تاریخ انتشار
سه شنبه ۳ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۰۴
کد مطلب : ۳۰۹۷۴۸
بودجه ریزگردها و جنجال‌ها/ شافعی: تاجگردون عذرخواهی کند
۰
کبنا ؛
حاشیه بودجه ریزگردها همچنان ادامه دارد، روز گذشته نیز وقت نمایندگان مجلس و معاونان سازمان حفاظت محیط زیست صرف پاسخگویی به یکدیگر در رسانه‌ها شد.
اما هنگامی‌که مسئولان سرگرم دعواهای سیاسی با یکدیگر بودند، دوباره نفس مردم خوزستان به‌دلیل ریزگردها گرفت. در چند روز اخیر سطح گرد و غبار در استان خوزستان به ۶۶ برابر حد مجاز رسیده است. ریزگردهایی که به‌گفته عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، اعلت اصلی بروز آنها عدم تخصیص حقابه‌های محیط زیستی به خوزستان بوده و برخلاف روال گذشته که منشأ آن را خارجی اعلام می‌کردند، این‌بار منشأ ریزگردهای خوزستان ۱۰۰ درصد داخلی است.
حال و روز ناخوش خوزستان موجب شد تا روحانی به وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان حفاظت‌محیط‌زیست، دستور دهد برای مدیریت این بحران عازم خوزستان شوند. این کار باهدف اجرای اقدامات کوتاه مدت و بلندمدت برای مقابله با ریزگردها انجام شده است.
البته باتوجه به عدم پیش‌بینی بودجه ریزگردها در سال ۹۷، وزیر و معاون رییس جمهور تنها می‌توانند به انجام اقدامات کوتاه‌مدتی مانند تعطیلی ادارات و مدارس‌و توزیع شیر و ماسک در میان مردم، بسنده کنند؛ چرا که اجرای راه‌حل‌های بلندمدت نیازمند بودجه است و برای سال آینده خبری از آن نیست.
جنجال‌های یک بودجه
در چند روز گذشته بحث بودجه ریزگردها به جنجالی میان مسئولان تبدیل شد. ماجرا نخست از آنجا آغاز شد که معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست از حذف بودجه ریزگردهای خوزستان در سال ۹۷ توسط کمیسیون تلفیق بسیار انتقاد کرد.
رییس کمیسیون تلفیق نیز پس از اعتراض جامعه محیط‌زیست و رسانه‌های کشور در مصاحبه‌ای از باقی ماندن ردیف بودجه ریزگردها در سال ۹۷ خبر داد.
اما آنچه در میان این دعواهای سیاسی مسئولان به‌وادی فراموشی سپرده شد، مساله نحوه تامین نقدینگی بودجه ریزگردها درصورت تصویب در مجلس بود. دولت محل تامین بودجه ریزگردها راصندوق توسعه ملی بیان کرد اما مجوز برداشت را تاکنون اخذ نکرده است. صندوقی که مجوز برداشت از آن در دستان دولت یا مجلس نیست و نیاز به اخذ مجوز از سوی رهبری دارد.
تایید و تکذیب در کمیسیون تلفیق
این روزها اخبار ضد و نقیضی از بودجه ریزگردها به‌گوش می‌رسد؛ تکذیب و تاییدها از میان مسئولان سازمان محیط‌زیست و نمایندگان مجلس به داخل کمیسیون تلفیق کشیده شده است.
درحالی‌که غلامرضا تاجگردون، رییس کمیسیون تلفیق مجلس از باقی ماندن ردیف بودجه ریزگردها در سال ۹۷ خبر داده بود اما روز گذشته غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، از نبود اعتبار برای مقابله با ریزگردها در لایحه پیشنهادی بودجه ۹۷ دولت به مجلس، سخن به‌میان آورد.
غلامرضا شرفی درباره عدم اختصاص بودجه ریزگردها در سال ۹۷ گفت:« در موضوعاتی که در قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه حکمی برای آنها نداشتیم لازم بود تا ردیف بودجه ای خاصی را برای آن در نظر بگیریم و چون در لایحه پیشنهادی سال ۹۷ بودجه ای برای آن در نظر گرفته نشد، بنابراین باید پس از کسب اجازه از رهبر معظم انقلاب اسلامی، راجع به آن تصمیم‌گیری شود. بحث مقابله با ریزگردها و آلایندگی‌های ناشی از آن که در برخی استان‌ها به ویژه خوزستان سبب وخیم شدن اوضاع زندگی مردم شده، یکی از این موضوعات است. به‌طور طبیعی نبود حکم سبب شده بود تا بودجه ای برای مقابله با ریزگردها در نظر گرفته نشود اما در این باره بحث و گفت‌وگوهای لازم، انجام شده و به طور حتم پس از اذن مقام معظم رهبری در برداشت از صندوق ذخایر ارزی، اعتبار لازم و مکفی اختصاص می‌یابد که این امر سبب توانمندی سازمان محیط زیست برای تصمیم گیری در جهت مقابله با این بلا خواهد شد».
تاجگردون عذرخواهی کند
دشمن خطاب کردن مسئولان سازمان محیط‌زیست توسط رییس کمیسیون تلفیق مجلس، یکی از اظهارات حاشیه‌های جنجالی بودجه ریزگردها بود. کریم شافعی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست نیز به این اظهارنظر واکنش نشان داده و به ایسنا گفته است:«شاید ایشان می‌دانند که اعتبارات ریزگردها را محیط‌زیست در لایحه نگذاشته بلکه دولت در لایحه پیشنهادی تقدیم مجلس محترم کرده است. اگر نیازی به اذن باشد، تصویب پیشنهاد ارائه شده، وظیفه مرجع تصویب است.استفاده از عباراتی مانند «علاف کردن مردم»و نسبت دادن تصمیمات غیر مسئولانه به دولت، نشانگر این است که گوینده آن به آثار حقوقی و تبعات اجتماعی سخن خود واقف نیست. در متهم کردن مسئولان سازمان محیط زیست به «دشمنی با مردم خوزستان» نیز بدیهی است که این سخنان شایسته و برازنده یک مقام مسئول نیست. حال این سخنان نسنجیده اگر بر زبان یک رییس کمیسیون جاری شود، بسیار ناپسندترخواهد بود.
او همچنین مطالب منتشر شده از طرف رییس کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ را «نادرست، غیرحقوقی، توهین آمیز، اتهام برانگیز و ناشی از عصبیت» خواند. ابتدا از انتساب سخنان به وی تردید داشتم اما متاسفانه مطالب منتشره را تکذیب نکردند. انتظار داریم، تاجگردون نسبت به این مطالب اعلام موضع کرده و در صورت بیان آن عذرخواهی کند. پدیده گرد و غبار دامنگیر چندین استان کشور شده است و موضوع پسماند یعنی انواع زباله‌ها به مشکل سراسر کشور تبدیل شده و بدون تخصیص اعتبار لازم، میلیون‌ها نفر از شهروندان در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند. از اعضای محترم و معزز کمیسیون تلفیق استدعا داریم جدول پیشنهادی دولت محترم ذیل تبصره ۴ لایحه بودجه را دوباره مورد بررسی قرار داده و مردم ایران را در مقابل مشکلات ناشی از پدیده‌های یاد شده تنها نگذارند. همچنین از رییس مجلس شورای اسلامی استدعا و انتظار داریم که با ورود به موقع خود به موضوع، دولت را در دستیابی به اهداف متعالی و قانونی خود یاری کنند».
ریزدگردهای خودی
در دهه ۸۰ مردم کشور با واژه ریزگرد آشنا شدند و مردم جلگه خوزستان، آن را با تمام وجود لمس کردند. بخشی از این ریزگردها منشأ خارجی و بخش دیگری از آن منشأ داخلی دارند. براساس آمار در سال ۶۸ ، چشمه‌های تولید گرد و خاک در منطقه عراق و سوریه ۶ چشمه بوده اما درحال حاضر به بیش از ۳۰۰ چشمه افزایش یافته است. افزایش گرد و خاک خوزستان در اوایل دهه ۸۰ به این مساله باز می‌گردد. اما اتفاقات جدیدی درباره آلایندگی گرد و خاک خوزستان رخ داده است. ذرات کوچک‌تر از ۲٫۵ میکرون بسیار افزایش یافته و این بار آلایندگی ارتباط چندانی با ریزگردها با منشأ خارجی ندارد وحدود ۹۰ درصد آن منشأ داخلی دارند.
گرد و غبار با منشأ داخلی به‌دلیل خشکی تالاب‌ها، خشکسالی، رها شدن اراضی کشاورزی، بارگذاری‌های اشتباه منابع آبی بالادست سد مارون در حوزه آبریز رودخانه زهره، انتقال بخشی از آب سد کوثر برای کشاورزی به استان فارس، شهر نورآباد ممسنی، استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر بهبهان، رخ داده است. تمامی این اقدامات موجب خشکی رودخانه زهره شده است. این خشکی،چشمه‌های تولید گرد و خاک رادر پایین دست رودخانه و دشت سیجان به‌وجود آورده است. همچنین به‌دلیل فاصله بسیار کم شهرهای اهواز و آبادان با رودخانه زهره ، در مواقعی که جهت باد از سمت جنوب به شمال است، شاهد پدیده گرد و خاک و بحران در شهرهای اهواز و آبادان هستیم.
طبق گزارش اداره منابع طبیعی استان خوزستان، ۳۵۰ هزار هکتار کانون فرسایش بادی در خوزستان وجود دارد. اعتبار مهار این کانون‌های فرسایش بادی معادل یک درصد تثبیت آن‌هاست. با این اعتباری که در سال ۹۶ برای مقابله با ریزگردها اختصاص داده‌اند، مهار کانون‌های فرسایش بادی، بیش از ۱۰۰سال به‌طول می‌انجامد. حال تصور کنید در سال ۹۷ این بودجه ناچیز حذف شده است. فاجعه‌ای در میان دعواهای سیاسی مسئولان در حال رخ‌‌‌دادن است که سلامت مردم جلگه را به‌خطر می‌اندازد.(روزنامه قانون(۱۳۹۶/۱۱/۰۳))
حاشیه بودجه ریزگردها همچنان ادامه دارد، روز گذشته نیز وقت نمایندگان مجلس و معاونان سازمان حفاظت محیط زیست صرف پاسخگویی به یکدیگر در رسانه‌ها شد.
اما هنگامی‌که مسئولان سرگرم دعواهای سیاسی با یکدیگر بودند، دوباره نفس مردم خوزستان به‌دلیل ریزگردها گرفت. در چند روز اخیر سطح گرد و غبار در استان خوزستان به ۶۶ برابر حد مجاز رسیده است. ریزگردهایی که به‌گفته عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، اعلت اصلی بروز آنها عدم تخصیص حقابه‌های محیط زیستی به خوزستان بوده و برخلاف روال گذشته که منشأ آن را خارجی اعلام می‌کردند، این‌بار منشأ ریزگردهای خوزستان ۱۰۰ درصد داخلی است.
حال و روز ناخوش خوزستان موجب شد تا روحانی به وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان حفاظت‌محیط‌زیست، دستور دهد برای مدیریت این بحران عازم خوزستان شوند. این کار باهدف اجرای اقدامات کوتاه مدت و بلندمدت برای مقابله با ریزگردها انجام شده است.
البته باتوجه به عدم پیش‌بینی بودجه ریزگردها در سال ۹۷، وزیر و معاون رییس جمهور تنها می‌توانند به انجام اقدامات کوتاه‌مدتی مانند تعطیلی ادارات و مدارس‌و توزیع شیر و ماسک در میان مردم، بسنده کنند؛ چرا که اجرای راه‌حل‌های بلندمدت نیازمند بودجه است و برای سال آینده خبری از آن نیست.
جنجال‌های یک بودجه
در چند روز گذشته بحث بودجه ریزگردها به جنجالی میان مسئولان تبدیل شد. ماجرا نخست از آنجا آغاز شد که معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست از حذف بودجه ریزگردهای خوزستان در سال ۹۷ توسط کمیسیون تلفیق بسیار انتقاد کرد.
رییس کمیسیون تلفیق نیز پس از اعتراض جامعه محیط‌زیست و رسانه‌های کشور در مصاحبه‌ای از باقی ماندن ردیف بودجه ریزگردها در سال ۹۷ خبر داد.
اما آنچه در میان این دعواهای سیاسی مسئولان به‌وادی فراموشی سپرده شد، مساله نحوه تامین نقدینگی بودجه ریزگردها درصورت تصویب در مجلس بود. دولت محل تامین بودجه ریزگردها راصندوق توسعه ملی بیان کرد اما مجوز برداشت را تاکنون اخذ نکرده است. صندوقی که مجوز برداشت از آن در دستان دولت یا مجلس نیست و نیاز به اخذ مجوز از سوی رهبری دارد.
تایید و تکذیب در کمیسیون تلفیق
این روزها اخبار ضد و نقیضی از بودجه ریزگردها به‌گوش می‌رسد؛ تکذیب و تاییدها از میان مسئولان سازمان محیط‌زیست و نمایندگان مجلس به داخل کمیسیون تلفیق کشیده شده است.
درحالی‌که غلامرضا تاجگردون، رییس کمیسیون تلفیق مجلس از باقی ماندن ردیف بودجه ریزگردها در سال ۹۷ خبر داده بود اما روز گذشته غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، از نبود اعتبار برای مقابله با ریزگردها در لایحه پیشنهادی بودجه ۹۷ دولت به مجلس، سخن به‌میان آورد.
غلامرضا شرفی درباره عدم اختصاص بودجه ریزگردها در سال ۹۷ گفت:« در موضوعاتی که در قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه حکمی برای آنها نداشتیم لازم بود تا ردیف بودجه ای خاصی را برای آن در نظر بگیریم و چون در لایحه پیشنهادی سال ۹۷ بودجه ای برای آن در نظر گرفته نشد، بنابراین باید پس از کسب اجازه از رهبر معظم انقلاب اسلامی، راجع به آن تصمیم‌گیری شود. بحث مقابله با ریزگردها و آلایندگی‌های ناشی از آن که در برخی استان‌ها به ویژه خوزستان سبب وخیم شدن اوضاع زندگی مردم شده، یکی از این موضوعات است. به‌طور طبیعی نبود حکم سبب شده بود تا بودجه ای برای مقابله با ریزگردها در نظر گرفته نشود اما در این باره بحث و گفت‌وگوهای لازم، انجام شده و به طور حتم پس از اذن مقام معظم رهبری در برداشت از صندوق ذخایر ارزی، اعتبار لازم و مکفی اختصاص می‌یابد که این امر سبب توانمندی سازمان محیط زیست برای تصمیم گیری در جهت مقابله با این بلا خواهد شد».
تاجگردون عذرخواهی کند
دشمن خطاب کردن مسئولان سازمان محیط‌زیست توسط رییس کمیسیون تلفیق مجلس، یکی از اظهارات حاشیه‌های جنجالی بودجه ریزگردها بود. کریم شافعی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست نیز به این اظهارنظر واکنش نشان داده و به ایسنا گفته است:«شاید ایشان می‌دانند که اعتبارات ریزگردها را محیط‌زیست در لایحه نگذاشته بلکه دولت در لایحه پیشنهادی تقدیم مجلس محترم کرده است. اگر نیازی به اذن باشد، تصویب پیشنهاد ارائه شده، وظیفه مرجع تصویب است.استفاده از عباراتی مانند «علاف کردن مردم»و نسبت دادن تصمیمات غیر مسئولانه به دولت، نشانگر این است که گوینده آن به آثار حقوقی و تبعات اجتماعی سخن خود واقف نیست. در متهم کردن مسئولان سازمان محیط زیست به «دشمنی با مردم خوزستان» نیز بدیهی است که این سخنان شایسته و برازنده یک مقام مسئول نیست. حال این سخنان نسنجیده اگر بر زبان یک رییس کمیسیون جاری شود، بسیار ناپسندترخواهد بود.
او همچنین مطالب منتشر شده از طرف رییس کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ را «نادرست، غیرحقوقی، توهین آمیز، اتهام برانگیز و ناشی از عصبیت» خواند. ابتدا از انتساب سخنان به وی تردید داشتم اما متاسفانه مطالب منتشره را تکذیب نکردند. انتظار داریم، تاجگردون نسبت به این مطالب اعلام موضع کرده و در صورت بیان آن عذرخواهی کند. پدیده گرد و غبار دامنگیر چندین استان کشور شده است و موضوع پسماند یعنی انواع زباله‌ها به مشکل سراسر کشور تبدیل شده و بدون تخصیص اعتبار لازم، میلیون‌ها نفر از شهروندان در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند. از اعضای محترم و معزز کمیسیون تلفیق استدعا داریم جدول پیشنهادی دولت محترم ذیل تبصره ۴ لایحه بودجه را دوباره مورد بررسی قرار داده و مردم ایران را در مقابل مشکلات ناشی از پدیده‌های یاد شده تنها نگذارند. همچنین از رییس مجلس شورای اسلامی استدعا و انتظار داریم که با ورود به موقع خود به موضوع، دولت را در دستیابی به اهداف متعالی و قانونی خود یاری کنند».
ریزدگردهای خودی
در دهه ۸۰ مردم کشور با واژه ریزگرد آشنا شدند و مردم جلگه خوزستان، آن را با تمام وجود لمس کردند. بخشی از این ریزگردها منشأ خارجی و بخش دیگری از آن منشأ داخلی دارند. براساس آمار در سال ۶۸ ، چشمه‌های تولید گرد و خاک در منطقه عراق و سوریه ۶ چشمه بوده اما درحال حاضر به بیش از ۳۰۰ چشمه افزایش یافته است. افزایش گرد و خاک خوزستان در اوایل دهه ۸۰ به این مساله باز می‌گردد. اما اتفاقات جدیدی درباره آلایندگی گرد و خاک خوزستان رخ داده است. ذرات کوچک‌تر از ۲٫۵ میکرون بسیار افزایش یافته و این بار آلایندگی ارتباط چندانی با ریزگردها با منشأ خارجی ندارد وحدود ۹۰ درصد آن منشأ داخلی دارند.
گرد و غبار با منشأ داخلی به‌دلیل خشکی تالاب‌ها، خشکسالی، رها شدن اراضی کشاورزی، بارگذاری‌های اشتباه منابع آبی بالادست سد مارون در حوزه آبریز رودخانه زهره، انتقال بخشی از آب سد کوثر برای کشاورزی به استان فارس، شهر نورآباد ممسنی، استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر بهبهان، رخ داده است. تمامی این اقدامات موجب خشکی رودخانه زهره شده است. این خشکی،چشمه‌های تولید گرد و خاک رادر پایین دست رودخانه و دشت سیجان به‌وجود آورده است. همچنین به‌دلیل فاصله بسیار کم شهرهای اهواز و آبادان با رودخانه زهره ، در مواقعی که جهت باد از سمت جنوب به شمال است، شاهد پدیده گرد و خاک و بحران در شهرهای اهواز و آبادان هستیم.
طبق گزارش اداره منابع طبیعی استان خوزستان، ۳۵۰ هزار هکتار کانون فرسایش بادی در خوزستان وجود دارد. اعتبار مهار این کانون‌های فرسایش بادی معادل یک درصد تثبیت آن‌هاست. با این اعتباری که در سال ۹۶ برای مقابله با ریزگردها اختصاص داده‌اند، مهار کانون‌های فرسایش بادی، بیش از ۱۰۰سال به‌طول می‌انجامد. حال تصور کنید در سال ۹۷ این بودجه ناچیز حذف شده است. فاجعه‌ای در میان دعواهای سیاسی مسئولان در حال رخ‌‌‌دادن است که سلامت مردم جلگه را به‌خطر می‌اندازد.(روزنامه قانون(۱۳۹۶/۱۱/۰۳))
