کبنانیوز - نقدی بر بیکاری در شهرستان گچساران

جواد فرجی
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند. تیتر توسط نویسنده انتخاب شده است.

بیکاری یکی از بزرگترین مشکلات در جوامع بشری است وهمواره بسان یک معادله چندین مجهولی مدیران ورزیده و رهبران خردمند را در چهارگوشه جهان به چالشی سترگ می کشد.
در هر کشور و اقلیم تعداد بیشماری از عوامل بر ایجاد و گسترش بیکاری دخیل هستند که بعضی مربوط به ویژگی های اقلیمی، نژادی، جغرافیایی و فرهنگی هستند و خاص آن سرزمین می باشند.
لیکن دسته مهم و بزرگی از عوامل مدیریتی هستند. اینجانب قصد قلم فرسایی در مورد علم اقتصاد ندارم چون این درتخصصم نیست اما به عنوان یک شهروند که احساس تعهد نموده است تلاش می نمایم تا بحثی را آغاز نمایم تا با کمک مخاطبین این شهرستان به یک خرد جمعی ولو در یک فضای مجازی – خبری برسیم شاید گره ای کوچک از این کلاف سردرگم باز گردد.
بطور ساده حوزه های اشتغال عبارتند از: تولید – خدمات – تجارت – دفاع و امنیت. بخشهای تولیدی مشتمل بر صنعت و معدن، کشاورزی هستند. خدمات نیز گستره ای از فعالیتهای انتفاعی و غیر انتفاعی – دولتی و خصوصی است. مانند ارائه خدمات بهداشتی، کیلینیکی، آموزش، توزیع حامل های انرژی، حمل و نقل و. .. تجارت نیز واژه ای کملاً آشناست چراکه انگار خمیر ما ایرانیان را به نوعی با بازار و بازرگانی و حجره و دکان و دکه سرشته اند!! امنیت و دفاع هم از دیدگاه اقتصادی بهر حال اول شغل و سپس خدمت محسوب می گردند.
بنابراین بجز تعدادی استثناء کلیه مشاغل حقیقی و متعارف می بایست در این چند حوزه بگنجند. اما شرایط حاکم بر یک اقتصاد بیمار فرصت های شغلی جدید ی را خلق می کنند که اگرچه موجب منتفع شدن و حتی سرازیر شدن پول های کلان در تعدادی معدود از جیب ها می گردد اما بر کل ساختار اقتصادی آن جامعه اثر تخریبی وسیعی می گذارد.
در یک جامعه پویا و دارای اقتصاد قوی هم درصدی از بیکاری وجود دارد که مربوط به توقف کوتاه ناشی ازدر نوبت کار ماندن تازه واردان جویای کار است. اما در کشور ما عوامل بیشماری که بعضی ها یشان فقط در ایران مشاهده می گردد! موجب تورم عجیب غریب نرخ بیکاری شده است.
بطور اجمالی دلایلی که تورم نرخ بیکاری را در شهرستان گچساران درشت نموده عبارتند از:
الف) تا آنجا که به مدیریت نظامهای اقتصاد های دولتی مربوط می گردد وضعیت کلی اقتصاد این شهرستان در گرو تصمیمات راهبردی مسئولین شهرستانی – استانی و کشوری است.
ب) پول و نقدینگی موجود در این شهرستان (که خیلی هم کلان نیست )به جای اینکه بر صنعت و معدن و تجارت، کشاورزی و دامپروری و پرورش طیور و آبزیان و یا ایجاد وفرصتهای شغلی در حوزه خدمات (بهداشت و درمان، آموزش، فرهنگ و هنر، ورزش و...)متمرکز شود، به سمت خرید و فروش املاک، دلالی، واردات و عرضه کالاهای چینی، خرید و فروش ارز و سکه و طلا، سپرده گذاری در بانکها و موسسات، خرید اوراق قرضه، خرید و فروش اتومبیل، انواع روشهای پول شویی، ربا خواری، قاچاق کالا، مواد مخدر و اسلحه و مبالغ قابل توجهی هم مصروف پرداخت هزینه نزاع ها، تخلفات، دیه، و. . می گردد.
ج) گچساران یک شهر نفتی است و این صنعت طی یک قرن گذشته بخش قابل توجهی از فرصتهای شغلی را در این شهر ایجاد کرده است و ضمناً یک شکاف بزرگ طبقاتی را! دین لحاظ بسیاری از جوانان جویای کار آرمان شهر رویای خود را پشت پرچین ها و دیوارهای شرکت نفت می جویند و شاید در انتظار معجزه احداث پتروشیمی و پالایشگاه آنهم بشکلی که به عمر جوانیشان قد بدهد نشسته اند! یعنی می شود خوشبخت ترین جوانان اقشار متوسط و کم درآمد لازم نباشد برای کار به عسلویه و کنگان بروند؟
اما چه باید کرد؟
1. بهر حال می بایست بپذیریم آن بخش سالم اقتصاد در گچساران در درجه نخست تحت تأثیر نفت می باشد و در مراتب بعدی کشاورزی و تجارت و در آخر صنایع متوسط – کوچک و کارگاهای تولیدی یا خدماتی. بدین لحاظ جذب و توزیع متناسب و عادلانه اعتبارات با توجه به میزان نقش هر بخش در تولید ثروت خالص، و ایجاد شغل مطمئن و پایدار مهمترین راهکار مدیریتی است.
2. احداث و راه اندازی مجتمع های پالایشگاهی و پتروشیمی در شهرستان با در نظر گرفتن این مهم که «آقایان مابر روی چاهای نفت و گاز و غرق در دود و آلودگی ناشی از استخراج آنها ییم فرصت شغلی ناشی از احداث تآسیسات فراوری و پالایشگاهی حق ماست خدا گواه است که ما مستحق فقر ناشی از بیکاری نیستیم».
3. در مناطقی مانند گچساران منابع آبی و خاکی محدود بوده و از پتانسیل آنچنان زیادی جهت توسعه کمی برخوردار نیستند بنابر این توسعه کشاورزی در این شهرستان بیشتر امری کیفی و مربوط به مدیریت مطلوب در زمینه بهره برداری مناسب از آب و خاک (با رعایت خط قرمزهای محیط زیست، بهداشت و سلامت )، حفظ و بهبود کیفیت حاصلخیزی خاک و جلوگیری از فرسایش آن، کاهش پرت و هدر رفت آب، استفاده از بذور اصلاج شده ومناسب، رعایت الگوی مناسب کشت و. . در اصطلاج توسعه پایدار می باشد.
اما مجال ایجاد اشتغال در بخش دام و طیور و آبزی پروری همچنین صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی محصولات زراعی – باغی – لبنی - پروتئینی بیشتر و در دسترس می باشد.
در این راستا؛
الف) حمایت از ایجاد طرح های صنعتی دام – طیور –آبزیان و زنبور عسل.
ب) اتمام زیر ساختهای مجتمع گاو شیری ناصر آباد و واگذاری واحدهای آن به متخصصین لایق و توانمند.
ج) حمایت از متقاضیان طرح های آبزی پروری سردآبی و گرم آبی در حوزه های آبی خیرآباد و زهره، پیشنهاد می گردد.
4. کمک و حمایت از شرکتهای فنی و تخصصی متشکل از فارغ التحصیلان رشته های فنی و کشاورزی در زمینه مشاوره، ارائه خدمات فنی و مهندسی، نظارت بر اجرا و. ..
5. تأمین زیرساخت، زمینه و انگیزه لازم جهت جذب سرمایه های معطوف به بخشهای معیوب اقتصاد و بکار گیری آن در زمینه هایی مانند صنایع تبدیلی، تولید و فرآوری محصولات غذایی.
6.تشویق ثروتمندان مدیر و مدبر بومی به احداث واحدهای تولیدی در بخش کشاورزی و دام و صنایع غذایی به منظور خلق الگوهای موفق و ملموس برای سایر سرمایه گذاران.
7.تشویق خیرهای شهرستان به مشارکت در امر احداث واحدهای تولیدی با هدف تولید و ایجاد اشتغال پایدار برای افراد کم بضاعتی که توانایی کار کردن را دارند اما بدلیل بیکاری در معرض آسیب های جدی اجتماعی قرار گرفته اند.
8.تلاش برای برچیدن بساط دلالی و واسطه گری به اشکال ناهنجار موجود و یا ساماندهی و قانون مند نمودن این دسته از مشاغل.
9.کمک به توسعه NGO ها(سازمانهای مردم نهاد) چرا که این ها از یک نوع نظام خود حمایتی مبتنی بر اصل همیاری برخوردار هستند و بار دولت را سیک تر می کنند.
در پایان خطاب به مسئولین و متولیان امور در استان کهگیلویه و بویراحمد ضرب المثل معروف «یک ده آباد به از صد شهر خراب» را یادآوری نموده و تمنا می کنم هر اقدامی که در خصوص رفع مشکل بیکاری مبذول میدارید(ولو که در حد احداث یک واحد کوچک با اشتغال زایی 5 نفر باشد ) مبتنی بر تحقیقات کارشناسی دقیق و همه جانبه و متناسب با اقلیم و فرهنگ این شهرستان بوده و ضمناً از اقتصادی بودن آن یقین حاصل فرمایید تا شبیه تجربه های ناکارآمد گذشته نگردد.
یک واحد کوچک اما موفق می تواند الگویی خوب برای هدایت سرمایه های سرگردان و در بحث ایجاد اشتغال پایدار، مبدل به نمونه ای قابل تأمل در اذهان مردم جویای کارگردد.