تاریخ انتشار
چهارشنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۰۰:۵۵
کد مطلب : ۲۰۵۹۸۷
واقعیت های سرشماری نفوس و مسکن
۰
کبنا ؛عرفان محمدی مفرد
نقد سازنده، عنصری است که اگر سعه‌ی صدری در راستای پذیرش آن وجود داشته باشد، می‌تواند سکوی پرتاب یک جامعه باشد. این روز‌ها خبر از مقدمات سرشماری نفوس و مسکن درراه است، پدیده‌ای که هدف آن علی القاعده باید بررسی پتانسیلهای جامعه، تدوین هرم سنی و بررسی انواع نرخ‌های اقتصادی از قبیل نرخ بیکاری و نرخ ایجاد شغلهای جدید و... و از همه مهم‌تر ترسیم شمایی کلی از چشم انداز مدنی باشد. اما جای سوال اینجاست، تا به الان که شاهد سرشماری نفوس و مسکن بوده‌ایم، به کدامیک از اهداف مطروحه رسیده‌ایم؟ اساسا اصول حاکم بر جامعه به ما می‌گوید هرم سنی و تغییرات مربوط به آن، خود ارزنده‌ترین راهنما در تدوین سیاستهای کلی کشور است. اگر سرشماری‌های ما منطبق بر منطق و مبتنی بر ارکان علم آمار بوده‌اند پس چرا در دهه‌ی شصت بدون درنظر گرفتن آینده‌ی همان نوزادان در ۲۰ سال آینده‌ی آن و در دهه‌ی ۸۰ شاهد حجم عظیم بیکاری بوده‌ایم؟ اساسا در دهه‌ی شصت بصورت کاتوره‌ای و بدون درنظر گرفتن هرم سنی جامعه، جمعیت بصورت انفجاری و کنترل نشده و بدون الگوریتم محاسباتی افزایش یافت، خروجی آن در ۲۰ سال بعد و درمیانه‌ی دهه‌ی ۸۰ این شد که بالغ بر میلیون‌ها جوان ایرانی پشت دربهای بیکاری دق الباب زدند و دولت وقت که خود را درمعرض این حجم خواسته‌های شغل دید، درب دانشگاه‌ها را در تمام مقاطع به یکباره باز کرد تا جوانان کماکان مشغول تحصیل باشند و موقتا دست از خواسته‌ی شغل بردارند و به نوعی طیف جوانان جویای کار را از سر خود وا کند و اینگونه شد که نه تنها فرصت شغلی ایجاد نشد بلکه ارزش علم و رابطه‌ی علم و صنعت و جایگاه بسیاری از شغلهای شریف و پرمتقاضی و دید عمومی جامعه نسبت به کانون دانشگاه‌ها بعنوان پرورش دهنده‌ی دانشجو، صد‌ها رتبه تنزل پیدا کرد... بی‌خردی از آنجا بود که اقتصاد متکی به نفت ما اجازه نداد کار‌شناسان وقت سرشماری را اینگونه تحلیل کنند که در ۲۰ سال بعد، تنها تقویت بخش تولید می‌تواند جوابگوی این حجم درخواست‌ها باشد، شاید هم اینگونه تحلیل شد ولی بازهم ردی از کاستی و کم همتی مسولان اجازه‌ی اجرای اینچنین برنامه‌ای را نداد. نکته‌ی بعدی آنجاست که اساسا چه نوعی از سرشماری مقبول مردم است که بتواند نزدیک‌ترین آمار به خواسته‌های لایه‌ی مردم باشد؟؟ سرشماری که در آن خانه داران در آن صاحب شغل‌اند و یا کسانیکه یکساعت مشغول به کارند شاغل محسوب می‌شوند، چقدر به واقعیت نزدیک است؟ این سرشماری هنگامی می‌تواند واقعیت را با مردم درمیان بگذارد که اولا اساس انجام آن مبتنی بر واقعیتهای جامعه باشد و افسانه وار و دور از ذهن انجام نگیرد و ثانیا نتایج حاصله از آن به بهترین نحو تفسیر و اجرا گردد تا مبادا همان نتایجی که پیش‌تر بوجود آمد، اتفاق بیفتد... آفت یک جامعه، حفظ حال فعلی اجتماع و غفلت از آینده‌ی آن است، اینکه ما تنها برای دانستن مشتی اعداد که غالبا دانستن آن‌ها بیش از پیش بر نگرانی مردم می‌افزاید و اینکه بر این مبنا هیچ برنامه‌ای برای آینده‌ی فرزندانِ این بوم و خاک درنظرنگرفته نشود، میل عمومی را نسبت به فرآیند سرشماری سرکوب می‌نماید. پس انتظار از مسئولان این است که هدف محور و جامع نگر دست به سرشماری بزنند.
نقد سازنده، عنصری است که اگر سعه‌ی صدری در راستای پذیرش آن وجود داشته باشد، می‌تواند سکوی پرتاب یک جامعه باشد. این روز‌ها خبر از مقدمات سرشماری نفوس و مسکن درراه است، پدیده‌ای که هدف آن علی القاعده باید بررسی پتانسیلهای جامعه، تدوین هرم سنی و بررسی انواع نرخ‌های اقتصادی از قبیل نرخ بیکاری و نرخ ایجاد شغلهای جدید و... و از همه مهم‌تر ترسیم شمایی کلی از چشم انداز مدنی باشد. اما جای سوال اینجاست، تا به الان که شاهد سرشماری نفوس و مسکن بوده‌ایم، به کدامیک از اهداف مطروحه رسیده‌ایم؟ اساسا اصول حاکم بر جامعه به ما می‌گوید هرم سنی و تغییرات مربوط به آن، خود ارزنده‌ترین راهنما در تدوین سیاستهای کلی کشور است. اگر سرشماری‌های ما منطبق بر منطق و مبتنی بر ارکان علم آمار بوده‌اند پس چرا در دهه‌ی شصت بدون درنظر گرفتن آینده‌ی همان نوزادان در ۲۰ سال آینده‌ی آن و در دهه‌ی ۸۰ شاهد حجم عظیم بیکاری بوده‌ایم؟ اساسا در دهه‌ی شصت بصورت کاتوره‌ای و بدون درنظر گرفتن هرم سنی جامعه، جمعیت بصورت انفجاری و کنترل نشده و بدون الگوریتم محاسباتی افزایش یافت، خروجی آن در ۲۰ سال بعد و درمیانه‌ی دهه‌ی ۸۰ این شد که بالغ بر میلیون‌ها جوان ایرانی پشت دربهای بیکاری دق الباب زدند و دولت وقت که خود را درمعرض این حجم خواسته‌های شغل دید، درب دانشگاه‌ها را در تمام مقاطع به یکباره باز کرد تا جوانان کماکان مشغول تحصیل باشند و موقتا دست از خواسته‌ی شغل بردارند و به نوعی طیف جوانان جویای کار را از سر خود وا کند و اینگونه شد که نه تنها فرصت شغلی ایجاد نشد بلکه ارزش علم و رابطه‌ی علم و صنعت و جایگاه بسیاری از شغلهای شریف و پرمتقاضی و دید عمومی جامعه نسبت به کانون دانشگاه‌ها بعنوان پرورش دهنده‌ی دانشجو، صد‌ها رتبه تنزل پیدا کرد... بی‌خردی از آنجا بود که اقتصاد متکی به نفت ما اجازه نداد کار‌شناسان وقت سرشماری را اینگونه تحلیل کنند که در ۲۰ سال بعد، تنها تقویت بخش تولید می‌تواند جوابگوی این حجم درخواست‌ها باشد، شاید هم اینگونه تحلیل شد ولی بازهم ردی از کاستی و کم همتی مسولان اجازه‌ی اجرای اینچنین برنامه‌ای را نداد. نکته‌ی بعدی آنجاست که اساسا چه نوعی از سرشماری مقبول مردم است که بتواند نزدیک‌ترین آمار به خواسته‌های لایه‌ی مردم باشد؟؟ سرشماری که در آن خانه داران در آن صاحب شغل‌اند و یا کسانیکه یکساعت مشغول به کارند شاغل محسوب می‌شوند، چقدر به واقعیت نزدیک است؟ این سرشماری هنگامی می‌تواند واقعیت را با مردم درمیان بگذارد که اولا اساس انجام آن مبتنی بر واقعیتهای جامعه باشد و افسانه وار و دور از ذهن انجام نگیرد و ثانیا نتایج حاصله از آن به بهترین نحو تفسیر و اجرا گردد تا مبادا همان نتایجی که پیش‌تر بوجود آمد، اتفاق بیفتد... آفت یک جامعه، حفظ حال فعلی اجتماع و غفلت از آینده‌ی آن است، اینکه ما تنها برای دانستن مشتی اعداد که غالبا دانستن آن‌ها بیش از پیش بر نگرانی مردم می‌افزاید و اینکه بر این مبنا هیچ برنامه‌ای برای آینده‌ی فرزندانِ این بوم و خاک درنظرنگرفته نشود، میل عمومی را نسبت به فرآیند سرشماری سرکوب می‌نماید. پس انتظار از مسئولان این است که هدف محور و جامع نگر دست به سرشماری بزنند.
