کبنانیوز - سد تنگ سرخ جان نمی‌گیرد

شهر یاسوج در میان دو رودخانه پر آب در دامنه های دنا و با بارش متوسط سالانه بیش از ۸۳۰ میلیمتر یکی از پر آب ترین نقاط کشور است اما با همه این مواهب طبیعی این شهر در تابستان گذشته با تنش آبی مواجه شد و تا مرز بحران پیش رفت.
اولین باران پاییزی طی روزهای گذشته بر خاک تشنه کهگیلویه و بویراحمد بارید تا نگرانیها از وقوع بحران آبی در پنج شهر این استان و به خصوص یاسوج، حداقل تا اواخر بهار آینده فروکش کند و مسئولین نفس راحتی بکشند.
این روزها یاسوج پا به نیمه پاییز گذاشته و تا چندی دیگر کوههای اطراف آن و به ویژه «دنای» بلند بالا، چادر سفیدی از برف بر سر خواهند کرد و شراره های روشن و زلال آب در دامنه های آنها جاری خواهند شد.
شهر یاسوج را می توان یکی از پر آب ترین شهرهای کشور نام نهاد. شهری که در ارتفاع بیش از ۱۸۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد و با میانگین بلند مدت بارش ۸۳۰ میلیمتر، چندین رودخانه کوچک و بزرگ و چشمه پرآب را در اطراف خود پذیراست.
رود بشار پر آب ترین رود دشت یاسوج است. رودخانه ای که از کوههای «تنگ سرخ» سرچشمه می گیرد و از دل شهر یاسوج می گذرد و در مسیر خود با پیوستن رودخانه های دیگر رود بزرگ کارون را می آفریند و دشتهای جنوب را آبیاری می کند.
رودخانه های مهریان، سریز و سراب تاوه اگر چه به پر آبی بشار نیستند اما آنها هم از کوههای دنا و تامر سرچشمه می گیرند و در این منطقه جاری می شوند و آن را آبیاری می کنند تا در نهایت به بشار بپیوندند. در کنار این وجود چندین چشمه پرآب و دائمی در اطراف یاسوج حکایت از پیوند دیرینه این شهر با آب دارد.
مهاجرت؛ زخم کم آبی را کاری کرد
اما تابستان نشان داد که امکان کم آبی و حتی بحران آب در یاسوج با همه این داشته ها هم وجود دارد آن هم در سالهایی که رشد سرطان گونه مهاجرت کمر شهر را شکسته و منابع آبی فعلی یاسوج دیگر جوابگوی رشد جمعیت آن نیست و از طرفی هدروی بی رویه آب ناشی از مصرف بیش از حد مردم و فرسوده بودن شبکه توزیع این زخم را کاری تر کرده است.
اردیبهشت گذشته بود که مدیرعامل آب و فاضلاب استان نسبت به ایجاد تنش و بحران آبی در شهر یاسوج هشدار داد و اگرچه برخی این موضوع را جدی نگرفتند اما قطعی های مکرر و طولانی آب در برخی نقاط شهر در تابستان بر هشدار این مدیر جوان صحه گذاشت.
با این حال گرمای تابستان اخیر نه تنها موجب تنش آبی در این شهر شد بلکه ادارات مرتبط با این موضوع را هم به جان هم انداخت.
اقدام آب و فاضلاب شهری برای تجویز مسکنی در راستای رفع کوتاه مدت مشکلات کم آبی شهر یاسوج با احداث چاهی دیگر در منطقه "چم گنجشکی" با ممانعت دانشگاه علوم پزشکی مواجه شد تا اختلاف دیرینه این دو دستگاه بر سر مالکیت این منطقه به استانداری کشیده شود و البته با وساطت و تدبیر استاندار مشکل مرتفع گردید.

حفر چاه؛ دیگر در شهر یاسوج جواب نمی دهد/ مصرف بالاتر از نرم جهانی
مدیرعامل آبفای شهری استان گفت: شهر یاسوج هنوز با تنش آبی مواجه است و این وضعیت به حالتی می گویند که میزان تولید و مصرف آب برابر باشد و اگر میزان مصرف بیشتر از تولید شود، دچار بحران آبی خواهیم شد.
علی لدنی نژاد می افزاید: آب مورد نیاز شهر یاسوج و برخی شهرهای دیگر از منابع زیر زمینی تامین می شود و این در حالی است که سطح آبهای زیر زمینی در حال کاهش است.
وی بیان می کند: وضعیت کمبود آب شهرهای یاسوج و مادوان و هدرروی آب در این دو شهر موجب نگرانی مردم شده است.
لدنی اظهار می دارد: ۹۰ درصد آب شهر یاسوج از چاهها تامین می شود و این چاهها در تابستان دچار کم آبی هستند.
وی عنوان می کند: حفر چاه دیگر در شهر یاسوج جواب نمی دهد و باید به دنبال تامین آب شهر یاسوج در بلند مدت از طریق احداث سد تنگ سرخ بود.
لدنی نژاد به وجود دو رودخانه بشار و مهریان در کنار شهر یاسوج اشاره می کند و می گوید: در میان مدت می توان بخشی از آب مورد نیاز شهر را از طریق این دو رودخانه تامین کرد اما برای این کار نیاز به ایجاد تصفیه خانه است که هزینه بالایی نیاز دارد.
بحران آب در یاسوج
مدیرعامل آبفای شهری استان، آبهای غیر مجاز و استفاده غیر مجاز از آب را از جمله مشکلات در شهرهای یاسوج و مادوان عنوان می کند و می افزاید: در برخی خیابانها حتی تا ۴۰ درصد استفاده غیر مجاز وجود دارد.
وی می گوید: سرانه مصرف آب در این شهر دو برابر میانگین جهانی و کشوری است به طوری که سرانه مصرف آب در یک شبانه روز در دنیا ۱۰۰ تا ۱۱۰ لیتر، در کشور ۱۶۰ تا ۱۸۰ و در یاسوج بالاتر از ۲۲۰ لیتر در شبانه روز است.
در حالی شهر یاسوج در تابستانها با مشکلات قطعی آب مواجه می شود و گاهی بحران بی آبی روی ناخوش خود را به مردمان سرزمین برف و آفتاب نشان می دهد، که سد "تنگ سرخ" که با هدف تامین آب شرب دراز مدت شهر یاسوج و روستاهای اطراف و همچنین شهر شیراز، در سال ۹۰ کلنگش به زمین زده شد، تنها زخمی خورده و به بهانه های مختلف حرکتی لاک پشتی دارد.
سد تنگ سرخ سه درصد پیشرفت فیزیکی دارد
مدیرکل دفتر فنی کهگیلویه و بویراحمد با انتقاد از کندی روند اجرای سد تنگ سرخ، می گوید: تنها ۳۰ نیرو در این پروژه مشغول به کار هستند.
سید حسین کاظمی افرود: تاکنون پیمانکار این سد ۱۰ میلیارد تومان دریافت کرده است اما تنها سه درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی بیان می کند: با ۱۰ میلیارد تومان پولی که پیمانکار دریافت کرده این پروژه باید ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی می داشت.
سد تنگ سرخ بشار
کاظمی تصریح می کند: این پروژه مهم استانی که قرار است آب بلند مدت شهر یاسوج و حومه را تامین کند، بلاتکلیف رها شده است.
وی ادامه می دهد: اعتبارات سالانه این پروژه بسیار ناچیز است و با این اعتبارات کم، کار به جایی نخواهد رسید.
۱۸۶ میلیارد تومان برای اتمام بدنه سد نیاز است
مدیرعامل آب منطقه ای استان هم در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: در یاسوج به لحاظ منابع آب مشکل نداریم و اگر مشکلی هست در توزیع و پرت آب در شبکه است.
علی لطفی می افزاید: تامین آب بلند مدت شهر یاسوج و مناطق و روستاهای اطراف در بخش های صنعت، کشاورزی و شرب از طریق سد تنگ سرخ به میزان ۲۵ میلیون متر مکعب در سال پیش بینی شده است.
وی بیان می کند: با احداث سد و سامانه انتقال و تصفیه خانه، آب دراز مدت شهر یاسوج و شهرکهای اطراف تامین خواهد شد و مشکلی در این زمینه وجود ندارد اما تا آن روز مردم باید در زمینه صرفه جویی تلاش کنند.
بحران آب در یاسوج
لطفی در پاسخ به انتقادات موجود در خصوص کندی روند احداث این سد می گوید: متاسفانه اعتبارات سالیانه این سد متناسب با برنامه اجرایی ما نیست و به دنبال اعتبار سد از سایر روشها برای تامین مالی آن هستیم.
وی یادآور می شود: مقدمات این کار در حال انجام است و موفقیت آن بستگی به تمایل سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد.
وی اعتبارات سال جاری را یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون عنوان می کند و ادامه می دهد: برای ساخت بدنه سد بیش از ۱۸۶ میلیارد تومان نیاز است و با اعتبارات کنونی نمی توان کاری انجام داد.
لطفی در خصوص معارضات اجتماعی احداث این سد نیز می گوید: جلساتی با نمایندگان کشاورزان برگزار شده و توافق هایی انجام گرفته است.
به مدد اولین باران پاییزی بحران آب از سر یاسوج گذشت و تا چندی دیگر شهر یاسوج و روستاهای بخش سردسیری استان همچون سال گذشته با بحران برف روبرو خواهند شد. اما امیدوارم سر متولیان اجرای سد تنگ سرخ زیر برف نرود و در راستای تسریع در احداث این سد و رفع مشکلات آن تلاش کنند.
...........................
گزارش: شریف اسلامی