مسکن و عدم امنیت شغلی، دغدغه‌های اصلی خبرنگاران استان

کبنا ؛ 
۱۷ مرداد، روز خبرنگار در راه است و بهانه ای است که یکبار در سال هم شده یادی از این قشر بکنیم، خبرنگاران کهگیلویه و بویراحمد نیز دردهایی دارند که این روزها بهترین فرصت برای گفتن آنها است.
17 مرداد یادروز  افرادی است که در 24 ساعت از تمام روزهای سال از همه یاد می کند و حالا تنها یک روز فرصت دارد از خودش بگوید از دردها و سختی هایی که در راه اطلاع رسانی متحمل می شود، از نداشته ها، کمبودها و فرصت هایی طلایی در زندگی شغلی که به واسطه علاقه به این شغل در وی از بین رفت.
17 مرداد نه فقط یک یادبود بلکه یک یادآوری عظیم است برای رسانه و رسانه ای بودن، برای مسئولان، برای نشریات، برای خبرنگاران و برای همه آنهایی که اخبار را دنبال می کنند.

جشن تجلیل از خبرنگاران در کهگیلویه و بویراحمد

سابقه تجلیل از خبرنگاران در استان کهگیلویه و بویراحمد نشان داده است که شاید بدترین روز عمر یک خبرنگار در این استان، 17 مرداد باشد، لااقل در 3 سال گذشته که شخصا شاهد برگزاری آن بودم حواشی فراوان، دعواها و فرافکنی ها اجازه نداد تا از خبرنگاران آنچنان که باید تجلیل شود یعنی به جرات می توانم بگویم در طول این چند سال تجلیلی نشده است و صرفا برای یک رفع تکلیف برنامه ای، جشنی و نشستی در این استان برگزار شد.

در سال 1390 مسئولان در جشن روز خبرنگار آنچنان پشت سرهم صف کشیدند و مدت های طولانی از پشت تربیون گزارش عملکرد ارائه دادند که انگار غیر از 17 مرداد روز دیگری برای سخنرانی هایشان نیست.

در سال 1391 جنگ و جدال ها و دعواها بر سر پوشه  و لوح تقدیر و دادن جایزه به آنجا کشید که طعم تلخ جشن روز خبرنگار را برای همیشه در دهان خبرنگاران استان باقی گذاشت و اما سال گذشته مسئولانی که فکر می کردند خبرنگاران باید برای دریافت جایزه خود حتما چاپلوسی کنند و در مراسم جشن شرکت کرده و با واژه های «لطف کردید» و «دستتان درد نکند»؛ هدیه شان را دریافت کنند سبب شد که تعداد زیادی از خبرنگاران به علت عدم اطلاع رسانی به موقع و ناتوانی در حضور در جشن از دریافت همین تحفه ناچیز هم محروم شوند.

 اما امسال، حاشیه ها در زمینه روز خبرنگار کمی زودتر شروع شد البته امسال مسئولان گرفتار تبعات حرف های خودشان شدند از ابتدای سال اعلام کردند که تنها به خبرنگاران و نه وابستگان مدیران مسئول، هدیه روز خبرنگار را می دهند اما هرچه به 17 مرداد نزدیکتر شدیم، معلوم شد که سازوکار درستی برای این کار و اینگونه تفکیک کردن ها وجود ندارد و اینجا بود که کاسه «چه کنم، چه کنم؟» در دست گرفتند.

سازوکارها برای تجلیل از خبرنگاران

معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از ساز و کارهای جدیدی برای تجلیل از خبرنگاران خبر داد.

کرم الله محمد پور در حالی که معتقد بود که برخی از لیست هایی که مدیران مسئول ارسال می کنند خبرنگار نیستند، از تصمیم قاطع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برای جلوگیری از این موضوع خبر داد.

اما تنها سازوکار این اداره کل در نهایت به فعال بودن خبرنگاران و دارا بودن کارت خبرنگاری خلاصه شد. محمدپور تجلیل امسال را منوط به داشتن کارت خبرنگاری آن هم صادر شده از سوی خانه مطبوعات استان و اداره کل ارشاد دانست.

موضوعی که البته اگرچه یک نوع هماهنگی در آن نهفته بود و در یکدست کردن اطلاعات و جمع آوری آمار خبرنگاران مهم و موثر بود اما با روندی که در یکسال گذشته مشاهده شد این سازوکار عملا فقط به یک هزینه کرد اضافی برای خبرنگاران فعال منجر شد چرا که در یکسال گذشته بسیاری از روابط عمومی های ادارات نیز موفق به دریافت کارت خبرنگاری شده بودند موضوعی که با اصول اخلاقی خبرنگاری سنخیت ندارد.

اما مشکل بعدی در دریافت کارت خبرنگاری پرداخت حق عضویتی بود که عملا هیچ سودی نداشت پرداخت مبلغ 8 هزار تومان بابت یک کارت بدون هیچگونه خدماتی، ناعادلانه به نظر می رسد. ارشاد استان تنها از قبل این مبلغ توانسته است قریب به 8 میلیون ریال درآمد زایی کند و این در حالی است که در طول سال هیچ خدماتی بابت عضویت خبرنگاران در نظر گرفته نمی شود.

خبرنگار واقعی نداریم

موضع گیری بعدی مربوط به رئیس خانه مطبوعات استان است.

جمشید ضرابی اعلام کرد که در استان خبرنگار به معنای واقعی نداریم.

ضرابی بدون ارائه هیچگونه تعریف موثقی از خبرنگار واقعی، گفت: خبرنگاران رسانه های بیدار جامعه هستند.

ضرابی از بیگانه بودن روابط عمومی های ادارات با خبرنگاران خبرداد و افزود: خبرنگاران در هر شرایط که وارد شوند نباید وظیفه خطیر اطلاع رسانی را نادیده بگیرند.

البته این موضوع گیری تند رئیس خانه مطبوعات نیز، نادعالانه است و در عرصه خبر، خبرنگار را نمی توان به رویایی،  توهمی و واقعی تقسیم بندی کرد و با این اصل منطقی یک فرد یا خبرنگار است یا نیست اگر خبرنگار نباشد لزومی ندارد که نام خبرنگار غیرواقعی بر وی بگذاریم و اگر تعریف دیگری از خبرنگار وجود دارد باید ارائه شود تا توسط نهادهای آکادمیک بررسی شود اما اگر با همین اصل منطقی سخن رئیس خانه مطبوعات استان را تحلیل کنیم به این نتیجه می رسیم که در استان خبرنگار نداریم و با این اوصاف حضور نشریه، سایت، خبرگزاری و خانه مطبوعات هیچ و بیهوده است.

البته ضرابی در ادامه  از مسئولان خواست که تلاش شبانه روزی و سخت کوشانه خبرنگاران را ارج نهند و 17 مرداد را یادآور تلاش خالصانه افرادی دانست که در راه آگاهی بخشی به جامعه گام بر می دارند.

خبرنگاران دیده بان جامعه هستند

خبرنگاران استان تاکنون توانسته اند عملکرد قابل قبولی از خود بر جای بگذارند به طوریکه در استان رسانه معاند نداشته ایم و به این موضوع خود مسئولان نیز اذعان دارند پس تا اینجا خطوط قرمز اسلام و نظام رعایت شده است و مابقی اختلافات در حوزه تفاوت های سلیقه ای و نوع نگاه است و فراموش نکنیم که دو نفر می توانند به یک موضوع واحد از یک زاویه نگاه کنند اما دو دیدگاه متفاوت را منتشر کنند با این مقدمه موضع گیری مدیران استانی در زمینه خبرنگاران منصفانه تر بوده است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان فعالیت های اجرایی بدون حضور خبرنگاران را ابتر و ناقص دانست و اصطلاح خبرنگاران دیده بان های جامعه هستند را در مورد این قشر از جامعه بکار برد.

هادی زارع پور نیاز جامعه به حضور خبرنگاران را یادآور شد و از اطلاع رسانی به هنگام، کارا و دقیق خبرنگاران به عنوان دیدگان بیدار جامعه یاد کرد.

فرمانده انتظامی استان نیز خبرنگاران را یاری گر پلیس در امر امنیت خواند و گفت:  خبرنگاران در برخی موارد و دغدغه های امنیتی حتی از پلیس هم جلوتر بوده اند و از آنها خواست که با رصد مسائل و مشکلات و انتقال آنها و فرهنگسازی مانند قبل رسالت خود را به انجام برسانند.

روابط عمومی هایی که خبرنگار شدند

اگر این تعریف جهانی از خبرنگار را بپذیریم که خبرنگار (مطبوعاتی) فردی است وابسته به یک نشریه (اعم از مکتوب و مجازی) که به رصد رخدادهای جامعه می پردازد و آنهایی را که مطابق ارزش های خبری هستند را منتشر می کند روابط عمومی های ادارات به هیچ وجه خبرنگار نیستند اولا وابسته به نشریه نیستند دوما امکان انتشار عمومی اخبار را به دلیل همین عدم وابستگی ندارند.

اما خلط مبحثی در این مورد در استان صورت گرفته است در حالی که 27 اردیبهشت روز جهانی ارتباطات و روز ملی روابط عمومی، روابط عمومی های ادارات کهگیلویه و بویراحمد در جشن ها و مراسمات مختلف مورد تقدیر و تجلیل قرار گرفتند.

مدیرکل روابط عمومی استانداری کهگیلویه و بویراحمد از تقدیر از روابط عمومی برتر استان در روز خبرنگار خبر داد.

 باز شدن در ارشاد برای صدور کارت خبرنگاری برای آنها و وعده هایی که این روزها به گوش می رسد که این افراد به عنوان خبرنگار معرفی شوند و ساماندهی شوند نگرانی هایی را ایجاد کرده است نگرانی از اینکه بی در و پیکر بودن عرصه خبرنگاری که سال هاست در ایران و به طور خاص تر در استان ما مشهود است آسیب جدی به این حرفه وارد کند.

خبرنگاران نیز حرف هایی دارند به گفته اغلب آنها بیمه نبودن، عدم امنیت شغلی و دغدغه های مسکن از مهمترین مشکلات آنهاست اینها در کنار رکود بی سابقه نشریات مکتوب به خبرنگاری در استان آسیب جدی زده است و بیش از همه باید این معضلات رفع شود.

سرپرست خبرگزاری مهر در استان مجوزهای بی رویه را عامل رکود نشریات در استان خواند و گفت: نباید انتظار داشته باشیم که خانه مطبوعات شق القمر کند.

شریف اسلامی با بیان اینکه رشد کمی مطبوعات با کیفیت همراه نبوده است اظهار داشت: بسترهای کار رسانه‌ای در استان به خوبی مهیا نیست، این بسترها هم می‌توانند سخت‌افزاری باشد و هم نرم‌افزاری، اما بسیاری از خبرنگاران هنوز دغدغه معیشت دارند.

یکی دیگر از خبرنگاران استان مشکلات در حوزه عدم حمایت و قانون گریزی از اجرای عدالت بین نشریات را یادآور شد و گفت: ادارات استان آگهی ها را با کمترین هزینه ممکن در نشریات درج می کنند و تعرفه ای که در قانون تعیین شده است را پرداخت نمی نمایند که همین باعث تعطیلی نشریات استان شده است.

صادق الهی نژاد با اشاره به اینکه با توجه به عدم وجود امنیت شغلی در روزنامه و مطبوعات و همچنین درآمد ناچیز ممکن است به فکر شغلی غیر از خبرنگاری باشم افزود: خبرنگاران به عنوان نماینده افکار عمومی، وظیفه نظارت بر عملکرد دستگاههای اجرایی و نیز رابط بین مردم و مسئولین را بر عهده دارند. ولی آن چیزی که در تعریف خبرنگاران در قانون مطبوعات آمده است با آن چه که اکنون از وضعیت خبرنگاران در استان مشاهده می‌شود متاسفانه تفاوتهای زیادی دارد.

وی اظهار کرد: آن چیزی که ما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم با توجه به امکانات محدودی که در اختیار خبرنگاران در استان وجود دارد و نبود یک متولی جهت صیانت از حقوق خبرنگاران و همچنین نبود امنیت شغلی، مشکلات فراوانی را برای آنها در استان بوجود آورده است.

خبرنگار روزنامه امید مردم در پاسخ به این سوال که خبرنگاران چه انتظاراتی از مسئولان دارند تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد و همچنین انجمن صنفی مطبوعات به‌رغم وعده‌های زیاد تاکنون نتوانسته‌اند هیچ قدم مثبتی جهت رفع مشکلات خبرنگاران بردارند و تا الان نتوانسته‌اند حق و حقوق خبرنگاران را بررسی و پیگیری و خانه مطبوعات و اداره کل ارشاد هیچگونه اطلاعی از مشکلات خبرنگاران ندارند.

این درحالی است که این دو نهاد متولیان این حوزه هستند چه انتظاری را می‌توان از دیگر دستگاهها داشت.

رضا صادقی زاده نیز از دیگر خبرنگاران لزوم نگاه قانونی به نشریات و دادن آگهی به آنها را یادآور شد و گفت: دستگاههای اجرایی و مدیران آنها باید بدانند که خبرنگار در هر نشریه ای که باشد نیاز جامعه است و جامعه مدرن و پیشرفته مولفه ای به نام سرعت انتقال اخبار را نیز دارد.

وی هزینه های بالا در مقابل درآمد اندک را مشکل نشریات دانست و بیان داشت: نشریه برای آنکه منتشر شود باید بتواند هزینه هایش را نیز تامین کند و قانون نیز آگهی ها را به عنوان بخشی از جبران این هزینه ها در نظر گرفته است بطوریکه بسیاری از آگهی های دولتی باید در نشریات مکتوب منتشر شوند اما تخلفات در این زمینه ها بسیار است.

صادقی زاده با بیان اینکه کار خبرنگاری، شغلی سخت و نیازمند تلاش فراوان است، خاطر نشان کرد: در استان کهگیلویه و بویراحمد متاسفانه این تلاش شبانه روزی سخت، ارج نهاده نمی شود و مدیران با نگاههایی که دارند خبرنگاران بیش را از سایر استان ها در تهیه خبر دچار مشکل می کنند.

وی افزود: مدیران حاضرند تمام روز را مقابل دوربین های صدا و سیما بایستند و صحبت کنند اما چند دقیقه برای یک خبرنگار نشریه مکتوب و مجازی فرصت ندارند.



 تسنیم/ پیمان فرامرزی