مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛رضا حسن‌پور
نظر سنجی یکی از معمول‌ترین شیوه‌های سنجش افکار است. برخی از نیاز‌ها و کمبودهای هر جامعه با تحقیق و نظر سنجی روشن می‌شود و امری مرسوم در بین موسسات و اندیشکده‌های حوزه‌های مختلف است.
نظر سنجی‌ها می‌توانند به بهانه‌ها ی مختلف و در مناسبت‌ها ی مختلف صورت گیرند بویژه در ایام انتخابات بازار نظر سنجی‌ها داغ میشوند که به صورت طبیعی این کار دو هدف را دنبال می‌کند؛
الف) شناخت و اطلاع از جو واقعی جامعه برای نامزد‌ها، مردم و تصمیم گیرندگان
ب) شانتاژدهی تبلیغاتی
در مورد قسمت اول باید گفت: فلسفه واقعی یک نظر سنجی همان شناخت و اطلاع از وضعیت واقعی جامعه و تصمیم گیری مطابق با داده‌های آن است.
اما قسمت دوم یعنی شانتاژدهی تبلغاتی خود دو وجه دارد
۱- نحوه سنجش یک نظر سنجی مطابق اصول علمی و نتیجه آن واقعی است پس طبیعی میباشد نامزد‌ها و هواداران آن بر روی چنین نتیجه‌ی حتی نسبی مانور دهند و بدین ترتیب یک جنگ روانی با پشتوانه آمار ی به نفع کاندید خود به راه بیاندازند. و یا در طرف مقابل که داده‌های وضعیت خوبی را برای نامزدی نشان نمی‌دهند تیم انتخاباتی آن شخص با تکاپو و فعالیت بیشتر به جبران نواقص بپردازند.
۲- نتایج نظر سنجی دست کاری شده و غیر واقعی است و حتی ممکن است نظر سنجی از اول با یک نیت مشخص طراحی دروغین شده باشد که در این صورت هدف صرفا جنگ روانی و تخریب رقبا و یا جوسازی مثبت به نفع کاندید مورد حمایت میباشد.
با توجه به ساختار و نفس انتخابات معمولا بازار نظر سنجی‌های نوع دوم در فضای انتخاباتی مرسوم و معمول میباشد.. گاهی هم گزارش‌هایی از برخی نظر سنجی‌ها ارایه می‌شود که هرگز در عالم واقعیت اتفاق نیفتاده است.
ضمن اینکه یک نظر سنجی هرگز پشتوانه‌ی محکم و قطعی آماری نیست و همیشه نواقص و ایراداتی بر آن مترتب است و تنها در صورتی که نظر سنجی به صورت علمی و اصولی صورت گرفته باشد می‌تواند یک گزارش نسبی و مدام در حال تغییر از وضعیت بخشی از جامعه باشد.
با گسترش و توسعه شبکه جهانی اینترنت گمانه زنی و نظر سنجی‌های اینترنتی نیز رفته رفته جای خود را در میان روش‌های سنتی نظر سنجی که معمولا می‌دانی هستند باز کرده است.
همان طور که اشاره شد همان نظر سنجی‌های علمی نیزخالی از اشکال نیستند و درصد اشتباه در ان‌ها بسیار بالاست پس به صورت طبیعی در نظر سنجی‌های اینترنتی ضمانت صدق بر واقع به حداقل ممکن می‌رسد. در هر جامعه‌ای به نسبت تاریخ ورود اینترنت در آنجا نیز ضریب ناواقعی بودن بالا‌تر است.
اما بد نیست چند مورد از ایرادات اساسی نظر سنجی‌های الکترونیکی ارایه شود تا بعد به صورت خاص نظر سنجی الکترونیکی در استان را بررسی نماییم.
۱-عدم امکان دسترسی همه جامعه آماری مورد نظر به اینترنت
۲-امکان رای دهی مکرر کاربران
۳- عدم فرصت انتخاب نمونه آماری
۴- وجود زمینه دخالت و دست کاری توسط مدیران سایت‌ها
و...
در مقالات متععد به موضوع مواجهه و برخوردهای غیر حرفهای در ایران و بویژه استان کهگیلویه و بویراحمد با سایت‌ها، کامنت گذاری و اخیرا نظرسنجی‌های الکترونیکی پرداخته شده است و اشاره گردیده که ما به شکل ناصحیح از این ابزارهای ارتباطی و خبری استفاده می‌کنیم.
به طور مثال بد نیست به نظرسنجی انتخاباتی در یکی از سایت‌های استان کهگیلویه و بویراحمد نگاهی داشته باشیم. نوع برخورد و واکنش کاربران و حتی مردم عادی که حتی توان و سواد استفاده از اینترنت را ندارند و صرفا قضیه را شنیده بودند در نوع خود جالب توجه میباشد و می‌توان بر روی آن به عنوان یک آسیب اجتماعی بحث و گفت‌و‌گو کرد. آنقدر از این ماژول نظرسنجی‌ها در این چند روز گفتن و نوشتن و آنقدر به شکل غیراخلاقی بر روی آن کلیک‌های تکراری زدند که گاهی این ظن بوجود می‌آید که نکند برخی‌ها این ماژول را با صندوق رای اشتباه گرفته باشند.
حال سئوال این است چنین نظرسنجی و این گونه با آن برخورد کردن چه نتیجه و خروجی دارد و ایا امکان دارد یک رای به کسی کم و یا اضافه کرده باشد؟ آیا با این نوع رفتار و بسیج هوادارن در شبکه‌های مجازی برای هجوم بردن به سایت مذکور و ده بار باز کردن صفحه سایت و پاک کردن سابقه در هر پنج دقیقه اصلا فرصتی برای سنجش نامزد‌ها نصیب انان و مردم شده است؟ ایا حالا می‌توان به اتکای این نظر سنجی به تحلیل نسبی از شرایط پرداخت؟
واقعیت آن است که این نوع نظرسنجی و رفتار‌ها فقط بستری هستند برای کری خوانی بیشتر طرفداران و عود گرفتن تعصبات قومیتی و تشدید توهمات کوتوله‌های سیاسی که در عالم واقعیت هیچ شانسی ندارند اما انگار طریق کامنت گذاری و کلیک کردن را خوب بلدن.
مدیران سایت‌ها و فعالین این عرصه هم بد نیست در این قبیل کار‌ها کمی جانب احتیاط را داشته باشند و همه دغدغه‌شان جذب دو اسپانسر بیشتر و یا مخاطب بیشتر نباشد چرا که این رفتار‌ها تنها به افزایش حساسیت‌های کاذب منجر می‌گردد.
نماینده آینده بویراحمد و یا هر جای دیگر را ماژول‌های مجازی تعیین نمی‌کند بلکه نماینده بر آمده ار رأی مردم خواهد بود و رای مردم نیز به نام کسی نوشته خواهد شد که کارنامه و سابقه‌ی روشنی داشته باشد.
نظر سنجی یکی از معمول‌ترین شیوه‌های سنجش افکار است. برخی از نیاز‌ها و کمبودهای هر جامعه با تحقیق و نظر سنجی روشن می‌شود و امری مرسوم در بین موسسات و اندیشکده‌های حوزه‌های مختلف است.
نظر سنجی‌ها می‌توانند به بهانه‌ها ی مختلف و در مناسبت‌ها ی مختلف صورت گیرند بویژه در ایام انتخابات بازار نظر سنجی‌ها داغ میشوند که به صورت طبیعی این کار دو هدف را دنبال می‌کند؛
الف) شناخت و اطلاع از جو واقعی جامعه برای نامزد‌ها، مردم و تصمیم گیرندگان
ب) شانتاژدهی تبلیغاتی
در مورد قسمت اول باید گفت: فلسفه واقعی یک نظر سنجی همان شناخت و اطلاع از وضعیت واقعی جامعه و تصمیم گیری مطابق با داده‌های آن است.
اما قسمت دوم یعنی شانتاژدهی تبلغاتی خود دو وجه دارد
۱- نحوه سنجش یک نظر سنجی مطابق اصول علمی و نتیجه آن واقعی است پس طبیعی میباشد نامزد‌ها و هواداران آن بر روی چنین نتیجه‌ی حتی نسبی مانور دهند و بدین ترتیب یک جنگ روانی با پشتوانه آمار ی به نفع کاندید خود به راه بیاندازند. و یا در طرف مقابل که داده‌های وضعیت خوبی را برای نامزدی نشان نمی‌دهند تیم انتخاباتی آن شخص با تکاپو و فعالیت بیشتر به جبران نواقص بپردازند.
۲- نتایج نظر سنجی دست کاری شده و غیر واقعی است و حتی ممکن است نظر سنجی از اول با یک نیت مشخص طراحی دروغین شده باشد که در این صورت هدف صرفا جنگ روانی و تخریب رقبا و یا جوسازی مثبت به نفع کاندید مورد حمایت میباشد.
با توجه به ساختار و نفس انتخابات معمولا بازار نظر سنجی‌های نوع دوم در فضای انتخاباتی مرسوم و معمول میباشد.. گاهی هم گزارش‌هایی از برخی نظر سنجی‌ها ارایه می‌شود که هرگز در عالم واقعیت اتفاق نیفتاده است.
ضمن اینکه یک نظر سنجی هرگز پشتوانه‌ی محکم و قطعی آماری نیست و همیشه نواقص و ایراداتی بر آن مترتب است و تنها در صورتی که نظر سنجی به صورت علمی و اصولی صورت گرفته باشد می‌تواند یک گزارش نسبی و مدام در حال تغییر از وضعیت بخشی از جامعه باشد.
با گسترش و توسعه شبکه جهانی اینترنت گمانه زنی و نظر سنجی‌های اینترنتی نیز رفته رفته جای خود را در میان روش‌های سنتی نظر سنجی که معمولا می‌دانی هستند باز کرده است.
همان طور که اشاره شد همان نظر سنجی‌های علمی نیزخالی از اشکال نیستند و درصد اشتباه در ان‌ها بسیار بالاست پس به صورت طبیعی در نظر سنجی‌های اینترنتی ضمانت صدق بر واقع به حداقل ممکن می‌رسد. در هر جامعه‌ای به نسبت تاریخ ورود اینترنت در آنجا نیز ضریب ناواقعی بودن بالا‌تر است.
اما بد نیست چند مورد از ایرادات اساسی نظر سنجی‌های الکترونیکی ارایه شود تا بعد به صورت خاص نظر سنجی الکترونیکی در استان را بررسی نماییم.
۱-عدم امکان دسترسی همه جامعه آماری مورد نظر به اینترنت
۲-امکان رای دهی مکرر کاربران
۳- عدم فرصت انتخاب نمونه آماری
۴- وجود زمینه دخالت و دست کاری توسط مدیران سایت‌ها
و...
در مقالات متععد به موضوع مواجهه و برخوردهای غیر حرفهای در ایران و بویژه استان کهگیلویه و بویراحمد با سایت‌ها، کامنت گذاری و اخیرا نظرسنجی‌های الکترونیکی پرداخته شده است و اشاره گردیده که ما به شکل ناصحیح از این ابزارهای ارتباطی و خبری استفاده می‌کنیم.
به طور مثال بد نیست به نظرسنجی انتخاباتی در یکی از سایت‌های استان کهگیلویه و بویراحمد نگاهی داشته باشیم. نوع برخورد و واکنش کاربران و حتی مردم عادی که حتی توان و سواد استفاده از اینترنت را ندارند و صرفا قضیه را شنیده بودند در نوع خود جالب توجه میباشد و می‌توان بر روی آن به عنوان یک آسیب اجتماعی بحث و گفت‌و‌گو کرد. آنقدر از این ماژول نظرسنجی‌ها در این چند روز گفتن و نوشتن و آنقدر به شکل غیراخلاقی بر روی آن کلیک‌های تکراری زدند که گاهی این ظن بوجود می‌آید که نکند برخی‌ها این ماژول را با صندوق رای اشتباه گرفته باشند.
حال سئوال این است چنین نظرسنجی و این گونه با آن برخورد کردن چه نتیجه و خروجی دارد و ایا امکان دارد یک رای به کسی کم و یا اضافه کرده باشد؟ آیا با این نوع رفتار و بسیج هوادارن در شبکه‌های مجازی برای هجوم بردن به سایت مذکور و ده بار باز کردن صفحه سایت و پاک کردن سابقه در هر پنج دقیقه اصلا فرصتی برای سنجش نامزد‌ها نصیب انان و مردم شده است؟ ایا حالا می‌توان به اتکای این نظر سنجی به تحلیل نسبی از شرایط پرداخت؟
واقعیت آن است که این نوع نظرسنجی و رفتار‌ها فقط بستری هستند برای کری خوانی بیشتر طرفداران و عود گرفتن تعصبات قومیتی و تشدید توهمات کوتوله‌های سیاسی که در عالم واقعیت هیچ شانسی ندارند اما انگار طریق کامنت گذاری و کلیک کردن را خوب بلدن.
مدیران سایت‌ها و فعالین این عرصه هم بد نیست در این قبیل کار‌ها کمی جانب احتیاط را داشته باشند و همه دغدغه‌شان جذب دو اسپانسر بیشتر و یا مخاطب بیشتر نباشد چرا که این رفتار‌ها تنها به افزایش حساسیت‌های کاذب منجر می‌گردد.
نماینده آینده بویراحمد و یا هر جای دیگر را ماژول‌های مجازی تعیین نمی‌کند بلکه نماینده بر آمده ار رأی مردم خواهد بود و رای مردم نیز به نام کسی نوشته خواهد شد که کارنامه و سابقه‌ی روشنی داشته باشد.
