کبنانیوز - چشم به راه توییم...

چند روزی بیشتر تا روزهای میزبانی باشکوه مجاوران امام رضا(ع) از زائران پیاده ایشان که در مسیر تشرف به مشهدالرضا هستند، باقی نمانده است. در این روزهای باقی مانده، همه مجاوران دست به دست هم می دهند تا میزبان شایسته ای برای زائران ثامن الحجج (ع) باشند. بر اساس پیش بینی ها، امسال بیش از 400 هزار زائر پیاده به مشهد مقدس مشرف خواهند شد و تلاش شده است نهادهای متولی، برنامه ریزی مناسبی برای میزبانی از آن ها داشته باشند. در کنار مسئولان، مردم مشهد نیز خود را برای این میزبانی آماده کرده اند و با مشارکت در پویش های #نذر_خدمت و #شهروندان _میزبان در این عرصه گام گذاشته اند.

شوق خدمت به زائران رضوی
شهرداری مشهد نیز با برگزاری همایش «شوق خدمت به زائران رضوی» تلاش کرد مشارکت مردمی در این میزبانی را توسعه دهد. شهروندان می توانند از طریق شماره تلفن 3135 و همچنین شماره پیامک 1000181در پویش بزرگ مردمی شهروند مهمان نواز ویژه دهه پایانی ماه صفر مشارکت داشته باشند.
19 هزار زائر پیاده رضوی در مسیر تشرف
بر اساس آمار روز گذشته، تا عصر دیروز 19 هزار زائر پیاده حرکت خود به سمت مشهد مقدس را آغاز کردند. سخنگوی جمعیت خدمتگزار زائر پیاده امام رضا(ع) در گفت وگو با تسنیم با اعلام این خبر گفت: روز گذشته از مسیر قوچان سه کاروان با تعداد 123 نفر زائر پیاده و از مسیر نیشابور نیز چهار کاروان با تعداد 108 نفر زائر پیاده وارد مشهدمقدس شدند. «حسین رضایی» افزود: همچنین مسیر تربت حیدریه نیز 56 زائر پیاده وتربت جام و فریمان نیز 88 زائر پیاده ورودی به مشهد داشت. از شهرستان سرخس نیز 25 زائر وارد مشهد شدند و جمع ورودی زائران پیاده ای که به مشهد مقدس رسیده اند تا عصر دیروز 5437 نفر است. رضایی با اشاره به آمار زائران پیاده در مسیر مشهد نیز گفت: در مسیر قوچان به چناران بیش از هشت هزار زائر پیاده و در مسیر شیروان و خراسان شمالی هفت هزار زائر پیاده و از مسیر تربت حیدریه نیز سه هزار زائر پیاده و خراسان جنوبی نیز هزار زائر پیاده در مسیر داریم و در مجموع 19 هزار زائر پیاده در مسیر تشرف به مشهدمقدس هستند.

معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری اعلام کرد
آمادگی ناوگان حمل ونقل مشهد برای خدمات رسانی به زائران

معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری مشهد از آمادگی کامل ناوگان حمل و نقل عمومی برای خدمات رسانی به زائران رضوی در روزهای پایانی صفر وفعال شدن اتاق کنترل بحران در مرکز کنترل ترافیک شهرداری مشهد خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، «وحید برکچی» گفت: به منظور کنترل ترافیک و آمادگی برای مقابله با بحران با حضور وهماهنگی با کلیه دستگاه های خدمات رسان شامل فرمانداری، مدیریت بحران شهرداری مشهد، پلیس راهور، اتوبوسرانی ، تاکسیرانی ، پایانه ها ، اورژانس ، آتش نشانی ، شرکت های آب ،برق، گاز، شورای شهر و... اتاق بحران درمرکز کنترل ترافیک طی سه روز پایانی صفرایجاد خواهد شد. وی به برنامه ریزی های انجام شده در راستای مدیریت خروج اتوبوس ها از پایانه مسافربری درعصر روز شهادت حضرت رضا(ع) اشاره کرد و گفت: با هماهنگی پلیس راهور و سازمان پایانه های مسافربری در کلیه معابر منتهی به میدان انقلاب محدودیت های ترافیکی برای وسایل نقلیه شخصی اجرا خواهد شد و خیابان امام خمینی(ره) از میدان امام خمینی(ره) تا میدان انقلاب و ورودی های میدان انقلاب از پل جهاد و پل حافظ به طور مقطعی به صورت باز و بسته مدیریت خواهد شد. وی تصریح کرد: با توجه به ازدحام اتوبوس های برون شهری درپایانه امام رضا (ع) در روزهای آخر صفر دو در خروجی در مسیر خیابان کوشش و حافظ برای کمک به در اصلی پیش بینی شده است.
محدودیت های ترافیکی
برکچی به اجرای محدودیت های ترافیکی در روزهای شهادت حضرت رسول(ص) ،امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا(ع) اشاره کرد و ادامه داد : با هماهنگی های انجام شده با پلیس راهور برای اجرای طرح ممنوعیت تردد وسایل نقلیه شخصی ، از بعد از ظهر روز سه شنبه 15 آبان تا روز جمعه 18 آبان کلیه معابر منتهی به حرم مطهر از توقف خودرو پاک سازی خواهد شد و طرح ممنوعیت تردد در خیابان های نواب صفوی ، طبرسی ، آیت ا... بهجت ، شیرازی ، امام رضا (ع) ، آخوند خراسانی و خیابان خسروی تا ساعات پایانی مراسم اجرا می شود.
معاون حمل ونقل وترافیک شهرداری مشهد مقدس به خدمات دهی ویژه روز شهادت امام رضا(ع) اشاره کرد وگفت: با توجه به افزایش تعداد زائران برای زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) در این روز با استفاده از 350 دستگاه اتوبوس خطوط منتهی به حرم مطهر تقویت خواهند شد. وی ادامه داد : همچنین به منظور خدمات رسانی به زائران پیاده، سازمان اتوبوسرانی خدمات دهی ویژه ای به زائران پیاده برای شرکت درمراسم شهادت امام رضا(ع) در محورهای جاده نیشابور( ملک آباد )، فرهاد گرد ، رضوی و جاده کلات انجام خواهد داد. وی اضافه کرد: برنامه ریزی هایی برای در اختیار گذاشتن اتوبوس های دربستی در پایانه های مسافربری مشهد توسط شرکت واحد گشت به کاروان های زائران پیاده در مسیر برگشت نیز انجام شده است. برکچی به فعالیت 100 دستگاه ون و 1000 دستگاه تاکسی در محدوده اطراف حرم مطهر برای خدمات رسانی به زائران رضوی طی سه روز آخر صفر اشاره واظهار کرد: همچنین در این ایام خطوط تاکسی منتهی به حرم مطهرتقویت و برای نظارت بر عملکرد خدمات رسانی تاکسی ها 15 خودروی بازرسی در مناطق پر تردد ، زیارتی و حساس مستقر خواهند شد. معاون حمل ونقل وترافیک شهرداری مشهد مقدس با اشاره به آماده باش شبکه های تاکسی بیسیم برای ارائه خدمات به زائران و مجاوران تصریح کرد: در این زمینه مبادی ورودی شهر از جمله فرودگاه، ایستگاه راه آهن و پایانه امام رضا(ع) با 1200دستگاه تاکسی تقویت خواهد شد.
خدمت صلواتی 50 دستگاه ون و 100 دستگاه تاکسی
وی گفت: در اقدامی قابل تقدیر توسط تاکسیرانان و به صورت خودجوش 50 دستگاه ون در روز شهادت امام رضا(ع) به زائران به صورت رایگان خدمات دهی خواهند داشت و همچنین با راه اندازی گروه خادمان حمل ونقل زائران پیاده ، 100 دستگاه تاکسی به صورت صلواتی درروزهای پایانی صفر به زائران از محل اسکان تا حرم مطهر خدمات رسانی می کنند. وی به افزایش ساعت خدمات دهی خطوط قطار شهری مشهد اشاره کرد و افزود: با توجه به افزایش تعداد مسافر ساعات کاری قطار شهری مشهد در روزهای سه شنبه و چهارشنبه از ساعت 6 تا 24 و در روز پنج شنبه از ساعت 6 تا 23 خواهد بود، همچنین سرفاصله زمانی رسیدن قطارها به ایستگاه ها در خط یک به 4.5 دقیقه کاهش پیدا می کند اما سرفاصله زمانی رسیدن قطارها به ایستگاه در خط 2 همان 10 دقیقه است. «حسینی پویا» مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری مشهد نیز گفت: اتوبوس های اعزامی از مشهد برای خدمت به زائران اربعین، امروز (روز گذشته) وارد مشهد خواهند شد تا برای خدمات رسانی به زائران رضوی آماده سازی شوند.

نگاهی به یک گزارش افکارسنجی از زائران پیاده سال 96
مشکلات زائران پیاده به روایت آمار
اسکان ،مسیر نامناسب، زیرساخت های بهداشتی ،درمانی و ... مهم ترین مشکلات زائران پیاده است

رسم دیرینه شان است که در روزهای پایانی ماه صفر، پای پیاده راهی مشهدالرضا(ع) می شوند تا در سالروز شهادت آن امام، زائر حرمش باشند و دل هایشان را در این قطعه بهشتی زمین آرام کنند. زائران پیاده حضرت رضا(ع) حالا دیگر به گفته مسئولان جمعیت شان به بیش از 400 هزار نفر رسیده است و پیش بینی می شود طی سال های آینده بر تعداد آن ها افزوده شود. در این میان تلاش های بسیاری توسط نهادهای متولی و همچنین خدمت گزاران افتخاری برای تسهیل تشرف این زائران انجام شده و مشارکت مردمی نیز نقش مهمی در این میزبانی داشته است. اما آن چه مسلم است این که، این زائران و دلدادگان با مشکلاتی برای تشرف پیاده به مشهدالرضا(ع) مواجهند که لازم است برنامه ریزی برای رفع آن ها، در دستور کار قرار بگیرد. مرکز افکارسنجی معاونت ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی در نظرسنجی خود که دهه آخر ماه صفر سال 96 انجام شده، این مشکلات را بررسی کرده است. در این گزارش به بخش های مهم این نظرسنجی که توسط این مرکز در اختیار روزنامه «خراسان» قرار داده شده است، اشاره خواهیم کرد. این تحقیق متشکل از مجموعه پژوهش های کمی و کیفی است که در کنار استفاده از روش پیمایش و پرسش از زائران، شامل مشاهدات و مصاحبه های گسترده نیز است. بدون تردید هدف از انتشار این آمار و اطلاعات، زیر سوال بردن فعالیت ها و عملکرد دستگاه ها یا نهادهای فعال در عرصه خدمت رسانی به زائران پیاده نیست، بلکه امید است بتوان با اشراف کامل بر مشکلات و نیازهای این زائران، برای رفع آن برنامه ریزی کرد.
کمبود سرویس بهداشتی، مهم ترین مشکل زائران
بررسی مهم ترین مشکلاتی که زائران پیاده با آن مواجه هستند، یکی از محورهای اصلی این نظرسنجی است و نتایج حاصل از آن که در نمودار نیز قابل مشاهده است، به شرح زیر است:
کمبود و کثیفی سرویس های بهداشتی مهم ترین نگرانی زائران پیاده در طول مسیر بوده، به گونه ای که دغدغه 53 درصد از زائران بوده است. مهم ترین کمبود در مسیر پیاده روی دهه آخر صفر، تعداد دستشویی هاست به طوری که تنها 25.5 درصد زائران، تمیزی و نظافت سرویس های بهداشتی را مناسب می دانند و 51.5 درصد زائران وضعیت نظافت را خیلی بد دانسته اند. آماری که نشان می دهد این حوزه نیاز به برنامه ریزی جدی دارد. یافته های کیفی نشان می دهد که مکان یابی مناسب و متمرکز در این خصوص مورد نیاز است، به صورتی که با این مکان یابی می توان ایستگاه های بین راهی را به گونه ای تقسیم کرد که این کمبود اساسی رفع شود.
مشکلات در حوزه سلامت و بهداشت
در بخشی از این نظرسنجی، نظر زائران درباره وضعیت ارائه خدمات سلامت و بهداشت نیز تحلیل و ارزیابی شده است. بر این اساس:
36 درصد از زائران پیاده، وضعیت نظافت و تمیزی ایستگاه های خدمات به زائران را مناسب نمی دانند.
فقط 25 درصد از زائران وضعیت حمام و آب گرم در ایستگاه های بین راه را مناسب ارزیابی کرده اند و به عبارت دیگر 75 درصد زائران پیاده این شرایط را مناسب نمی دانند.
در خصوص پزشک و خدمات درمانی نیز 23 درصد زائران ابراز نارضایتی کرده اند.
حدود 22درصد زائران نیز از وضعیت دارو و درمان در مشهد رضایت مناسبی ندارند.
گلایه از برخورد نامناسب مردم مشهد
این گزارش در بخشی از ارزیابی و نظرسنجی، به بیان مشکلات و کاستی های فرهنگی نیز پرداخته است. همچون این که در کنار کم توجهی برخی مسئولان به زائران پیاده، مردم مشهد نیز با این فرشته های زائر که گاه پا برهنه اند یا جوراب های پاره به پا دارند، ارتباطی برقرار نمی کنند. زائران پیاده بارها و بارها با تلخ کامی به این موضوع اشاره کرده اند، به ویژه خانم های زائر که سنگینی نگاه شهر در هنگام ورود را به خاطر داشته اند.
بر اساس این نظرسنجی، 20درصد از زائران از برخورد نامناسب مردم مشهد گلایه داشته اند.
نه رانندگان خودروها تحمل انتظار برای عبور و مرور زائران از خیابان ها را دارند و نه نظم ترافیکی خاصی در این حوزه حاکم است، بنابراین اغتشاش در عبور و مرور و ناامنی در این زمینه به کرات ملاحظه شده است.
اغلب زائران در هنگام رسیدن به مشهد به دلیل خستگی طول راه، لنگان لنگان و آهسته قدم برمی دارند اما رانندگان سوار بر خودروها تحمل این حرکت آهسته را ندارند، بوق می زنند و ... .
برخورد مشهدی ها با زائران پیاده پر از آسیب است.
از سویی برخی نذری دادن ها به شخصیت زائران صدمه می زند.
مقایسه آمارهای مربوط به این موضوع با میزان رضایت از برخورد مردم عراق در اربعین، نشان می دهد که تفاوت های جدی بین رویکرد پذیرایی مردم عراق در پیاده روی اربعین و مردم مشهد در پیاده روی دهه آخر صفر وجود دارد.
نگاهی به برخی نیازهای مهم
در این گزارش همچنین برخی مشکلات و نیازهای مهم زائران ارزیابی شده است. موضوعاتی که شاید به ظاهر چندان مهم به نظر نرسد، اما شرایط نامناسبی را در میزبانی از زائران رقم می زند. به عنوان نمونه، این که به دلیل کمبود سرویس بهداشتی بین راهی، کودکِ همراه خانواده مجبور به قضای حاجت در بیابان های اطراف شده، اتفاقی است که حتما احساس نامطلوبی را هم در کودک و هم در مشاهده کنندگان ایجاد می کند. در گزارشی که سال گذشته تهیه شد، این موارد در مسیر شمالی مشهد (چناران به مشهد) بیشتر قابل رویت بود. این موضوع که برخی از زائران به صورت خانوادگی و با فرزندان کوچک خود با پای پیاده راهی این سفر زیارتی می شوند، لزوم توجه بیشتر برای فراهم کردن امکانات مورد نیاز را نشان می دهد.
کمبود شدید وسایل نقلیه در صورت نیاز
یکی دیگر از موضوعات، نبود وسایل نقلیه برای استفاده در صورت نیاز زائران پیاده است. این مشکل به ویژه برای کسانی که تا دیرهنگام پیاده روی کرده بودند اما بر خلاف برنامه ریزی شان به مشهد نرسیده بودند، مشکل آفرین بود. زائرانی که از تپه سلام تا مشهد تقریبا هیچ وسیله ای برای سوار شدن و رسیدن به مشهد نداشتند. همچنین نبود علایم تصویری و مشخصات مسیر، که امکان برنامه ریزی سفر را برای زائر پیاده فراهم کند، از دیگر مشکلات آن ها بود.
کمبود غذا و محل اسکان شبانه
نبود ناهار مناسب برای زائران در برخی موکب ها به وضوح دیده می شد، تا جایی که در بسیاری از این موکب ها همان وعده صبحانه به عنوان ناهار به زائران ارائه می شد. همچنین در بسیاری از موکب ها، اساسا غذا وجود نداشت و عموما زائران در مسیر به مشکل برمی خوردند.
پایین بودن کیفیت غذا هم از مهم ترین مشکلات بود، به همین دلیل زائرانی که مسیری طولانی را طی کرده بودند به دلیل مناسب نبودن کیفیت غذا، عموما با کمبود انرژی مواجه می شدند.
نبود گاز و آب در موکب ها نیز مشاهده می شد. بسیاری از موکب داران عمده ترین مشکل خود را همین موضوع بیان کردند که رفع آن نیازمند ایجاد ساختارهای فنی اولیه برای برپایی موکب های مهم در طول مسیر است.
همچنین در مسیرهایی که مردم عادی اقدام به خدمت رسانی می کنند، ناهمگونی تغذیه ها موجب بروز مشکلات تغذیه ای برای زائران می شود.
برای زائرانی که 5 یا 6 روز در راه هستند، استراحت شب و امکان خوابیدن مناسب بسیار جدی است که نبودن فضای مناسب و همچنین پتو، از جدی ترین دغدغه های زائران است.
نبود سطل زباله در بین راه نیز چاره ای جز انداختن زباله ها در مسیر نگذاشته است .
نتایج نشان می دهد حداقل 20 درصد زائران به صورت ناهماهنگ با ستاد اسکان به مشهد می آیند و تا پس از روز شهادت نیز در مشهد ساکن هستند.
68 درصد زائران پیاده به صورت کاروانی به این سفر می آیند که فرصت مناسبی برای برنامه ریزی فرهنگی فراهم می کند. اما مشاهدات کیفی نشان داد زائرانی که عموما حدود سه روز در مشهد اسکان دارند، در مواردی نسبت به رهاشدگی در مشهد و محل اسکان خود بدون داشتن برنامه مشخص شدیدا معترض هستند. یکنواختی برنامه ها در مشهد، به خصوص جوانان حاضر در این کاروان ها را به شدت خسته می کند و نبود برنامه ریزی فرهنگی برای آن ها جای تامل فراوان دارد.
بسیاری از برنامه ریزی های اسکان و نیز ارائه خدمات فرهنگی به زائران مبتنی بر کاروانی بودن زائران است و عمدتا زائران غیر کاروانی در این برنامه ریزی ها مغفول می مانند.
جای خالی مراسم استقبال در تپه سلام
به رغم این که برای زائران پیاده امام رضا(ع)، رسیدن به تپه سلام معنای خاصی دارد و دارای اهمیت است، اما به دلیل بد بودن مسیر، نبود مکان مناسب برای عرض ادب و سلام خدمت حضرت رضا(ع) و همچنین کمبود امکانات فرهنگی و دیگر نیازهای زائران، شرایط مناسبی در این محل ایجاد نشده است.
مصاحبه های گوناگون نشان می دهد حضور اسکورت های مختلف برای مسئولانی که در جمع این زائران حضور می یابند، جنبه منفی زیادی دارد.
به گفته زائران هیچ بسته فرهنگی،روضه خوانی یا سخنرانی توسط کاروان ها برنامه ریزی نشده و در موکب ها نیز مشاهده نشد.
این بررسی نشان می دهد اساسا 27 درصد زائران، حضور روحانی مرتبط با کاروان را در این مسیر تجربه نکرده اند. همچنین صرفا 51 درصد زائران عملکرد روحانی کاروان را مناسب دانسته اند و 22 درصد اساسا عملکرد روحانی کاروان را نامناسب یا تا حدی مناسب دانسته اند.
در محل های اسکان، حدود نیمی از زائران از کمیت و کیفیت بسته ها و برنامه های فرهنگی ابراز نارضایتی داشته اند و بر این اساس 36.5 درصد آن ها این بخش از برنامه ریزی های فرهنگی را نامناسب دانسته اند.
در مسیرها محصول فرهنگی مناسب برای کودکان وجود ندارد. / خراسان