پارک بانوان یاسوج و تئوری پنجره‌های شکسته

کبنا ؛سید مجید بایگان
کمتر از یک سال از افتتاح پارک بانوان یاسوج می‌گذرد. پارکی که جدای از انتقاداتی که در مورد مکان آن می‌باشد، باعث شد که بانوان در ساعتی بتوانند به ورزش و تفریح به صورت فردی و یا با فرزندان خود با لباس‌های ورزشی و در محیطی امن و زنانه بپردازند.
اما دیری نپایید که پنجره‌های اولین پارک بانوان یاسوج به سمت شکسته شدن توسط افراد ناشناس و ناهنجاران نظم عمومی و مبلمان شهری رفته بود. پس از مدت کوتاهی که به یک فصل هم نکشید تعداد زیادی از پنجره‌های این پارک شکسته شد و بانوان زیادی دیگر این پارک را جای امنی برای تفریح و ورزش خود نمی‌دانستند. جدا از اینکه برخی از پنجره‌ها توسط افراد ناهنجار شکسته شده است ولی دیواره پارک بانوان از ورقه‌های پلاستیکی (پلی کربنات) است که به علت ضعف در اجرا و همچنین در هوای سرد و گرم بعضاً شکسته یا جدا شده و چهره ناخوشایندی به پارک داده است.
بله، در هر جامعه ای طراحی‌های نامناسب، ناهنجاری‌ها و بد فرهنگی‌هایی دیده می‌شود که باید برای آن اقدامات مناسب انجام داد و جلوی افرادی را که باعث ایجاد فرهنگ نادرست می‌شوند و همچنین طراحی و اجرای اقدامات نامناسب را گرفت.
در مثال بالا باتوجه به وجود تئوری ای به نام تئوری پنجره‌های شکسته و کاربردی بودن و اجرای آن در تمام کشورهای دنیا، خود باعث از بین بردن جرم‌های بزرگ و اجرای برنامه‌های مناسب از دهه ۱۹۹۰ تاکنون شده است.
در این تئوری جیمز کیو. ویلسون و جرج آل. کلینگ استدلال کردند که جرم نتیجه یک نابسامانی است. به عنوان مثال؛ اگر پنجره‌ای شکسته باشد و مرمت نشود آنکس که تمایل به شکستن قانون و هنجارهای اجتماعی را دارد با مشاهده بی تفاوتی جامعه به این امر دست به شکستن شیشه دیگری خواهد زند. دیری نمی‌پاید که شیشه‌های بیشتری شکسته می‌شود و این احساس آنارشستی گسترش یافته و با خود پیام‌هایی را به همراه خواهد داشت. به عبارتی این پیام را می‌دهند که از این قرار: هر کاری را که بخواهید مجازید انجام دهید بدون آنکه کسی مزاحم شما شود.
برای ساخت این پارک هزینه ای حدود دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان شده است، و کسانی که برای طراحی مبلمان این پارک به کارگرفته شده‌اند حداقل از تجربه‌های دنیای مدرن استفاده کنند (تئوری پنجره‌های شکسته) و چه بهتر بود که بعد از این همه هزینه انجام شده، مسئولین پارک بانوان با هزینه‌های اندکی می‌توانستند حداقل زیبایی ظاهری این پارک را حفظ کنند و از روند تخریب و تبدیل به خرابه شدن آن جلوگیری کنند.
این تئوری فقط در مورد پنجره‌های شکسته به کار نمی‌رود بلکه منظور آن این است که در تمام موارد در سطح شهر، خانه و ... و کارهای کوچک‌تر وضع به همین منوان است. به عنوان مثال اگر دیوار نویسی های نامناسبی که توسط تعدادی ناهنجار اجتماعی در سطح شهرها انجام می‌شود را تمیز نکنیم پس از مدتی این روند بر روی دیوارها بیشتر می‌شود چون زمینه ناهنجاری به صورت اشکارآماده است و ترس از انجام آن کم خواهد شد.

پژوهشگر حوزه فرهنگ و آموزش عالی