بررسی دلایل موافقین و مخالفین تغییر نام استان

کبنا ؛محمدتقی سینایی
آنچه در تاریخ مشاهده می شود نشان دهنده این است که تا سال ۱۳۰۴ هیچ فردی در ایران شناسنامه نداشته است و اولین شناسنامه برای دختری در ایران صادر شد. و دولت وقت یا همان رضا شاه دستور داده برای هر فرد باید یک نام انتخاب شود ؛ در صورتی که نام ایرانی ها تا قبل از این رسمی نبوده بلکه ؛ بصورت قراردادی بوده است .اما در هر صورت ؛ انتخاب نام نیک یک وظیفه است برای والدین .
انتخاب نام خوب و زیبا و پسندیده در اسلام و روایات معصومین بسیار سفارش شده است . امام علی (علیه السلام)، نام نیک گذاشتن بر فرزند را به عنوان یک حق، از فرزند بر عهده‌ی پدر؛ معرفی کرده‌ و می‌فرمایند: (حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآن) : حق فرزند بر پدر، آن‌ است‌ که نام نیکو بر فرزند بگذارد، خوب تربیتش کند، و او را قرآن بیاموزد. نهج‌البلاغه، نامه۳۱؛ حکمت ۳۹۹ ) ؛ و یا از امام سجاد (علیه السلام) از جانبی دیگر، به حق فرزند؛‌ اشاره کرده‌اند و می‌توان از فرمایش ایشان در هر زمینه‌ای از جمله، توجه به‌ نام‌گذاری بر فرزندان استفاده کرد، ایشان می‌فرمایند: «وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِکَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ مِنْکَ وَ مُضَافٌ إِلَیْکَ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّکَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَهِ عَلَى رَبِّهِ وَ الْمَعُونَهِ لَهُ عَلَى طَاعَتِهِ فِیکَ وَ فِی نَفْسِهِ فَمُثَابٌ عَلَى ذَلِکَ وَ مُعَاقَبٌ. (تحف ‌العقول، ص ۲۶۳ ) : حق فرزند این است که بدانى جزئى از وجود تو است، در دنیا با هر خیر و شرى که دارد به تو منسوب است، در حسن تربیت، رهنمائى به خدا، و کمک به او در اطاعت از تو، و ایجاد روح فرمان‌بردارى در او، مسئولى و در این باره پاداش یا کیفر دارى. نام‌خوب، باعث تأثیرات مثبت و خوب در اشخاص می‌شود، این تأثیرات در روح و اعمال او هم واقع می‌شود و نتیجه‌‌ی آن، نیک‌نامی شخص در دنیا و آخرت است، و البته نام، به تنهایی نمی‌تواند خوشبختی و سعادت افراد را تضمین کند اما می‌تواند یکی از عوامل مۆثر در سعادت انسان باشد انتخاب .نام کشور و استان و شهر و...شاید کمتر از انتخاب نام فرد نباشد؛ چون پیوند ناگسستنی و تاثیر گذاری بین فرد و زادگاه او (ملی و محلی ) وجود دارد. حتی ما از امام صادق علیه السلام روایت داریم که ؛ بعضی از نام‌های افراد و شهر‌ها که مناسب نبود، توسط حضرات معصومین (علیهم السلام) تغییر می‌یافت. امام صادق علیه السلام می فرمایند: أَنَ رَسُولَ اللهِ کانَ یغَیرُ الاَسْماءَ الْقَبیحَهَ فِی الْرِّجالِ وَ الْبُلدانِ : رسول خدا (صلی الله علیه وآله) پیوسته نام های زشت انسان‌ها و شهرها را تغییر می‌دادند. ( وسایل الشیعه جلد ۱۲ ؛ صفحه ۳۹۰ ).
اما نام استان ما در تاریخچه ایران و بخصوص در زمان مشروطه و بعد از آن ؛ در اولین تقسیمات ؛ پس از نهضت مشروطیت در اولین دوره قانون‌گذاری در سال ۱۲۸۵ه.ش قانونی تحت عنوان؛ قانون تشکیلات ایالات و ولایات " به تصویب رسید. ماده (۲) قانون مزبور واژه‌های ایالت و ولایت را تعریف و اسامی چهار ایالت را که عبارت بودند از: ۱- آذربایجان، ۲- کرمان وبلوچستان، ۳- فارس و بنادر ۴- خراسان و سیستان مشخص شد. اگرچه اسامی ولایات در قانون نیامده بود، ولی در عمل ۱۲ ولایت وجود داشت که عبارت بودند از: استرآباد، مازندران، گیلان، زنجان، کردستان، لرستان، کرمانشاهان، همدان، اصفهان، یزد، خوزستان و عراق (اراک). در سال ۱۲۴۱ ه. ق ایران به ۸ ایالت بزرگ تقسیم شد که اسامی آنها عبارتند بودند از: آذربایجان، گیلان، مازندران، استرآباد، خراسان (ولایت شرقی قائنات و قهستان و سیستان جزو آن محسوب می‌شدند). ایالت کرمان و بلوچستان مشتمل بود بر: کرمان و بلوچستان و بنادر دریای عمان، فارس که کهگیلویه، بوشهر و بنادر خلیج فارس از مضافات آن بود و خوزستان . حدود ایالات، ولایات و بلوکات به موجب اصل سوم متمم قانونی اساسی (۱۴ ذیقعده ۱۲۸۵ هـ . ش ) ؛ ثابت و تغییر در آنها به حکم قانون بوده‌است. اساسا این این تقسیم بندی ادامه داشت تا اینکه فرمانداری کل بویراحمدی و کهگیلویه به مرکزیت یاسوج در سال ۱۳۴۲ ه.ش تاسیس شد و درسال ۱۳۵۵ه.ش استان‌های بویراحمد و کهگیلویه تأسیس یافته است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۸ه.ش عمده تغییرات ، در تغییر نام عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری بود.استان بویراحمد و کهگیلویه به کهگیلویه و بویراحمد؛ همراه با استانهای بختیاری و چهارمحال به چهارمحال و بختیاری ؛ بلوچستان و سیستان به سیستان و بلوچستان و ... تغییر نام دادند. تغییر بعد از انقلاب یک نکته مهم دارد و آن ساده و روان شدن تلفظ نام استان ها؛ دلیل مهم در تغییرات بود.
تغییر نام استان قرار نیست نانی برای دیگران باشد یا عاملی برای تغییر هویت تاریخی کسی گردد. نام یک قرارداد است که بواسطه خواست عمومی و بر مبنای قانون می تواند رسمیت پیدا کند. مانند اینکه ما بطوز قراردادی نامی برای فرزند خود انتخاب می کنیم و بواسطه خواست والدین و برمبنای شناسنامه ؛ رسمیت پیدا می کند . اما ممکن است در کنار همین نام ؛ نام یا نام های قراردادی دیگری هم داشته باشد. ؛ قراردادی که به توافق و با معنا و مفهوم محیطی ، زمانی و ...می باشد. در ازمنه و امکنه از این نام به وفور می توان در جای جای استان ما دید و به آنها اشاره داشت . سال " کلویی "؛ سال " اصلاحات ارضی " ؛ دهه فجر ؛ و یا گردنه بیژن ؛ ماهور باشت ؛ دژگنبدان (دوگنبدان )؛ و...همه این نامها و اسمها که از معمولا چند سیلابی نیز هستند هر کدام برگرفته و ترکیبی از تاریخ ، مکان و افراد ؛ روبدادها و...هستند. چه بخواهیم و چه نخواهیم عده ای می آیند و چه رسمی و چه غیر رسمی ابن نامها را در طول تاریخ تغییر می دهند .لذا تغییر نام بنا به ضرورت و سهولت و یا مشکلات زمانی و یا مکانی و رویدادی و...همواره دستخوش تغییر خواهند بود.
در شهرها و محلات و استانها از این تغییرها بسیار دیده می شود ومختص به استان و شهرهای ما نیست. برای؛شناخت بیشتر؛ ارائه خدمات ؛ ادرس دهی ؛ برقراری ارتباط و سهولت در رفت آمد ؛ دادوستد ها و... تقسیم بندی و نامگذاری ها صورت می گیرد. به صورت رسمی ؛ شورایی که برای نامگذاری کوچه و خیابان ها و محلات و...وجود دارد ؛این نام ها به را تصویب می کنند و از مجاری قانونی ؛ رسمیت می یابد.
نکته ای که بیشترین محالفت ها را بعضا در هماهنگی های لازم در مناطق ؛ قبیله ای و عشیره ای بجود می اورد ؛ جانبداری فامیلی و ایلی و قومی است . اما باید دانست هیج تغییری نباید همراه با تعصب های غیر ضرور باشد.چرا تعصب ؛ نشانه ای از عصبیت است. در چنین شرایطی که دنبا در صدد؛ تسخیر و کشف حیات در سایر کرات هستند ؛ درگیری و تعصب ؛ نشان دادن برای یک نام چندان ؛ خوش نیست . و نکته ای دیگر اینکه ؛ چه کسی و کسانی عامل و یا خواهان تغییر و یا به بررسی برای تغییر مشغول هستند؛را نباید؛ به سادگی از کنار آن و یا با بی تفاوت از آن عبور کرد. اگر تغییر از طرف بدخواهان و دشمنان یک کشور؛ یا بدخواهان باشد؛یقین داشته باشید؛ این یک هجوم و شبیخون فرهنگی و اقتصادی و هویتی (مانند: تغییر نام خلیج فارس از طرف دشمنان ) است. حالا سوال اینجاست ؛ آیا انصافا ؛ تغییر نام استان ما ؛ از طرف بدخواهان و دشمنان ماست ؟ هرگز چنین نیست . بلکه تلاش همه فرزندان ؛ دوستان و مدیران و مسئولان بومی این استان است که برای این مهم تلاش می کنند ؛ و دلیل اکثر آنها این است که این همه ؛ مشکل و ایرادی که در طول خدمت و دوران تحصیلی و کاری و...با سایر مدیران ؛ مسئولان وسایر استانها ؛ که در سطح کشور با نهادها وزرات ها و ... داشته اند ؛ عاملی شده تا طرح تغییر نام استان را بررسی و با هماهنگی قانونی و با ایجاد تفاهم و همدلی ؛ نامی؛ با هویت(ملی و منطقه ای ) ؛روان و ساده برای تلفظ و نوشتن؛ فراگیر، زیبنده و... برای استان و محل زندگی و دیار پر افتخار خویش برگزینند.
و نکته مهم اینکه این اتفاق در چه زمانی صورت می گیرد ؟ زمانی که استان ما دارای جامعه ای آگاه و مطلع ودارای افرادی است ؛ که معمولا همه دارای تحصیلات عالیه واهل دیدکاه و نظر هستند ؛لازم دیده اند ؛ باید تغییرات را بنا به چالش ها و مشکلات موجود درون جامعه خویش و با خواست مردم و به خصوص افراد متفکر و صاحب نظر و... و همچنین با ایجاد تفاهم و همدلی واتخاذ تصمیماتی بخردانه و فراگیر به تغییرات لازم متهورانه دست یازند.
امروزه نباید بگذاریم؛ تعصبات خشک وغیر فنی(تخصصی) و غیر عقلی؛ جایگاهی در تصمیات ملی - محلی و منطقه ای استان ما داشته باشند و بعید است که مدیران ما اجازه دهند ؛ گفتار تعصبی را ولو از کسانی که اهل مجموعه تصمیم گیر هستند؛ در سازمانها و نهادهای فرهنگی و... استان و شهرستان های مورد قبول قرار گیرند. خیلی مایل نبودم به این موضوع اشاره شود اما واقعیت ها را باید گاهی بیان کرد و آن نکته این است که در این بین ؛ محلی برای دفاع ندارد؛ "جانبداری و برداشت صرف؛ از نام" کهگیلویه" و یا "بویراحمد" است"؛ که عده ای همواره بر طبل مخالفت می کوبند و همواره دوست دارند ؛ این نام ها ؛ برنام استان ماندگار بماند و تغییری ایجاد نگیرد ؛ به این عزیزان باید گفت ؛ اگر شما چنین علاقه ای دارید ؛ پس انتظار داشته باشید ؛ که سایر شهرستان های استان هم در نام استان جایی داشته باشند ؛ یعنی آنچه را برای خود می پسندید برای دیگران هم بپسندید. هم استانی ها و عزیزانی که طرفدار این دیدگاه هستند؛ بقین دارم در اقلیت هستند و بعضا از اقشار مختلف هم در طرفداری این دیدگاه دیده می شود ؛ اما این عزیزان بدانند؛ هم شهرستان بویراحمد داریم و هم کهگیلویه ؛ پس هیچ دلهره ای برای از بین رفتن نام بویراحمد و کهگیلویه؛ در نقشه و تاریخ استان نیست. فقط لازم است زاویه دید و نگاه خود را همراه با عامه مردم استان با نگاهی ملی و همه جانبه و فراگیرتر در نظر گرفته و کرانه دید و نگاه خود را برای دیگر فواید تغییر نام استان؛ از جهات گوناگون منطقه ای؛ ملی و فراملی و تاثیر و چالش های آن را؛ در نهادهای آموزشی ؛ فرهنگی و اقتصادی و... در نظر گرفته و تعریف جامع و کاملی ؛ برای نام استان ؛ارائه کنند ومضافا؛ همه مردم را در تعریف و نگاه خود جای دهند و از یک جانبه گرایی و محدود نگری و جمود فکری بپرهیزند. اگر استان ما تا دیروز شامل ؛ سه شهرستان ؛ گچساران ؛ بویراحمد و کهگیلویه بود و تحمل فرهنگی و اجتماعی مردم؛ بخصوص شهرستان گچساران؛ به لحاظ زمانی؛ متقاضی سهم خود؛ برای قرار گرفتن در نام استان نبودند و یا اصلا ضرورتی برای این سهم خواهی علیرغم همه مشکلات این نام که در مراودات - اداری - اجتماعی - اقتصادی و... داشتند؛ اما امروزه با ازدیاد جمعیت و گسترش شهرها و شهرستانهای استان؛ دیگر شهرستانها هم دوست دارند؛ در نام استان خود سهیم بوده و راه این مشارکت را بر تغییر دیده اند و زمانی که بلوغ فکری و تحصیلات عمومی مردم؛ و اطلاعات و... آحاد مردم استان ما؛ بصورت فزاینده در حال تغییر و قابل مقایسه با گذشته نیست؛ حالا که ضرورت این تغییر را احساس کرده اند ؛ بدون تعصب ؛ جانبداری برای سهم خواهی ؛ فقط بنا به مشکلات ذکر شده؛ برآن هستند که برای استان نامی زیبا و شایسته و فراگیر ( ملی - منطقه ای و بومی ؛ فارسی ) انتخاب کنند؛ ولی لازم است ؛ همه ظرفیت های ( انسانی ؛ مادی؛ طبیعی ؛ اقتصادی - فرهنگی و... ) استان را در نظر بگیرند.
هم استانی های عزیز باید بدانید؛ ما با نام کشور؛ استان؛شهر؛ روستا و حتی با نام مذهب و پدر و مادر و... خویش زندگی می کنیم و در این زندگی کار ؛ فعالیت ؛ دادو ستد و ارتباط و ... برقرار می کنیم . کشور ؛ خاک و محل تولد هر انسانی ؛جزء هویت ؛ تاریخ و شناسنامه و جزء پاره تن هر فردی است. این پاره تن و هویت باید و البته ؛ زیبنده نامی برازنده ؛ زیبا و فراگیر ؛ روان ؛ گویا ؛ همه پسند و مبتنی بر غنای داشته های ماست. ما باید از بیان نام خود و حتی نام وطن و محل تولد خود احساس لذت کنیم و نام ها؛ باید عاملی جهت افتخار و اقتدار باشد. بنده به لحاظ تجربه شخصی خود می گوییم که بعد از دیپلم در سایذ استانها درس خوانده ام ؛ همواره در دانشگاه یکی از کارهایی که کارمندان از انجام نوشتن آن عاجز بودند؛ نام استان ما بوده است و حتی تلفظ آن را باید چندین بار بیان می کردیم تا عده ای که خیلی ادعا داشتند درست بنویسند و معمولا از بزرگ بودن ؛ نامونوس بودن نام ؛ خاص بودن ؛ بر تلفظ سخت و نوشتن بصورت اشتباه؛ می افزود و حتی بعضی ها برای راحتی کارخود فقط می نویسد ؛ ک -ب ؛ . آیا زشت نیست که دیگران با نام استان ما اینگونه برخورد نمایند به نظر می آید این بعضی از انواع مشکلات رایج ؛ برای نام فعلی استان ماست با همه آنچه که بعضی ها می گویند آقا دیگران؛ نمی توانند؛ بیان کنند؛ مشکل آنهاست؛ این یک برداشت یکطرفه است؛ ما نمی توانیم در دنیای کنونی که ارتباطات حتی استانی جهانی شده ؛ دیگران را به بازی نگیریم.
استان ما از استانهایی است که وقتی در پاسخ سوال دیگران می گوییم اهل کهگیلویه و بویراحمد هستم می گویند ؛ کجاست ؟ و این توهینی است که بعضا شنیده ایم؛ به نظر می آید دیگران؛ به نوعی فرار از تلفظ سخت و نادرست ؛با عث شده تا دیگران؛ روی نقشه حتی جای استان ما را؛ با بی میلی از آن بگذرند و نتوانند پیدا کنند و یا ندانند. اما وقتی می گویی ؛ یاسوج , می گوید؛ هان فهمیدم. چرا یاسوج در ذهن او ماندگار شده اما نام استان را نمی داند؟ این به عوامل زیادی بر می گردد؛ و یکی از آنها تلفظ سخت و چند سیلابی مشکل آن است. واقعا جای بسی تاسف است که دیگران حتی روسای جمهور و وزاء و استانداران غیر بومی و...تاکنون نتوانسته اند نام استان ما را درست تلفظ کنند؛ ما که نمی توانیم به دیگران تحکم کنیم که حتما نام استان را درست تلفظ کنند؛ بلکه به نظر می رسد ما خود باید دست به کار شویم. نگرانی ما بیشتر از جایی است که ؛ استان ما به تنهایی بیشترین ؛ تاثیر را در بودجه سالیانه کشور بنا به منابع گوناگونش داراست اما؛ دیگران هرگز نمی توانند نام آن را درست بیان کنند. احساس کنید این نام ؛ نام شناسنامه ای خود شماست ؛ اگر در چند جا افراد و به خصوص در جاهای رسمی؛ نام شما را بد تلفظ می کنند؟ چه می کنید؟ چگونه واکنش نشان می دهید؟ چه احساسی به والدین خود در برابر نام گذاری خود پیدا می کنید؟ آیا به آنها اعتراض نمی کنید ؛ که چرا این نام مشکل را برای من انتخاب کردید؟ قطعا پاسخ جواب شما روشن است. پس بیایید؛ با تفاهم و همدلی؛ نامی ماندگار برای استان خویش؛ با همفکری هم انتخاب کنیم.
در پایان توصیه می گردد؛ برای تغییر نام استان؛ لازم است با عنایت به استعداد های انسانی و مادی استان؛ فرهنگ ملی و بومی؛ تاریخ استان؛ جغرافیای استان؛ و...با استفاده از همه ظرفیت های فرهنگی استان ؛ بخصوص صدا و سیما؛ سازمان ها و نهادهای فرهنگی؛ برگزاری همایش و دعوت از بزرگان فرهنگی و افراد دلسوز و صاحب نظر و جامعه شناس و تحصیل کرده در سطح ملی و منطقه ای؛ بدون از عجله و با دقت تمام ؛ نظر خواهی و از بزرگان و فرهیختگان کسب تکلیف گردد و نظر آنها مورد مطالعه و نظر؛ قرار گیرد. در پایان فراموش نکنیم فردا ؛ ما مورد داوری و قضاوت بی رحمانه دیگران قرار خواهیم گرفت ؛ پس به جاست؛که نامی؛ روان ؛ زیبنده ؛ فراگیر و...برای آینده استان خویش با همه توان و دقت لازم برگزینیم.