کبنا ؛ایمان محمدپور
امروز مصاحبه ای از جناب دکتر تاجگردون، نماینده محترم مردم شریف شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی منتشر شد که در یک پاراگراف از مصاحبه مذکور ضعف قانون، نبود نظارت کافی و...عامل فساد معرفی و در ادامه همین سطر، ایشان سوالی پرسیده اند؛ حالا باید چکار کنیم؟
حال در پاسخ به این سوال، یک پیشنهاد همراه با چند سطر قلم فرسایی می کنم؛ باشد که مقبول واقع شود جهت مبارزه با فساد..
در سال ۱۹۹۶ قانونی تصویب شد که بر اساس آن دولت فدرال امریکا کسانی را که دست به افشاگری علیه تخلفات و فساد اداری و مالی بزنند تشویق مالی خواهد کرد.
سال ها بعد یک مطالعه علمی به بررسی عملکرد این قانون طی سالهای ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۵ در نظام سلامت پرداخت. طبق اطلاعات این مطالعه علمی، در بین سالهای ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۵ به ۳۷۹ مورد رسیدگی شده است که از این پروندهها مبلغ ۹٫۳ میلیارد دلار بازگردانده شده که یک میلیارد دلار آن به افشاگران پرداخت شده است.
طبق این مطالعه علمی، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ تعداد فساد و تخلفاتی که افشا شد بسیار کم بودند چون هنوز اعتمادی به اجرای قانون نبود. اما از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ اوج افشاگری بود و جلوی بسیاری از تخلفات گرفته شد، بعد از سال ۲۰۰۵ تخلفات کم و کمتر شد؛ چون برای متخلفین روشن شد که قانون بدون کم و کاست اجرا می شود و خودی و غیر خودی هم نمی کند..جالب اینجاست که افشاگران غالباً مدیران اجرایی یا پزشکان بودهاند و ۷۵% آنها کارمندان سازمان مدعی علیه بودهاند.
حال سوال حقیر از دکتر تاجگردون؛ آیا می توان چنین قانونی را در مجلس شورای اسلامی تصویب کرد؟ آیا واقعا می توان این قانون را در ایران اجرایی کرد؟
البته بعد از موفق بودن این قانون در ایالات متحده آمریکا، بسیاری از کشورها، این قانون را تصویب و اجرایی کرده اند و تاحدودی موفق هم بوده اند.
به طور مثال؛
کره جنوبی این قانون را در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۱ به تصویب رساند.
هندوستان قانون حمایت از افشاگران را در سال ۲۰۱۴ با موافقت رئیس جمهور اجرایی کرد.
مالزی قانون حمایت ازافشاگرایان را در سال ۲۰۱۱ به تصویب رساند.
و.....
امروز مصاحبه ای از جناب دکتر تاجگردون، نماینده محترم مردم شریف شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی منتشر شد که در یک پاراگراف از مصاحبه مذکور ضعف قانون، نبود نظارت کافی و...عامل فساد معرفی و در ادامه همین سطر، ایشان سوالی پرسیده اند؛ حالا باید چکار کنیم؟
حال در پاسخ به این سوال، یک پیشنهاد همراه با چند سطر قلم فرسایی می کنم؛ باشد که مقبول واقع شود جهت مبارزه با فساد..
در سال ۱۹۹۶ قانونی تصویب شد که بر اساس آن دولت فدرال امریکا کسانی را که دست به افشاگری علیه تخلفات و فساد اداری و مالی بزنند تشویق مالی خواهد کرد.
سال ها بعد یک مطالعه علمی به بررسی عملکرد این قانون طی سالهای ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۵ در نظام سلامت پرداخت. طبق اطلاعات این مطالعه علمی، در بین سالهای ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۵ به ۳۷۹ مورد رسیدگی شده است که از این پروندهها مبلغ ۹٫۳ میلیارد دلار بازگردانده شده که یک میلیارد دلار آن به افشاگران پرداخت شده است.
طبق این مطالعه علمی، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ تعداد فساد و تخلفاتی که افشا شد بسیار کم بودند چون هنوز اعتمادی به اجرای قانون نبود. اما از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ اوج افشاگری بود و جلوی بسیاری از تخلفات گرفته شد، بعد از سال ۲۰۰۵ تخلفات کم و کمتر شد؛ چون برای متخلفین روشن شد که قانون بدون کم و کاست اجرا می شود و خودی و غیر خودی هم نمی کند..جالب اینجاست که افشاگران غالباً مدیران اجرایی یا پزشکان بودهاند و ۷۵% آنها کارمندان سازمان مدعی علیه بودهاند.
حال سوال حقیر از دکتر تاجگردون؛ آیا می توان چنین قانونی را در مجلس شورای اسلامی تصویب کرد؟ آیا واقعا می توان این قانون را در ایران اجرایی کرد؟
البته بعد از موفق بودن این قانون در ایالات متحده آمریکا، بسیاری از کشورها، این قانون را تصویب و اجرایی کرده اند و تاحدودی موفق هم بوده اند.
به طور مثال؛
کره جنوبی این قانون را در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۱ به تصویب رساند.
هندوستان قانون حمایت از افشاگران را در سال ۲۰۱۴ با موافقت رئیس جمهور اجرایی کرد.
مالزی قانون حمایت ازافشاگرایان را در سال ۲۰۱۱ به تصویب رساند.
و.....