مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛علی تقوی*
با کمرنگ شدن نقش دولت ها در عصر جهانی، شاهد نقش آفرینی فزایندۀ در مدیریت محلی و شهری در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستیم؛ به گونه ای که نقش مدیریت شهری در روند توسعه و بهبود ساختار نظام های سیاسی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. این امر در کشور ما که گذار از سنت به مدرنیته را تجربه می‌کند شکلی حساس تر به خود می گیرد.
شهر از یک سو بر رفتارهای شهروندان تأثیر می گذارد و از سویی دیگر از همین رفتارها تأثیر می پذیرد و هر لحظه در حال ارائه ساختی نو از خود است. بر اساس همین ویژگی خاص، فرهنگ سیاسی شهروندان میتواند نقش ویژه ای در دمکراتیزه کردن ساختار سیاسی یک جامعه داشته باشد. به بیان آلموند،بالا بردن احساسات، شناخت و ارزشیابی افراد نسبت به ساختار سیاسی، هسته اصلی مفهوم فرهنگ سیاسی را تشکیل می دهد. این سه مقوله با نظام سیاسی در تعامل هستند و منجر به شکل گیری فرهنگ سیاسی در کشور می شوند.
فرهنگ سیاسی شهروندان در کوتاه مدت بر ساختارهای سیاسی شهر تاثیر می گذارند و در درازمدت می توانند ساختار سیاسی کشور را اصلاح کنند. با ارتقاع فرهنگ سیاسی و مشارکت در انتخاب های سیاسی جامعه، شهروندان با سیاستگذاران، که شهر را عرصه سیاستگذاری و فضای اعمال قدرت بر مبنای باورها و بنیان های فرهنگی و فکری مورد نظر خود کرده اند، سهیم می شوند. لذا ارتقاع فرهنگ سیاسی شهروندان بر رفتار رهبران سیاسی و در نتیجه ساختار سیاسی تاثیر می گذارد. از آنجا که شهر تهران به عنوان مدرن ترین شهر ایران بخش عظیمی از جمعیت کشور را در خود جای داده و همچنین به دلیل بالا بودن رشد و توسعه آن نسبت به شهر های دیگر و مهاجرت پذیری بالا، از اهمیت ویژه ای در این موضوع برخوردار است. ازاین رو نیاز است شهرداری تهران به طور اعم و معاونت فرهنگی شهرداری به صورت اخص در ابعاد مدیریت فرهنگی و سیاست گذاری های کلان به توسعه فرهنگ سیاسی در شهر توجه ویژه کند.
در انتخابات سال ۱۳۹۰ نماینده های مجلس با کسب ۵ تا ۱۰ درصد آرا وارد مجلس شدند. دوسوم نمایندگان تهران که اکثریت آنها متعلق به جریان های کم اقبال میان مردم بودند از تهرانی که شش‌میلیون رأی‌دهنده داشت، با ۳۰۰هزار رأی یعنی معادل ۵درصد کل آرا وارد مجلس شدند. عدم مشارکت سیاسی و ارتقاع ارزشیابی شهروندان می تواند از این اتفاقات جلو گیری کردند. مشارکت بالای شهروندان تهرانی در دو انتخابات اخیر سال ۹۲ و ۹۶ تاثیر به سزایی در نتیجه انتخابات و سرنوشت سیاسی آنها بر جای گذاشت. پایان دادن بر ربع قرن حاکمیت تفکر غیر علمی و متحجر و حاکمیت مدیریت علمی و غیر ایدئولوژیک محصول مشارکت بالای شهروندان تهرانی است. بنابراین مسئله فرهنگ می تواند مسئله راهبردی در توسعه سیاسی محله، شهر و در نتیجه یک کشور داشته باشد.
بالا بردن احساسات، شناخت و ارزشیابی شهروندان تهران نسبت به فضای سیاسی موجب شد تا اکثریت مردم با انتخاب و حمایت از لیست پیشنهادی جریانی که از نظر فکری به شهروندان نزدیک تر بود و میتوانست خواست های آنان را به سیاست تبدیل کند، در تبلور یک جامعه مدنی نمود پیدا کند.
این روند در سال ۹۲ بیشتر در شهر تهران نمود پیدا کرد و در سال ۹۶ در دیگر نقاط کشور تبلور یافت. از همین رو نقش فرهنگ سیاسی در شهر تهران به دلیل پیشرو بودن و الگو قرار گرفتن برای دیگر شهر ها بیش از پیش نمایان است.
روند افزایش فرهنگ سیاسی در تهران در سالهای اخیر در حالی به وقوع پیوسته که حاکمیت شورای شهر و شهرداری تهران در اقتدار اصولگرایان بود. حال با به دست گرفتن مدیریت اصلاح طلبان و نیاز شهروندان به لمس تاثیر حضور و مشارکت سیاسی خود برای تداوم این حرکت، نیاز است تا با سیاستگذاری در حوزه معاونت فرهنگی شهرداری در امر افزایش مشارکت سیاسی و ارتقاع فرهنگ مشارکت شهروندان در سرنوشت خود در دو سطح محله و شهر اقداماتی موثری انجام شود.
با تدام رشد سیاسی تعداد فعالان سیاسی از منفعلین سیاسی بیشتر و در نتیجه سیاستگذاری در امتداد خواست جامعه حرکت کرده و به جامعه ای مدنی نزدیک خواهیم شد.
* کارشناس علوم سیاسی
با کمرنگ شدن نقش دولت ها در عصر جهانی، شاهد نقش آفرینی فزایندۀ در مدیریت محلی و شهری در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستیم؛ به گونه ای که نقش مدیریت شهری در روند توسعه و بهبود ساختار نظام های سیاسی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. این امر در کشور ما که گذار از سنت به مدرنیته را تجربه می‌کند شکلی حساس تر به خود می گیرد.
شهر از یک سو بر رفتارهای شهروندان تأثیر می گذارد و از سویی دیگر از همین رفتارها تأثیر می پذیرد و هر لحظه در حال ارائه ساختی نو از خود است. بر اساس همین ویژگی خاص، فرهنگ سیاسی شهروندان میتواند نقش ویژه ای در دمکراتیزه کردن ساختار سیاسی یک جامعه داشته باشد. به بیان آلموند،بالا بردن احساسات، شناخت و ارزشیابی افراد نسبت به ساختار سیاسی، هسته اصلی مفهوم فرهنگ سیاسی را تشکیل می دهد. این سه مقوله با نظام سیاسی در تعامل هستند و منجر به شکل گیری فرهنگ سیاسی در کشور می شوند.
فرهنگ سیاسی شهروندان در کوتاه مدت بر ساختارهای سیاسی شهر تاثیر می گذارند و در درازمدت می توانند ساختار سیاسی کشور را اصلاح کنند. با ارتقاع فرهنگ سیاسی و مشارکت در انتخاب های سیاسی جامعه، شهروندان با سیاستگذاران، که شهر را عرصه سیاستگذاری و فضای اعمال قدرت بر مبنای باورها و بنیان های فرهنگی و فکری مورد نظر خود کرده اند، سهیم می شوند. لذا ارتقاع فرهنگ سیاسی شهروندان بر رفتار رهبران سیاسی و در نتیجه ساختار سیاسی تاثیر می گذارد. از آنجا که شهر تهران به عنوان مدرن ترین شهر ایران بخش عظیمی از جمعیت کشور را در خود جای داده و همچنین به دلیل بالا بودن رشد و توسعه آن نسبت به شهر های دیگر و مهاجرت پذیری بالا، از اهمیت ویژه ای در این موضوع برخوردار است. ازاین رو نیاز است شهرداری تهران به طور اعم و معاونت فرهنگی شهرداری به صورت اخص در ابعاد مدیریت فرهنگی و سیاست گذاری های کلان به توسعه فرهنگ سیاسی در شهر توجه ویژه کند.
در انتخابات سال ۱۳۹۰ نماینده های مجلس با کسب ۵ تا ۱۰ درصد آرا وارد مجلس شدند. دوسوم نمایندگان تهران که اکثریت آنها متعلق به جریان های کم اقبال میان مردم بودند از تهرانی که شش‌میلیون رأی‌دهنده داشت، با ۳۰۰هزار رأی یعنی معادل ۵درصد کل آرا وارد مجلس شدند. عدم مشارکت سیاسی و ارتقاع ارزشیابی شهروندان می تواند از این اتفاقات جلو گیری کردند. مشارکت بالای شهروندان تهرانی در دو انتخابات اخیر سال ۹۲ و ۹۶ تاثیر به سزایی در نتیجه انتخابات و سرنوشت سیاسی آنها بر جای گذاشت. پایان دادن بر ربع قرن حاکمیت تفکر غیر علمی و متحجر و حاکمیت مدیریت علمی و غیر ایدئولوژیک محصول مشارکت بالای شهروندان تهرانی است. بنابراین مسئله فرهنگ می تواند مسئله راهبردی در توسعه سیاسی محله، شهر و در نتیجه یک کشور داشته باشد.
بالا بردن احساسات، شناخت و ارزشیابی شهروندان تهران نسبت به فضای سیاسی موجب شد تا اکثریت مردم با انتخاب و حمایت از لیست پیشنهادی جریانی که از نظر فکری به شهروندان نزدیک تر بود و میتوانست خواست های آنان را به سیاست تبدیل کند، در تبلور یک جامعه مدنی نمود پیدا کند.
این روند در سال ۹۲ بیشتر در شهر تهران نمود پیدا کرد و در سال ۹۶ در دیگر نقاط کشور تبلور یافت. از همین رو نقش فرهنگ سیاسی در شهر تهران به دلیل پیشرو بودن و الگو قرار گرفتن برای دیگر شهر ها بیش از پیش نمایان است.
روند افزایش فرهنگ سیاسی در تهران در سالهای اخیر در حالی به وقوع پیوسته که حاکمیت شورای شهر و شهرداری تهران در اقتدار اصولگرایان بود. حال با به دست گرفتن مدیریت اصلاح طلبان و نیاز شهروندان به لمس تاثیر حضور و مشارکت سیاسی خود برای تداوم این حرکت، نیاز است تا با سیاستگذاری در حوزه معاونت فرهنگی شهرداری در امر افزایش مشارکت سیاسی و ارتقاع فرهنگ مشارکت شهروندان در سرنوشت خود در دو سطح محله و شهر اقداماتی موثری انجام شود.
با تدام رشد سیاسی تعداد فعالان سیاسی از منفعلین سیاسی بیشتر و در نتیجه سیاستگذاری در امتداد خواست جامعه حرکت کرده و به جامعه ای مدنی نزدیک خواهیم شد.
* کارشناس علوم سیاسی
