کبنانیوز - درک نادرست هنرمندان از رسانه

در گفت وگو با یک کارشناس سینمایی مطرح شد: همکاری نکردن مناسب و مساعد هنرمندان در ایام جشنواره فیلم فجر با اهالی رسانه، ناشی از عدم درک درست آنان از جایگاه و قدرت رسانه‌هاست.

در گفت وگو با یک کارشناس سینمایی مطرح شد: همکاری نکردن مناسب و مساعد هنرمندان در ایام جشنواره فیلم فجر با اهالی رسانه، ناشی از عدم درک درست آنان از جایگاه و قدرت رسانه‌هاست.
جشنواره فیلم فجر فرصت مغتنمی برای جمع بندی آرا و عقاید صاحبنظران حوزه سینمایی در باب کم و کیف وضعیت سینمای ایران است. فرصتی که باید بیش از پیش در این ایام به آن توجه و تلاش کرد که نقاط قوت برجسته و کاستی ها زدوده شوند. بطور قطع صحبت با کارشناسان سینمایی و جمع بندی آرای آنها می تواند یکی از کارویژه‌های رسانه در این مهمترین رخداد فرهنگی و سینمایی کشور باشد.
آنچه در ادامه می‌آید گفت وگوی خبرنگار فرهنگی و هنری ایرنا با محمود گبرلو کارشناس و منتقد سینمایی در رابطه با وضعیت سینمای ایران و احوال جشنواره فیلم فجر در دورۀ سی و هشتم است.
گبرلو در ابتدا و در اشاره به مشکلات اساسی سینمای ایران که باید بیان شده و مورد تمرکز قرار گیرند، بیان داشت: بعد از ۳۸ سال که از تاریخ جشنواره فیلم فجر و به نوعی عمر سینمای ایران می‌گذرد، یک سری مسائل کلان و مهم باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد که مهمترینِ آن، مساله سینمای ایران با تماشاگر ایرانی است. یکی از بزرگترین معضلات و مشکلی که در جشنواره، فیلم‌ها و تولیدات داریم این است که کسی در این زمینه به ما آمار و اطلاعاتی نمی‌دهد؛ یعنی نیاز سنجی و نظرسنجی از تماشاگر نمی‌کند که این تماشاگر چه چیزهایی را نیاز دارند تا بر اساس آن تولید کنند.

این منتقد سینمایی ادامه داد: از طرف دیگر یک گردش مالی نادرست در سینمای ایران ترسیم شده که همه در وضعیت فلاکت باری به سر می‌برند؛ اکثریت تهیه کنندگان (به جز تعدادی محدود) متضرر هستند. بسیاری از عوامل فیلم دستمزدهای سطح پایینی دارند و چون دستمزدشان مداوم و سالیانه نیست، مشکل بیمه، حقوق، دریافت و هزینه‌ها را دارند. این نشان می‌دهد که سیستم سینمای ایران، از لحاظ اقتصادی هم دچار معضل شده است و باید فکری اساسی به حال آن کرد.
بر این اساس جدای از این که از لحاظ تولید محتوا باید چاره‌ای اندیشید تا بر اساس نیازسنجی مردم ایران تغییر کند، این توجه باید از لحاظ اقتصادی هم ملحوظ شود. با توجه به این که امروز در دنیا جریان سینما بسیار متحول شده است؛ یعنی کمپانی‌های بزرگ تولید فیلم بر اساس نیازسنجی‌های مخاطبین جلو می‌روند و یک گردش اقتصادی درست برای سینما بر اساس فروش، درآمد و هزینه محاسبه می‌کنند تا سرمایه گذاری که وارد سینما می‌شود، متضرر نگردد؛ و از سوی دیگر تعداد بیشتری تماشاگر را جذب فیلم‌هایشان کنند.
وی افزود: در ایران ۸۰ میلیون جمعیت داریم اما حداکثر ۵ درصد جمعیت (و شاید هم کمتر) سالانه به سینما می‌روند. در صورتی که ما می‌توانیم حداقل ۲۰ تا ۳۰ میلیون جمعیت ایران را جذب سینما کنیم چون امروز سینما تنها سرگرمی جذاب برای مردم، سینما است. مردم اگر سالانه سینما نروند کجا بروند؟ جایی نیست یا اگر هست بسیار پرهزینه است. مردم می‌توانند در یک کافه یا فست فود بنشینند و غذا بخورند اما آنها نیاز فکری و سرگرمی دارند که سینما می‌تواند این نیاز را برآورده سازد؛ اما متاسفانه ما هیچ وقت به این موضوع فکر نمی‌کنیم حتی آماری هم درست به ما نمی‌دهند که چرا هیچ وقت به فکر جمعیت سینمای ایران نیستند؟ چرا به همین میزان درآمد بسنده می‌کنند؟ چرا با این که متضرر می‌شوند ادامه می‌دهند؟
کارشناس پیشین برنامه هفت، تصریح کرد: این موضوع باید با یک برنامه ریزی بزرگ منجر به یک تحول در سینمای ایران شود و زمینه آن جشنواره است؛ جشنواره بهترین مکان برای تجمع صاحب نظران و کارشناسان سینمایی است که با هم حرف بزنند، گفتمان، آینده نگری و برنامه ریزی کنند و این که فقط فیلم ببینیم و تعدادی جایزه بدهیم و برویم ضرر و کار بیهوده و عبثی است. تقریباً حدود ۴۰۰۰ هزار نفر از اهالی سینما در این ایام جشنواره به سالن‌های متعدد می‌روند بدون این که بنشینند و با یکدیگر صحبت‌های کارشناسانه کنند. آن‌ها فیلم می بییند، منتقدین می گویند که فلان فیلم بد است یا خوب است و فیلمسازان به یکدیگر تبریک می گویند و می‌روند؛ اما هرگز برای آینده سنیمای ایران برنامه ریزی نمی‌شود. درصورتی که ما نیاز مبرمی داریم که آینده سینمای ما از لحاظ گردش اقتصادی، گردش تولید و همچنین کیفیت محتوا یک برنامه ریزی زمینه‌ای داشته باشد.
درک نادرست هنرمندان از رسانه

گبرلو در پاسخ به این سوال که چرا هنرمندان حاضر در کاخ جشنواره همکاری مناسبی با اهالی رسانه به جهت پاسخگویی و مصاحبه خارج از فضای نشست فیلم‌ها ندارند، تاکید کرد: فکر می‌کنم این موضوع ناشی از عدم درک هنرمندان نسبت به رسانه است؛ امروز رسانه‌ها قدرتمندترین ابزار برای تبلیغ فیلم هستند؛ رسانه‌ها می‌توانند سرنوشت یک فیلم را تعیین کنند که آیا صعود کند یا دچار سقوط شود. بنابراین اگر هنرمندان این درک را از رسانه‌های نوین داشته باشند، حتماً یک ارتباط بسیار جدی با رسانه‌ها برقرار می‌کنند اما چون شناخت درستی از تأثیر رسانه در فضاهای مجازی و اینترنتی یا دکه‌های فروش ندارند، رغبتی هم به همکاری ندارند.
این کارشناس سینمایی ادامه داد: ضمن این که سیستم تولید یک فیلم غلط است؛ یعنی وقتی تهیه کننده‌ای فیلمی را تولید می‌کند باید در قراداد با بازیگر و سایر عوامل تاکید کند که در هنگام تبلیغات اثر سینمایی باید نقش خودتان را درست ایفا کنید. این نمی‌شود که یک بازیگر فیلم را بازی کند و خداحافظ. شیوه‌های نوین تبلیغاتی فرق کرده و زمان پلاکارد و عکس زدن گذشته است.
وی افزود: حضور فیلمساز، بازیگران و سایر عوامل در نشست‌های مردمی و خبری با عکس‌هایی که گرفته می‌شود، با خبرهایی متنوعی که در گفت وگو ها بدست می‌آید و... می‌توانند بسیار کمک کننده باشد؛ اما متاسفانه هنرمندان از این داستان غافل هستند و به خودشان ضربه می‌زنند چون اگر رسانه‌ها نباشند، هنرمندان توان معرفی خود را ندارند. بنابراین باید احساس کنند همچنان که رسانه برای تهیه خبر خود به گفت وگو با آنها نیاز داریم و وظیفه‌شان هست که اطلاع رسانی کنند آنها هم وظیفه دارند که اطلاعات جدید خود را در اختیار رسانه‌ها قرار دهید.
کمپانی‌های فیلمسازی؛ نبض بازار سینمایی در جهان
گبرلو در واکنش به این موضوع که آیا چیزی به اسم کمپانی تولید فیلم در ایران هست؟، تصریح کرد: در ایران از لحاظ سیستم تولید یا کمپانی تولید فیلم، نسبت به سطح جهان، بسیار ضعیف هستیم. دنیای امروز شیوه‌های تبلیغات، پخش و تولید متفاوتی دارد اما ما در ایران بسیار قائم به یک شخص به نام تهیه کننده یا سرمایه گذار هستیم. در صورتی که یک زنجیره متصل بهم، می‌تواند یک اثر فرهنگی را خوب تبلیغ و عرضه کنند؛ یعنی این زنجیره‌ها از زمان قبل از تولید، در حال نگارش فیلمنامه و زمان تولید و پخش و تبلغایت بسیار می‌توانند به هم دیگر کمک کنند. اگر کمپانی‌های بزرگی داشته باشیم که این شبکه‌های متصل به هم را داشته باشند، رمز موفقیت ما در سینما بیشتر خواهد شد.
این کارشناس سینمایی ادامه داد: وقتی از سیستم قبل از تولید، تولید و پخش حرف می‌زنیم، سالن سینما هم مدنظر است. مشکل بزرگی که امروز داریم این است که سالن‌های سینمایی متنوع نداریم و اگر سالن سینما داشته باشیم، خودبه خود تولیدات هم بسیار افزایش می‌یابند. بسیاری از مردم سراسر کشور در شهرهایشان اصلاً سالن نمایش فیلم ندارند؛ طبیعتاً این افراد از فیلم و تهیه کننده و سرمایه گذار از فروش در آن منطقه، محروم می‌شوند.
وی افزود: بنابراین اگر سالن‌های متعدد سینمایی با شرایط مطلوب در شهرستان‌ها ایجاد کنید، ناخودآگاه رونق اقتصادی ایجاد می‌شود و به دنبال آن می‌شود تولید مطلوب و مؤثر داشت تا تهیه کنندگان از فضای آپارتمانی بیرون بیایند و در اجتماع قرار گیرند و فیلم جذابتری را تولید کنند.
امرو تهیه کنندگان تلاش می‌کنند تا تولیدشان بسیار ارزان تمام شود. به دلیل این که احتمال می‌دهند در هنگام پخش یا عرضه ناموفق باشند.

«درحال حاضر در این دو یا سه گروه هستند که قصد دارند که این زنجیره‌های متصل به هم را راه بیاندازند و تقریباً هم موفق بوده‌اند اما به صورت سیستماتیک عملی نشده است. در دنیا این گونه است که تهیه کننده‌ای که سالن سینما دارد، خود تولید کننده و پخش کننده فیلم است؛ یعنی کمپانی بزرگ سینمایی کسی است که سالن سینما، تولید خوب، استودیو، پخش و تبلیغات وسیع دارد و مدیریت صحیح می‌کند و برای رسیدن به این مهم البته از آدم‌های مختلف استفاده می‌کند؛ در ایران اگر تهیه کننده اصولی و صحیح داشته باشیم که از صفر تا صد یک پروژه را تحت نظر گیرد و محاسبه کند، این آدم بدون محاسبه سراغ کلید زدن و فیلمبرداری نمی‌رود چون می‌دانند که ممکن است به دلایل شرایط ایران و تغییرات لحظه‌ای در شرایط اجتماعی، متضرر شوند. در ایران این چرخه نیست و سالن داران، پخش کنندگان و تهیه کنندگان و .. جدا هستند».
این کارشناس سینمایی خاطرنشان کرد: در ایران اتفاقات جدیدی رخ داده است؛ مثلاً در همین پردیس ملت، تعداد سالن‌ها را افزایش داده‌اند و کم کم به سمت تولید فیلم رفته‌اند. در این شرایط وقتی فیلم تولید شود، خاطرشان از بابت سالن‌های متعدد نمایش فیلم جمع است و می‌توانند محاسبه کنند که چه تعداد تماشاگر خواهند داشت؛ و طبیعتاً گردش اقتصادی را می‌فهمند و بر این اساس هزینه‌های تولید را تعیین می‌کنند و آنجا ممکن است برای یک فیلمنامه خوب ده برابر قیمت رایج را بپردازند، چون می‌دانند که سودآور خواهد بود.
سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در یک نگاه
سی وهشتمین جشنواره فیلم فجر ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال همزمان با گرامیداشت چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به دبیری ابراهیم داروغه‌زاده برگزار می‌شود.

در این دوره جشنواره، ۱۱۵ فیلم سینمایی به همراه ۳۶ فیلم مستند فرم ثبت‌نام جشنواره را تکمیل کرده‌اند که در میان فیلم‌های سینمایی، ۳۷ اثر به فیلمسازان اول اختصاص دارد. این جشنواره شامل بخش های مختلف؛ از جمله مسابقه سینمای ایران یا سودای سیمرغ (فیلم های سینمایی داستانی/ پویانمایی فیلم‌های بلند داستانی که دارای پروانه ساخت یا نمایش از سازمان سینمایی باشند و تا قبل از بهمن ۱۳۹۸ اکران عمومی نشده و در هیچیک از رویدادها و جشنواره‌های سینمایی داخلی و خارجی به نمایش در نیامده باشند)، نگاه نو (فیلم اول کارگردان: داستانی/ پویانمایی فیلمساز یا کارگردان اول، به هنرمندی اطلاق می‌شود که برای ساخت یا نمایش فیلم سینمایی خود برای نخستین بار، مجوزهای لازم و قانونی را از سازمان سینمایی کسب کرده باشد و پیش از این اثری از وی به عنوان فیلم سینمایی اکران یا در رویدادهای داخلی یا خارجی معرفی نشده باشد)، مستند بلند، کوتاه داستانی (با زمان نمایش حداقل ۳ و حداکثر ۱۵ دقیقه)، مسابقه تبلیغات سینمای ایران و مسابقه تجلی اراده ملی است.
محمد احسانی، محمود اربابی، همایون اسعدیان، یلدا جبلی، رضا درستکار، سیدمحمود رضوی و حسین کرمی در این دوره از جشنواره اعضای هیات انتخاب فیلم‌های بخش سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران) و نگاه نو (ویژه فیلم اول کارگردانان) هستند.
غیر از پردیس ملت به عنوان کاخ اصلی جشنواره که محل نمایش فیلم ها برای اصحاب رسانه است، پردیس سینمایی آزادی، سینما استقلال، پردیس سینمایی ایران‌مال، پردیس سینمایی باغ کتاب، پردیس سینمایی تماشا، سینما جوان، پردیس سینمایی راگا، پردیس سینمایی زندگی، پردیس سینمایی فرهنگ، سینما فجر اسلامشهر (سالن اصلی)، پردیس سینمایی کوروش، پردیس سینمایی کیان، سینما ماندانا، پردیس سینمایی مگامال و موزه سینما در مناطق مختلف شهر تهران، سینماهای مردمی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر خواهند بود.