مشارکت حداکثری مردم در انتخابات دهم

کبنا ؛ارسلان علیزاده*

با نزدیک شدن هفتم اسفند سال جاری ، زمان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی گمانه زنی هایی به شکل های گوناگون پیرامون این موضوع هم اکنون در سطح کشور جریان دارد از آن جمله بحث در باره ی اینکه آیا مردم برای شرکت در این انتخابات چقدر رغبت پیدا می کنند؟ آیا سطح مشارکت عمومی بالا خواهد بود؟ یا مثلا نامزدهایی که طی این انتخابات به بهارستان می‌روند قرار هست چه کاری انجام دهند؟ و از این قبیل گمان‌ها.
شاید عنوان کردن مباحث مطرح شده و مشارکت حداکثری دراین انتخابات به عقیده ی بعضی ها زود هنگام و شتابزده باشد اما عده ای دیگر معتقدند به دلایل متعددی که نیازی به بازگو کردن آنها در حال حاضر نیست این مسائل به طور کلی عملا پیش از انتخابات با رفع موانع قانونی ، و یا خدای ناکرده با مانع تراشی غیر قانونی رقم می خورد.
به نظر نگارنده مهمترین موضوعی که در این ارتباط بیشتر باید مورد واکاوی قرار گیرد و به طور موشکافانه مورد بحث و بررسی ، می تواند پاسخ دادن به این مسئله باشد که هدف از مشارکت یا عدم مشارکت مردم در انتخابات چیست؟
آن چیزی که ما کرارا از سوی جناح های به اصطلاح «اصلاح طلب و اصولگرا» در رسانه های ارتباط جمعی ، خصوصا نشریات اختصاصی آنها در سراسر کشور مشاهده می کنیم، به نظر می رسد اغلب در راستای مطالبات توده ی مردم خصوصا جوانان تحصیل کرده ی جویای کار برنامه ریزی نشده است و تلاش های تبلیغاتی بسیار شدید و فلج کننده که بدون تردید باعث انحراف تفکرات عمومی پیش از موعد مقررمی گردد در چار چوب هایی مدیریت می شوند که در آن منافع هر دو جناح حکومتی اعم از «اصلاح طلبان و اصول گرایان» که متاسفانه کمتر نزدیکی ای با مردم دارند لحاظ شده است.
با این اوضاع و احوال نه چندان مناسب بعید نیست به رغم پیش بینی های انجام شده توسط کارشناسان آبکی و فله ای فارغ شده از واحد های دانشگاهی غیر معتبر که این روزها ممکن است حتی در هر کوی و برزنی بدون زیر ساخت مناسب تاسیس شده باشند، این انتخابات به خصوص که بعد از توافق برجام در کشورمان اهمیت خاصی پیدا کرده مورد بی مهری وبی تفاوتی قشر وسیعی ارمردم خصوصا فرهیختگان، استقلال طلبان واقعی و آزاد اندیشان وطن دوست قرارگیرد که به نظر می آید شکل گیری این حوادث ناخوشایند دلایل متعددی دارد که در این نوشتار به بعضی از آنها به طوراختصاراشاره می شود.
الف: یکی از مهمترین عواملی که باعث پیدایش این وضعیت می شود یعنی عدم مشارکت حداکثری، فرایند شکل گیری این انتخابات درکشورمان است که با کمال تاسف باید بگویم، در بسیاری از مراحل با استانداردهای بین المللی و کلا روند انتخابات آنطوری که در کشورهای توسعه یافته و دموکراتیک جهان و حتی کشورهای بیخ گوشمان به وضوح دیده می شود بسیار متفاوت است ودر بعضی مقاطع و موارد به هیچ وجه با آنها همخوانی ندارد.
ب: یکی دیگرازعوامل تاثیر گذاری که ممکن است سبب بی انگیزگی مردم درانتخابات مجلس شورای اسلامی شود و بی ارتباط با بند «الف» نیست، این است که اکثر مردم در معرفی نامزدهای مورد نظر خودهیچ گونه نقشی ندارند، زیرا به موجب قانون خودشان نمی توانند برای نمایندگی مجلس آزادانه نامزد انتخاب کنند و باید قانونا به افرادی رای دهند که توسط ارگان های ذی صلاح دیگر تایید شوند و نهایتا از فیلتر شورای محترم نگهبان قانون اساسی هم بگذرند بنا براین احتمالا فکر می کنند با اجرای انتخابات به این شیوه که تاکید می کنم در حال حاضر کاملا قانونی است هیچگونه تغییرات محسوس مثبتی در زندگی آنها اتفاق نمی افتد و به جای اینکه وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بهبود نسبی پیدا کند روز به روز و انتخابات به انتخابات شکاف طبقاتی عمیق و عمیقتر می شود به عنوان مثال اگر در انتخابات چهار سال پیش یک پسر جوان صرف نظر از رشته ی تحصیلی اش با مدرک کار شناسی در سطح شهر با یک دستگاه پیکان مدل پایین و تقریبا اسقاطی مسافر کشی می کرد همان فرد دراین انتخابات به اجبار باید با مدرک کارشناسی ارشد با یک پیکان مدل پایین تر و کاملاً اسقاطی همان کار را انجام دهد مگر اینکه ارتباطی ولو اندک با مثلا یکی از آقازاده‌های ذی نفوذ داشته باشد واین در حالی است که دختران دانش آموخته ی دانشگاه ها ی میهن عزیزمان هم به رغم توان بالا اصلا در جامعه دیده نمی شوند .
ج : دلیل دیگری که احیانا باعث کاهش مشارکت مردم در انتخابات می شود و کم وبیش در مجامع عمومی و نشست های خصوصی با صراحت بیان می گردد به طور کلی جایگاه و شان مجلس در نظام جمهوری اسلامی است. در اینکه مجلس یکی از قوای سه گانه و همچنین یکی از ارکان اساسی و مهم نظام است شکی نیست اما همین مجلسی که به قول امام خمینی باید در راس همه ی امور باشد فقط زمانی می تواند راه گشا باشد که بتوا ند در جایگاه واقعی خودش قرار گیرد و به جای اینکه اغلب وقت خود را صرف مسائل جزئی، درگیریهای لفظی و بحث های جناحی خاله زنکی بی حاصل نماید با تشکیل فراکسیون های واقعی و ارائه ی طرح های به روز ومدرن و تصویب آنها گره های کور جامعه را نه با دندان که با فکر و جان خود بگشاید و پر واضح است که این مهم میسر نخواهد شد مگر با استقلال ، تخصص ، تعهد و میهن دوستی.
د: دلیل بعدی که امکان دارد مانع مشارکت حداکثری مردم شود و باعث عدم کارایی مجلس، و طبیعتا در بهبود اداره ی کشور هم تاثیر به سزایی دارد ، نبود احزاب واقعی، قدرتمند و تاثیر گذار در کشور است که این امر خود موجب پایین آمدن کارایی مجلس در وظایف قانونی آن می گردد. مطالعه ی اندیشمندان و سیاست مداران صاحب نظر نشان می دهد که احزاب به معنی واقعی کلمه به روش هایی از قبیل مشارکت سیاسی، وحدت ملی و مدیریت تعارض قادرند اسباب توسعه ی سیاسی و امنیت ملی کشورها را تامین کنند که متاسفانه باید متذکر شوم کشور ما در طول همه ی سال های عمرش خصوصا دهه های اخیراز نبود اینگونه احزاب به شدت رنج برده است و بیشتر به همین دلیل هم هست که می توان گفت نمایندگانی که دردهه های اخیر به مردم ایران تحمیل شده اند، چه آنهایی که روراست با لابی های قدرتمند و قلدر، خود را به کرسی های قرمز و سبز مجلس چسباندند و چه آنهایی که به منظور حفظ ظاهر با هزار ترفند به نیات پلید خود دست یازیدند به رغم حمایت تمام قد مردم از آنها کمتر به منافع ملی و رفاه عمومی توجه داشته اند و به صراحت می توان گفت فقط و فقط به فکر پرکردن جیب گشاد خود، اقارب و نزدیکانشان بوده‌اند.
در پی تمام شاخص هایی که در ارتباط با انتخابات برشمردم و آنها را به اختصار توضیح دادم لازم است به عاملی اشاره شود که بسیار حائز اهمیت است و آن قوم گرایی است که به رغم اینکه در زندگی ماشینی کنار هم بودن را حتی المقدور تضمین می کند و پیوندهای بعضا بسیار مستحکمی را بین اعضای فامیل ایجاد می نماید، وابستگی بیش از حد به آن خصوصا در انتخابات مجلس تبعات زشت و ناپسند بسیاری را به همراه دارد که رایج ترین آنها بی عدالتی، تبعیض، و خود خواهی است و همانطوری که همگان می دانند هر چقدر از کلان شهرهای بیشتر بر خوردار، فاصله می گیریم و به شهرهای کوچکتر نزدیک، قوم گرایی در انتخابات هم، پر رنگ تر می‌شود و متاسفانه باید بگویم یکی از بزرگترین عواملی که در شهرهای کوچکتر باعث عدم توسعه ی پایدار می شود همین وابستگی قومی است بنا بر این آنهایی که از این نعمت برخور دار نیستند و یا عامدانه نمی خواهند بر خوردار باشند همیشه کلاهشان به قول معروف پس معرکه است حتی اگر بزرگترین اندیشمندان و متفکران جامعه باشند و چقدر تنگ نظرانه و غیردموکراتیک است تفکرات این چنینی در جوامع مدرن امروزی!