کبنا ؛اگر زندگی، جاده باشد و خانواده ها مسافران این جاده، دادگاه های خانواده تابلوی راهنمایی است که به ما می گوید به یک پیچ خطرناک نزدیک می شویم.
محمدرضا 50 سال دارد، یک کشاورز است، ساکن یکی از روستاهای پیرامون شهر دهدشت در شهرستان کهگیلویه از استان کهگیلویه و بویراحمد و از جمله نسلی است که تا کیلومترها آن سوتر طلاقی را ندیده بود.
اما اکنون او می گوید: در خانواده ما چهار دختر و پسر که هنوز عروسی هم نکرده اند می خواهند طلاق بگیرند، هیچ کس نمی تواند سرش را جلوی فامیل بلند کند.
او که در همه عمر به یاد ندارد از طایفه اش کسی زنش را طلاق داده باشد یا زنی درخواست طلاق کرده باشد اکنون دخترش می خواهد از همسرش طلاق بگیرد، پسرش قصد طلاق زنش را دارد و پسران دو تن از عموهایش هم چنین برنامه ای دارند، سختی بیشتر آنجاست که همه اینها با هم رابطه نزدیک خویشاوندی دارند.
خانواده در استان کهگیلویه و بویراحمد، کمی گسترده تر از مفهوم رایج آن است. خانواده در استان های با ساختارهای سنتی شامل فرزندان، عموها و کمی آن سوتر هم می شود.
طلاق در چنین جامعه ای همانند یک عملیات انتحاری است که همه ساختار امنیتی - روانی جامعه را منهدم می کند.
طلاق به طلاق ختم نمی شود بلکه مشکلات بعدی آن فراتر از جداشدن یک زن و شوهر است و تا سال ها سایه آن بر روابط فامیل و مردم در روستا سایه می اندازد.
شاپور 24 ساله نیز در همین روستای 1300 نفری است که یک سال بیشتر با دخترعمویش زندگی نکرد و او را طلاق داد.
علی در روستای دیگری از همین شهرستان است که دو سال پیش با دختر عمویش ازدواج کرده بود اما اکنون در پی طلاق است.
او می گوید که به زنش گفته مهریه اش که نزدیک 100 میلیون تومان است را به اجرا بگذارد چون قصد ادامه زندگی با او را ندارد.
اما علی قصد ماندن در روستا را ندارد و می گوید: نمی توانم پس از طلاق همچنان در روستا زندگی کنم و با سایر اعضای فامیل روبرو شوم.
در همین روستایی که به 50 خانوار هم نمی رسد تاکنون چهار زن و شوهر از هم جدا شده اند.
*** طلاق های بیشتر، ازدواج های کمتر
بر اساس گزارش های ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد، تعداد طلاق ها در استان در سال 1382 تنها 369 رخداد بود اما این رقم، هشت سال بعد در سال 1390 به یکهزار و 21 رخداد رسید.
در حالی که شمار ازدواج ها از پنج هزار و 782 رخداد در سال 1382 به هشت هزار و 819 مورد در سال 1390 رسید.
بر این اساس در این هشت سال در حالی که تعداد ازدواج ها یک و نیم برابر شد طلاق ها به بیش از دو و نیم برابر رسید.
رییس اداره ثبت احوال گچساران در این باره گفت: 106 مورد طلاق در سه ماهه نخست سال 1393 در این شهرستان به ثبت رسیده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 63 درصد افزایش داشته است.
عطاالله گرجی پور به ثبت هر 20 ساعت یک طلاق در این شهرستان اشاره کرد و گفت: این آمار برای این شهرستان نگران کننده است.
شرایط در کهگیلویه نیز به گونه ای شده است که رییس دادگستری شهرستان گفت: وضعیت روبه رشد طلاق دراین شهرستان با توجه به بافت سنتی، قومی و قبیله ای این منطقه نگران کننده است.
مهرداد کریمی بدون اشاره به آمار طلاق شهرستان افزود: باید ریشه طلاق را در مسایل اقتصادی و فرهنگی جستجو کرد.
وی اظهارکرد: پدیده طلاق توافقی بین زوج ها در سطح شهرستان یک آسیب مهم است که روز به روز در حال افزایش است.
*** عجله برای طلاق
محمدرضا می گوید که هر چهار زن و مردی که در روستایش قصد طلاق دارند، عقد کرده اند اما هنوز مراسم عروسی را نگرفته اند.
شاپور که در روستای محمدرضا سکونت دارد هم تنها یک سال با همسرش زندگی کرد.
علی هم اگرچه تا سه سال با همسر کنونی اش نامزد بود اما تنها دو سال با او که دخترعمویش هم هست زندگی کرده و اکنون قصد طلاق دارد.
بر اساس گزارش های رسمی ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد، از مجموع یکهزار و 21 واقعه طلاق ثبت شده استان در سال 1390 بیشترین فراوانی طلاق مردان مربوط به گروه های سنی 20 تا 34 با رقم 536 نفر و با 52 درصد و بیشترین فراوانی طلاق زنان مربوط به گروه های سنی 20 تا 29 سال با رقم 561 و با 55 درصد است.
بر اساس گزارش های ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد بررسی های آماری نشان می دهد بیشتر طلاق ها در سال های اولیه ازدواج رخ می دهد که نشان می دهد عمر زندگی مشترک این خانواده ها بسیار کوتاه است.
گرجی پور رییس ثبت احوال گچساران با اشاره به اینکه 580 مورد ازدواج امسال در این شهرستان به ثبت رسیده گفت: آمارهای ثبت شده ازدواج و طلاق در دفاتر اسناد رسمی نشان می دهد که 18 درصد ازدواج ها در این شهرستان امسال به طلاق منجر شده است.
او هم می گوید: بیشتر این طلاق ها در یکی دو سال نخست زندگی مشترک رخ می دهد.
*** طلاق با مبناهایی سست تر
وقتی از مسوولان و گاهی وقت کارشناسان، دلایل طلاق پرسیده می شود به طور معمول به مواردی از جمله اعتیاد، بیکاری و فقر اشاره می شود.
اما شمار کسانی که به دلایل سست تری طلاق می گیرند هم کم نیستند.
ˈسید محمد نبیˈ، 60 ساله ساکن شهر دهدشت از خاطراتش از یک مراسم عروسی سخن می گوید که در همان مراسم عقد، زن می خواست از همسرش جدا شود.
او به یاد می آورد که در آن مراسم زن می گفت باید شوهرش که طرفدار پرسپولیس بود طرفدار استقلال شود و گرنه با او ازدواج نمی کند.
اگرچه مبنای تعداد زیادی از طلاق ها این موارد نیست اما شمار آنهایی که به این دلایل سست طلاق می گیرند هم کم نیستند.
محمدرضا می گوید: این چند نفری که در روستای ما دنبال طلاق هستند نه معتادند نه بیکار نه مشکل دیگری دارند.
علی هم بیشتر، مشکلاتی که با خانواده همسرش دارد و برخی ویژگی های اخلاقی همسرش را به عنوان دلایل طلاق عنوان می کند.
رییس اداره کل ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد می گوید هنوز تحقیق جامعی پیرامون دلایل طلاق صورت نگرفته و از این رو به راحتی نمی توان گفت دلایل این پدیده چیست.
اما کارشناسان به سه دلیل عمده بیکاری، اعتیاد و ناتوانی مرد در تامین مخارج زندگی اشاره می کنند.
با این حال در گذشته، هیچ گاه خانواده ها به دلیل فقر از هم پاشیده نمی شد بلکه یا با آن سازگار می شدند یا راهی برای بیرون رفتن از آن پیدا می کردند که اطراف همه ما چنین کسانی زیاد است.
شاید اعتیاد دلیل محکمتری باشد چون در شرایط شدید آن، فرد مسوولیتی در حل مشکلات خانواده نمی پذیرد و برخی از زنان نمی توانند با چنین مردانی زندگی کنند.
ˈم.عˈ زنی در یکی از روستاهای شهرستان کهگیلویه یکی دو سال با همسرش زندگی کرد اما در نهایت به دلیل اعتیاد شوهرش طلاق گرفت.
البته زنان بسیاری هستند که توانسته اند با کمک به همسرشان او را از اعتیاد نجات دهند و در همین روستای محمد رضا چنین افرادی هست.
محمد رضا می گوید: در این هفت هشت سال که اعتیاد زیاد شده برخی از زنان با تحمل و پایداری توانسته اند شوهرشان را از چنگ اعتیاد نجات دهند و اکنون با شوهرشان زندگی خوبی دارند.
*** آسیبی که به آن عادت کرده ایم
درست است که نزدیک به 80 درصد خانواده ها هیچ گاه راه طلاق را انتخاب نمی کنند اما شمار کسانی که طلاق می گیرند هم کم نیستند.
اما مشکل آنجاست که ممکن است به دلیل فراوانی و گسترش یافتن آن به آن عادت کرده باشیم و از یافتن راه حل ناامید شویم.
علی سبحانی کارشناس ارشد روان شناسی است، هنگامی که از او درباره طلاق سخن می گویم تعبیر تفکربرانگیزی را به کار می برد.
تعبیر او این است: وقتی از طلاق سخن می گویی مانند آن است که از گرم شدن هوا حرف می زنی یا از قیمت های رو به افزایش کرایه خانه ها سخن می گویی، یا از جنگ و ویرانی در خاورمیانه سخن به میان می آوری، همه اینها دست کم در یک ویژگی مشترک هستند؛ به آن عادت کرده ایم.
*** طلاق ها؛ بیشتر، زودتر، عجیب تر: جامعه در یک پیچ خطرناک
با اینکه طلاق روزبروز گسترش یافته است و همه کشور را دربر می گیرد و حتی در برخی از شهرها براساس آمارهای ارائه شده به 40 و 50 درصد ازدواج ها هم می رسد اما هیچ چیزی جلودار آن نیست.
در شرایطی که شمار جوانانی که ازدواج می کنند هرروز کمتر می شود پشتیبانی از همین جوانانی که همت می کنند و خانواده تشکیل می دهند بسیار مهم است.
در یک سال اخیر که بحث کاهش جمعیت داغ شده است بدون شک باید یکی از راه ها حفظ خانواده های موجود و کاهش طلاق ها باشد.
طلاق هایی که هرروز بیشتر می شود، ازدواج هایی که هرروز کوتاه تر می شود و خانواده هایی که به دلایل سست از هم پاشیده می شود و آسیب هایی که این پدیده از خود برجا می گذارد همچون تابلوهای راهنمایی است که به ما می گوید به یک پیچ خطرناک نزدیک می شویم.
سیدولی موسوی نژاد
محمدرضا 50 سال دارد، یک کشاورز است، ساکن یکی از روستاهای پیرامون شهر دهدشت در شهرستان کهگیلویه از استان کهگیلویه و بویراحمد و از جمله نسلی است که تا کیلومترها آن سوتر طلاقی را ندیده بود.
اما اکنون او می گوید: در خانواده ما چهار دختر و پسر که هنوز عروسی هم نکرده اند می خواهند طلاق بگیرند، هیچ کس نمی تواند سرش را جلوی فامیل بلند کند.
او که در همه عمر به یاد ندارد از طایفه اش کسی زنش را طلاق داده باشد یا زنی درخواست طلاق کرده باشد اکنون دخترش می خواهد از همسرش طلاق بگیرد، پسرش قصد طلاق زنش را دارد و پسران دو تن از عموهایش هم چنین برنامه ای دارند، سختی بیشتر آنجاست که همه اینها با هم رابطه نزدیک خویشاوندی دارند.
خانواده در استان کهگیلویه و بویراحمد، کمی گسترده تر از مفهوم رایج آن است. خانواده در استان های با ساختارهای سنتی شامل فرزندان، عموها و کمی آن سوتر هم می شود.
طلاق در چنین جامعه ای همانند یک عملیات انتحاری است که همه ساختار امنیتی - روانی جامعه را منهدم می کند.
طلاق به طلاق ختم نمی شود بلکه مشکلات بعدی آن فراتر از جداشدن یک زن و شوهر است و تا سال ها سایه آن بر روابط فامیل و مردم در روستا سایه می اندازد.
شاپور 24 ساله نیز در همین روستای 1300 نفری است که یک سال بیشتر با دخترعمویش زندگی نکرد و او را طلاق داد.
علی در روستای دیگری از همین شهرستان است که دو سال پیش با دختر عمویش ازدواج کرده بود اما اکنون در پی طلاق است.
او می گوید که به زنش گفته مهریه اش که نزدیک 100 میلیون تومان است را به اجرا بگذارد چون قصد ادامه زندگی با او را ندارد.
اما علی قصد ماندن در روستا را ندارد و می گوید: نمی توانم پس از طلاق همچنان در روستا زندگی کنم و با سایر اعضای فامیل روبرو شوم.
در همین روستایی که به 50 خانوار هم نمی رسد تاکنون چهار زن و شوهر از هم جدا شده اند.
*** طلاق های بیشتر، ازدواج های کمتر
بر اساس گزارش های ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد، تعداد طلاق ها در استان در سال 1382 تنها 369 رخداد بود اما این رقم، هشت سال بعد در سال 1390 به یکهزار و 21 رخداد رسید.
در حالی که شمار ازدواج ها از پنج هزار و 782 رخداد در سال 1382 به هشت هزار و 819 مورد در سال 1390 رسید.
بر این اساس در این هشت سال در حالی که تعداد ازدواج ها یک و نیم برابر شد طلاق ها به بیش از دو و نیم برابر رسید.
رییس اداره ثبت احوال گچساران در این باره گفت: 106 مورد طلاق در سه ماهه نخست سال 1393 در این شهرستان به ثبت رسیده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 63 درصد افزایش داشته است.
عطاالله گرجی پور به ثبت هر 20 ساعت یک طلاق در این شهرستان اشاره کرد و گفت: این آمار برای این شهرستان نگران کننده است.
شرایط در کهگیلویه نیز به گونه ای شده است که رییس دادگستری شهرستان گفت: وضعیت روبه رشد طلاق دراین شهرستان با توجه به بافت سنتی، قومی و قبیله ای این منطقه نگران کننده است.
مهرداد کریمی بدون اشاره به آمار طلاق شهرستان افزود: باید ریشه طلاق را در مسایل اقتصادی و فرهنگی جستجو کرد.
وی اظهارکرد: پدیده طلاق توافقی بین زوج ها در سطح شهرستان یک آسیب مهم است که روز به روز در حال افزایش است.
*** عجله برای طلاق
محمدرضا می گوید که هر چهار زن و مردی که در روستایش قصد طلاق دارند، عقد کرده اند اما هنوز مراسم عروسی را نگرفته اند.
شاپور که در روستای محمدرضا سکونت دارد هم تنها یک سال با همسرش زندگی کرد.
علی هم اگرچه تا سه سال با همسر کنونی اش نامزد بود اما تنها دو سال با او که دخترعمویش هم هست زندگی کرده و اکنون قصد طلاق دارد.
بر اساس گزارش های رسمی ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد، از مجموع یکهزار و 21 واقعه طلاق ثبت شده استان در سال 1390 بیشترین فراوانی طلاق مردان مربوط به گروه های سنی 20 تا 34 با رقم 536 نفر و با 52 درصد و بیشترین فراوانی طلاق زنان مربوط به گروه های سنی 20 تا 29 سال با رقم 561 و با 55 درصد است.
بر اساس گزارش های ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد بررسی های آماری نشان می دهد بیشتر طلاق ها در سال های اولیه ازدواج رخ می دهد که نشان می دهد عمر زندگی مشترک این خانواده ها بسیار کوتاه است.
گرجی پور رییس ثبت احوال گچساران با اشاره به اینکه 580 مورد ازدواج امسال در این شهرستان به ثبت رسیده گفت: آمارهای ثبت شده ازدواج و طلاق در دفاتر اسناد رسمی نشان می دهد که 18 درصد ازدواج ها در این شهرستان امسال به طلاق منجر شده است.
او هم می گوید: بیشتر این طلاق ها در یکی دو سال نخست زندگی مشترک رخ می دهد.
*** طلاق با مبناهایی سست تر
وقتی از مسوولان و گاهی وقت کارشناسان، دلایل طلاق پرسیده می شود به طور معمول به مواردی از جمله اعتیاد، بیکاری و فقر اشاره می شود.
اما شمار کسانی که به دلایل سست تری طلاق می گیرند هم کم نیستند.
ˈسید محمد نبیˈ، 60 ساله ساکن شهر دهدشت از خاطراتش از یک مراسم عروسی سخن می گوید که در همان مراسم عقد، زن می خواست از همسرش جدا شود.
او به یاد می آورد که در آن مراسم زن می گفت باید شوهرش که طرفدار پرسپولیس بود طرفدار استقلال شود و گرنه با او ازدواج نمی کند.
اگرچه مبنای تعداد زیادی از طلاق ها این موارد نیست اما شمار آنهایی که به این دلایل سست طلاق می گیرند هم کم نیستند.
محمدرضا می گوید: این چند نفری که در روستای ما دنبال طلاق هستند نه معتادند نه بیکار نه مشکل دیگری دارند.
علی هم بیشتر، مشکلاتی که با خانواده همسرش دارد و برخی ویژگی های اخلاقی همسرش را به عنوان دلایل طلاق عنوان می کند.
رییس اداره کل ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد می گوید هنوز تحقیق جامعی پیرامون دلایل طلاق صورت نگرفته و از این رو به راحتی نمی توان گفت دلایل این پدیده چیست.
اما کارشناسان به سه دلیل عمده بیکاری، اعتیاد و ناتوانی مرد در تامین مخارج زندگی اشاره می کنند.
با این حال در گذشته، هیچ گاه خانواده ها به دلیل فقر از هم پاشیده نمی شد بلکه یا با آن سازگار می شدند یا راهی برای بیرون رفتن از آن پیدا می کردند که اطراف همه ما چنین کسانی زیاد است.
شاید اعتیاد دلیل محکمتری باشد چون در شرایط شدید آن، فرد مسوولیتی در حل مشکلات خانواده نمی پذیرد و برخی از زنان نمی توانند با چنین مردانی زندگی کنند.
ˈم.عˈ زنی در یکی از روستاهای شهرستان کهگیلویه یکی دو سال با همسرش زندگی کرد اما در نهایت به دلیل اعتیاد شوهرش طلاق گرفت.
البته زنان بسیاری هستند که توانسته اند با کمک به همسرشان او را از اعتیاد نجات دهند و در همین روستای محمد رضا چنین افرادی هست.
محمد رضا می گوید: در این هفت هشت سال که اعتیاد زیاد شده برخی از زنان با تحمل و پایداری توانسته اند شوهرشان را از چنگ اعتیاد نجات دهند و اکنون با شوهرشان زندگی خوبی دارند.
*** آسیبی که به آن عادت کرده ایم
درست است که نزدیک به 80 درصد خانواده ها هیچ گاه راه طلاق را انتخاب نمی کنند اما شمار کسانی که طلاق می گیرند هم کم نیستند.
اما مشکل آنجاست که ممکن است به دلیل فراوانی و گسترش یافتن آن به آن عادت کرده باشیم و از یافتن راه حل ناامید شویم.
علی سبحانی کارشناس ارشد روان شناسی است، هنگامی که از او درباره طلاق سخن می گویم تعبیر تفکربرانگیزی را به کار می برد.
تعبیر او این است: وقتی از طلاق سخن می گویی مانند آن است که از گرم شدن هوا حرف می زنی یا از قیمت های رو به افزایش کرایه خانه ها سخن می گویی، یا از جنگ و ویرانی در خاورمیانه سخن به میان می آوری، همه اینها دست کم در یک ویژگی مشترک هستند؛ به آن عادت کرده ایم.
*** طلاق ها؛ بیشتر، زودتر، عجیب تر: جامعه در یک پیچ خطرناک
با اینکه طلاق روزبروز گسترش یافته است و همه کشور را دربر می گیرد و حتی در برخی از شهرها براساس آمارهای ارائه شده به 40 و 50 درصد ازدواج ها هم می رسد اما هیچ چیزی جلودار آن نیست.
در شرایطی که شمار جوانانی که ازدواج می کنند هرروز کمتر می شود پشتیبانی از همین جوانانی که همت می کنند و خانواده تشکیل می دهند بسیار مهم است.
در یک سال اخیر که بحث کاهش جمعیت داغ شده است بدون شک باید یکی از راه ها حفظ خانواده های موجود و کاهش طلاق ها باشد.
طلاق هایی که هرروز بیشتر می شود، ازدواج هایی که هرروز کوتاه تر می شود و خانواده هایی که به دلایل سست از هم پاشیده می شود و آسیب هایی که این پدیده از خود برجا می گذارد همچون تابلوهای راهنمایی است که به ما می گوید به یک پیچ خطرناک نزدیک می شویم.
سیدولی موسوی نژاد
