تاریخ انتشار
جمعه ۲۸ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۲۱:۱۶
کد مطلب : ۲۱۱۸۶۷
چرا اقتصاد ایران به مالیات روی خوش نشان نمیدهد؟
۲
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛داریوش خدادادنژاد
سوالی که اذهان تمام اقتصاددانان و برنامهریزان کشور و حتی افراد عادی جامعه ایران را به خود مشغول کرده آن است که چرا اقتصاد ایران بهرغم رتبه دوم منابع گازی پس از روسیه، مراحل توسعه یافتگی را طی نکرده است و همچنان جزء کشورهای درحال توسعه جهان میباشد؟ چرا ایران که رتبه سوم ذخایر نفت پس از ونزوئلا و عربستان را دارد، همچنان برای تامین بودجه دولتی، بایستی با فروش منابع خام، تامین مالی این حوزه را انجام دهد. آیا واقعا وجود منابع طبیعی برای کشورهایی مانند ایران بلا محسوب میشود یا پله پرتاب؟ عدم توسعهیافتگی در ایران نهادینه شده میباشد یا میتوان با تغییراتی ساختاری، موتورهای پیشران اقتصادی را روشن نمود؟
این قبیل سوالات را میتوان جزء سوالاتی دانست که توجه اقتصددانان را به خود معطوف میکند. توجه به نظام مالیاتی کشورها، یکی از حلقههای مفقوده عدم توسعهیافتگی اقتصاد ایران است که باید مورد واکاوی قرار دهد. مالیات هزینه اجتماعی است که افراد جامعه با در نظر گرفتن اهداف مختلفی آن را پرداخت میکنند. مالیات را میتوان ابزار اقتصادی قدرتمندی دانست که دو هدف اصلی تامین و توزیع مجدد را بر عهده دارد. از طرفی مالیات هزینههای دولتی را تامین مالی میکند و از طرف دیگر، درآمد افراد جامعه را بازتوزیع و باز تخصیص میکند.
دولت به دلیل ایجاد امکاناتی مانند امنیت، سازوکار اقتصادی و ... بخشی از درآمد حقوقبگیران و همچنین سود فعالیتهای اقتصادی را جهت ایجاد شرایط بهتر اقتصادی تحت عنوان مالیات میگیرد. در بخش دوم یعنی نقش بازتوزیعی، نظام مالیاتی کارا، ظرفیتهای مالیاتی را همراه با قوانین کارا و شفاف شناسایی و وصول عادلانه مالیاتها را با توجه به سطح درآمد، دارایی و ثروت مسیر میسازد.
روند مالیاتستانی در ایران مناسب نیست. اندیشمندان این حیطه نیز موارد مختلفی را از عمده علل ایجاد مشکلات در مالیاتستانی میدانند. عواملی از قبیل ارتباط مستقیم بین مودیان مالیاتی و ماموران مالیاتی و فسادهای احتمالی ناشی از آن، عدم استفاده و ایجاد پایگاه دادهای مناسب و نرمافزارهای مرتبط با آن، عدم ایجاد فرهنگ مالیاتدهی در جامعه و نبود زیرساختهای مربوطه، گستردگی معافیتهای مالیاتی، قوانین و مقررات ناهمسو و سلیقهای عمل نمودن قوانین، عدم کارایی نظام تنبیه و تشویق نظام مالیاتی و ... را میتوان از جمله مشکلات نظام مالیاتی دانست.
فارغ از مشکلات و معضلات موجود در نظام مالیاتی کشور، آن چیزی که واضح و مبرهن است آن است که با توجه به ابعاد سیاسی، اقتصادی- اجتماعی و ... موضوع مالیاتگیری و با توجه به تقسیم قدرت بین ارکان مختلف نظام، مراحل اجرایی این موضوع تنها با همکاری بخشهای مختلف دولت میسر نیست و باید تمام ارکان نظام دست در دست هم با همدلی و همزبانی و همافزایی در راستای بهبود و انجام این جراحی خطرناک در اقتصاد ایران همت گمارند؛ مطمئنا جراحی سخت است هم نیاز به علم دارد، هم چاقوی جراحی مناسب و هم جسارت جراحی.
*مدیر مالی شرکت فروش دوو الکترونیک
سوالی که اذهان تمام اقتصاددانان و برنامهریزان کشور و حتی افراد عادی جامعه ایران را به خود مشغول کرده آن است که چرا اقتصاد ایران بهرغم رتبه دوم منابع گازی پس از روسیه، مراحل توسعه یافتگی را طی نکرده است و همچنان جزء کشورهای درحال توسعه جهان میباشد؟ چرا ایران که رتبه سوم ذخایر نفت پس از ونزوئلا و عربستان را دارد، همچنان برای تامین بودجه دولتی، بایستی با فروش منابع خام، تامین مالی این حوزه را انجام دهد. آیا واقعا وجود منابع طبیعی برای کشورهایی مانند ایران بلا محسوب میشود یا پله پرتاب؟ عدم توسعهیافتگی در ایران نهادینه شده میباشد یا میتوان با تغییراتی ساختاری، موتورهای پیشران اقتصادی را روشن نمود؟
این قبیل سوالات را میتوان جزء سوالاتی دانست که توجه اقتصددانان را به خود معطوف میکند. توجه به نظام مالیاتی کشورها، یکی از حلقههای مفقوده عدم توسعهیافتگی اقتصاد ایران است که باید مورد واکاوی قرار دهد. مالیات هزینه اجتماعی است که افراد جامعه با در نظر گرفتن اهداف مختلفی آن را پرداخت میکنند. مالیات را میتوان ابزار اقتصادی قدرتمندی دانست که دو هدف اصلی تامین و توزیع مجدد را بر عهده دارد. از طرفی مالیات هزینههای دولتی را تامین مالی میکند و از طرف دیگر، درآمد افراد جامعه را بازتوزیع و باز تخصیص میکند.
دولت به دلیل ایجاد امکاناتی مانند امنیت، سازوکار اقتصادی و ... بخشی از درآمد حقوقبگیران و همچنین سود فعالیتهای اقتصادی را جهت ایجاد شرایط بهتر اقتصادی تحت عنوان مالیات میگیرد. در بخش دوم یعنی نقش بازتوزیعی، نظام مالیاتی کارا، ظرفیتهای مالیاتی را همراه با قوانین کارا و شفاف شناسایی و وصول عادلانه مالیاتها را با توجه به سطح درآمد، دارایی و ثروت مسیر میسازد.
روند مالیاتستانی در ایران مناسب نیست. اندیشمندان این حیطه نیز موارد مختلفی را از عمده علل ایجاد مشکلات در مالیاتستانی میدانند. عواملی از قبیل ارتباط مستقیم بین مودیان مالیاتی و ماموران مالیاتی و فسادهای احتمالی ناشی از آن، عدم استفاده و ایجاد پایگاه دادهای مناسب و نرمافزارهای مرتبط با آن، عدم ایجاد فرهنگ مالیاتدهی در جامعه و نبود زیرساختهای مربوطه، گستردگی معافیتهای مالیاتی، قوانین و مقررات ناهمسو و سلیقهای عمل نمودن قوانین، عدم کارایی نظام تنبیه و تشویق نظام مالیاتی و ... را میتوان از جمله مشکلات نظام مالیاتی دانست.
فارغ از مشکلات و معضلات موجود در نظام مالیاتی کشور، آن چیزی که واضح و مبرهن است آن است که با توجه به ابعاد سیاسی، اقتصادی- اجتماعی و ... موضوع مالیاتگیری و با توجه به تقسیم قدرت بین ارکان مختلف نظام، مراحل اجرایی این موضوع تنها با همکاری بخشهای مختلف دولت میسر نیست و باید تمام ارکان نظام دست در دست هم با همدلی و همزبانی و همافزایی در راستای بهبود و انجام این جراحی خطرناک در اقتصاد ایران همت گمارند؛ مطمئنا جراحی سخت است هم نیاز به علم دارد، هم چاقوی جراحی مناسب و هم جسارت جراحی.
*مدیر مالی شرکت فروش دوو الکترونیک