توسعه یافتگی یک جامعه صرفاً به معنی دسترسی به صنایع بزرگ و تکنولوژی نیست، بلکه در درجه اول توسعه یافتگی با عامل نیروی انسانی رقم می خورد. از نظر یکی از‌ اندیشمندان جهانی اگر می‌خواهید جامعه یا تمدنی را که در یک نظام معنایی شکل گرفته بسنجید، ببینید چگونه با کسانی که متروک شده یا معلولیت دارند، برخورد می شود. به عبارتی وقتی فردی به استضعاف افتاده و در موضع ضعف قرار دارد یا نقص بدنی دارد و به حاشیه رانده می‌شود باید دید جامعه چه برخوردی با این فرد یا افراد دارد. دستگاه‌ها و نهاد‌های متولی چه تسهیلاتی برای او آماده می‌کنند و به طور کلی وضعیت او در جامعه چگونه است. تردیدی نیست که هر گونه سیاست‌گذاری جامعه در این خصوص بیانگر نوع بنیان‌های ذهنی مسئولین و میزان مطابقت‌شان با استاندار‌دهای جهانی در قبال معلولان است.
به گزارش کبنا، محمدکریم آریا مدیرکل بهزیستی استان کهگیلویه و بویراحمد بازدیدی از مرکز نگهداری معلولین ذهنی سپید صورت داد. کبنا در یک گفت و گوی اختصاصی، پای صحبت پریوش شریفی مدیر مرکز نگهداری معلولین ذهنی بالای ۱۴ سال یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد «سپید» و آریا مدیر کل بهزیستی استان نشست تا بخشی از چالش های موجود کار با معلولان بیان شود. نکته مهمی که در این گفت و گو می شود فهمید این است که گفت و گو درباره معلولان در جامعه باید بیشتر شود چرا که ذهنیت درستی درباره این قشر در میان مردم وجود ندارد.
در ابتدای این گفت و گو، شریفی از سایت‌های خبری گله کرده و گفت: چرا مردم و سایت‌های خبری زحمات شبانه روزی ما را نمی‌بینند، فقط کافی است یک سوژه برای عیب جویی بیابند، عکس و فیلم‌هایی منتشر می‌کنند که ممکن است صحت هم نداشته باشند. کاری که رسانه‌ها با همکار ما آقای غدیرپور کرده‌اند و زحمات و خدمات بیست ساله‌اش را زیر سؤال برده‌اند. بعضی از مردم هنوز نمی‌دانند مرکز نگهداری معلولین ذهنی در یاسوج وجود دارد.
کبنا: آیا کم کاری از طرف خود این مراکز و نحوه اطلاع‌رسانی آن‌ها نیست؟
شریفی: ما از هیچ جایی حمایت نمی‌شویم، نه خَیِر. نه مردم، نه خانواده و والدین. والدین اصلاً رسیدگی نمی‌کنند، سر نمی‌زنند؛ سالی، دوسالی یکبار آن هم با دست خالی و گاهاً طلبکارانه.
من این بچه‌ها را اندازه بچه‌های خودم دوست دارم و با تمام وجود مواظبم اتفاق ناگواری در این مرکز رخ ندهد.
در حال حاضر سی نفر تحت پوشش داریم. قبلاً ۲۵نفر بودند، بعد از جریان لغو امتیاز مرکز توان بخشی گچساران ۱۵نفر از گچساران به اینجا منتقل شد. ما ده نفر از اعضا را که وضعیت بهتری داشتند ترخیص کردیم و اکنون ۳۰ نفر توان‌خواه تحت پوشش داریم. از جمله مشکلات ما فضای محدود و امکانات کم است.

کبنا: تجهیزات مرکز به چه صورت است؟
شریفی: پزشک عمومی و پزشک متخصص به صورت آنکال با مرکز در ارتباط‌اند. پرستار و کادر درمان هم در مرکز حاضرند.
محمدکریم آریا: مرکز سپید، تنها مرکز نگهداری معلولین ذهنی بالای ۱۴ در استان است.
شریفی: آقای آریا انگیزه خوبی برای مراکز درمان دارد، از نظر مادی که ما اصلاً کمک خانواده نداریم ولی آقای آریا با ما همکاری می‌کنند. کمتر مدیری آنقدر دلسوزانه پای کار است ولی آقای آریا در هر ساعتی از شبانه روز در دسترس است و پیگیر کار ماست که واقعاً از‌ ایشان سپاس‌گذاریم.
آریا مدیرکل بهزیستی استان گفت: استان ما استان کم برخوردار و نسبتاً محرومی است، سازمان بهزیستی در دل این استانِ کم برخوردار با گستردگی جامعه هدف و محدودیت اعتبار ْ رسالت سنگینی دارد، از لحاظ معیشت و درمانی افراد تحت حمایت زیادی دارد.
آریا افزود: بنا به تجربه‌ای که از کار در سمتِ قبلی یعنی معاون مشارکت مردمی استان تهران کسب کرده‌ام با توجه به تخصیص اعتبارات کم، بهتر است از پتانسیل جلب و جذب مشارکت مردمی بهره ببریم.
چنانکه دقیقاً در 3 ماهه اول ۱۴۰۱ مشارکت نقدی، غیرنقدی و خدماتی مردم نسبت به۱۴۰۰ هفتاد برابر رشد داشته است.
آریا در ادامه گفت: یکی از مشکلات شهر یاسوج و البته تمام شهر‌های استان این است که دیدگاه خوبی برای اجاره ساختمان مرکز توان بخشی معلولین وجود ندارد. با هزار زحمت ساختمان استاندارد برای نگهداری این عزیزان پیدا می‌کنیم، اما برای قرارداد اجاره با مخالفت همسایه‌ها و حتی نارضایتی صاحب ملک مواجه می‌شویم.
کبنا: آیا امکان دارد زمینی را برای ساخت مجتمع مراکز توان بخشی اختصاص دهید؟
آریا: خیر، امکان ندارد. ما در حال حاضر دو مکاتبه با منابع طبیعی برای راه‌اندازی مرکز ترک اعتیاد انجام داده‌ایم اما تا کنون نتیجه‌ای حاصل نشد. اگر منابع طبیعی زمینی در اختیار ما قرار دهد می‌توانیم با اعتبارات و کمک خیرین قسمت زیادی از کار را پیش ببریم.
بهزیستی در ده مرکز خلاصه نمی‌شود که ما بتوانیم یک جا سایت بسازیم. تعدادی از معلولین به مراکز توان بخشی انتقال داده شده‌اند، اما بیست هزار معلولی که با خانواده زندگی می‌کنند چه؟!
کبنا: چرا امتیاز مرکز توان بخشی گچساران لغو شد و اکنون در جه وضعیتی است؟
آریا: بهزیستی بخش زیادی از فعالیت خود را به بخش خصوصی واگذار کرده است، در چنین حالتی باید نظارت ما بر بخش خصوصی چندبرابر شود. زیرا توان‌خواهان (معلولین و سالمندان) در واقع‌ امانت مردم در دست ما هستند.
بنده به محض انتصاب در این جایگاه (مدیرکل بهزیستی استان) بازرسی را ارتقا داده و در اردیبهشت امسال با تزریق چندین نیرو به تیم بازررسی از همه مراکز توان‌بخشی استان بازدید صورت گرفت.
از دیدگاه بازرسین و کارشناسان ما وضعیت بهداشتی و نگهداری از توان‌خواهان مرکز توان‌بخشی گچساران مناسب نبود. ما سریعاً صاحب امتیاز مرکز و رئیس بهزیستی گچساران را دعوت کردیم و دلایل ضعف را پرسیدیم. نیرو‌های ما جهت رفع نقص چهار شبانه روز در آنجا مستقر شدند. کمیسیون نظارت اضطراری برگزار شد و اخطار اول برای مرکز صادر شد. نظارت ادامه داشت اما با توجه به شکایت خانواده‌ها و بررسی به این نتیجه رسیدیم که مرکز تعطیل شود، امتیاز و پروانه لغو شود و ارسال گزارش به کمیسیون عالی بهزیستی کشور صورت گرفت.
کبنا: چگونه می‌توان از تکرار این اتفاقات جلوگیری کرد؟
آریا: ما به نظارت مستمر و تخصصی خود ادامه می‌دهیم؛ اما ناخواسته ممکن است کم و زیاد حتی در خانه ما هم پیش بیاید. انتظار داریم مردم سختی کار را درک کنند، این همه خدمت را نادیده نگیرند.
کبنا: رابطه سازمان شما با سیاست چطور است؟
آریا: کار ما یک کار تخصصی و خدمت به مردم است. اگر سیاسیون به سبد آراء خود نگاه می‌کنند، ما به سفره جامعه تحت حمایت خود نگاه می‌کنیم. تا جایی که امکان داشته باشد این سازمان را از نگاه سیاسی پاکسازی می‌کنم همانطور که از انتصاب‌های صورت گرفته قابل مشاهده است که ما نگاه سیاسی نداشتیم و توانمندی شایسته سالاری اولویت ما در انتصاب‌ها بوده است. اگر دِین و بدهی دارم به توان‌خواهان است، نه سیاسیون.
کبنا: اسنقلال شما چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟
آریا: بسیاری از افراد جامعه نسبت به خدمات بهزیستی آگاهی لازم را ندارند، ما جامعه هدف خاص و عام داریم. آموزش جامعه هدف عام در راستای پیشگیری از افزایش جامعه هدف خاص است. آزمایش‌های ژنتیک، غربالگری، مشاوره‌های پیش از ازدواج و ... برای این است که از یک معلول به معلولان، یک معتاد به معتادان و یک مطلقه به مطلقه‌ها افزوده نشود. نگاه ما پیشگیرانه است. در کمیته و سامانه رصد ما همه به صورت گروهی با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دیگر اقدامات آگاهی‌بخش در راستای پیشگیری چنین واقعه‌هایی تلاش می‌کنند.

کبنانیوز