زمین‌های تشنه در میان رودها و سدهای پرآب

کبنا ؛استان کهگیلویه و بویراحمد به رغم دارا بودن رودهای پرآب و دائمی و سدهای بزرگ دارای هزاران هکتار زمین کشاورزی خشک و بدون کشت است.
برخورداری ازآب و هوای مساعد،میزان ریزش های جوی بالا،تنوع آب و هوایی مطلوب،دارا بودن 10 درصد از روان آب های کشور و کوه های پوشیده از برف تنها گوشه ای از ظرفیت های آبی کهگیلویه و بویراحمد است.
این استان کوهستانی با توجه به وضعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در کمربندی زاگرس از ریزش های جوی مطلوب برخوردار است.
براساس گزارش هواشناسی کهگیلویه وبویراحمد سالانه بیش از 700 میلی متر باران دراین استان می بارد که نسبت به میانگین کشوری وضع مناسبی دارد.
با این ظرفیت ها می توان کهگیلویه و بویراحمد را سرزمین چشمه ها و آبهای جاری نام نهاد، استانی با مساحتی یک درصدی به واسطه قرار گرفتن در میان کوهستان های زاگرس جنوبی حدود 10 درصد آب کشور را در اختیار دارد.
وجود 18 چشمه دائمی و پرآب، چهار رود پر آب بشار، مارون، زهره و خیرآباد سدهای عظیمی از جمله کوثر، شاه قاسم، چم شیر را بوجود آورده است.
اما با وجود این ظرفیت‌های آبی مطلوب بیشتر زمین های کشاورزی حاشیه این سدها به صورت دیم کشت می شوند که در صورت کاهش ریزش های جوی محصول ناچیزی برداشت می شود.
با وجود دشت های گسترده در شهرستان های گچساران، کهگیلویه، باشت و چرام بخش اندکی از زمین ها ابن شهرستان از کشت آبی برخوردارند که بیش از نیمی از این میزان از طریق چاه های عمیق آبیاری می شوند.
رییس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: سدهای ساخته شده و یا در حال ساخت در این استان به نام ما و به کام دیگران است.
جعفر گوهرگانی افزود: از حوزه آبریز سدها و رودخانه های پرآب کهگیلویه و بویراحمد تخصیص مناسبی به استان داده نشده وبهره برداری ها و تخصیص ها بسیار ناچیز است.
وی اظهار کرد: با وجود سد عظیم کوثر در شهرستان گچساران بیشتر زمین های دشت های این شهرستان از طریق چاه های عمیق آبیاری می شوند که باعث کاهش چشمگیر منابع آبی زیر زمینی در این منطقه شده است.
گوهرگانی گفت: دشت لیشتر با وسعت بیش از 10 هزار هکتار در فاصله کمتر از 40 کیلومتر از سد کوثر قرار دارد اما تا کنون کمتر از سه هزار هکتار از زمینهای دیم دشت لیشتر و اراضی تراس رودخانه خیرآباد از آب آن بهرمند شده اند.
وی بیان کرد: سد چم شیر که در شهرستان گچساران در حال ساخت است حتی یک هکتار از زمین های کشاورزی این شهرستان در حوزه آبریز آن قرار ندارد.
سد مخزنی کوثر در در فاصلۀ 60 کیلومتری شهرستان گچساران با ظرفیت بیش از 580 میلیون متر مکعب آب آشامیدنی پنج استان جنوبی کشور با جمعیت بیش از دو میلیون نفر را تامین می کند اما شهر های دهدشت گچساران چرام که در اصراف این سد هستند هنوز طعم آب گوارای آنرا را نچشیده اند.
این منابع عظیم خدادادی که صاحب خانه باید تابستان های داغ و سوزان را در کم آبی بگذرانند و تشنه لب بماند و زمین های کشاورزی آنها هم از بی آبی خشک شود و یا آنقدر از آب های زیر زمینی برداشت کنند تا دیگر چیزی در زمین باقی نماند.
میزان سهمیه کهگیلویه و بویراحمد از سدهای پایین دست تا کنون حرف حدیث های زیادی داشته و با وجود پیگیری های نمایندگان مردم این استان در خانه ملت تا کنون ثمری در بر نداشته است.
نماینده مردم شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: حق کهگیلویه و بویراحمد در استفاده از منابع عظیم آبی اش نادیده گرفته شده است.
غلامرضا تاجگردون با بیان ظرفیت ها ی بالای روان آب و وجود سه سد عظیم در کهگیلویه و بویراحمد افزود: روان آب حوضه آبریز زهره در شهرستان گچساران دو هزارو 430 میلیون متر مکعب است که تهنا 20 درصد از این میزان به این شهرستان اختصاص داده شده است.
وی بیان کرد: آب سد کوثر در منطقه گچساران با طی هزاران کیلومتر برای سایر نقاط کشور انتقال یافته ولی شهرستان 150 هزار نفری گچساران و شهرهای دهدشت، لنده، چرام، باشت و بهمئی هنوز قطره ای از این آب گوارا بهره مند نشده اند.
تاجگردون اظهار کرد: از ظرفیت 580 میلیون متر مکعبی سد کوثر فقط ١٤٠ میلیون متر مکعب تخصیص داده شده است و طبق صورتجلسات مکرر با وزیر و معاونین آن مقرر شد برای آب آشامیدنی و صنعت منطقه ٨٣ میلیون متر مکعبِ دیگر آب اختصاص داده شود.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: با پیگیر های صورت گرفته مجوز برداشت سهم آب شهرستان های کهگیلویه،گچساران و باشت از سد ملی کوثر برای استفاده های صنعتی،کشاورزی و آشامیدنی دو برابر شده است.
مدیر عامل آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد هم می گوید: میزان منابع آبی زیر زمینی کهگیلویه و بویراحمد نزدیک به 300 میلیون مترمکعب برآورد شده است که از این میزان بیش از 286 میلیون متر معکب آن مصرف شده است.
علی لطفی افزود: به علت برداشت بی رویه از منابع آب زیر زمینی به خصوص در مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد موجب افت شدید سطح این آبها شده است.
لطفی عنوان کرد: هم اکنون بیش از 700 لیتر در ثانیه آب از چاه های موجود در دشت های امام زاده جعفر گچساران برداشت می شود در حالی که امکان آبرسانی این دشت از سد کوثر با حجم ذخیره 500 میلیون متر مکعب و رودخان همجوار وجود دارد./ایرنا