کبنانیوز - با کوروش هخامنشى چه کنیم؟

ولى االله شجاع پوریان

از۷ آبان به عنوان روز بزرگداشت کوروش مشهور به کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی یاد می‌شود. گرچه این روز به صورت رسمی در تقویم ملی ثبت نشده، اما دوستداران ایران زمین و بسیاری از فعالان میراث فرهنگی و ضمن گرامیداشت این روز ملی، خواهان نامگذاری رسمی این روز به عنوان روز کوروش در تقویم ملی ایران هستند.
کوروش دوم بنیانگذار سلسله هخامنشیان به عنوان یکی از پادشاهان مورداحترام در تاریخ ایران با عملکردی چون رعایت حقوق انسان‌ها، پاسداری از کرامت انسانی، اعتقاد به حقوق بشر و ثبت اولین سند مکتوب حقوق بشری، خوش‌رفتاری با مخالفان و منتقدان و تلاش برای آبادانی و توسعه کشور شناخته می‌شود. بدیهی است با توجه به انتساب کوروش به دوران ماقبل اسلام، چنین شخصیتی فارغ از مسائل ایدئولوژیک و اعتقادی، فرمانروایی منصف و حکمرانی مطلوب به شمار می‌آمده و از این رو دوره پادشاهی او نیز به نیکی در تاریخ یاد می‌شود.
جامعه انسانی به مثابه یک موجود زنده به عوامل و مولفه‌های متفاوت و متنوعی نیاز دارد. دین، معنویت، فرهنگ،هویت ملی، تاریخ، هنر، ورزش، رفاه، امنیت و... همگی جزء نیازهای جوامع بشری است و رفع یکی از این نیازها به معنای بی‌نیازی از سایر گزینه‌ها نیست. به یک معنا این عوامل مکمل همدیگر هستند. جامعه‌ای مسیر تلاش و تعالی را در پیش می‌گیرد که بتواند میان همه این پیش‌شرط‌ها و مولفه‌ها هماهنگی و انسجام ایجاد کند. یکی از آسیب‌های دو قرن اخیر تاریخ سیاسی، اجتماعی کشور تلاش برای دوقطبی‌سازی ملی- اسلامی و رجحان یکی بر دیگری در جامعه بوده‌است. برخی روشنفکران به دنبال بزرگ‌نمایی میراث تاریخی در مقابل میراث اسلامی و سنت‌گراهای مسلمان نیز به دنبال استیلای میراث اسلام بر مواریث تاریخی ایران بوده‌اند، تا آنجا که برخی در دوره‌های مختلف تاریخی درصدد تخریب بناهای قدیمی و آثار ملی برآمده‌اند.
واقعیت آن است که می‌توان هم ارزش‌ها، هنجارها و شخصیت‌های اسلامی را پاس‌داشت و هم به تاریخ و فرهنگ چندهزارساله کشور افتخار کرد. اگر ترویج آموزه‌های اسلامی تعالی اخلاق در جامعه را درپی دارد، حفظ و صیانت از میراث تاریخی و فرهنگی نیز انسجام هویت و تکامل فرهنگی جامعه ایران را باعث خواهد شد. اسلامیت و ایرانیت به عنوان دو بال مهم و موثر نه تنها رقیبی برای همدیگر نیستند، بلکه با یک برنامه‌ریزی هوشمندانه و هدفمند می‌توان با استفاده از این دو عنصر مهم، هدف‌گذاری‌های کلانی را در حوزه تاریخ، فرهنگ، تمدن و اخلاق بنیان نهاد.آسیب‌شناسی جامعه ایران نشان می‌دهد سیاست‌گزاران دو قرن اخیر کشور رویکرد تک‌بعدی و آشتی‌ناپذیری میان نمادهای میهنی با نمادهای اسلامی متصور بوده‌اند و این ذهنیت خطا منجر به شکل‌گیری دو قطب متفاوت در برخی برهه‌ها شده‌است، حال آن که تجربه و تاریخ نشان می‌دهد، ملازمت و سازگاری این دو رویکرد دستاوردهای بهتر و عاقلانه‌تری را برای هردو حوزه به دنبال خواهد داشت.مقام معظم رهبری اردیبهشت ۸۷ در سفر به استان فارس فرمودند:«در دنیا از چیزهایی که جنبه‏ افتخارآمیز هم خیلی ندارد، گاهی اوقات به عنوان مفاخر تاریخی استفاده می‌کنند. آن کسانی که مفاخر تاریخی را ندارند، برای خودشان خلق می‌کنند! ما این همه مفاخر تاریخی داریم، این همه چیزهایی که مایه‏ تفاخر تاریخی ملت ایران است، اعتماد به نفس ملت ایران است؛ چرا این‌ها را نشان ندهیم؟» حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری نیز ۱۰اردیبهشت ۹۴ در بازدید از مجموعه جهانی تخت جمشید گفت:«این آثار تاریخی می‌خواهد به ما بگوید این ملت، ملت بزرگی است که هرکار بزرگی را می‌تواند به خوبی انجام دهد. »آن مخالفت‌ها و این موافقت‌ها، این سئوال را پیش می‌آورد که نظام سیاسی ایران با کوروش باید چگونه برخورد کند؟ آیا آن‌چنان‌که برخی می‌خواهند باید به فهرست مسائل امنیتی غیرلازم کشور اضافه شود یا آن‌طور که برخی مردم نشان می‌دهند، باید به فرصتی برای ابراز احساسات وطن‌دوستانه جوانان تبدیل شود؟
‌با وجود تحولات سال‌های اخیر و استقبال مسئولان نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، به نظر می‌رسد نام‌گذاری روزی به نام روز کوروش دور از انتظار نیست و چنان‌چه مجلس دهم و متولیان فرهنگی کشور نسبت به این امر مهم مبادرت ورزند، هم راه تخریب و دوقطبی‌سازی روی برخی بسته خواهد شد و هم با توجه بیشتر به یادمان کوروش و نمادهای ملی- میهنی زمینه سازگاری، انس و آشتی دین، تاریخ، فرهنگ و هنر در جامعه فراهم و راه بر دوقطبی‌سازی‌های بی‌محتوا بسته خواهد شد.