کبنانیوز - در دوران پسااعتراضات به فکر سفره‌های مردم باشید

در دوران پسااعتراضات به فکر سفره‌های مردم باشید

ابهری معتقد است: واقعیت این است که گرانی‌ها زندگی مردم را سخت کرده و چالش‌های زیادی را در زندگی آنها به وجود آورده است. امروز میزان فقرا نسبت به گذشته بیشتر شده و بسیاری از مردم که تا دیروز در وضعی مناسب معیشتی زندگی می‌کردند به دلیل گرانی‌ها با چالش‌های جدیدی در زندگی خود مواجه شده‌اند.»

چگونه می‌توان تهدیدات اجتماعی را به فرصت تبدیل کرد؟بهبود وضعیت معیشتی مردم به چه میزان می‌تواند روی فروکش کردن التهابات اجتماعی تأثیرگذار باشد؟دولت رئیسی در این زمینه چه نقشی دارد؟ آیا عزم دولت برای عبور از چالش‌های اقتصادی و اجتماعی جزم‌تر از گذشته شده است؟ ابهری معتقد است: واقعیت این است که گرانی‌ها زندگی مردم را سخت کرده و چالش‌های زیادی را در زندگی آنها به وجود آورده است. امروز میزان فقرا نسبت به گذشته بیشتر شده و بسیاری از مردم که تا دیروز در وضعی مناسب معیشتی زندگی می‌کردند به دلیل گرانی‌ها با چالش‌های جدیدی در زندگی خود مواجه شده‌اند.»
به گزارش کبنا، دکتر مجید ابهری، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با آرمان ملی به این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید.
آیا دولت برای جبران کمبودها و چالش‌های اقتصادی موجود، رویکردی صحیحی را در پیش گرفته است؟آیا دولت رویکردی در پیش گرفته که فرصت‌های از دست رفته را احیا کند؟
آسیب‌شناسان و جامعه‌شناسان متعهد وعالم با شناخت ویروس‌های بیماری‌زا نسبت به ریشه‌کن کردن آنها اقدام می‌نمایند. قصد وغرض نخبگان متعهد از ریشه‌یابی عوارض وآسیب‌ها مقصر قلمداد کردن این وآن و انتقامجویی از جناح‌های مقابل و مخالف نبوده و مقصد و غرض صرفا ویروس‌شناسی برای تولید واکسن وسرم ضروری است.این در حالی است که در شرایط کنونی ما تنها با مشکلات داخلی مواجه نیستیم و شاهد تحرکاتی در عرصه بین‌الملل علیه جمهوری اسلامی هستیم.واقعیت این است که مانورهای بعضی از ارتش‌های اطراف وطن قدرتمند ما بیشتر به پلیس بازی‌های بچگانه شباهت داشتند تا تهدید. خام اندیشانی که قصد باز کردن پای هم‌پالکی‌های خود به خلیج همیشه فارس و دریای مقدس عمان را داشتند خیلی زود توسط اربابان خود پی به اندیشه‌های توخالی خود بردند.هنوز نسل‌های عقاب های اروند رود حاضر وناظر بر اوضاع هستند و نفس های حیات بخش وگرمشان قدرت بخش دست وبازوی مدافعان مرزهاست.به همین دلیل من معتقدم شایسته وبلکه واجب است در پاسخ به این ملت شریف ؛دولتمردان ودست‌اندر کاران یکبار دیگر احرام خدمت برتن کرده و افراد ضعیف و را با قدرت از صفوف خود بیرون نمایند.رویداد تلخ ۸۸ و وقایع بدون شناسنامه ماه‌های اخیر حداقل موجب بازنگری وریشه‌یابی حوادث یاد شده است و با تدوین قواعد و قوانین از علل‌ و انگیزه‌های مولد وتشدید کننده با قدرت جلوگیری نمایند.کسانی که تجربه‌های تلخ سال‌های ۸۸و۹۶را درآلبوم خاطرات تلخ خود داشتند خیلی زود با اندک مقایسه به شباهت‌های موجود میان این رویدادها به نتایج مطلوب رسیده و باجمع بندی تجارب تاریخی عقب‌نشینی کردند.
این تجربیات چه نقاط مشترکی داشت؟
تلخ ترین رخداد هر دو رویداد؛ کینه جویی‌های بی منطق بود و فقدان شاکله راهبردی وخطای ادبی در انتخاب شعارها اصلی ترین دلایل انحراف این اعتراضات بودند.حمایت‌های پوچ برخی از شبکه‌های معاند ماهواره‌ای خیلی زود دچار پنچری سیاسی شده و این گروه از توقف حمایت‌های مالی ومشاوره‌ای به سستی حمایت‌ها پی بردند. نخبگان دلسوز کشور چه در نهادهای مذهبی و در مراکز علمی امیدوار هستند که این تجارب تلخ درس عبرتی برای آینده شود و دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.در شرایط کنونی که جامعه آرام و اوضاع به شرایط عادی برمی گردد؛مسئولان باید به فکر سفره‌های مردم باشند.کوچک شدن سفره‌های مردم ناشی از دوعامل گرانی‌های قطاری و لجام گسیخته و ضعف وفقدان مدیریت کارآمد بر ابعاد تولید وعرضه و قیمت گذاری ونظارت کارآمد بر این وجوه هستند.این در حالی است که احتکار وانبار کردن ارزاق عمومی وبعضا صدور غیرمجاز آنها به کمبود کالاهای ضروری در بازار منجر می‌شود.از نگاه رفتارشناسی سیاسی ایجاد تنگناهای اقتصادی و کمبودهای مصنوعی موتوری بر سرعت بخشیدن به ناراضی تراشی آنهم در طبقات کم درآمد، بازنشسته وبیکار است. دیدیم و دیدند که به میدان نیامدن اکثریت جامعه موجب فروکش تجمعات و اتمام تظاهرات گردید.آنان که برای چندمین بار به وعده‌ها و حمایت‌های پوشالی دیگران پشتگرم شده وسراب‌های آنها را واقعی دیده وباور کرده بودند؛ برای چندمین بار از شنیدن نصایح سپیدموی‌ها وباتجربه‌های جامعه سرباز زده و در نهایت نیز خسته ونومید به خانه‌های خود برگشتند.نکته دیگر اینکه نادیده گرفتن زحمات مدیران سابق وهمه کاستی‌ها وناکامی‌ها را به آنها ارجاع دادن دور از منطق و انصاف است.بدون تردید فقدان نظارت متمرکز وقبیله‌سالاری از علل نافذ در بروزبرخی از نابسامانی‌های موثر در وقوع مشکلات اخیر هستند.
چرا دولت سیزدهم علی‌رغم شعارهایی که داد هنوز موفق نشده این مشکلات را در کشور از بین ببرد؟
متاسفانه ضعف ارتباط با مردم و درجریان نگذاشتن آنها از جهت طرح‌ها وبرنامه‌های مرتبط با سفره‌هایشان و مشکلات اقتصادی در دولت سیزدهم نیز بطور مطلوب وموثر رفع نشد.سفرهای استانی آقای رئیسی محاسن عمده‌ای به دنبال داشت. مشاهده میدانی اوضاع مناطق مختلف کشور و ارتباط چهره به چهره با مردم در شرایط اعتراضات خیابانی در برخی شهرها اثر مفیدی برمردم و فروکش کردن اعتراضات گذاشت.دیگر دوران مرکزنشینی واداره امور از دور جای خود را به ملاحظات میدانی داد و محدود شدن رئیس جمهور وبعضی از مدیران ارشد به گزارش‌های مکتوب دچار تغییرات اصولی شده ومعاینات میدانی جایگزین مشاهدات تصویری و گزارشی شده است.چقدر ارزنده وموثر است که این سنت پسندیده محدود به دوران خاص نشده وبه عنوان یک سنت حسنه ادامه یابد.محرومیت‌های آزاردهنده در برخی از مناطق و خلا امکانات بهداشتی و درمانی وآموزشی در بعضی از شهرها و روستاها اصلی‌ترین موانع رشد وتعالی بوده وبهانه‌های موثری به‌دست دشمنان وبهانه‌جویان داده ومی‌دهند.از سوی دیگرتجمع متخصصان در تهران وبعضی از شهرهای بزرگ باعث محرومیت مردم آن مناطق از وجود نیروهای کارآمد است.بدون تردید رفت وآمدها وهزینه غیر ضروری که به‌خاطر تجمیع امکانات تجهیزات ونیروی انسانی کارآمد در شهرهای بزرگ به خصوص تهران به مردم تحمیل می‌شود اولین ومشخص ترین نتیجه این مرکززدایی خواهد بود.تشکیل گروه‌های تخصصی در ارزش‌یابی امکانات و نیروهای مجتمع ومتمرکز در مراکز استان‌ها و شناسایی کاستی‌ها و برنامه‌ریزی در رفع آنها می‌تواند یکی از گام‌های مبارک در تحقق شعار عدالت گستری دولت سیزدهم باشد.
در شرایط کنونی مهم‌ترین دغدغه مردم وضعیت معیشتی و اقتصادی است. این در حالی است که به نظر می‌رسد با بهبود وضعیت اقتصادی می‌توان تا حدود زیادی التهابات اجتماعی را کنترل کرد.دولت در این زمینه باید چه اقداماتی انجام بدهد؟
واقعیت این است که گرانی‌ها زندگی مردم را سخت کرده و چالش‌های زیادی را در زندگی آنها به وجود آورده است. امروز میزان فقرا نسبت به گذشته بیشتر شده و بسیاری از مردم که تا دیروز در وضعی مناسب معیشتی زندگی می‌کردند به دلیل گرانی‌ها با چالش‌های جدیدی در زندگی خود مواجه شده‌اند. متأسفانه عده‌ای در بدنه دولت و فضای سیاسی وجود دارند که اجازه نمی‌دهند وعده‌های انتخاباتی آقای رئیسی درزمینه‌های مختلف به‌خصوص اقتصادی محقق شود.شعارهای مهم آقای رئیسی در انتخابات مبارزه با فساد،مقابله با گرانی و جلوگیری از رشد بی‌رویه قیمت ارزاق عمومی بود.این در حالی است که تاکنون این وعده‌ها محقق نشده است و ما شاهد گرانی‌ها هستیم. برخی مفسدان اقتصادی با سرنوشت سیاسی جامعه بازی می‌کنند.نکته قابل‌تأمل اینکه برخی کشورهای همسایه ما نیز تورم و گرانی دارند. در برخی مواقع حتی میزان‌گرانی‌های آنها از ایران نیز بیشتر است. بااین‌وجود به دلیل اینکه شبکه‌های معاند رسانه‌ای علیه آنها تبلیغ نمی‌کند کسی از وضعیت آنها مطلع نیست. این در حالی است که شبکه‌های معاند خارجی شبانه‌روز وضعیت بازار ایران را آشفته و خراب نشان می‌دهند که این موضوع آسیب‌های زیادی به روان مردم می‌زند.شرایط به شکلی شده که گرانی‌ها و وضعیت اقتصادی مردم دیگر مسائل جامعه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. به‌عنوان‌مثال آلودگی هوا که آسیب‌های زیادی به‌سلامتی مردم می‌زند کمتر موردتوجه است و کسی نیز به آن توجه نمی‌کند.این در حالی است که آلودگی هوا که بیشتر ناشی از عدم برنامه‌ریزی و تصمیمات نادرستی بوده که درگذشته گرفته شد سلامتی مردم را با مخاطره مواجه می‌کند.دولت باید از نخبگان و متخصصان استفاده کند تا مشکلات کاهش پیدا کند. اگر دولت می‌خواهد مشکلات مردم را حل کند باید بدون توجه به سلیقه سیاسی نخبگان و تنها بر اساس تخصصی که دارند از آنها استفاده کند.
آیا این رویکرد را در دولت مشاهده می‌کنید و دولت به خوبی از نخبگان در زمینه‌های مختلف اسفاده می‌کند؟
امروز ما با گرانی‌های ساعتی و لحظه‌ای مواجه هستیم.در مرحله نخست ما باید ریشه‌های این گرانی‌ها را پیدا کنیم و سپس برای آن برنامه‌ریزی کنیم. بدون تردید پیدا کردن ریشه‌های این گرانی‌ها کار سختی نیست. بااین‌وجود پیدا کردن راه‌حل برای این گرانی‌ها مستلزم این است که برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدتی وجود داشته باشد.نخبگان،اندیشمندان و دلسوزان که امروز در حاشیه نشسته‌اند باید به میدان بیایند تا مشکلات مردم را حل کنند.امروز مسأله اصلی کشور قوت لایموت و سلامتی مردم است.امروز عزت اسلام و ایران در میان است و به همین دلیل نباید این مسائل را فدای سلایق سیاسی کرد.همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم. به همین دلیل اگر این کشتی سوراخ شود و یا اینکه شکسته شود اینکه کسی از آن جان سالم به درببرد دشوار خواهد بود.انتشار برخی اخبار درباره ارقام اختلاس‌ها و خروج ارز از کشور در شرایط کنونی موجب آسیب روحی مردم است.بسیاری از مردم به دنبال امنیت غذایی هستند. برخی هنگامی‌که ناهار خود را می‌خورند نگران وضعیت شام خود هستند. این‌گونه نگرانی و احساس عدم امنیت پیامدهایی برای جامعه به همراه خواهد داشت که دیر یا زود خود را نشان خواهد داد. واقعیت آن است که در سفره و زندگی مردم می‌گذرد و با اعلام عدد و رقم نمی‌توان شرایط را به شکل دیگری نشان داد. خط و خط‌ کشی‌های اقتصادی معمولاً بر اساس استانداردها و تعاریف ثابت علمی تبیین و عرضه می‌‌شود. بسیاری از آسیب‌های اجتماعی امروز جامعه ایران ناشی از گرانی و فقر است.اقشار بیکار، کم‌درآمد و بازنشسته تأثیرپذیری بیشتری را از گرانی و تورم لجام‌گسیخته در جامعه خواهند داشت. ۷۰ درصد از اضطراب‌ها در میان اقشار کم‌درآمد ناشی از گرانی است. این وضعیت نشان می دهد که دولت در مرحله نخست باید مشکلات اقتصادی را حل کند تا بتوان در آینده دیگر مشکلات موجود کشور را حل کرد.