دریافت لینک صفحه با کد QR
گفت‌وگو با استاد دانشگاهی که دو سال پیاپی در لیست دو درصد دانشمندان برتر دنیا قرار گرفت؛
بخش نهم) رجبی: کهگیلویه و بویراحمد از نظر توجه محروم است نه استعداد / هزینه کردن در علم اسراف نیست، سرمایه‌گذاری است / نخبه نه‌تنها از نظر استعداد، بلکه در تعهد به کشورش نیز باید سرآمد باشد
20 بهمن 1401 ساعت 16:40
این پایگاه خبری در نظر دارد سلسله‌گفت‌وگوهایی با مستعدان برتر کهگیلویه و بویراحمدی منتشر کند و در قالب آن فرایندهای نخبگی، خدمات نظام به نخبگان و مسائل و مشکلات نخبگان را بررسی کند.
این پایگاه خبری در نظر دارد سلسله‌گفت‌وگوهایی با مستعدان برتر کهگیلویه و بویراحمدی منتشر کند و در قالب آن فرایندهای نخبگی، خدمات نظام به نخبگان و مسائل و مشکلات نخبگان را بررسی کند. چرا که ما معتقدیم مکتوب کردن تجارب نخبگان در نهایت می‌تواند به افزایش توسعه علمی یک جامعه کمک کند.
حمیدرضا رجبی _دانشیار شیمی تجزیه دانشگاه یاسوج_ نهمین مستعدی است که کبنانیوز با او گفت‌وگو داشته است.
وی در گفت‌وگو با کبنا ضمن معرفی خود، عنوان کرد: متولد سال 1361 یک روز بعد از آزادسازی خرمشهر در شهرستان بهبهان هستم. دوره کارشناسی را سال 1380 در رشته شیمی کاربردی در دانشگاه رازی کرمانشاه، کارشناسی ارشد را سال 1384 در دانشگاه یاسوج و مقطع دکتری را سال 1386 در دانشگاه رازی کرمانشاه شروع و سال 1390 به پایان رساندم.
رجبی ادامه داد: در دوره کارشناسی ارشد جز استعدادهای درخشان دانشگاه بودم و به همین دلیل بدون آزمون در دوره دکتری دانشگاه رازی کرمانشاه دعوت به مصاحبه و پذیرفته شدم.
وی با بیان اینکه رساله‌ام را با راهنمایی دکتر شمسی‌پور چهره ماندگار شیمی ایران سپری کردم، گفت: زمینه کاری من در دوران دکتری درباره سنتز و کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی و سنتز و کاربرد کوانتوم دات‌ها در زمینه‌های تجزیه و در کاربردهای زیست‌محیطی بود.
این دانشیار دانشگاه ادامه داد: از سال 1390 در دانشگاه یاسوج شروع به کار کردم و در حال حاضر H-Index 34 برای من ثبت شده که نمادی است از تعداد ارجاعات مجلات و محققان سراسر دنیا به یک نویسنده است. در سال‌های 2020 و 2021 نیز جز دو درصد دانشمندان برتر دنیا قرار گرفتم.
رجبی در ادامه به نحوه آشنایی خود با بنیاد نخبگان اشاره کرد و گفت: آشنایی من با بنیاد ملی نخبگان به دوره دکتری برمی‌گردد و سایت نانو از محققانی که در زمینه فناوری نانو تحقیق می‌کردند حمایت خوبی می‌کرد و هم بنیاد نخبگان به دانشجویانی که تعداد مقالات قابل توجهی داشتند و حد نصاب لازم را به‌دست می‌آوردند می‌توانستند مشمول عضویت در بنیاد نخبگان شوند. من به عنوان برگزیده آموزشی پژوهشی بنیاد ملی نخبگان عضو و موفق به کسب جایزه استادیاران جوان مرحوم جوادی آشتیانی شدم و یک اعتبار پژوهشی به من تعلق گرفت. در حال حاضر به‌عنوان داور طرح‌ها و پژوهش‌های ارسالی به بنیاد مثل طرح شهید احمدی روشن با بنیاد ملی نخبگان همکاری دارم.
وی افزود: هم به دانشجویان ارشد و دکتری خودم و هم به سایر دانشجویان کارشناسی زبده، بنیاد و خدمات آن را معرفی می‌کنم تا از تسهیلات بنیاد استفاده کنند. اگر حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان از دانشجویان مداوم باشد انگیزه برای تلاش بیشتر و برئز خلاقیت فراهم است.
وی گفت: آمارهای جهانی تأیید می‌کنند که جمهوری اسلامی موفق شده است که هم در حوزه تولید دانش و توسعه رشته‌های دانشگاهی و هم در پرورش نخبگان موفق عمل کند. هرچند کاستی‌ها و نواقصی وجود دارد و باعث شده است ما به وضعیت ایده‌آل نرسیم. و ممکن است این وضعیت به فرار یا مهاجرت نخبگان منجر شده باشد. البته درباره این موضوع کمی بزرگ‌نمایی شده و هنوز که هنوز است کشور ما درباره خدمت‌رسانی به نخبگان خدمات خوبی ارائه داده است. از سال تأسیس بنیاد نخبگان به دستور مقام معظم رهبری تا کنون پیشرفت‌های خوبی داشتند. اوایل شکل‌گیری بنیاد خیلی سخت‌گیرانه برخورد می‌کردند و کسی به راحتی نمی‌توانست عضو بنیاد شود. اما الان توسعه یافته و چندجانبه‌نگر شده و این محدوده پذیرش و دامنه تعریف نخبه وسیع‌تر شده است. همین باعث شده کسی که از نظر آموزشی خیلی وضعیت مناسبی ندارد؛ اما از نظر تحقیقاتی، فناوری و تولید محصول موفق است جز نخبگان در نظر گرفته شود.
وی در ادامه تأکید کرد: خدمات جمهوری اسلامی تاکنون مناسب بوده؛ اما کافی نبوده است. انتظار نخبه از نظام یک فضای آرام برای فکر کردن و به نتیجه‌رساندن ایده و دوم فضایی برای کار کردن؛ یعنی مشکل شغلی و معیشتی نداشته باشد. این دو انتظاری است که امیدواریم بنیاد نخبگان این موارد را برطرف کنند و قطعاٌ نخبه‌ای که قرار است به کشورش خدمت و چالشی را در کشورش برطرف کند نباید مشکل حقوق و مسکن داشته باشد و همین‌ها باعث می‌شود تمرکز از نخبه گرفته شود و آن بازدهی مطلوب را نداشته باشد. برای همین آمریکا نقطه مطلوبی برای نخبگان است و مستعدانی که در دامن پاک این سرزمین رشد کرده و بالیده‌اند را به راحتی صاحب فکر و محصولشان می‌شود. این زنگ خطری است برای کشور که ما بتوانیم ایده و محصول کشور را در خود کشور به بهره‌برداری برسانیم.
این مستعد برتر کهگیلویه و بویراحمدی در ادامه به وضعیت توسعه‌یافتگی استان کهگیلویه و بویراحمد اشاره کرد و گفت: به‌نظر من دانشجویان بسیار مستعدی در استان کهگیلویه و بویراحمد هستند و در همین دانشگاه یاسوج در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رتبه تک رقمی را کسب کرده‌اند. در میان فارغ‌التحصیلان ارشد افرادی هستند که برای مقطع دکتری در دانشگاه‌های سطح یک کشور پذیرفته‌می‌شوند. مقالاتی که توسط محقیقین بومی استان در مجلات معتبر بین‌المللی چاپ می‌شود بسیار ممتاز است. به نظر من استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر توجه محروم است نه استعدادها. اگر توجه و اعتباری که برای دیگر استان‌ها صرف می‌شود صرف استان کهگیلویه و بویراحمد شود قطعاٌ تعداد نخبگان این استان کمتر از تراز متوسط کشور نخواهد بود. این استان می‌تواند مستعدان و صاحب‌نظران برجسسته‌ای در آینده داشته باشد. توجه اقتصادی و زیرساختی خیلی مهم است برخورداری استان از نظر منابع طبیعی فوق‌العاده است و یکی از بکرترین استان‌های ایران است اما متأسفانه هنوز نتوانستیم در زمینه گیاهان دارویی در کشور برجسته شویم. هرچند شرکت‌هایی در حال فعالیت هستند ؛ اما نه آنطور که توانسته باشند این استان را برجسته کنند. حیف است این استان در این رابطه در رتبه اول قرار نداشته باشد.
یکی دیگر از موضوعات مهم در نظر نخبگان پیوند و رابطه صنعت و دانشگاه است. رجبی در این خصوص گفت: یکی از چالش‌های همیشگی کشور ما این است که علم تولیدی در دانشگاه آیا به مرحله تولید و کاربرد می‌رسد یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا صنعت می‌تواند میزبان علم تولید شده در دانشگاه‌ها باشد یا خیر؟
در 20 سال گذشته آمار خوبی نداشتیم؛ اما درسال‌های اخیر با توجه به فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی فناوری ریاست‌جمهور و صنعت حمایت از پژوهشگران داشته باعث شد خیلی از پروژه‌ها نیازمحور شوند و همین باعث شد که الان دستگاه‌های اجرایی مختلف، اولویت پذیرش را اعلام می‌کنند و سهمیه خاصی را برای نخبگان قائل می‌شوند. این فتح بابی است برای اینکه دانشگاه بتواند نیازهای جامعه و به‌طور خاص نیاز صنعت را برآورده سازد. برای نمونه صندوق نانو در دهه هشتاد که شروع به حمایت مستعدان کرد باعث شد پژوهشگران ایرانی رتبه چهارم جهانی را کسب کنند. این رتبه ممتازی است و شاید کمتر کسی اطلاع داشته باشد که نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه نانوتکنولوژی در شاخه تولید علم نانو رتبه چهار دنیا باشد؛ یعنی خیلی از کشورهای پیشتاز را ما پشت سر گذاشتیم. برای پیشرفت و همچنین ارتقا سطح علمی باید هزینه کرد. هزینه کردن در علم اسراف نیست بلکه سرمایه‌گذاری است. این بسیار مهم است که ما دانشگاه را مصرفی نبینیم.
سامانه نان نیازهای جامعه صنعت و دانشگاه را به هم وصل کرد و باعث شد دانشگاه نیازهای صنعت را احصا کند و بر اساس آن پیش رود.
وی تأکید کرد: باید به سمتی برویم که پژوهشگران ما صنعتی شودند؛ یعنی پروژه دانشجویی کارشناسی ارشد یا دکتری بتواند برای رفع یک چالش و بهبود عملکرد یک کارخانه یا بخش صنعتی تبدیل شود نه لزوماً در زمینه تولید علم محض. هرچند که این لازم است و نباید در کنار ارتباط دانشگاه و صنعت از برخی رشته‌ها مانند ریاضی و فیزیک غافل شویم و شاهد رکود در این علوم باشیم و این زنگ خطری است برای کشور که برای ارتباط‌گیری با صنعت از علوم محض غافل شویم.
وی در پایان گفت: شاید عده‌ای تصور کنند نخبه کسی است که از نظر علمی یک سر و گردن از دیگران بالاتر باشد. اما نخبه کسی است که علاوه بر اینکه از نظر استعدادی نسبت به بقیه برجسته‌تر باشد، از نظر احساس تعهد به کشور هم برجسته باشد. فقط این نیست که ما یک محقق طراز اول داشته باشیم؛ اما در ایران نباشد خیرش باید به کشورش برسد و ما او را به عنوان یک ایرانی بشناسیم. هرچه ما نخبگان را بیشتر حمایت کنیم قطعاٌ شاهد تأثیرات مثبتی خواهیم بود. راه سربلندی و قوی‌شدن کشور عزیزمان ایران؛ قوی‌بودن خودمان است. قوی بودن به این معنا که در تقویت بنیه علمی خود بکوشیم و شخصیت همه‌جانبه‌ای داشته باشیم. آِینده متعلق به ماست به شرط قوی‌کردن خودمان.
کد مطلب: 458198
کبنانیوز
https://www.kebnanews.ir