کبنانیوز - رنج یاسوج از تخلفات تراکم

حمیده زعیمی
شهر از دو بخش کالبد و فیزیک و بخش دوم روح و غیر ماده تشکیل شده است و شهرسازی علم ارتباط انسان - فضا و فعالیت است.
به عقیده شهرسازان برای توسعه شهر این سه فضا بایست در یک راستا و همزمان رشد کنند تا توسعه محقق گردد. ما دراکثر شهرها رشد را شاهد هستیم که رشد با توسعه معنای متفاوتی دارند، رشد با کمیت سرو کار دارد در حالی که توسعه کمیت و کیفیت را شامل می‌شود و همه ابعاد را مد نظر و مورد توجه قرار می‌دهد.
توسعه شهری باید منشأ درونی داشته باشد و متوازن باشد یعنی ما در کنار رشد کالبدی و فضا شاهد رشد اقتصادی و اشتغال زایی و سرزندگی در شهرها باشیم. شهر یاسوج شهری جوان با سرعت رشد فراوان آماج ورود روستاییان و مهاجرین فراوانی است. مهاجر پذیری و جوان بودن شهر و البته رشد ارگانیک شهر معضلات فراوانی را به دنبال داشته است.
عدم نظارت دقیق و ضابطه مند نهادهای تصمیم ساز و مجری، دامنه این مصائب شهری را صد چندان کرده است.
اولین مشکل و ایراد را می‌توان بر پیکره قوانین و مقررات شهرسازی وارد کرد، یعنی قوانینی که نیم قرن پیش تدوین گشته و هنوز با کمترین تغییری متناسب با وضعیت موجود، مورد استفاده قرار می‌گیرند. یاسوج از ناملایمات بی توجهی و بی تعهدی در امان نمانده و شهر را دستخوش نا زیبایی منظری و کالبدی و روحی کرده است.
یکی از معضلات شهر تخلفات تراکم ساختمانی است که عواقب و تبعات خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. عدم تطابق تراکم‌های ساختمانی موجود با ضوابط شهرسازی در بیشتر نقاط شهر به خصوص در حوزه راهنمایی، سالم اباد و ارم‌ها به وضوح قابل مشاهده است.
اولین کاستی و نارسایی از طرف جامعه شهرسازان اتفاق می‌افتد و در هنگام تفکیک زمین به عواقب این تفکیک نمی اندیشیند یا می‌اندیشند و بی توجهی می‌کنند و اخلاق حرفه ای خویش را لگد مال می‌کنند تا در آینده نه چندان درخشان شهرشان کم سهم نباشند.
دومین گام اشتباه از طرف کمیسیون ماده پنج با حضور همراه با رأی استاندار یا معاون عمرانی استاندار -شهرداری- اداره راه و شهرسازی -سازمان میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی و حضور بدون رأی سازمان محیط زیست. نظام مهندسی و دفتر فنی استانداری - آب و فاضلاب، انجام می‌شود که سهم اداره راه و شهرسازی بسیار پررنگ و مهم است.
سومین و اساسی‌ترین اشتباه از جانب شهرداری با عنوان بازوی اجرایی طرح‌ها و ساخت و سازها خطای بعدی را شکل می‌دهد.
شهرداری در صورت مشاهده تخلف یا گزارش مهندسین به طور قانونی بایست پروژه‌ها را متوقف و طبق آیین نامه و ضوابط با متخلفین برخورد کند. شهروندان برای زندگی و آسایش نیاز مند رعایت ضوابط شهرسازی هستند.
اجزای مختلف یک شهر از جمله فضاهای اموزشی - تفریحی - معابر - فضای مناسب سکونتی - مبلمان شهری همه و همه نیازهای ضروری برای اجتماعات شهری می‌باشند.
تراکم ساختمانی از مباحث مهم شهرسازی است که جامعه شهری را درگیر خود کرده است و به جای آنکه ابزاری باشد در راستای سیاست‌های شهرسازی، مبدل به معضلی گشته در اجراییات شهرسازی و این نتیجه مثبتی برای شهر و شهروندان نخواهد داشت.
عوارض اجتماعی - فرهنگی - و کالبدی تخلفات تراکم ساختمانی، کیفیت زندگی ساکنین را تحت الشعاع قرار داده و پیامدهای منفی فراوانی در پی خواهد داشت.
پیامدهایی از جمله سد معبر - اشرافیت - دسترسی - ایمنی ساختمان - بر هم زدن تعادل تراکم جمعیتی - اختلال در سازمان فضایی و استخوانبندی شهر و نیز تشدید معضلات فرهنگی برای این اجتماع و از نگاه دیگر معضل بزرگی در هنگام بحران از عواقب تراکم مازاد بر طرح تصویبی می‌باشد.
این طبقات مازاد بر طرح تصویب شده تأثیر بسزایی بر خط آسمان شهر و در نتیجه منظر شهری دارد که به درستی و با دقت بیشتری بایست مورد توجه طراحان شهری قرار بگیرد.
حال چرا گام‌هایی اشتباه با این حجم از بی توجهی نهادهای تأثیر گزار، نسبت به آینده شهر برداشته می‌شود. اگر هر شهروند کوتاه چرخی در شهر داشته باشد شاهد صحنه‌ها و منظر نامناسبی است. صحنه‌هایی که نوید روزهای زیباتری برای داشتن شهر زیباتری نمی‌دهد. این همه بی مبالاتی عاقبتش به کدامین سو می‌رود؟ شهری ناموزون با شهروندانی خالی از سرزندگی که مهم‌ترین مؤلفه برای طراحی شهرو مبلمان شهری و منظر شهر است.
بی شک اگر کوچک‌ترین خطری در این چنین شهرهایی اتفاق بیفتد از عهده هر ستاد بحرانی خارج است. سرعت رشد ساخت و سازها در یاسوج خوب است و از سویی دیگر به توسعه شهر نمی‌انجامد چرا که در کنار این انبود سازی و رشد عمودی ساختمانی تخلفات زیادی صورت می‌گیرد از جمله سطح اشغال - تراکم و نمای ایزوگامی و همچنین ایمنی و بهداشت که چهره ای نازیبا به زیبایی‌های طبیعی خدادادی شهر یاسوج داده است.
علی رغم تمامی تاکتیک‌ها و برنامه‌های از پیش طراحی شده هیچ تخریبی صورت نگرفته است هیچ حکمی اجرا نگردیده است آن هم به یک دلیل و آن لابی گری ها و تبعیض‌ها و استیلای رابطه بر ضابطه است.
اشتباه بزرگ شهرداری و عدم رعایت قوانین تخریب هر روز را بدتر از دیروز می‌کند برای شهری با پتانسیل‌های فراوان.
به نظر می‌رسد وضعیت موجود نیازمند تمهیدات لازم جهت ارتقای کیفیت شهری می‌باشد و می‌توان با تکیه بر قانون به توسعه شهر کمک کرد که این تمکین به قوانین با توصیه‌های زیر می‌تواند پر رنگ تر شود...
۱- قوانین شهر سازی به روز گردیده و در معرض تغییرات مثبت قرار گیرند تا کارساز تر واقع شوند.
۲- شهرسازان در تفکیک زمین بر پایه قوانین و طرح‌ها گام برداشته و چشم انداز وسیع تری را برای شهر متصور گردیده و به افق‌های بلند تری بیندیشند.
۳- در کمیسیون ماده پنج نظارت دقیق تر و ضابطه مند تر گشته و برخوردهای قاطع تری در ارتباط با مصوبات صورت پذیرد.
۴ - شهرداری به عنوان اهرم اجرایی و نظارت، مداومت و قاطعیت و صلابت و قانون مندی را سر لوحه خویش قرار داده و به شهری زیبا تر برای شهروندانی سالم تر بنگرند...

کارشناس ارشد شهر سازی
فرهنگی و مدرس دانشگاه