نگاهی به گذشته، حال و آینده ورودی شهرها

کبنا ؛ سیدچمران موسوی
در گذشته اولین نشانه بصری شهر در ذهن ناظر، ورودی شهرها بود(دروازه، حصار، بارو،سوار، خندق،...). کالبد شهر در ظرف حصار بارو و گاه خندق قرار داشته و ورود به شهر ازطریق حوزه دروازه صورت می گرفته است .
حس ورود ازطریق رویت حصار و بارو و ظهور کشتزارها و باغات ایجاد شده و اولین تصویر عینی مسافران باروی شهر بوده است. ورودی ها در گذشته به لحاظ ادراکی و عملکردی قابل تامل و بررسی میباشد.
ویژگی های ادراکی شامل دعوت کنندگی، هویت بخشی ، ایجاد حس مکان، ایجاد کریدور بصری و ادراکی بین فضای خارج و درون شهر و به لحاظ عملکردی شامل برقرار ارتباط فیزیکی بین فضای خارج و داخل، تامین امنیت و نظارت، هدایت و جهت دهی به مسافران معرفی سلسله مراتبی شهر و ... است که توجه به این ویژگی ها بیانگر در نظر گرفتن توأم معنا، عملکرد و شکل در ورودی شهر های قدیمی است.
حال امروزه نیز با وجود اینکه نخستین فضای برخورد مسافر با شهر ورودی آن است و نخستین تصویر ذهنی و پیش داوری های وی بر این اساس صورت می گیرد،اما همچنان با عدم ارایه تصویر مناسبی از ورودی ها رو به رو هستیم.
فضاهای ورودی امروز فضاهایی فاقد ساختار مشخص ، فاقد هویت، مملو از اغتشاشات بصری و سیمایی نامطلوب،عدم خوانایی وهدایت درست مسافر، فاقد جذابیت بصری و ایجاد انگیزه در ناظر، نبود ساختار مشخص برای القای حس ورود، پایین بودن کیفیت محیطی و از بین رفتن عملکرد تفرجگاهی آن و ... می باشد که علاوه بر سیمای طبیعی چیز دیگری برای تمایز میان آنها وجود ندارد.
با توجه به توسعه کالبدی بیش از پیش شهرها، حاشیه های امروز، بافت های میانی شهرهای آینده ما هستند که یقیناَ بافت های مساله داردر آن زمان خواهند بود.
بنابراین توجه به کیفیت فضای ورودی شهرها و تبیین چندسونگر مسایل آن، یکی از اساسی ترین موضوعاتی است که در طراحی و ساماندهی ورودی ها باید در نظر گرفت.
احیاﻭ ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻼﺕ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﻼﺕ، ﻫﻮﯾﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺷﻬﺮ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺗﻮﺍﺯﻥ ﻣﯿﺎﻥ ﮐﺎﻟﺒﺪ ﻓﻀﺎﯼ ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺪﯾﻢ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻭ ﻧﻮﺍﺣﯽ ﺷﻬﺮﯼ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﻭ ﭘﺎﯾﺪار ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎﯼ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺿﻤﻦ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﺯﺯﻧﺪﻩ ﺳﺎﺯﯼ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﯼ ﺭﻭﺯ ﻫﻢ ﻣﺠﻬﺰ ﺷﺪﻩ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﻫﺎ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻧﺪ، در کشورهای امریکا لاتین با تاکید بر فضاهای هنری دوستانه در محلات قدیم دست یه ایجاد کلوب های شبانه موسیقی جهت جذب جمعیت در این مناطق زده اند به گونه ای که گارسیا：یکی از اعضا این صنف معتقد است این برخورد با بافت ها با در نظر گرفتن فرهنگ کشورهای آمریکایی لاتین صورت گرفته است و در مراکز این محلات کاربری های مختلط جهت نشاط اجتماعی , گردشگران زیادی را به این مناطق جذب کرده.
به گونه ای که یک گردشگر برای گوش دادن به نواهای یک موسیقین معروف مجبور به گذر از این بافت ها میباشد تا نوا واقعی آن را درک کند.
محله ﺑﻮﯾﻞ ﻫﺎﯾﺘﺲ در مرکز شهر لس انجلس آمریکا که اکثرا مکزیکهای آمریکایی در آن ساکنن چند سالی است از این طرح نتایج خوبی گرفته است.