خطری در بیخ گوش استان پرآب کهگیلویه و بویراحمد

کبنا ؛کاهش بارندگی چند سال اخیر و تداوم خشکسالی‌ها در کهگیلویه و بویراحمد علاوه بر خشکاندن صدها چشمه و قنات سبب کاهش چشم گیر منابع آب سدهای این استان پرآب شده است.
استان کهگیلویه و بویراحمد با مساحت یک درصدی از خاک ایران دارای هشت درصد منابع آبی کشور به میزان حدود ۱۱٫۵ میلیارد متر مکعب آبهای جاری، میانگین بارش سالانه حدود ۶۰۰ میلیمتری و وجود رودخانه های خروشان و پرآب، اما به سرزمین تشنه در کنار این همه منابع عظیم آبی مشهور است.
تداوم کم بارش ها در ۱۰سال گذشته سبب کم آب شدن و خشکیدگی بسیاری از چشمه ها و روان آب های دائمی، فصلی و کاهش دبی ۳۰ تا ۴۰ درصدی رودخانه های پرآب کهگیلویه وبویراحمد شده است.
علاوه بر کاهش حجم آب ۲ سد کوثر و شاه قاسم کهگیلویه بویراحمد، سفره های آب زیر زمینی برخی دشت های این استان تا ۲۰متر کاهش یافته است.
کهگیلویه و بویراحمد در میان استان های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، فارس، بوشهر و خوزستان قرار گرفته که بخش زیادی از آبهای این استان به استانهای همجوار سرازیر می شود.
استان کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع در جنوب شرق ایران واقع شده که براساس آمارهای ارائه شده سالانه به طور میانگین حدود ۶۰۰ میلی متر بارش باران دارد اما کنترل نشدن این آبها و مصرف بی رویه آب های زیرزمینی سبب خطر بحران آب در این استان شده است.
**اجرای طرح تعادل بخشی برای مهار آب در کهگیلویه و بویر احمد
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به کاهش منابع آبی این استان گفت: اجرای طرح تعادل بخشی و مهار روان آبها از برنامه های این شرکت برای جبران کمبود آب است.
علی داوودی اظهار داشت: هم اینک چهار طرح تغذیه مصنوعی برای مهار بخشی از روان آبهای مناطق کهگیلویه و بور احمد در دست مطالعه است.
وی افزود: پنج طرح تغذیه مصنوعی در این استان اجرا شده که سالانه ۱۵میلیون متر مکعب روان آب ها را مهار می کند.
**کاهش حجم آب سدهای کهگیلویه و بویر احمد
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به کاهش میزان بارندگی سال زراعی جاری گفت: حجم آب سد کوثر در گچساران حدود چهار در صد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.
رسول فرهادی حجم ذخیره آب سد کوثر را هم اکنون ۳۵۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و اظهار داشت: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۶هزار متر مکعب کاهش داشته است.
وی خروجی سد کوثر گچساران را هم اکنون ۹مترمکعب برثانیه و ورودی آن را ۴٫۵ مترمکعب برثانیه اعلام کرد.
فرهادی گنجایش مخرن سد کوثر را ۵۸۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و افزود: نرمال تراز این مخزن بتونی با سطح دریا ۶۲۵ متر است.
وی ابراز کرد: سالانه بطور متوسط ۶۰ میلیون متر مکعب آب از سد کوثر گچساران برای مصرف یک هزارو ۳۰۰ هکتار از زمین های کشاورزان مناطق لیشتر و خیرآباد از توابع گچساران رهاسازی می شود.
سد کوثر گچساران آب آشامیدنی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از مردم استان های هرمزگان، بوشهر، خوزستان و تعدادی از شهرستان های کهگیلویه و بویراحمد را تامین می کند.
سد کوثر (تنگ دوک) در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال غربی از شهر دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
** کاهش چشمگیر آب سد شاه قاسم کهگیلویه و بویر احمد
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد حجم آب مخزن سد شاه قاسم را کمتر از هزار متر مکعب اعلام کرد و گفت: کاهش بارندگی ها، خشک شدن چشمه ها و افت آبهای سطحی علت کاهش محسوس حجم ذخیره آب این سد است.
فرهادی گفت: سد شاه قاسم با حجم ذخیره ۱۰میلیون مترمکعب برای آبیاری یکهزار و۲۰۰هکتار زمین های پایین دست ساخته شده است که به دلیل کاهش شدید آب مخزن این سد هیچگونه تخصیص آبی از آن به زمین های کشاورزی در سال جاری ممکن نشده است.
سد شاه قاسم در پنج کیلومتری یاسوج در مسیر ورودی جاده شیراز به یاسوج واقع شده است و حاشیه دریاچه این سد با طبیعت زیبای آن یکی از مکانهای سیاحتی پایتخت طبیعت محسوب می شود.
کاهش بارندگی ها در یک دهه گذشته سبب خشک شدن و کاهش محسوس منابع آب چشمه ها، رودخانه ها و چاه های آب زیرزمینی کهگیلویه وبویراحمد شده است.
**اختصاص ۸ میلیارد ریال برای نصب کنتور هوشمند چاههای کهگیلویه و بویراحمد
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای کهگیلویه وبویراحمد افزود: هشت میلیارد ریال اعتبار، سالجاری برای تجهیز ۳۶۰ حلقه چاه آب این استان به کنتور هوشمند اختصاص یافت. فرهادی اظهار داشت: مناقصه این طرح انجام شده است و بزودی عملیات نصب کنتور با هدف نظارت برفرایند مصرف آب چاه های کشاورزی و صیانت از منابع آب زیرزمینی اجرا خواهد شد.
وی اظهار کرد: ۴۶۷حلقه چاه این استان پیشتر به کنتور هوشمند مجهز شده بودند.
وی افت منابع آب چاه های کشاورزی و سفره های زیرزمینی را یادآور شد و افزود: کنتور گذاری چاه های آب کشاورزی و متناسب سازی مصرف براساس مجوز صادره یکی از برنامه های آب منطقه ای است.
فرهادی افزود: اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری از دیگر راهکارهای صیانت از منابع آب زیرزمینی در کهگیلویه و بویر احمد است.
وی با بیان اینکه تخریب چاه های غیرمجاز و برخورد با متخلفان از دیگر برنامه های شرکت آب منطقه ای استان است گفت: حدود ۱۹حلقه چاه غیرمجاز در سالجاری با حکم دستگاه قضایی مسدود شد.
وی گفت: سالانه ۲۸۲میلیون مترمکعب آب از منابع زیرزمینی استان برداشت می شود.
**بر اساس گزارش هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد میزان بارندگی سال زراعی جاری این استان ۴۶۸٫۷میلیمتر بوده که نسبت به میانگین بلند مدت ۸۷٫۳ میلیمتر کاهش داشته است.
میانگین بارش بلند مدت کهگیلویه وبویراحمد ۵۵۶٫۱ اعلام شده است.
کاهش بارندگی ها در یک دهه اخیر و برداشت بی رویه آب از چاههای کشاورزی سبب افت سفره های آب در برخی از دشت های کهگیلویه و بویراحمد نظیر دشت ۶هزار هکتاری امامزاده جعفر گچساران به میزان ۲۰ متر شده است.
بدنبال کاهش بارندگی و افت منابع آب، کشت محصولات «آب بر» سالجاری در کهگیلویه وبویراحمد ممنوع اعلام شد.
-----------------------
مظفر عدالت نسب