کبنا ؛علیرضا کفائی
روز قلم، بهانه ایی است برای یادآوری منزلت، قداست و حرمت قلم.
قلم راز دار بشر، حافظ علم و دانش، حلقه اتصال آسمانها و زمین، مرتبط زمانهای دور از هم و مکانهای قریب و غریب، مکون فرهنگ و تمدن، ترجمان وحی الهی، راه رسیدن بشر از حضیض پستی به اوج هستی و فرشته حامل کلام خداست.
در نخستین آیاتی که خداوند تبارک و تعالی بر جان پیامبر اکرم (ص) نازل فرمود پس از یادآوری نعمت بزرگ خلقت بر قلم تاکید نمود که «الذی علم با لقلم» (علق ۴)
در عظمت و بزرگی قلم و جایگاه نوشتن همین بس که سوره ایی به نام قلم در قرآن کریم آمده است و خداوند متعال نیز به قلم سوگند میخورد. «ن و القلم و ما یسطرون» سوگند به ن و سوگند به قلم و آنچه که بوسیله قلم با آن مینویسند و مهمتر و عظیمتر آنکه خداوند یکی از دلایل اثیات نبوت ختمی مرتبت را قلم میداند و نبوت، دانش و بصیرت را موکول به فرشته قلم میکند و بواسطه همین قلم برای پیامبر عظیم الشان پاداش دائمی و برخورداری از ملکات و سجایای اخلاقی را بر میشمرد.
«خدای سبحان در این آیه به قلم و آنچه با قلم مینویسند سوگند یاد کرده و از ظاهر سیاق بر میآید که منظور از قلم، مطلق قلم و مطلق هر نوشتهای است که با قلم نوشته میشود و از این جهت این سوگند را یاد کرده که قلم و نوشته از عظیمترین نعمتهایی است که خدای تعالی بشر را به آن هدایت کرده، به وسیله آن حوادث غایب از انظار و معانی نهفته در درون دلها را ضیط میکند و انسان به وسیله قلم و نوشتن میتواند هر حادثه ایی را که در پس پرده مرور زمان و بعد مکان قرار گرفته نزد خود حاضر سازد.
پس قلم و نوشتن هم در عظمت، دست کمی از کلام ندارد و در عظمت این دو نعمت همین بس که خدای سبحان بر انسان منت نهاده که وی را به سوی کلام و قلم هدایت کرده و طریق استفاده از این دو نعمت را به او یاد داده و در باره کلام فرموده:«خلق الانسان علمه البیان»و در باره قلم فرموده:«علم بالقلم علم الانسان ما لم یعلم». بنابراین سوگند خوردن خدای تعالی به قلم و آنچه مینویسد سوگند به یکی از نعمتها است... و سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه مراد از نعمت، نعمت نبوت است.» (تفسیر المیزان، علامه طباطبایی)
قلم و نوشتن نزد ائمه اطهار علیهم السلام از جایگاه ویژه ایی برخوردار است چنانکه امام صادق میفرماید قلم فرشته ایی است که به لوح گزارش میدهد و در جای دیگر میفرماید «من گریه کننده ایی را ندیدم که در حال گریه زیباتر از قلم تبسم زند و بخندد.»
امیر المومنین (ع) عزت و یا ذلت هرکس را بسته به نوشتههای او میداند و میفرماید: «نوشتههای شخص تابلوی نمایان عقل و خرد و نشانگر فضل و دانش اوست. و در فرازی دیگر میفرماید:» نامه انسان ترجمان دل اوست، هر علمی که بر کتابت نیاید ضایع و نابود میشود، دانش را با نوشتن پایبند کنید، آنچه حفظ نشود بگریزد و آنچه نوشته شود برقرار ماند.»
در آموزههای دینی یکی از حقوق فرزند بر والدین آموختن کتابت و نوشتن به اوست.
در منزلت قلم و قداست و حرمت قلم تاکیدات بسیار است و مداد العلما را افضل بر دماء الشهدا دانستهاند.
سه چیز نزد خداوند متعال محبوب است، یکی خش خش و صدای قلم علما و اندیشمندان و صاحبان فکر و اندیشه، دوم صدای شمشیر مجاهدان راه خدا و آزادی و پاسداران مرزهای ایمان و امنیت جامعه و سوم صدای کارهای دستی زنان در محیط خانه.
رسول اکرم (ص) فرمودند:» و القلم من الله نعمه عظیمه و لولا القلم لم یستقم الملک و الدین و لم یکن عیش صالح – و قلم نعمت بزرگی از طرف پروردگار است و اگر قلم نبود، ملک و دین استوار نمیشد و عیش و زندگی شایسته بر قرار نمیگشت. «
جایگاه ویژه قلم و کتابت غیر قابل انکار است اما باید دانست که همین قلم که موجب رهنمونی بشر بسوی سعادت و قرب الهی است اگر در مسیر ضد بشری و غیر الهی قرار گیرد منجر به شقاوت و عقوبت الهی خواهد شد. همانطور که قرآن کریم قلم را نعمت و منشاء خیر و برکت میداند به کاتبان دستور هم میدهد که» لا یضار «ضرر نرسانید.
اگر نویسندگان و اهل قلم اخلاق را رعایت نکنند و به رسالت انسانی خود و شرافت و حرمت قلم پایبند نباشند و خدای ناکرده ناحق بنویسند و بر بال این فرشته معصوم رقم مغلطه زنند، سقوط و جنگ و خونریزی و تباهی انسان و انسانیت را آغاز نمودهاند.
ناهمگونی و بحران در جهان معاصر و کشتار انسانها و بوجود آمدن تروریسم و فاشیسم و اندیشههای مخرب و در نهایت عداوت و دشمنی انسانها با یکدیگر و تشنج و ضدیت جوامع مختلف با هم حاکی از آن است که اخلاق و حق گویی در کتابت و نوشتنها نادیده گرفته شده است.
قلم، همان اندازه که میتواند آگاهی دهنده و رهایی بخش و جریان ساز باشد، میتواند عامل جهل و تباهی و استعمار و استثمار نیز باشد. از اینرو است که معتقدیم آسیبشناسی قلم و بیان از ضروریات جوامع امروز است که مهلکترین سم علیه ارزشهای انسانی و الهی از سوی قلم بدستان مزور و مزدور در فضای اندیشه و اخلاق پراکنده میشود.
آنانکه به بهای ناچیزی و برای رسیدن به منافع شخصی، حق را به فراموشی میسپارند و انسانیت را در معبد خودخواهی و فزون خواهی قربانی میکنند و از آزادی قلم و آزادی بیان، بیرحمانه سوء استفاده کرده و به ذبح راستی و اخلاق و حق و درستی میپردازند.
قلم به دستان آزاد اندیش و حق جو در مقابل این مزدوران قلم که آثارشان افیون اندیشه مردمان است و در دنیای نابرابر رسانه، آزادیخواهان و مخصوصاً مسلمان که ناجوانمردانه مظلوم واقع شدهاند و اندیشههای راهگشای آنها و اعتقادات سترگ و مذهبی اشان که رهنمون بسوی نورانیت و نجات انسان است در سانسور مطلق و فیلتر ابر قدرتهای جنایتکار گرفتار است وظیفه ایی دشوار دارند تا صدای حق طلبی و نجات خواهی و حق جویی خود را به مردمان همه دیارهای دور و نزدیک برسانند و ندای مکتب تعالی بخش را در گوش کر جوامع لیبرال و فاشیست به صدا در آورند. این مهم میسر نخواهد نشد الا به مدد قلم و ایمان به سوگندی که خداوندگار بزرگ بر قلم یاد کرده است و یقین به زهوق باطل. اگر که حق را بگوئیم.
بحران در اندیشه و قلم را باید در پلمیکهای ژورنالیستی و صف بندیهای سیاسی و مذهبی که از طرف قدرتهای جهانی و امپراطوری رسانه ایی بر بشر امروز و جوامع مدرن تحمیل شده است جستجو کرد.
برجستهترین نمونههای این بحران را در دو دهه اخیر که ابعاد گسترده ایی دارد وگاه ابعاد گلوبال به خود گرفته است و متاسفانه برخی از رسانههای داخلی هم به آن دامن زده و در دام آنها افتادهاند و حتی در نقاشیها و کاریکاتورها، هم خود نمایی کرده است میتوان از ماجرای سلمان رشدی و نوشتن کتاب آیات شیطانی در نظر گرفت.
گرچه جرقههای خطر از خیلی پیش از این وجود داشت اما اوج آن و برجستگیاش از دستور غرب وحشی به سلمان نامسلمان بیرشد است که با تمهید امام خمینی و دستور فقهی، بنا بر اصول مسلم قرآنی و الهی و با فتوایی آسمانی به» قلم «این فرشته الهی دستور پیگیری داد و توطئه شیطانی در دم در نطفه خفه شد.
و پس از آن تسلیمه نسرین نویسنده بنگلادشی به جسارتی دیگر و با پشتگرمی ضد بشرهای لامذهب غربی به اهانت به مقدسات پرداخت که با هوشیاری مسلمانان سراسر جهان و بیشتر در خود بنگلادش با واکنش شدید مواجه شد و تسلیمه را به تسلیم و پس از آن فرار وادار نمود.
نظرات روژه گارودی در غرب و تقابل با افکاری که وجهه عملگرای آن در کاریکاتور دانمارکی و نعوذ بالله پاره کردن قرآن کریم و اهانتهای مکرر و پی در پی کشیش آمریکایی به قرآن و آتش زدن کتاب آسمانی و دهها از این قبیل همه از طراحی سازمانهای جاسوسی سیا و اینتلیجنت سرویس و کا گ ب و موساد و رسانه های خدانشناس و ضد بشری خبر می دهد و البته بواسطه درایت علمای اسلام و هوشیاری مسلمانان و تنها بوسیله همین «قلم» تا کنون نتوانسته اند به اهداف شوم خود دست یابند و انشاء الله نخواهند توانست که خداوندی که بوسیله قلم آموزش داد و هدایت کرد با همین گوهر گرانبهای قلم، قلم بطلان بر اندیشه باطل خواهد کشید. روز قلم بر همه اهالی قلم و اندیشه مبارک باد.
از خدای متعای حفظ شان و منزلت قلم را مسئلت داریم.
روز قلم، بهانه ایی است برای یادآوری منزلت، قداست و حرمت قلم.
قلم راز دار بشر، حافظ علم و دانش، حلقه اتصال آسمانها و زمین، مرتبط زمانهای دور از هم و مکانهای قریب و غریب، مکون فرهنگ و تمدن، ترجمان وحی الهی، راه رسیدن بشر از حضیض پستی به اوج هستی و فرشته حامل کلام خداست.
در نخستین آیاتی که خداوند تبارک و تعالی بر جان پیامبر اکرم (ص) نازل فرمود پس از یادآوری نعمت بزرگ خلقت بر قلم تاکید نمود که «الذی علم با لقلم» (علق ۴)
در عظمت و بزرگی قلم و جایگاه نوشتن همین بس که سوره ایی به نام قلم در قرآن کریم آمده است و خداوند متعال نیز به قلم سوگند میخورد. «ن و القلم و ما یسطرون» سوگند به ن و سوگند به قلم و آنچه که بوسیله قلم با آن مینویسند و مهمتر و عظیمتر آنکه خداوند یکی از دلایل اثیات نبوت ختمی مرتبت را قلم میداند و نبوت، دانش و بصیرت را موکول به فرشته قلم میکند و بواسطه همین قلم برای پیامبر عظیم الشان پاداش دائمی و برخورداری از ملکات و سجایای اخلاقی را بر میشمرد.
«خدای سبحان در این آیه به قلم و آنچه با قلم مینویسند سوگند یاد کرده و از ظاهر سیاق بر میآید که منظور از قلم، مطلق قلم و مطلق هر نوشتهای است که با قلم نوشته میشود و از این جهت این سوگند را یاد کرده که قلم و نوشته از عظیمترین نعمتهایی است که خدای تعالی بشر را به آن هدایت کرده، به وسیله آن حوادث غایب از انظار و معانی نهفته در درون دلها را ضیط میکند و انسان به وسیله قلم و نوشتن میتواند هر حادثه ایی را که در پس پرده مرور زمان و بعد مکان قرار گرفته نزد خود حاضر سازد.
پس قلم و نوشتن هم در عظمت، دست کمی از کلام ندارد و در عظمت این دو نعمت همین بس که خدای سبحان بر انسان منت نهاده که وی را به سوی کلام و قلم هدایت کرده و طریق استفاده از این دو نعمت را به او یاد داده و در باره کلام فرموده:«خلق الانسان علمه البیان»و در باره قلم فرموده:«علم بالقلم علم الانسان ما لم یعلم». بنابراین سوگند خوردن خدای تعالی به قلم و آنچه مینویسد سوگند به یکی از نعمتها است... و سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه مراد از نعمت، نعمت نبوت است.» (تفسیر المیزان، علامه طباطبایی)
قلم و نوشتن نزد ائمه اطهار علیهم السلام از جایگاه ویژه ایی برخوردار است چنانکه امام صادق میفرماید قلم فرشته ایی است که به لوح گزارش میدهد و در جای دیگر میفرماید «من گریه کننده ایی را ندیدم که در حال گریه زیباتر از قلم تبسم زند و بخندد.»
امیر المومنین (ع) عزت و یا ذلت هرکس را بسته به نوشتههای او میداند و میفرماید: «نوشتههای شخص تابلوی نمایان عقل و خرد و نشانگر فضل و دانش اوست. و در فرازی دیگر میفرماید:» نامه انسان ترجمان دل اوست، هر علمی که بر کتابت نیاید ضایع و نابود میشود، دانش را با نوشتن پایبند کنید، آنچه حفظ نشود بگریزد و آنچه نوشته شود برقرار ماند.»
در آموزههای دینی یکی از حقوق فرزند بر والدین آموختن کتابت و نوشتن به اوست.
در منزلت قلم و قداست و حرمت قلم تاکیدات بسیار است و مداد العلما را افضل بر دماء الشهدا دانستهاند.
سه چیز نزد خداوند متعال محبوب است، یکی خش خش و صدای قلم علما و اندیشمندان و صاحبان فکر و اندیشه، دوم صدای شمشیر مجاهدان راه خدا و آزادی و پاسداران مرزهای ایمان و امنیت جامعه و سوم صدای کارهای دستی زنان در محیط خانه.
رسول اکرم (ص) فرمودند:» و القلم من الله نعمه عظیمه و لولا القلم لم یستقم الملک و الدین و لم یکن عیش صالح – و قلم نعمت بزرگی از طرف پروردگار است و اگر قلم نبود، ملک و دین استوار نمیشد و عیش و زندگی شایسته بر قرار نمیگشت. «
جایگاه ویژه قلم و کتابت غیر قابل انکار است اما باید دانست که همین قلم که موجب رهنمونی بشر بسوی سعادت و قرب الهی است اگر در مسیر ضد بشری و غیر الهی قرار گیرد منجر به شقاوت و عقوبت الهی خواهد شد. همانطور که قرآن کریم قلم را نعمت و منشاء خیر و برکت میداند به کاتبان دستور هم میدهد که» لا یضار «ضرر نرسانید.
اگر نویسندگان و اهل قلم اخلاق را رعایت نکنند و به رسالت انسانی خود و شرافت و حرمت قلم پایبند نباشند و خدای ناکرده ناحق بنویسند و بر بال این فرشته معصوم رقم مغلطه زنند، سقوط و جنگ و خونریزی و تباهی انسان و انسانیت را آغاز نمودهاند.
ناهمگونی و بحران در جهان معاصر و کشتار انسانها و بوجود آمدن تروریسم و فاشیسم و اندیشههای مخرب و در نهایت عداوت و دشمنی انسانها با یکدیگر و تشنج و ضدیت جوامع مختلف با هم حاکی از آن است که اخلاق و حق گویی در کتابت و نوشتنها نادیده گرفته شده است.
قلم، همان اندازه که میتواند آگاهی دهنده و رهایی بخش و جریان ساز باشد، میتواند عامل جهل و تباهی و استعمار و استثمار نیز باشد. از اینرو است که معتقدیم آسیبشناسی قلم و بیان از ضروریات جوامع امروز است که مهلکترین سم علیه ارزشهای انسانی و الهی از سوی قلم بدستان مزور و مزدور در فضای اندیشه و اخلاق پراکنده میشود.
آنانکه به بهای ناچیزی و برای رسیدن به منافع شخصی، حق را به فراموشی میسپارند و انسانیت را در معبد خودخواهی و فزون خواهی قربانی میکنند و از آزادی قلم و آزادی بیان، بیرحمانه سوء استفاده کرده و به ذبح راستی و اخلاق و حق و درستی میپردازند.
قلم به دستان آزاد اندیش و حق جو در مقابل این مزدوران قلم که آثارشان افیون اندیشه مردمان است و در دنیای نابرابر رسانه، آزادیخواهان و مخصوصاً مسلمان که ناجوانمردانه مظلوم واقع شدهاند و اندیشههای راهگشای آنها و اعتقادات سترگ و مذهبی اشان که رهنمون بسوی نورانیت و نجات انسان است در سانسور مطلق و فیلتر ابر قدرتهای جنایتکار گرفتار است وظیفه ایی دشوار دارند تا صدای حق طلبی و نجات خواهی و حق جویی خود را به مردمان همه دیارهای دور و نزدیک برسانند و ندای مکتب تعالی بخش را در گوش کر جوامع لیبرال و فاشیست به صدا در آورند. این مهم میسر نخواهد نشد الا به مدد قلم و ایمان به سوگندی که خداوندگار بزرگ بر قلم یاد کرده است و یقین به زهوق باطل. اگر که حق را بگوئیم.
بحران در اندیشه و قلم را باید در پلمیکهای ژورنالیستی و صف بندیهای سیاسی و مذهبی که از طرف قدرتهای جهانی و امپراطوری رسانه ایی بر بشر امروز و جوامع مدرن تحمیل شده است جستجو کرد.
برجستهترین نمونههای این بحران را در دو دهه اخیر که ابعاد گسترده ایی دارد وگاه ابعاد گلوبال به خود گرفته است و متاسفانه برخی از رسانههای داخلی هم به آن دامن زده و در دام آنها افتادهاند و حتی در نقاشیها و کاریکاتورها، هم خود نمایی کرده است میتوان از ماجرای سلمان رشدی و نوشتن کتاب آیات شیطانی در نظر گرفت.
گرچه جرقههای خطر از خیلی پیش از این وجود داشت اما اوج آن و برجستگیاش از دستور غرب وحشی به سلمان نامسلمان بیرشد است که با تمهید امام خمینی و دستور فقهی، بنا بر اصول مسلم قرآنی و الهی و با فتوایی آسمانی به» قلم «این فرشته الهی دستور پیگیری داد و توطئه شیطانی در دم در نطفه خفه شد.
و پس از آن تسلیمه نسرین نویسنده بنگلادشی به جسارتی دیگر و با پشتگرمی ضد بشرهای لامذهب غربی به اهانت به مقدسات پرداخت که با هوشیاری مسلمانان سراسر جهان و بیشتر در خود بنگلادش با واکنش شدید مواجه شد و تسلیمه را به تسلیم و پس از آن فرار وادار نمود.
نظرات روژه گارودی در غرب و تقابل با افکاری که وجهه عملگرای آن در کاریکاتور دانمارکی و نعوذ بالله پاره کردن قرآن کریم و اهانتهای مکرر و پی در پی کشیش آمریکایی به قرآن و آتش زدن کتاب آسمانی و دهها از این قبیل همه از طراحی سازمانهای جاسوسی سیا و اینتلیجنت سرویس و کا گ ب و موساد و رسانه های خدانشناس و ضد بشری خبر می دهد و البته بواسطه درایت علمای اسلام و هوشیاری مسلمانان و تنها بوسیله همین «قلم» تا کنون نتوانسته اند به اهداف شوم خود دست یابند و انشاء الله نخواهند توانست که خداوندی که بوسیله قلم آموزش داد و هدایت کرد با همین گوهر گرانبهای قلم، قلم بطلان بر اندیشه باطل خواهد کشید. روز قلم بر همه اهالی قلم و اندیشه مبارک باد.
از خدای متعای حفظ شان و منزلت قلم را مسئلت داریم.
بازم که تو نطق کردی چه رویی داری والله....