کبنانیوز - بلایی که بر سر موسیقی و لباس محلی کهگیلویه و بویراحمد آمد

بلایی که بر سر موسیقی و لباس محلی کهگیلویه و بویراحمد آمد

اردوان قرائتی
یکی از مواردی که ناشی از بی عملی ما در قبال مولفه های فرهنگی استان ماست، اشتهار لباس و موسیقی محلی ما بعنوان لباس و موسیقی قشقایی در کشور است، که طبق شنیده ها در بحبوحه مسابقات قومی قبیله ای مدیران استانی،این لباس که بدون هیچ تعصبی رنگین ترین پوشش محلی و حتی ملی در ایران هست،به نام استان فارس ثبت ملی شده است. در وضعیتی که دامن زدن تکرار روایات بعضی زد و خوردهای طایفه ای و مشاجرات و آدمکشی های قومی قبیله ای،و تاریخ سازی و از قبل آن افتخار سازی خانوادگی از این نوع،دست بالا را در توجه به داشته های فرهنگی استان از قبیل گویش،پوشش،آداب و رسوم کهن،دارد،این گونه اتفاقات یعنی مصادره تتمه داشته های فرهنگی استان توسط استان های همجوار که بعضا از بافت قومی متفاوتی هم برخوردار هستند،دور از انتظار نیست.
بنظر می رسد، یکی از این موارد، که در سایه کم کاری و عدم آشنایی متولیان فرهنگی از کلیات تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران،صورت پذیرفته مساله موسیقی و لباس محلی ماست که به اسم قشقایی در کشور اشتهار پیدا کرده،و حتی چند سال پیش یک خواننده معروف هم آهنگی که دقیقا موسیقی لری داشت که شروع رقص های محلی ما و قشقایی ها بلا استثنا با همین ریتم موسیقی شروع میشود با شعری از نیما یوشیج را به اسم "قشقایی"در آلبوم خویش منتشر کرده بود.البته قابل ذکر است که نمیتوان قشقایی های محترم را در این باره مقصر قلمداد کرد،و اصلا هدف از بیان این مساله خدای ناکرده،دامن زدن به بحث های قومیتی و یا القای حس برتری جویی،نسبت به ایلات بزرگ قشقایی نیست،چرا که در هم تنیدگی فرهنگی و اجتماعی و حسن همجواری ایلات لر و قشقایی تقریبا در تاریخ ایران بی نظیر است.
از آنجا که بنده سواد موسیقی ندارم،ترجییح میدهم با رویکردی تاریخی نسبت به این مساله،تا حدودی بعضی شبهات را روشن کنم،هرچند با توجه دقیقتر و بعضی نکته سنجی ها میتوان رگه هایی از "خسروانی"های را در موسیقی لری مشاهده کرد .بهتر است اینطور شروع کنیم:در یک قطعه موسیقی لری و قشقایی اگر کلام را حذف کنیم تشخیص اینکه موسیقی فوق کلامی قشقایی یا لری داشته،تقریبا غیر ممکن است از این میشود نتیجه گرفت که این موسیقی باید متعلق به این مکان یعنی حوزه جنوب غربی ایران باشد،که ایلات این مناطق گویش خود را بر روی آن سوار کرده اند،چرا که این موسیقی مشابهت زیادی با موسیقی مناطق همجوار ،و با دستگاهها و موسیقی نواحی ترک نشین ایران اختلاف فاحش دارد،حال می رسیم به اینکه کدام دسته از این عشایر یعنی لر و قشقایی در این منطقه قدمت بیشتری دارند،به گواه همه منابع تاریخی لرها در این حوزه سرزمینی قدمت چند هزار ساله دارند،و قشقایی ها از اخرین دسته های قومی بودند که به جنوب غرب ایران کوچک کردند،طبیعتا اگر این موسیقی به موسیقی سایر نقاط ترک نشین مشابهتی داشت می شد پذیرفت که به همراه کوچ قبایل قشقایی به این منطقه وارد شده است.پس احتمال می رود که حضور قشقایی ها در فارس بیشتر از آنچه تاثیر گذار باشد،متاثر از فرهنگ بومی این منطقه بوده است .قاعده کلی در تاریخ ایران که در مورد اقوام مهاجم و مهاجر بلااستثنا صدق می کند
تقریبا پذیرفته شده است که رقص محلی لرها بازمانده یک نوع مناسک و شکرگزاری آئینی باستانی ایرانی است،که با موسیقی مشترک ما و قشقایی ها اجرا می شود،پس میشود قدمت این موسیقی را همپای همین نمایش آیینی به عقب برد،یعنی چند صد سال قبل از هجوم و مهاجرت بعضی قبایل از ماورالنهر به سرحدات ایران.
پس با این حساب میشود احتمال داد که این موسیقی و رقص محلی بیش از آنکه قشقایی باشد متعلق به لرها ست و وارادتی به این منطقه نیست،که خوشبختانه هم لرها و هم قشقایی ها که درصداقت و صفای عشایری دستکمی از لرها ندارند،بعنوان یک میراث ماندگار پاسش می دارند.
در مورد لباس هم با نگاهی از همین دست میشود نتیجه گرفت که این پوشش هم متعلق به همین منطقه و مشابه با پوشش مناطق همجوار است، و کمترین مشابهتی با پوشش زنان در مناطق ترک نشین نظیر آذربایجان ندارد، با این توضیح که لباس محلی همه مناطق ایران و همه گروههای قومی یکی از یکی زیباتر و شکیل تر است.در پایان خاطر نشان می سازد،این یادداشت تنها برای رفع ابهام زدایی از یک غلط مصطلح نگاشته شده و فاقد هرگونه ارزشی جهت ابراز احساسات قومی و یا هرگونه تفاخر احمقانه است.