کبنا ؛
پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی روزانه خاطرات رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را باز انتشار می دهد که در گوشه ای از خاطراتش به جاده گچساران و تلمبه خانه گوره در زمان جنگ پرداخته است.
۲۸ آذر سال ۱۳۶۰/چرا سپاه مخالف نظر عملیاتی صیاد شیرازی بود؟
به مجلس رفتم. سه روز گذشته، به مجلس نرفته بودم و گزارش های فراوانی جمع‌شده بود. کارهای اداری را انجام دادم و گزارش ها را مطالعه کردم. مراجعات زیادی هم از طرف‌نمایندگان، در کارهای شخصی و عمومی بود. ظهر آقایان خامنه‌ای، موسوی اردبیلی، احمد آقا و ولایتی ناهار را در مجلس، برای مذاکره درباره سیاست خارجی و کیفیت برخورد با دولت ها و نهضت ها، مهمان من بودند. غذای مجلس عدس پلو بود، بدون خورش و مقداری مرغ هم از رستوران بیرون گرفتیم.
پس از بحث طولانی،تصمیم گرفتیم، افرادی را مأمور کنیم که به طور غیر رسمی، با حکام خلیج فارس من جمله عربستان وارد مذاکره شوند و به آنها اعتماد دهند و برای این منظور قرار شد، آقای شمس[اردکانی]سفیر ما در کویت، برای مشورت احضار شود. در مورد عملکرد نهضت های آزادی بخش هم، کنترلی به وجود آید که هماهنگ با سیاست دولت باشند.
عصر، آقایان سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضائی از جبهه آمدند، وضع جبهه‌ها را گزارش دادند. در گیلان غرب، پس از چند روز درگیری، حدود سیصدنفر شهید داده‌ایم و پنجاه درصد هدف را به دست آورده‌ایم و برنامه آینده را گفتند.
گرفتن شهرک کوچک عراق در مرزو حمله وسیع به عراق در جنوب در آینده نسبتا دور. صیاد، طرفدار سرعت در حمله بود، ولی سپاه مخالف عجله بود. برای اولین بار، فرمانده ارتشی را از سپاه انقلابی تر می‌بینم. سپاه به خاطر شهدای زیادش درحمله گذشته، محتاط شده و معتقد شده تا افراد را کاملا تعلیم نداده، وارد جنگ نشود. شب در جلسه شورای عالی دفاع شرکت نکردم و برای انجام کارهای معوق، در مجلس خوابیدم.
سال ۱۳۶۱/جلسه حزب جمهوری در دفتر آیت‌الله خامنه‌ای/ حمله دریایی عراق در خور موسی!
صبح زود بچه‌ها را به مدرسه فرستادم و به مجلس رفتم. لایحه وزارت بهداشت و درمان که از شورای نگهبان برگشته مطرح شد. چون وزرای بهداری و علوم مخالف بودند، کار مشکل شد و یک‌ماه مسکوت گذاشتیم. ادامه بحث در طرح اصلاحات اراضی بود. پیش از دستور آقای[مهدی]طیب [نماینده نائین] به وزارت بازرگانی و آقای پوراستاد حمله کرد. ظهر ملاقاتی با مهندس طاهری درباره کانون حزبی نمایندگان داشتیم. گروهی از کمیته شمیران آمده بودند از مبهم‌بودن آینده کمیته نگران بودند. دلداریشان دادم.
تا عصر گزارش ها را خواندم. آقای [غلامرضا]آقازاده وزیر مشاور آمد. درباره تعاونی کردن قماش و حذف طاقه فروش ها مشورت کرد و از اختلاف حزب[جمهوری اسلامی] بندرعباس با امام جمعه آنجا گفت و از اختلاف درون کابینه. سپس آقای [عباسعلی]اختری آمد و مواردی از خلاف ها را گفت.
شب در دفتر آقای خامنه‌ای جلسه شورای مرکزی حزب [جمهوری اسلامی] بود. من درس مواضع گفتم و بحث‌های دیگری هم داشتیم. آخر شب به خانه آمدم. مهمان داشتیم. خبر رسید که دیروز دو کشتی در خور موسی هدف عراقی ها قرار گرفته و یکی غرق شده است.
سال ۱۳۶۲/رفع ناراحتی آیت‌الله منتظری از هاشمی/ آیا عوامل بمبگذاری کویت، ایرانی بودند؟
برنامه‌هایی تنظیم شده بود که فسخ کردم. در خانه ماندم. برف می‌بارید. مقداری مطالعه کردم. احمدآقا آمد و اطلاع داد که از بیت آقای منتظری تماس گرفته‌اند و از امام تقاضا کرده‌اند که ایشان توضیح بدهند که در اظهارات روز شنبه، نظری به آقای منتظری نبوده و اگر بوده، ایشان خودشان را کنار می‌کشند.
از اینکه من تصریح کرده‌ام که ایشان هم مشمول است، ناراحت‌اند. قرار شد به نحوی جبران شود. مخصوصا که رادیوهای بیگانه هم، چنین تفسیر کرده‌اند. تلفنی با آقای منتظری تماس گرفتم؛ ایشان ناراحت بودند. توضیحاتی دادم که راضی و قانع شدند.
عصر گزارش ها را از مجلس آوردند که شب خواندم. مسأله مهمی نداشتیم. کویتی‌ها شروع به ایذاء ایرانی ها کرده‌اند و عوامل انفجارها را پیدا نموده‌اند؛ عراقی و لبنانی‌اند. با اینکه معلوم شده ربطی به ایران ندارند، اما گویا مسلمان و طرفدار جمهوری اسلامی هستند؛ ممکن است [کویتی‌ها]بدبین شوند.
سال ۱۳۶۳/ملاقات یکی از سران ساواک با هاشمی!
ساعت هشت‌ونیم صبح، به مجلس رفتم. یکی از سران ساواک زمان شاه آمد. چند سال در زندان بوده و عفو خورده است؛ پیشنهاد همکاری با جمهوری‌اسلامی می‌کرد. سئوالاتی از او کردم. مدعی است در یک پارکینگ، اغذیه‌فروشی دارد و امرار معاش میکند. قرار شد، بعدا به او اطلاع بدهم. شب، در جلسه سران قوا در این مورد مشورت کردم؛ موافق بودند که از او استفاده شود. یک خبرنگار مصری آمد و مصاحبه طولانی و جامعی با او انجام دادم.
در جلسه نمایندگان تهران با مسئولان مترو، شرکت کردم. برای شروع کار متروی شهر تهران تصمیم نهائی را گرفتیم. قرار شد برای رفع مشکلات و تأمین بودجه اقدام شود. ظهر با آقای [اسدالله] بیات، عقد زوج پاسداری را بستیم و هدیه‌ای به آنها دادم.
عصر، جلسه هیأت رئیسه مجلس داشتیم و شب، بعد از نماز، آقای [غلامرضا] آقازاده وزیر مشاور در امور اجرائی آمد. در مورد کیفیت تأمین مخارج ضروری فاقد اعتبار آخر سال، مشورت کرد. پیشنهاد برداشت از سپرده حجاج و پیش فروش طلا و سکه و پیش برداشت از نفت ماه آخرسال را داشت. کمک امام و ما و کمیسیون برنامه و بودجه لازم است.
در جلسه سران قوا در دفتر نخست وزیر، درباره کیفیت مبارزه با فساد اخلاقی که رو به توسعه است بحث شد. قرار شد[آقای ناطق نوری]، وزیر کشور، طرحی بیاورد. نامه وزیر نفت از اوپک، مطرح شد که وزیر نفت مصر، پیامی از[آقای حسنی مبارک] رئیس جمهور مصر به رئیس جمهور داده که مایل است با ایران، روابط صمیمی بشود و مدعی است که دیگر به عراق کمک نمی‌کند و خانواده شاه معدوم را به مصر راه نمی‌دهد.
قرار شد جواب بدهند که مانع اصلی ایجاد روابط صمیمی، جریان کمپ دیوید است، ولی‌برای رفع مانع و برقراری روابط، پیگیری شود. درباره موضوعات دیگری هم، بحث و تصمیم‌گیری شد. دیر وقت برای خواب به مجلس رفتم.
سال ۱۳۶۴/کارت تبریک هاشمی به مناسبت عید کریسمس/ مذاکره ولایتی با هاشمی درباره سفر صدام به مسکو
دیر به مجلس رسیدم. صبحانه نخورده به جلسه علنی رفتم. دو سه روز است یکسره باران می بارد. آقایان دکتر روحانی و دکتر هادی درباره پدافند و مسائل سفر آینده مان به لیبی مشورت کردند. لایحه مقررات انتظامی هیأت علمی دانشگا هها تصویب شد. تا ساعت یازده همه دستورها تمام شد و جلسه را تعطیل کردیم.
آقای علیزاده نماینده اردبیل آمد و راجع به کمک به دانشگاه آزاد اسلامی و معافیت از سربازی دانشجویان دانشگاه آزاد صحبت کرد. گفتم بهتر است فعلاً در مجلس مطرح نشود. آقای دکتر ولایتی آمد و درباره سفر صدام به شوروی و مطالب مذاکرات هیأت ما در لیبی مذاکره کردیم. ظهر امام جمعه پاوه آمد. از روابط عمومی [مجلس] آمدند و درباره کارت تبریک من به رؤسای مجالس دنیا به مناسبت عید کریسمس مذاکره کردند.
عصر به دانشکده الهیات [دانشگاه تهران] رفتم و سخنرانی کردم. مغرب به منزل رسیدم. بچه ها در خانه نبودند. تلفن های منزل دو روز است که قطع است. ظهر برای عشایر ایلام هم صحبت کردم.
سال ۱۳۶۵/حضور صادق المهدی در جلسه سران قوا/ هاشمی در نماز جمعه راجع به حقوق زنان چه گفت؟
برای اقامه نماز جمعه به دانشگاه‌ت هران رفتم. آقای صادق‌المهدی نخست‌وزیر سودان که در نماز شرکت کرده‌ب ود، در بین دو نماز سخنان کوتاهی ایراد کرد.
عصر به مجلس آمدم. آقای مهدی‌نژاد آمد و گزارش مذاکره با ماموران آمریکایی را پیرو مبادله گروگان‌های آمریکایی داد. کار را به وزارت خارجه محول کرده و افراد سابق را خلع نموده‌اند. اختلاف عمیقی بین سردمداران آمریکا بروز کرده است. نمی‌توانند طرح سابق را اجرا کنند. وقت‌گذرانی می‌کنند که ارتباط قطع نشود. برخورد از موضع ضعف دارند.
شب سران قوا و آقای صادق‌المهدی، [شام را] مهمان آیت‌الله خامنه‌ای بودیم. [نخست‌وزیر‌سودان] توضیحاتی از وضع کشور سودان داد. درباره جنگ قرار شد روی تشکیل دادگاه محاکمه صدام به عنوان متجاوز و مسئول شروع جنگ کار کنند. برای روابط دوجانبه، قرار شد کمیسیون ویژه تشکیل دهیم. دیر وقت به خانه رسیدم.
۱- آقای هاشمی در خطبه اول، در ادامه بحث عدالت اجتماعی در اسلام به حقوق زن و مرد و مساله طلاق در اسلام پرداخت و آثار شوم طلاق در جامعه و زندگی انسان‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. ایشان در خاتمه این بحث تاکید کرد:«تقوا سبب استحکام خانوادههاست و آنها را از لغزش‌ها حفظ می‌نماید». در خطبه دوم نیز موضوعات خسارات سیل، کنفرانس مبارزان عراقی در تهران، مساله نفت و اوپک و تبلیغات وسیع رسانه‌ها درباره ماجرای مک‌فارلین و تحلیل درماندگی و بحران فزاینده در کاخ سفید مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در بخشی از خطبه دوم نماز آمده‌است:«حرف ما به آمریکا که تاکنون چند‌بار اعلام شده، این است که آمریکا اموال ما را که به طورغیر‌قانونی توقیف کرده‌است، آزاد کند. در صورتی که آمریکا چنین کاری را انجام دهد، ما نیز از اعتبار و آبروی خود در نزد شیعیان لبنان برای آزادی گروگان‌های آمریکایی استفاده خواهیم کرد».(منبع: کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۵ " اوج دفاع " – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۶/ ملاقات فرماندهان نیروی دریایی با هاشمی/ ماجرای چشم زدن مسئولان عقیدتی سیاسی چه بود؟
قبل از اذان صبح بیدار شدم. رادیو را تا اخبار ساعت هفت روشن کردم. صبحانه را با حضور آقایان روحانی، سعدی، جمالی و انصاری فرمانده هوا نیروز صرف کردیم و سر سفره، درباره جنگ و نیروی زمینی صحبت شد. به آنها که امکانات بیشتر می خواستند، گفتم با انجام حملات جدی و کسب موفقیت، زمینه کمک بیشتر را فراهم کنند. آقای انصاری نیازهای هوا نیروز و مشکلاتش را با سپاه گفت.
با اتومبیل از طریق بهبهان، گناوه و به سوی بندر بوشهر حرکت کردیم ولی پس از بهبهان، از راه اشتباهی رفتیم و در جاده‌های خاکی و فرعی افتادیم و سر از جلگه‌ای بنام زیدون درآوردیم. درکنار روستای اسلام آباد که به جای چند روستای مخروبه از سیل ساخته شده در صحرا و کنار رودی توقف کردیم و پس از نماز و ناهار برگشتیم و بعد از مدتی سرگردانی در جاده‌های خاکی به جاده آسفالته دوگنبدان رسیدیم و در راه گناوه افتادیم.
نزدیک غروب به گوره محل تلمبه خانه عظیم ارسال نفت به خارک رسیدیم. از تلمبه خانه‌ها و محل‌های اصابت موشک و بمب‌های عراقی بازدید کردیم. نیروی زیادی صرف پدافند غیر عامل شده است. چند تلمبه سالم است و با دقت دفاع می شود. از آنجا به گناوه رفتیم و غروب رسیدیم. بنزین زدیم و به طرف بوشهر راه افتادیم. در بین راه ماشین حامل ما خاموش شد و نتوانستیم روشن کنیم. با ماشین دیگری به حرکت ادامه دادیم. ساعت هفت و نیم به بوشهر رسیدیم و در مهمان سرای پایگاه نیروی هوایی اقامت کردیم.
فرماندهان نیروهای دریایی و هوایی هم آمده بودند و پس از استراحت و نماز، شام را با حضور آنها و مسؤولان عقیدتی و سیاسی دو پایگاه هوایی و دریایی و فرماندهان دو پایگاه صرف کردیم. معمولاً در سفرهای محرمانه هم فرماندهان عقیدتی سیاسی را خبر می کنند، مثل اینکه چشم می زنند! در اخبار، تظاهرات فلسطینی ها علیه اسرائیل در اراضی اشغالی، شدت گرفتن جنگ و کشتی زدن‌ها در خلیج‌فارس در اوج است.(منبع: کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۶ « دفاع و سیاست » – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۷/بودجه درخواستی نیروهای مسلح در سال ۶۸ چقدر بود؟/ تذکر هاشمی به وزارت اطلاعات
ساعت نه و نیم صبح به دفتر رئیس جمهور رسیدم. جلسه شورای بازسازی بود. سیاست های بازسازی مناطق آسیب دیده جنگ و سیاست تأمین منابع ارز خارجی تصویب شد. بحث درباره واگذاری کارخانجات دولتی به بخش خصوصی ناتمام ماند. آقای [عبدالحسین] وهاجی [وزیر بازرگانی] آمد. لیست جدیدی برای کالاهای آزاد برای ورود تصویب شد. به دفترم رفتم.
رؤسای دانشگاه های کشور آمدند و مشکلات دانشگاه ها را گفتند: کمبود اعتبارات، کمبود استاد، تداخل وظایف با دخالت جهاد دانشگاهی و انجمن های اسلامی و نمایندگان آقای منتظری و مقررات مزاحم.
شب آقایان نخست وزیر و [مسعود روغنی] زنجانی و [بهزاد] نبوی آمدند. درباره بودجه نیروهای مسلح در سال ۶۸ مذاکره شد. حدود دویست میلیارد تومان خواسته اند. پس از بررسی، مبانی و معیارها برای مشخص شدن بودجه تعیین شد: حفظ وضع موجود نیروها و سیال گذاردن بودجه عملیاتی و بنیه دفاعی. تیمسار ترابی [فرمانده حفاظت اطلاعات ارتش] اطلاع داد که از منابع خودشان بدست آورده اند که منافقین قصد انجام تروری دارند؛ به وزارت اطلاعات تذکر داده شد. شب به خانه آمدم. سریال گرگ ها را تماشا کردم و خوابیدم.(منبع کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۷ «پایان دفاع، آغاز بازسازی» – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۶/سخنرانی خلخالی علیه میهمان رئیس جمهور/ تعجب هاشمی از انکارهای چائوشسکو
به دفترم رفتم. برای رسیدگی به امور مسائل مهمانی و مذاکرات با رومانی‌ها، ملاقات ها را کم کرده ایم. آقای [صادق] خلخالی [نماینده قم] در مجلس علیه چائوشسکو حرف زده که آقای [مهدی] کروبی هم عکس‌العمل مختصری نشان داده است.
آقای [علی] شمخانی [فرمانده نیروی دریایی] آمد. مقداری از ضعف‌های نداجا [نیروی دریایی ارتش] و راهکارهای تقویت نیرو گفت و برای رساندن آب به جزیره کیش اظهار آمادگی کرد. عصر هم آقای رحمانی از حفاظت اطلاعات آمد و از مشکلات ارتش گفت و آنها که ساحفاجا [سازمان حفاظت و اطلاعات ارتش] و ستاد و ... را در اختیار دارند. گفتم با آقای شمخانی همکاری کنند.
محسن آمد و راجع به ضعف‌های بانک‌ها در مورد حساب‌های ارزی گفت. آقای [هادی] نژادحسینیان [وزیر صنایع سنگین] تلفنی از مطالبی گفت که راجع به چائوشسکو در جریان همراهی در بازدیدها فهمیده بود. توقع دارد که مردم در خیابان‌ها برایش ابراز احساسات کنند که نمی‌کنند. توضیح شنیده که مردم آزادند و به آنها نمی‌شود دستور داد.
چائوشسکو خواسته بود که امشب جلسه خصوصی داشته باشیم. پذیرفتم که به اقامتگاه او بروم. در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت نکردم و به آنجا رفتم. خوشحال شد. حرفی برای جلسه خصوصی نداشت؛ گویا فقط می‌خواهد در اخبار از مذاکرات خصوصی گفته شود. موضوع صحبت را از من خواست و من راجع به حوادث جاری بلوک شرق توضیح و نظر خواستم.
معتقد است گورباچف [رهبر اتحاد جماهیر شوروی] اشتباه کرده و تحت تأثیر کمبودهای اقتصادی که معلول مخارج نظامی است، از طرف غربی‌ها اغوا شده و طرح روشن و مشخصی برای آینده ندارد. فقط از گذشته انتقاد می‌کنند و غربی‌ها با پول و نفوذ و تبلیغ، جریان را تحریک می‌کنند و پیش می‌برند و رومانی نیاز ندارد دنباله رو آنها باشد، همانگونه که قبلاً مستقل بوده است. او حوادثی را که غربی‌ها ایجاد می‌کنند و در هفته‌های اخیر در شهر «تیمی سوارا» رومانی رخ داده قبول ندارد و می‌گوید تبلیغات است و دروغ.
شب به خانه آمدم. رادیو فارسی آمریکا خبر از درگیری‌های خونین در شهر تیمی‌سوارای رومانی می‌دهد و محکومیت این سرکوب توسط بسیاری از کشورها و عجیب است که چائوشسکو به کلی منکر حوادث است و در جواب سئوال من، آن را تبلیغات و دروغ معرفی میکند. امروز یک کشتی بزرگ نفتی ما در اقیانوس اطلس آتش گرفته و می‌سوزد.
سال ۱۳۶۹/حمله موشکی عراق به اسرائیل!/ هاشمی ورود هواپیماهای عراقی را تکذیب کرد
پیش از طلوع فجر، با زنگ تلفن بیدارم کردند. خبر دادند که عراق با موشک به اسرائیل حمله کرده است. بلافاصله آقاى [سیدکمال]خرازى از نیویورک زنگ زد و گفت از ترکیه هم به عراق حمله شده و در ملاقات با آقای خاویر پرز دکوئیار، [دبیرکل سازمان‌ملل] هم، او گفته طرحى که به جنگ خاتمه بدهد، در دست ندارد.
دکتر ولایتى، [وزیر امورخارجه]، اطلاع داد که سفیر ژاپن گفته است، آمریکایی‌ها مى‌گویند خبرى رسیده که تعدادى از هواپیماهاى نظامى و غیر نظامى عراق، در ایران نگهدارى مى‌شوند و یک افسر نیروى دریایى آمریکا هم در مصاحبه‌اى، به این موضوع اشاره کرده است؛ گفتم تکذیب کنند.
[آقای محمد سعیدی‌کیا]، وزیر راه و ترابری، اطلاع داد که تعدادی هواپیماى مسافربرى عراق، امروز آمده‌اند. خبرها، از توسعه جنگ مى‌گویند.کار زیادى از دفترم آورده بودم که تا آخر شب انجام شد.
سال ۱۳۷۰/پیام آمریکا به هاشمی درباره سلمان رشدی/ استقبال گرم سعودی ها از خانواده رئیس جمهور
تا ساعت ده ونیم صبح بقیه کارها را انجام دادم که تقریباً تمام شد. آقایان واعظى و خرازى آمدند. گزارش کار با دبیرکل درباره حل مساله گروگانها و قطعنامه را دادند. از آنها تشکر کردم و قرار شد براى تکمیل کار ادامه دهند.
پیامى از آمریکایى ها آورده بودند که در مورد سفر سلمان رُشدى به آمریکا از خودشان سلب مسئولیت کرده و گفته اند دانشگاه کلمبیا بدون جلب موافقت دولت آمریکا اقدام به دعوت او کرده است. ملاحظه آمریکا از ایران در این خصوص جالب است. قرار شد به آنها جواب بدهند خوب شد که خبر دادند وگرنه ممکن بود حوادث ناجورى اتفاق بیفتد.
آقای [جیان‌دومنیکو] پیکو، معاون دبیرکل آمد نامه دبیرکل را آورد. از ایران به خاطر کمک به آزادى گروگان ها تشکر کرده و خواسته براى آزادى آلمانى ها و کمک خلبان اسراییل در مقابل آزادى لبنانى ها کمک کنیم. در مورد آلمانى ها وعده دادم و در مورد اسیر اسراییلى گفتم کارى از ما ساخته نیست و از اعلان نظرش در مورد متجاوز بودن عراق تشکر کردم و تشویق نمودم و گفتم اگر ما در اظهاراتمان کم مى گوییم، براى احتراز از تفسیرهاى بد احتمالى دیگران است.
عصر در جلسه هیات دولت شرکت کردم. شب به خانه آمدم. بناست عفت و فاطى از مکه بیایند. فائزه شام درست کرده بود و یاسر سفره انداخت. عفت ساعت حدود دوازده رسید. از سفر مکه خیلى راضى است. سعودى ها خوب استقبال و پذیرایى کرده اند و با احترامات لازمه، به خانه خدا و حرم پیغمبر(ص] و بقیع برده اند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی
پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی روزانه خاطرات رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را باز انتشار می دهد که در گوشه ای از خاطراتش به جاده گچساران و تلمبه خانه گوره در زمان جنگ پرداخته است.۲۸ آذر سال ۱۳۶۰/چرا سپاه مخالف نظر عملیاتی صیاد شیرازی بود؟
به مجلس رفتم. سه روز گذشته، به مجلس نرفته بودم و گزارش های فراوانی جمع‌شده بود. کارهای اداری را انجام دادم و گزارش ها را مطالعه کردم. مراجعات زیادی هم از طرف‌نمایندگان، در کارهای شخصی و عمومی بود. ظهر آقایان خامنه‌ای، موسوی اردبیلی، احمد آقا و ولایتی ناهار را در مجلس، برای مذاکره درباره سیاست خارجی و کیفیت برخورد با دولت ها و نهضت ها، مهمان من بودند. غذای مجلس عدس پلو بود، بدون خورش و مقداری مرغ هم از رستوران بیرون گرفتیم.
پس از بحث طولانی،تصمیم گرفتیم، افرادی را مأمور کنیم که به طور غیر رسمی، با حکام خلیج فارس من جمله عربستان وارد مذاکره شوند و به آنها اعتماد دهند و برای این منظور قرار شد، آقای شمس[اردکانی]سفیر ما در کویت، برای مشورت احضار شود. در مورد عملکرد نهضت های آزادی بخش هم، کنترلی به وجود آید که هماهنگ با سیاست دولت باشند.
عصر، آقایان سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضائی از جبهه آمدند، وضع جبهه‌ها را گزارش دادند. در گیلان غرب، پس از چند روز درگیری، حدود سیصدنفر شهید داده‌ایم و پنجاه درصد هدف را به دست آورده‌ایم و برنامه آینده را گفتند.
گرفتن شهرک کوچک عراق در مرزو حمله وسیع به عراق در جنوب در آینده نسبتا دور. صیاد، طرفدار سرعت در حمله بود، ولی سپاه مخالف عجله بود. برای اولین بار، فرمانده ارتشی را از سپاه انقلابی تر می‌بینم. سپاه به خاطر شهدای زیادش درحمله گذشته، محتاط شده و معتقد شده تا افراد را کاملا تعلیم نداده، وارد جنگ نشود. شب در جلسه شورای عالی دفاع شرکت نکردم و برای انجام کارهای معوق، در مجلس خوابیدم.
سال ۱۳۶۱/جلسه حزب جمهوری در دفتر آیت‌الله خامنه‌ای/ حمله دریایی عراق در خور موسی!
صبح زود بچه‌ها را به مدرسه فرستادم و به مجلس رفتم. لایحه وزارت بهداشت و درمان که از شورای نگهبان برگشته مطرح شد. چون وزرای بهداری و علوم مخالف بودند، کار مشکل شد و یک‌ماه مسکوت گذاشتیم. ادامه بحث در طرح اصلاحات اراضی بود. پیش از دستور آقای[مهدی]طیب [نماینده نائین] به وزارت بازرگانی و آقای پوراستاد حمله کرد. ظهر ملاقاتی با مهندس طاهری درباره کانون حزبی نمایندگان داشتیم. گروهی از کمیته شمیران آمده بودند از مبهم‌بودن آینده کمیته نگران بودند. دلداریشان دادم.
تا عصر گزارش ها را خواندم. آقای [غلامرضا]آقازاده وزیر مشاور آمد. درباره تعاونی کردن قماش و حذف طاقه فروش ها مشورت کرد و از اختلاف حزب[جمهوری اسلامی] بندرعباس با امام جمعه آنجا گفت و از اختلاف درون کابینه. سپس آقای [عباسعلی]اختری آمد و مواردی از خلاف ها را گفت.
شب در دفتر آقای خامنه‌ای جلسه شورای مرکزی حزب [جمهوری اسلامی] بود. من درس مواضع گفتم و بحث‌های دیگری هم داشتیم. آخر شب به خانه آمدم. مهمان داشتیم. خبر رسید که دیروز دو کشتی در خور موسی هدف عراقی ها قرار گرفته و یکی غرق شده است.
سال ۱۳۶۲/رفع ناراحتی آیت‌الله منتظری از هاشمی/ آیا عوامل بمبگذاری کویت، ایرانی بودند؟
برنامه‌هایی تنظیم شده بود که فسخ کردم. در خانه ماندم. برف می‌بارید. مقداری مطالعه کردم. احمدآقا آمد و اطلاع داد که از بیت آقای منتظری تماس گرفته‌اند و از امام تقاضا کرده‌اند که ایشان توضیح بدهند که در اظهارات روز شنبه، نظری به آقای منتظری نبوده و اگر بوده، ایشان خودشان را کنار می‌کشند.
از اینکه من تصریح کرده‌ام که ایشان هم مشمول است، ناراحت‌اند. قرار شد به نحوی جبران شود. مخصوصا که رادیوهای بیگانه هم، چنین تفسیر کرده‌اند. تلفنی با آقای منتظری تماس گرفتم؛ ایشان ناراحت بودند. توضیحاتی دادم که راضی و قانع شدند.
عصر گزارش ها را از مجلس آوردند که شب خواندم. مسأله مهمی نداشتیم. کویتی‌ها شروع به ایذاء ایرانی ها کرده‌اند و عوامل انفجارها را پیدا نموده‌اند؛ عراقی و لبنانی‌اند. با اینکه معلوم شده ربطی به ایران ندارند، اما گویا مسلمان و طرفدار جمهوری اسلامی هستند؛ ممکن است [کویتی‌ها]بدبین شوند.
سال ۱۳۶۳/ملاقات یکی از سران ساواک با هاشمی!
ساعت هشت‌ونیم صبح، به مجلس رفتم. یکی از سران ساواک زمان شاه آمد. چند سال در زندان بوده و عفو خورده است؛ پیشنهاد همکاری با جمهوری‌اسلامی می‌کرد. سئوالاتی از او کردم. مدعی است در یک پارکینگ، اغذیه‌فروشی دارد و امرار معاش میکند. قرار شد، بعدا به او اطلاع بدهم. شب، در جلسه سران قوا در این مورد مشورت کردم؛ موافق بودند که از او استفاده شود. یک خبرنگار مصری آمد و مصاحبه طولانی و جامعی با او انجام دادم.
در جلسه نمایندگان تهران با مسئولان مترو، شرکت کردم. برای شروع کار متروی شهر تهران تصمیم نهائی را گرفتیم. قرار شد برای رفع مشکلات و تأمین بودجه اقدام شود. ظهر با آقای [اسدالله] بیات، عقد زوج پاسداری را بستیم و هدیه‌ای به آنها دادم.
عصر، جلسه هیأت رئیسه مجلس داشتیم و شب، بعد از نماز، آقای [غلامرضا] آقازاده وزیر مشاور در امور اجرائی آمد. در مورد کیفیت تأمین مخارج ضروری فاقد اعتبار آخر سال، مشورت کرد. پیشنهاد برداشت از سپرده حجاج و پیش فروش طلا و سکه و پیش برداشت از نفت ماه آخرسال را داشت. کمک امام و ما و کمیسیون برنامه و بودجه لازم است.
در جلسه سران قوا در دفتر نخست وزیر، درباره کیفیت مبارزه با فساد اخلاقی که رو به توسعه است بحث شد. قرار شد[آقای ناطق نوری]، وزیر کشور، طرحی بیاورد. نامه وزیر نفت از اوپک، مطرح شد که وزیر نفت مصر، پیامی از[آقای حسنی مبارک] رئیس جمهور مصر به رئیس جمهور داده که مایل است با ایران، روابط صمیمی بشود و مدعی است که دیگر به عراق کمک نمی‌کند و خانواده شاه معدوم را به مصر راه نمی‌دهد.
قرار شد جواب بدهند که مانع اصلی ایجاد روابط صمیمی، جریان کمپ دیوید است، ولی‌برای رفع مانع و برقراری روابط، پیگیری شود. درباره موضوعات دیگری هم، بحث و تصمیم‌گیری شد. دیر وقت برای خواب به مجلس رفتم.
سال ۱۳۶۴/کارت تبریک هاشمی به مناسبت عید کریسمس/ مذاکره ولایتی با هاشمی درباره سفر صدام به مسکو
دیر به مجلس رسیدم. صبحانه نخورده به جلسه علنی رفتم. دو سه روز است یکسره باران می بارد. آقایان دکتر روحانی و دکتر هادی درباره پدافند و مسائل سفر آینده مان به لیبی مشورت کردند. لایحه مقررات انتظامی هیأت علمی دانشگا هها تصویب شد. تا ساعت یازده همه دستورها تمام شد و جلسه را تعطیل کردیم.
آقای علیزاده نماینده اردبیل آمد و راجع به کمک به دانشگاه آزاد اسلامی و معافیت از سربازی دانشجویان دانشگاه آزاد صحبت کرد. گفتم بهتر است فعلاً در مجلس مطرح نشود. آقای دکتر ولایتی آمد و درباره سفر صدام به شوروی و مطالب مذاکرات هیأت ما در لیبی مذاکره کردیم. ظهر امام جمعه پاوه آمد. از روابط عمومی [مجلس] آمدند و درباره کارت تبریک من به رؤسای مجالس دنیا به مناسبت عید کریسمس مذاکره کردند.
عصر به دانشکده الهیات [دانشگاه تهران] رفتم و سخنرانی کردم. مغرب به منزل رسیدم. بچه ها در خانه نبودند. تلفن های منزل دو روز است که قطع است. ظهر برای عشایر ایلام هم صحبت کردم.
سال ۱۳۶۵/حضور صادق المهدی در جلسه سران قوا/ هاشمی در نماز جمعه راجع به حقوق زنان چه گفت؟
برای اقامه نماز جمعه به دانشگاه‌ت هران رفتم. آقای صادق‌المهدی نخست‌وزیر سودان که در نماز شرکت کرده‌ب ود، در بین دو نماز سخنان کوتاهی ایراد کرد.
عصر به مجلس آمدم. آقای مهدی‌نژاد آمد و گزارش مذاکره با ماموران آمریکایی را پیرو مبادله گروگان‌های آمریکایی داد. کار را به وزارت خارجه محول کرده و افراد سابق را خلع نموده‌اند. اختلاف عمیقی بین سردمداران آمریکا بروز کرده است. نمی‌توانند طرح سابق را اجرا کنند. وقت‌گذرانی می‌کنند که ارتباط قطع نشود. برخورد از موضع ضعف دارند.
شب سران قوا و آقای صادق‌المهدی، [شام را] مهمان آیت‌الله خامنه‌ای بودیم. [نخست‌وزیر‌سودان] توضیحاتی از وضع کشور سودان داد. درباره جنگ قرار شد روی تشکیل دادگاه محاکمه صدام به عنوان متجاوز و مسئول شروع جنگ کار کنند. برای روابط دوجانبه، قرار شد کمیسیون ویژه تشکیل دهیم. دیر وقت به خانه رسیدم.
۱- آقای هاشمی در خطبه اول، در ادامه بحث عدالت اجتماعی در اسلام به حقوق زن و مرد و مساله طلاق در اسلام پرداخت و آثار شوم طلاق در جامعه و زندگی انسان‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. ایشان در خاتمه این بحث تاکید کرد:«تقوا سبب استحکام خانوادههاست و آنها را از لغزش‌ها حفظ می‌نماید». در خطبه دوم نیز موضوعات خسارات سیل، کنفرانس مبارزان عراقی در تهران، مساله نفت و اوپک و تبلیغات وسیع رسانه‌ها درباره ماجرای مک‌فارلین و تحلیل درماندگی و بحران فزاینده در کاخ سفید مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در بخشی از خطبه دوم نماز آمده‌است:«حرف ما به آمریکا که تاکنون چند‌بار اعلام شده، این است که آمریکا اموال ما را که به طورغیر‌قانونی توقیف کرده‌است، آزاد کند. در صورتی که آمریکا چنین کاری را انجام دهد، ما نیز از اعتبار و آبروی خود در نزد شیعیان لبنان برای آزادی گروگان‌های آمریکایی استفاده خواهیم کرد».(منبع: کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۵ " اوج دفاع " – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۶/ ملاقات فرماندهان نیروی دریایی با هاشمی/ ماجرای چشم زدن مسئولان عقیدتی سیاسی چه بود؟
قبل از اذان صبح بیدار شدم. رادیو را تا اخبار ساعت هفت روشن کردم. صبحانه را با حضور آقایان روحانی، سعدی، جمالی و انصاری فرمانده هوا نیروز صرف کردیم و سر سفره، درباره جنگ و نیروی زمینی صحبت شد. به آنها که امکانات بیشتر می خواستند، گفتم با انجام حملات جدی و کسب موفقیت، زمینه کمک بیشتر را فراهم کنند. آقای انصاری نیازهای هوا نیروز و مشکلاتش را با سپاه گفت.
با اتومبیل از طریق بهبهان، گناوه و به سوی بندر بوشهر حرکت کردیم ولی پس از بهبهان، از راه اشتباهی رفتیم و در جاده‌های خاکی و فرعی افتادیم و سر از جلگه‌ای بنام زیدون درآوردیم. درکنار روستای اسلام آباد که به جای چند روستای مخروبه از سیل ساخته شده در صحرا و کنار رودی توقف کردیم و پس از نماز و ناهار برگشتیم و بعد از مدتی سرگردانی در جاده‌های خاکی به جاده آسفالته دوگنبدان رسیدیم و در راه گناوه افتادیم.
نزدیک غروب به گوره محل تلمبه خانه عظیم ارسال نفت به خارک رسیدیم. از تلمبه خانه‌ها و محل‌های اصابت موشک و بمب‌های عراقی بازدید کردیم. نیروی زیادی صرف پدافند غیر عامل شده است. چند تلمبه سالم است و با دقت دفاع می شود. از آنجا به گناوه رفتیم و غروب رسیدیم. بنزین زدیم و به طرف بوشهر راه افتادیم. در بین راه ماشین حامل ما خاموش شد و نتوانستیم روشن کنیم. با ماشین دیگری به حرکت ادامه دادیم. ساعت هفت و نیم به بوشهر رسیدیم و در مهمان سرای پایگاه نیروی هوایی اقامت کردیم.
فرماندهان نیروهای دریایی و هوایی هم آمده بودند و پس از استراحت و نماز، شام را با حضور آنها و مسؤولان عقیدتی و سیاسی دو پایگاه هوایی و دریایی و فرماندهان دو پایگاه صرف کردیم. معمولاً در سفرهای محرمانه هم فرماندهان عقیدتی سیاسی را خبر می کنند، مثل اینکه چشم می زنند! در اخبار، تظاهرات فلسطینی ها علیه اسرائیل در اراضی اشغالی، شدت گرفتن جنگ و کشتی زدن‌ها در خلیج‌فارس در اوج است.(منبع: کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۶ « دفاع و سیاست » – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۷/بودجه درخواستی نیروهای مسلح در سال ۶۸ چقدر بود؟/ تذکر هاشمی به وزارت اطلاعات
ساعت نه و نیم صبح به دفتر رئیس جمهور رسیدم. جلسه شورای بازسازی بود. سیاست های بازسازی مناطق آسیب دیده جنگ و سیاست تأمین منابع ارز خارجی تصویب شد. بحث درباره واگذاری کارخانجات دولتی به بخش خصوصی ناتمام ماند. آقای [عبدالحسین] وهاجی [وزیر بازرگانی] آمد. لیست جدیدی برای کالاهای آزاد برای ورود تصویب شد. به دفترم رفتم.
رؤسای دانشگاه های کشور آمدند و مشکلات دانشگاه ها را گفتند: کمبود اعتبارات، کمبود استاد، تداخل وظایف با دخالت جهاد دانشگاهی و انجمن های اسلامی و نمایندگان آقای منتظری و مقررات مزاحم.
شب آقایان نخست وزیر و [مسعود روغنی] زنجانی و [بهزاد] نبوی آمدند. درباره بودجه نیروهای مسلح در سال ۶۸ مذاکره شد. حدود دویست میلیارد تومان خواسته اند. پس از بررسی، مبانی و معیارها برای مشخص شدن بودجه تعیین شد: حفظ وضع موجود نیروها و سیال گذاردن بودجه عملیاتی و بنیه دفاعی. تیمسار ترابی [فرمانده حفاظت اطلاعات ارتش] اطلاع داد که از منابع خودشان بدست آورده اند که منافقین قصد انجام تروری دارند؛ به وزارت اطلاعات تذکر داده شد. شب به خانه آمدم. سریال گرگ ها را تماشا کردم و خوابیدم.(منبع کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۷ «پایان دفاع، آغاز بازسازی» – دفتر نشر معارف انقلاب)
سال ۱۳۶۶/سخنرانی خلخالی علیه میهمان رئیس جمهور/ تعجب هاشمی از انکارهای چائوشسکو
به دفترم رفتم. برای رسیدگی به امور مسائل مهمانی و مذاکرات با رومانی‌ها، ملاقات ها را کم کرده ایم. آقای [صادق] خلخالی [نماینده قم] در مجلس علیه چائوشسکو حرف زده که آقای [مهدی] کروبی هم عکس‌العمل مختصری نشان داده است.
آقای [علی] شمخانی [فرمانده نیروی دریایی] آمد. مقداری از ضعف‌های نداجا [نیروی دریایی ارتش] و راهکارهای تقویت نیرو گفت و برای رساندن آب به جزیره کیش اظهار آمادگی کرد. عصر هم آقای رحمانی از حفاظت اطلاعات آمد و از مشکلات ارتش گفت و آنها که ساحفاجا [سازمان حفاظت و اطلاعات ارتش] و ستاد و ... را در اختیار دارند. گفتم با آقای شمخانی همکاری کنند.
محسن آمد و راجع به ضعف‌های بانک‌ها در مورد حساب‌های ارزی گفت. آقای [هادی] نژادحسینیان [وزیر صنایع سنگین] تلفنی از مطالبی گفت که راجع به چائوشسکو در جریان همراهی در بازدیدها فهمیده بود. توقع دارد که مردم در خیابان‌ها برایش ابراز احساسات کنند که نمی‌کنند. توضیح شنیده که مردم آزادند و به آنها نمی‌شود دستور داد.
چائوشسکو خواسته بود که امشب جلسه خصوصی داشته باشیم. پذیرفتم که به اقامتگاه او بروم. در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت نکردم و به آنجا رفتم. خوشحال شد. حرفی برای جلسه خصوصی نداشت؛ گویا فقط می‌خواهد در اخبار از مذاکرات خصوصی گفته شود. موضوع صحبت را از من خواست و من راجع به حوادث جاری بلوک شرق توضیح و نظر خواستم.
معتقد است گورباچف [رهبر اتحاد جماهیر شوروی] اشتباه کرده و تحت تأثیر کمبودهای اقتصادی که معلول مخارج نظامی است، از طرف غربی‌ها اغوا شده و طرح روشن و مشخصی برای آینده ندارد. فقط از گذشته انتقاد می‌کنند و غربی‌ها با پول و نفوذ و تبلیغ، جریان را تحریک می‌کنند و پیش می‌برند و رومانی نیاز ندارد دنباله رو آنها باشد، همانگونه که قبلاً مستقل بوده است. او حوادثی را که غربی‌ها ایجاد می‌کنند و در هفته‌های اخیر در شهر «تیمی سوارا» رومانی رخ داده قبول ندارد و می‌گوید تبلیغات است و دروغ.
شب به خانه آمدم. رادیو فارسی آمریکا خبر از درگیری‌های خونین در شهر تیمی‌سوارای رومانی می‌دهد و محکومیت این سرکوب توسط بسیاری از کشورها و عجیب است که چائوشسکو به کلی منکر حوادث است و در جواب سئوال من، آن را تبلیغات و دروغ معرفی میکند. امروز یک کشتی بزرگ نفتی ما در اقیانوس اطلس آتش گرفته و می‌سوزد.
سال ۱۳۶۹/حمله موشکی عراق به اسرائیل!/ هاشمی ورود هواپیماهای عراقی را تکذیب کرد
پیش از طلوع فجر، با زنگ تلفن بیدارم کردند. خبر دادند که عراق با موشک به اسرائیل حمله کرده است. بلافاصله آقاى [سیدکمال]خرازى از نیویورک زنگ زد و گفت از ترکیه هم به عراق حمله شده و در ملاقات با آقای خاویر پرز دکوئیار، [دبیرکل سازمان‌ملل] هم، او گفته طرحى که به جنگ خاتمه بدهد، در دست ندارد.
دکتر ولایتى، [وزیر امورخارجه]، اطلاع داد که سفیر ژاپن گفته است، آمریکایی‌ها مى‌گویند خبرى رسیده که تعدادى از هواپیماهاى نظامى و غیر نظامى عراق، در ایران نگهدارى مى‌شوند و یک افسر نیروى دریایى آمریکا هم در مصاحبه‌اى، به این موضوع اشاره کرده است؛ گفتم تکذیب کنند.
[آقای محمد سعیدی‌کیا]، وزیر راه و ترابری، اطلاع داد که تعدادی هواپیماى مسافربرى عراق، امروز آمده‌اند. خبرها، از توسعه جنگ مى‌گویند.کار زیادى از دفترم آورده بودم که تا آخر شب انجام شد.
سال ۱۳۷۰/پیام آمریکا به هاشمی درباره سلمان رشدی/ استقبال گرم سعودی ها از خانواده رئیس جمهور
تا ساعت ده ونیم صبح بقیه کارها را انجام دادم که تقریباً تمام شد. آقایان واعظى و خرازى آمدند. گزارش کار با دبیرکل درباره حل مساله گروگانها و قطعنامه را دادند. از آنها تشکر کردم و قرار شد براى تکمیل کار ادامه دهند.
پیامى از آمریکایى ها آورده بودند که در مورد سفر سلمان رُشدى به آمریکا از خودشان سلب مسئولیت کرده و گفته اند دانشگاه کلمبیا بدون جلب موافقت دولت آمریکا اقدام به دعوت او کرده است. ملاحظه آمریکا از ایران در این خصوص جالب است. قرار شد به آنها جواب بدهند خوب شد که خبر دادند وگرنه ممکن بود حوادث ناجورى اتفاق بیفتد.
آقای [جیان‌دومنیکو] پیکو، معاون دبیرکل آمد نامه دبیرکل را آورد. از ایران به خاطر کمک به آزادى گروگان ها تشکر کرده و خواسته براى آزادى آلمانى ها و کمک خلبان اسراییل در مقابل آزادى لبنانى ها کمک کنیم. در مورد آلمانى ها وعده دادم و در مورد اسیر اسراییلى گفتم کارى از ما ساخته نیست و از اعلان نظرش در مورد متجاوز بودن عراق تشکر کردم و تشویق نمودم و گفتم اگر ما در اظهاراتمان کم مى گوییم، براى احتراز از تفسیرهاى بد احتمالى دیگران است.
عصر در جلسه هیات دولت شرکت کردم. شب به خانه آمدم. بناست عفت و فاطى از مکه بیایند. فائزه شام درست کرده بود و یاسر سفره انداخت. عفت ساعت حدود دوازده رسید. از سفر مکه خیلى راضى است. سعودى ها خوب استقبال و پذیرایى کرده اند و با احترامات لازمه، به خانه خدا و حرم پیغمبر(ص] و بقیع برده اند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی
