بحران مهاجرت در کهگیلویه؛ ۶۰ روستا خالی از سکنه شد

کبنا ؛سیل مهاجرت روستائیان در کهگیلویه و بویراحمد به‌سوی شهرها و پیامدهای ناگوار آن، به یک بحران تبدیل شده است، به‌طوری که در یک نمونه بارز در ۱۸ ماه ۷۰ خانوار یک روستا مهاجرت کردند.

به گزارش کبنا، شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد ۴۳۰ روستا دارد که از این تعداد، ساکنان ۶۰ روستای آن به دلایل مختلف به شهرها مهاجرت کرده‌اند.
کارشناسان، مسئولان و روستائیان دلایل مختلفی از جمله کمبود امکانات، سختی زندگی، بیکاری و درآمد پایین را برای گسترش این پدیده عنوان می‌کنند.
یکی از روستاهای معروف بخش چاروسا در شهرستان کهگیلویه، روستای تاریخی «تارب» با بیش از ۷۰ خانوار بوده که در یک سال و نیم خالی از سکنه شد.
این روستا که بیش از ۱۰ هکتار زمین کشاورزی آبی داشته به گفته اهالی، تنها به دلیل نبود راه ارتباطی مناسب خالی از سکنه شده و مردم روستا به شهرهای دهدشت، یاسوج، شیراز و بوشهر برای زندگی بهتر کوچ کردند.
با بررسی‌های انجام شده تعدادی از مردم روستا با راه اندازی شرکت‌های پیمانکاری به شهرهای شیراز، اهواز و بوشهر مهاجرت کردند.
برخی کارشناسان معتقدند که مسئولان باید با ایجاد اشتغال پایدار در روستاها و گسترش صنایع تبدیلی با توجه به استعداد منطقه از روند روبه رشد مهاجرت در کهگیلویه جلوگیری کنند.
علی احمدی کارشناس توسعه روستایی کهگیلویه بویراحمد در این رابطه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه روند کنونی مهاجرت از روستاهای کهگیلویه زنگ خطر محسوب می‌شود، گفت: مهم‌ترین عامل مهاجرت جوانان روستاها به شهرها بیکاری و کمبود زیرساخت‌های عمرانی و بهداشتی است.
وی اظهار داشت: تا زمانی که بیکاری به‌عنوان معضل اصلی در روستاها حل نشود هیچ تضمینی برای ماندگاری جمعیت در روستاها وجود ندارد.
احمدی با اشاره به اینکه بی‌توجهی به روستاها موج مهاجرت‌ها را در کهگیلویه شدیدتر کرده، گفت: روستا محل تولید محصولات کشاورزی و دامی است اما به دلیل درآمد پایین در این بخش‌ها مردم به شهرها مهاجرت می‌کنند.
فرماندار کهگیلویه نیز با بیان اینکه تاکنون ۶۰ روستای این شهرستان خالی از سکنه شده است، گفت: ایجاد درآمد پایدار، بدست آوردن رفاه بهتر، نبود شغل مناسب و کمبود امکانات از دلایل اصلی مهاجرت روستائیان این شهرستان است.
علی پوزش تصریح کرد: تعدادی از روستاهای شهرستان نیز به‌واسطه حوادث طبیعی و رانش زمین به روستاهای اطراف الحاق و یا خالی از سکنه شدند.
وی عنوان کرد: علاوه بر بیکاری، توسعه و پیشرفت ناگهانی فناوری ارتباطات نیز فرهنگ و اصالت روستائیان همه نقاط کشور به‌خصوص شهرستان کهگیلویه را تحت تأثیر خود قرار داده است.
وی ادامه داد: به‌گونه‌ای که جوانان و نوجوانان روستا تمایلی به زندگی روستایی نداشته و علاقه‌مند به رفاه شهرها می‌شوند و مهاجرت به کانون‌های شهری را به هر قیمت در اولویت کار خود قرار می‌دهند.
** ۷۷ هزار حاشیه نشین در کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۷۷ هزار نفر در حاشیه شهرهای استان زندگی می‌کنند که بخش عمده آنان از روستاها به شهر مهاجرت کرده‌اند.
حجت الاسلام سید علی فتح میرمحمدی اظهار داشت: در مناطق حاشیه‌ای استان علاوه بر ساخت و سازهای غیرقانونی، بالا بودن میزان فقر، بیکاری و انواع جرائم و آسیب‌های مختلف اجتماعی نیز روبه افزایش است.
وی بیان کرد: مناطق حاشیه‌ای این استان امکانات اولیه رفاهی ندارند و زیرساخت‌های فرهنگی، آموزشی و بهداشتی نیز چندان در آن‌ها فراهم نیست.
حجت الاسلام میرمحمدی گفت که انتظار می‌رود دستگاه‌های اجرایی کهگیلویه و بویراحمد برای جلوگیری از گسترش حاشیه نشینی در این استان دارای برنامه مدون بوده و راهکارهای مناسب ارائه دهند.
** تلاش‌ها برای کاهش روند مهاجرت روستائیان
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۹۱ روستای این استان در شهرستان‌های هشت‌گانه و بر اساس مزیت‌های موجود در آن‌ها برای توسعه همه جانبه انتخاب شده‌اند.
حسن نوروزی اظهار داشت: شیوه نامه توسعه همه جانبه این تعداد روستای کهگیلویه و بویراحمد تدوین شده است.
وی افزود: کار مطالعاتی برای شناسایی قابلیت‌های این ۹۱ روستا نیز به‌زودی آغاز می‌شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: بین این روستاها مناطق دارای ظرفیت گردشگری در اولویت توسعه همه جانبه قرار دارد.
نوروزی عنوان کرد: برهمین اساس تاکنون ۱۰ روستای دارای مزیت گردشگری در کهگیلویه و بویراحمد شناسایی شده و تعیین ۱۰ روستای دیگر نیز در حال پیگیری است.
وی ابراز داشت: مهم‌ترین مؤلفه‌های انتخاب ۹۱ روستای کهگیلویه و بویراحمد برای توسعه همه جانبه شامل بالای ۲۰ خانوار بودن، مهاجر بودن پایین و مهاجرپذیری بالا، اجرا و یا مطالعه طرح هادی و بالا بودن نرخ بیکاری است.
نوروزی گفت: این اقدام مهم بر اساس برنامه ششم توسعه کشور و با هدف افزایش تولید، درآمدزایی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی کهگیلویه و بویراحمد و کاهش مهاجرت روستائیان به شهرها انجام می‌شود.
** خدمات رسانی به روستاها
میزان بهره‌مندی از آب آشامیدنی سالم در روستاهای این استان در چهار سال اخیر با هشت درصد رشد از ۵۴ درصد به حدود ۶۲ درصد رسید.
بر اساس آمار شرکت توزیع نیروی برق کهگیلویه و بویراحمد، تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار این استان از نعمت برق برخوردار هستند.
بر اساس آمار، ۹۷ درصد مناطق روستایی کهگیلویه و بویراحمد از نعمت برق بهره‌مند هستند.
۷۵ درصد از روستاهای واجد شرایط این استان از نعمت گاز برخوردار هستند، این میزان در شهرستان گچساران ۱۰۰ درصد، بویراحمد ۸۱ درصد، کهگیلویه ۴۶ درصد، باشت ۸۵ درصد، دنا ۸۱ درصد، چرام ۸۶ درصد، بهمئی ۳۹ درصد و لنده ۶۷ درصد است.
شهرستان کهگیلویه با ۱۳۱ هزار و ۳۵۲ نفر دومین شهرستان استان از لحاظ جمعیت و دارای چهار شهر، چهار بخش و ۱۰ دهستان است.
این شهرستان دارای ۴۳۰ روستا که ۶۰ روستا خالی از سکنه و ۱۷۰ روستا نیز بالای ۲۰ خانوار جمعیت دارند.
بر اساس آمار، یکهزار و ۱۷۰ هکتار سکونتگاه غیررسمی، ۱۶۸ هکتار بافت فرسوده و ۳۸ هکتار بافت تاریخی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.
کهگیلویه و بویراحمد یکهزار و ۶۷۶ روستای دارای سکنه دارد و حدود ۴۸ درصد جمعیت ۷۱۳ هزار نفری آن نیز روستانشین است.
در مجموع به نظر می‌رسد کمبود امکانات زیربنایی از گذشته مانند راه، بهداشت و آموزش در کنار پدیده بیکاری، درآمد پایین مشاغل کشاورزی و دامداری تأثیر زیادی در مهاجرت روستائیان داشته است.
گرچه امکانات اولیه زندگی در روستاها مانند آب، برق و گاز در روستاها نسبت به دهه‌های گذشته افزایش یافته است اما خانواده‌هایی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ به شهرها مهاجرت کرده‌اند علاقه‌ای به بازگشت به روستاها ندارند.
علاوه بر این هنوز بخش زیادی از روستاها امکاناتی مانند آب سالم و گاز ندارند و به امکانات بهداشتی و آموزشی و راه ارتباطی دسترسی ندارند و خطر مهاجرت این روستاها نیز وجود دارد.
گزارشگر: حسین خدمتی