مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛دکتر کریم رضائی**
در سال ۱۴۹۲ میلادی وقتیکه کاشف بزرگ ، کریستف کلمب، پس از ماهها تلاش و کوشش، در کنار جزیره‌ای که امروز به کوبا مشهور است لنگر انداخت، با جهانی روبرو شد که تازگی‌های فراوانی برای او داشت. او و همراهانش در این جزیره ناشناس دیدنیهای جدیدی مشاهده کردند. آنها «دیدند بومیها لوله ای از برگ خشک گیاهی که به هم پیچیده اند در دست دارند، شبیه به لوله آتش بازی که اطفال در عید بازی می کنند. یک سر آنرا آتش زده، و سر دیگر را می مکند، و دود آنرا با هوا استنشاق می کنند. این استنشاق دود، یک نوع مستی و رخوت ایجاد می کرد، و انسان خستگی را حس نمی نمود. این لوله‌ها را بومیان تاباکوس می نامیدند».به این ترتیب دریانوردان اسپانی اولین بار توتون را شناخته و به تقلید از بومیان بکشیدن آن پرداختند. کریستف کلمب هرگز فکر نمی کرد، این لوله های شبیه به اسباب بازی کودکان، روزی هم‌نشین و همدم گروه بسیار زیادی از مردم جهان خواهد گردید. ومیان آمریکا، زهری نیز از تنباکو می گرفتند که نوک نیزه های خود را با آن زهر آلود می ساختند. این ارمغان دنیای جدید در قرن ۱۶ به اسپانیا برده شد
تاریخ قطعی ورود تنباکو به ایران را نمی توان تعیین کرد. ولی بی شک توتون و تنباکو همراه با دست اندازی پرتقالی‌ها به خلیج فارس (۹۱۳ هجری قمری) به ایران وارد گردیده است
شعار هفته مبارزه با دخانیات امسال "زندگی عاری از دخانیات و خودمراقبتی" انتخاب شده است
با بررسی سه عامل اصلی مرگ و میر در ایران یعنی بیماریهای قلب و عروق،حوادث جاده ای و سرطان، به وضوح به نقش سیگار و دخانیات دردو عامل اول و سوم میرسیم
سالیانه به دلیل استعمال دخانیات حدود۷۰هزارنفر در ایران میمیرند
با آمارهای موجود بیش از۶۰میلیاردنخ سیگار درسال در ایران مصرف میشود
۶۶ درصد برونشیت و سرطان ریه، ۱۲ درصد بیماریهای قلبی و عروقی و ۳۸ درصد بیماریهای حاد تنفسی در جهان ناشی از مصرف دخانیات است
والبته درکنار آن با تاسف باید گفت استفاده بیش ازحد و بی رویه نوشابه،فست فود،شکر،نمک و چربی را به این اضافه نمود
در جامعه ای که بیش از۶۵%جمعیت آن اضافه وزن داشته وبیش از۱۰%کبدچرب دارند بایدکاهش فعالیت بدنی و افزایش استرس و دخانیات را یک فاجعه سلامت دانست
مصرف دخانیات علاوه برمشکلات جسمی باعث مشکلات روحی و روانی و عاطفی و اقتصادی شده و منشا اصلی اعتیاد به مواد مخدر نیز میباشد
دود حاصل از مصر ف قلیان ترکیبی از مواد دخانی و مواد سوختی میباشد، که خطر جدی برای اطرافیان دارد.
زیان استنشاق دود ناشی از قلیان برای افرادی که به طور غیرمستقیم در معرض آن قرار دارند، به مراتب بیش از دود سیگار بوده، چرا که سیگار دارای ۴۰۰۰ ماده سمی و ۴۰ نوع ماده سرطان زاست در حالی که قلیان دارای ۴۰۰۰ هزار ماده سمی و ۷۰ ماده سرطان زاست.
استفاده مشترک از قسمت دهانی قلیان، عاملی در انتقال بیماریهای واگیردار همچون سل و هپاتیت در بین مصرف‌کنندگان میباشد.
متاسفانه بوی مطبوع و طعم شیرین توتون‌های قلیان باعث شده، برخی مردم به ویژه جوانان و نوجوانان بدون توجه به اثرات سوء آن، اشتباهی به مصرف قلیان روی آورند.
برخلاف تصور برخی از افراد دود حاصل از قلیان به هیچ وجه کم خطر نیست، بلکه حاوی مواد سرطانزا و سمی بیشماری بوده که باعث سرطان ریه، لب و حفره دهانی، بیماریهای قلبی عروقی و دیگر بیماری‌ها و سرطان‌ها میشود.
خطر ابتلا به سرطان در افرادی که قلیان و سایر مواد دخانی را مصرف میکنند، پنج برابر افرادی است، که مصرف کننده این مواد نیستند.
چروکیدگی پوست، پیری زودرس، تیرگی زیر چشم و لبها، زردی و فساد دندان‌ها را از دیگر آثار مصرف قلیان دانست
هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف معادل ۸۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار دود دریافت می‌کند.
پس از مصرف قلیان، مونو اکسید کربن موجود در خون دو برابر و نیکوتین آن سه برابر زمانی میشود، که فرد سیگار می‌کشد،
تنباکو و توتون مورد استفاده در قلیان معمولا از بی‌کیفیت ترین و نامرغوب‌ترین انو اع موجود و در واقع خطرناکترین آنها میباشد و اسانس‌ها و مواد معطر استفاده شده در تنباکوهای معسل یا میوه‌ای حاوی هزاران ماده سمی و کشنده است.
متاسفانه در کشور ما سالیانه بیش از ۷۰ هزار نفر به علت مصرف سیگار و قلیان و بیماریهای وابسته به آن جان خود را از دست می‌دهند.
وجود هزاران نوع ماده سمی و انواع ترکیبات سرطانزا در دود سیگار و قلیان سبب ایجاد بیماریهای تنفسی، قلبی عروقی، ضایعات شنوایی و سرطان پوست و از بین رفتن قدرت جسمی و فعالیت بدنی افراد مصرف کننده میشود
تاثیر استعمال یک نخ سیگار در زنان معادل استفاده از پنج نخ سیگار در مردان است چرا که بدن زنان به مواد دخانی حساس‌تر است. و خطر سکته در زنان ۳۵ تا ساله سیگاری، ۵ برابر بیشتر از زنان غیرسیگاری است.از سال ۱۹۵۰ تاکنون میزان ابتلا زنان به سرطان ریه ۶ برابر شده است.دختران و زنان سیگاری در مقایسه با مردان وابستگی بیشتری به سیگار پیدا میکنند و هنگام ترک مشکلات بیشتری دارند
عوامل اصلی روی آوردن انسان به دخانیات را در نظرات جامعه شناسان و روانشناسان میتوان به شرح ذیل خلاصه نمود:
زمینه هاى خانوادگى و ضعف فرهنگی ،فقر مادى خانواده،عدم آگاهى و کم سوادى،اختلافات خانوادگى،ضعف سیستمهای آموزشی،خصوصیات و ویژگى هاى جوانان و نوجوانان،فشار دوستان و همسالان،در دسترس و ارزان بودن سیگار ،عدم اجرای صحیح قوانین مربوط به دخانیات،خودنمایی،بیکاری،کاهش واکنشهای عاطفی منفی،غرورکاذب،و......
حال چه باید کرد؟؟؟؟
رسالت وزارت بهداشت و درمان بر پایه پیشگیری است یعنی کاهش مصرف و برنامه ریزی برای عدم مصرف.
در مثلث تولید،توزیع و مصرف باید نقش عوامل اصلی کنترل دخانیات در کشور تعیین گردد،قوانین شفاف و بازدارنده نگاشته شود،به دخانیات نباید به عنوان منبع درآمدنگاه کرد
وفاجعه زمانی است که درصدی از درآمد فروش دخانیات در کشور به امر مهم تعلیم و تربیت اختصاص داده شودیعنی بازیربنای دخانیات آینده سازان راپرورش دهیم!!!!
قانون منع استعمال دخانیات در اماکن عمومی تقریبا به فراموشی سپرده شده است چرا که استعمال دخانیات در اماکن عمومی تا بحال اثربخشی موثر را به دلیل اجرای ناصحیح نداشته است
قانون منع فروش سیگار و دخانیات به کودکان و افراد زیر۱۸ سال در بازار ایران به درستی اجرا نمیشود
متاسفانه رسانه ملی نیزبا تبلیغات رنگین و کودکانه پسند به افزایش بحران استفاده بی رویه فست فود،نوشابه،پفک،چیپس،شکرونمک دامن میزند
فاجعه زمانی است که در میادین ورزشی بخاطر درآمدزایی به تبلیغات غیر بهداشتی و مغایر سلامت جامعه روی آورده اند
بیش از۲۰ میلیاردنخ سیگار سالیانه به کشور قاچاق میشود
انواع مواد دخانی و توتون و تنباکو و سیگار غیر استاندارد در جامعه سلامتی افراد را نشانه رفته اند
و.....
وماحصل این میشود اینکه ایرانیان در مصرف سیگار نیز در دنیا رکورددارند
افزایش سرطان ریه و پوست،افزایش بیماریهای قلبی،شیوع و بروز زخم معده در جوانان،افزایش روز افزون مصرف دخانیات در خانمها،وضعیت اسف بار بهداشت دهان و دندان در افراد سیگاری،مشکلات خانوادگی و افزایش اعتیا به مواد مخدر را باید به این درد اضافه نمود
و این است که نه فقط هفته عاری از دخانیات بلکه باید"زندگی عاری ازدخانیات"را نام نهیم
به امیدآنکه ایرانی عاری ازدخانیات داشته باشیم
با همت ایرانیان
با خودمراقبتی
و زندگی سالم...
**رئیس شبکه بهداشت و درمان باشت
در سال ۱۴۹۲ میلادی وقتیکه کاشف بزرگ ، کریستف کلمب، پس از ماهها تلاش و کوشش، در کنار جزیره‌ای که امروز به کوبا مشهور است لنگر انداخت، با جهانی روبرو شد که تازگی‌های فراوانی برای او داشت. او و همراهانش در این جزیره ناشناس دیدنیهای جدیدی مشاهده کردند. آنها «دیدند بومیها لوله ای از برگ خشک گیاهی که به هم پیچیده اند در دست دارند، شبیه به لوله آتش بازی که اطفال در عید بازی می کنند. یک سر آنرا آتش زده، و سر دیگر را می مکند، و دود آنرا با هوا استنشاق می کنند. این استنشاق دود، یک نوع مستی و رخوت ایجاد می کرد، و انسان خستگی را حس نمی نمود. این لوله‌ها را بومیان تاباکوس می نامیدند».به این ترتیب دریانوردان اسپانی اولین بار توتون را شناخته و به تقلید از بومیان بکشیدن آن پرداختند. کریستف کلمب هرگز فکر نمی کرد، این لوله های شبیه به اسباب بازی کودکان، روزی هم‌نشین و همدم گروه بسیار زیادی از مردم جهان خواهد گردید. ومیان آمریکا، زهری نیز از تنباکو می گرفتند که نوک نیزه های خود را با آن زهر آلود می ساختند. این ارمغان دنیای جدید در قرن ۱۶ به اسپانیا برده شد
تاریخ قطعی ورود تنباکو به ایران را نمی توان تعیین کرد. ولی بی شک توتون و تنباکو همراه با دست اندازی پرتقالی‌ها به خلیج فارس (۹۱۳ هجری قمری) به ایران وارد گردیده است
شعار هفته مبارزه با دخانیات امسال "زندگی عاری از دخانیات و خودمراقبتی" انتخاب شده است
با بررسی سه عامل اصلی مرگ و میر در ایران یعنی بیماریهای قلب و عروق،حوادث جاده ای و سرطان، به وضوح به نقش سیگار و دخانیات دردو عامل اول و سوم میرسیم
سالیانه به دلیل استعمال دخانیات حدود۷۰هزارنفر در ایران میمیرند
با آمارهای موجود بیش از۶۰میلیاردنخ سیگار درسال در ایران مصرف میشود
۶۶ درصد برونشیت و سرطان ریه، ۱۲ درصد بیماریهای قلبی و عروقی و ۳۸ درصد بیماریهای حاد تنفسی در جهان ناشی از مصرف دخانیات است
والبته درکنار آن با تاسف باید گفت استفاده بیش ازحد و بی رویه نوشابه،فست فود،شکر،نمک و چربی را به این اضافه نمود
در جامعه ای که بیش از۶۵%جمعیت آن اضافه وزن داشته وبیش از۱۰%کبدچرب دارند بایدکاهش فعالیت بدنی و افزایش استرس و دخانیات را یک فاجعه سلامت دانست
مصرف دخانیات علاوه برمشکلات جسمی باعث مشکلات روحی و روانی و عاطفی و اقتصادی شده و منشا اصلی اعتیاد به مواد مخدر نیز میباشد
دود حاصل از مصر ف قلیان ترکیبی از مواد دخانی و مواد سوختی میباشد، که خطر جدی برای اطرافیان دارد.
زیان استنشاق دود ناشی از قلیان برای افرادی که به طور غیرمستقیم در معرض آن قرار دارند، به مراتب بیش از دود سیگار بوده، چرا که سیگار دارای ۴۰۰۰ ماده سمی و ۴۰ نوع ماده سرطان زاست در حالی که قلیان دارای ۴۰۰۰ هزار ماده سمی و ۷۰ ماده سرطان زاست.
استفاده مشترک از قسمت دهانی قلیان، عاملی در انتقال بیماریهای واگیردار همچون سل و هپاتیت در بین مصرف‌کنندگان میباشد.
متاسفانه بوی مطبوع و طعم شیرین توتون‌های قلیان باعث شده، برخی مردم به ویژه جوانان و نوجوانان بدون توجه به اثرات سوء آن، اشتباهی به مصرف قلیان روی آورند.
برخلاف تصور برخی از افراد دود حاصل از قلیان به هیچ وجه کم خطر نیست، بلکه حاوی مواد سرطانزا و سمی بیشماری بوده که باعث سرطان ریه، لب و حفره دهانی، بیماریهای قلبی عروقی و دیگر بیماری‌ها و سرطان‌ها میشود.
خطر ابتلا به سرطان در افرادی که قلیان و سایر مواد دخانی را مصرف میکنند، پنج برابر افرادی است، که مصرف کننده این مواد نیستند.
چروکیدگی پوست، پیری زودرس، تیرگی زیر چشم و لبها، زردی و فساد دندان‌ها را از دیگر آثار مصرف قلیان دانست
هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف معادل ۸۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار دود دریافت می‌کند.
پس از مصرف قلیان، مونو اکسید کربن موجود در خون دو برابر و نیکوتین آن سه برابر زمانی میشود، که فرد سیگار می‌کشد،
تنباکو و توتون مورد استفاده در قلیان معمولا از بی‌کیفیت ترین و نامرغوب‌ترین انو اع موجود و در واقع خطرناکترین آنها میباشد و اسانس‌ها و مواد معطر استفاده شده در تنباکوهای معسل یا میوه‌ای حاوی هزاران ماده سمی و کشنده است.
متاسفانه در کشور ما سالیانه بیش از ۷۰ هزار نفر به علت مصرف سیگار و قلیان و بیماریهای وابسته به آن جان خود را از دست می‌دهند.
وجود هزاران نوع ماده سمی و انواع ترکیبات سرطانزا در دود سیگار و قلیان سبب ایجاد بیماریهای تنفسی، قلبی عروقی، ضایعات شنوایی و سرطان پوست و از بین رفتن قدرت جسمی و فعالیت بدنی افراد مصرف کننده میشود
تاثیر استعمال یک نخ سیگار در زنان معادل استفاده از پنج نخ سیگار در مردان است چرا که بدن زنان به مواد دخانی حساس‌تر است. و خطر سکته در زنان ۳۵ تا ساله سیگاری، ۵ برابر بیشتر از زنان غیرسیگاری است.از سال ۱۹۵۰ تاکنون میزان ابتلا زنان به سرطان ریه ۶ برابر شده است.دختران و زنان سیگاری در مقایسه با مردان وابستگی بیشتری به سیگار پیدا میکنند و هنگام ترک مشکلات بیشتری دارند
عوامل اصلی روی آوردن انسان به دخانیات را در نظرات جامعه شناسان و روانشناسان میتوان به شرح ذیل خلاصه نمود:
زمینه هاى خانوادگى و ضعف فرهنگی ،فقر مادى خانواده،عدم آگاهى و کم سوادى،اختلافات خانوادگى،ضعف سیستمهای آموزشی،خصوصیات و ویژگى هاى جوانان و نوجوانان،فشار دوستان و همسالان،در دسترس و ارزان بودن سیگار ،عدم اجرای صحیح قوانین مربوط به دخانیات،خودنمایی،بیکاری،کاهش واکنشهای عاطفی منفی،غرورکاذب،و......
حال چه باید کرد؟؟؟؟
رسالت وزارت بهداشت و درمان بر پایه پیشگیری است یعنی کاهش مصرف و برنامه ریزی برای عدم مصرف.
در مثلث تولید،توزیع و مصرف باید نقش عوامل اصلی کنترل دخانیات در کشور تعیین گردد،قوانین شفاف و بازدارنده نگاشته شود،به دخانیات نباید به عنوان منبع درآمدنگاه کرد
وفاجعه زمانی است که درصدی از درآمد فروش دخانیات در کشور به امر مهم تعلیم و تربیت اختصاص داده شودیعنی بازیربنای دخانیات آینده سازان راپرورش دهیم!!!!
قانون منع استعمال دخانیات در اماکن عمومی تقریبا به فراموشی سپرده شده است چرا که استعمال دخانیات در اماکن عمومی تا بحال اثربخشی موثر را به دلیل اجرای ناصحیح نداشته است
قانون منع فروش سیگار و دخانیات به کودکان و افراد زیر۱۸ سال در بازار ایران به درستی اجرا نمیشود
متاسفانه رسانه ملی نیزبا تبلیغات رنگین و کودکانه پسند به افزایش بحران استفاده بی رویه فست فود،نوشابه،پفک،چیپس،شکرونمک دامن میزند
فاجعه زمانی است که در میادین ورزشی بخاطر درآمدزایی به تبلیغات غیر بهداشتی و مغایر سلامت جامعه روی آورده اند
بیش از۲۰ میلیاردنخ سیگار سالیانه به کشور قاچاق میشود
انواع مواد دخانی و توتون و تنباکو و سیگار غیر استاندارد در جامعه سلامتی افراد را نشانه رفته اند
و.....
وماحصل این میشود اینکه ایرانیان در مصرف سیگار نیز در دنیا رکورددارند
افزایش سرطان ریه و پوست،افزایش بیماریهای قلبی،شیوع و بروز زخم معده در جوانان،افزایش روز افزون مصرف دخانیات در خانمها،وضعیت اسف بار بهداشت دهان و دندان در افراد سیگاری،مشکلات خانوادگی و افزایش اعتیا به مواد مخدر را باید به این درد اضافه نمود
و این است که نه فقط هفته عاری از دخانیات بلکه باید"زندگی عاری ازدخانیات"را نام نهیم
به امیدآنکه ایرانی عاری ازدخانیات داشته باشیم
با همت ایرانیان
با خودمراقبتی
و زندگی سالم...
**رئیس شبکه بهداشت و درمان باشت
از زحمات و تلاشهای بینظیر دکتر رضایی در باشت تشکر میکنیم
از طرف طایفه بزرگ گشین-باشت