرا آن‏ها را به مسلسل بستند؟ علماى اسلام و خطباى مذهبى چه جرمى داشتند؟ گناه آن‏ها دفاع از حق بود، دفاع از قرآن کریم بود. به جرم نصایح مشفقانه و صلاح‏اندیشى اهانت شدند، به حبس کشیده شدند، محصور گردیدند، مبتلا به مصایب شدند.(17)

  از بزرگداشت این دو روز الهى غفلت نکنید
بزرگداشت روز حماسه‏آفرین 15 خرداد، بزرگداشت ارزشهاى انسانى در طول تاریخ است، همان‏سان که بزرگداشت روز سرنوشت‏ساز عاشورا، بزرگداشت اسلام و قرآن کریم است. ملت شریف ما، بلکه ملتهاى مظلوم، از هر چه غفلت کنند، از این دو روز الهى نباید غفلت کنند.(18)
این ایام بزرگ الهى که از «ایّام اللَّه» است، این‏ها را یادتان باشد. یادتان نرود که ما یک 15 خرداد داشتیم، 15 خرداد مبدأ نهضت اسلامى ایران است. یادتان نرود که ما یک 17 شهریور داشتیم. 17 شهریور از «ایّام اللَّه» است و باید یادمان نرود این‏را (که) آن روز آن‏قدر شهید دادیم و آن‏قدر خون دادیم؛ در مقابل اجانب و در مقابل وابستگان به اجانب. ملت ما قیام کردند و خونشان ریخته شد، لکن پیروز شدیم.
شما این مفخرهاى خودتان را از یاد نبرید. روشنفکرهاى ما و نویسندگان ما و تمام طبقه عالم و روشنفکر توجه به مفاخر خودشان داشته باشند. این قدر طرف غربْ سجده نکنند.(19)
باید 15 خرداد و 19 دى جاوید و زنده نگه داشته شود تا جلادى شاه از خاطره‏ها نرود و نسلهاى آتیه، جرایم شاهان سفاک را بدانند.(20)

  وضعیت 15 خرداد، مرا کوبید
من تاکنون در صحبتها احساس عجز نکرده‏ام، (اما) امروز خودم را عاجز مى‏دانم، عاجز مى‏دانم از اظهار تألمات روحیه‏اى که دارم براى اوضاع اسلام عموماً و اوضاع ایران خصوصاً و قضایایى که(21) پیش آمد؛ خصوصاً قضیه مدارس علمى، قضیه 15 خرداد. خدا مى‏داند که اوضاع 15 خرداد مرا کوبید.(22)

  15 خرداد؛ عزاى عمومى براى همیشه‏
با فرا رسیدن 15 خرداد، خاطره غم‏انگیز و حماسه‏آفرین این روز تاریخى تجدید مى‏شود؛ روزى که بنابر آنچه مشهور است، قریب به پانزده هزار نفر از ملت مظلوم و ستم‏کشیده ما به خاک و خون کشیده شد، روزى که طلیعه نهضت اسلامى این ملت شجاع و غیور گردید.
ملت ما این روز را عزیز مى‏شمارد و من روز 15 خرداد را براى همیشه عزاى عمومى اعلام مى‏کنم و براى بزرگداشت شهداى خویش در این روز بزرگ، در مدرسه فیضیه به سوگ مى‏نشینم.(23)
واقعه شوم 15 خرداد و مدارس علمى - فیضیه و غیر آن - پشت ما و هر مسْلمِ غیرتمند را مى‏شکند. ملت اسلام این مصیبت را فراموش نمى‏کند. ما روز 12 محرّم(24) را عزاى ملى اعلام مى‏کنیم.(25) جراحتِ قتل عام 15 خرداد، از قلب ملت پاک نخواهد شد.(26)
  15 خرداد ثابت کرد راه رهایى هر ملتى از چنگال استعمار، مذهب است که ریشه در عمق جان آن ملت دارد.(27) هیچ قدرتى نمى‏توانست 15 خرداد را آن‏طور کند، مگر قدرت خون سیدالشهدا(ع).(28) 15 خرداد و سالروز 15 خرداد ثابت کرد که این مردم در صحنه هستند و براى اسلام هم در صحنه هستند.(29)
ملتى که 15 خرداد، روز خون و 17 شهریور، روز نوید پیروزى خون و جمعه سیاه، روزى که رژیم را با افتخار و پیروزى پشت سر گذاشته است، از این محاصرات اقتصادى و نظامى باک ندارد.
آنان باک دارند که اقتصاد را زیربنا و شکم را قبله‏گاه و دنیا را مقصد و مقصود مى‏دانند.(30)

1) صحیفه امام، ج 21، ص 273
2) صحیفه امام، ج 5، ص 184
3) صحیفه امام، ج 16، ص 290
4) صحیفه امام، ج‏12، صص 396 - 397
5) صحیفه امام، ج 5، ص 283
6) صحیفه امام، ج 10، صص 405
7) صحیفه امام، ج 16، ص 290
8) صحیفه امام، ج 8، صص 50 - 51
9) صحیفه امام، ج 9، صص 468 - 469
10) صحیفه امام، ج 3، ص 315
11) صحیفه امام، ج 14، ص 403
12) صحیفه امام، ج 14، ص 404
13) صحیفه امام، ج 2، ص 287
14) صحیفه امام، ج 21، صص 279 - 280
15) صحیفه امام، ج‏14، صص 404 - 405
16) صحیفه امام، ج 1، ص 289
17) صحیفه امام، ج 1، ص 335
18) صحیفه امام، ج 14، ص 404
19) صحیفه امام، ج 9، صص 468 - 469
20) صحیفه امام، ج 3، ص 324
21) عبارت «در این یک سال منحوس» حذف شده است.
22) صحیفه امام، ج 1، ص 285
23) صحیفه امام، ج 8، صص 50 - 51
24) برابر است با 15 خرداد سال 1342
25) صحیفه امام، ج 1، ص 337
26) صحیفه امام، ج 1، ص 413
27) صحیفه امام، ج 3، ص 423
28) صحیفه امام، ج 16، ص 346
29) صحیفه امام، ج 14، ص 416
30) صحیفه امام، ج 13، ص 188