تاریخ انتشار
جمعه ۱۲ تير ۱۳۹۴ ساعت ۱۹:۲۶
کد مطلب : ۱۱۳۵۸۰
پدخندق از زبان کهگیلویه و بویراحمدی‌ها
۰
کبنا ؛مظلومیتی عاشورایی و غربتی نینوایی داشت با جلوه هایی از یک رزم حماسی عاشقانه و خاطراتی فراموش نشدنی، صحنه های غم بار اما غرورآفرین عملیات پدخندق از رشادت، شهادت و اسارت.
حماسه دژ و پدخندق یکی از روزهای سرخ فام دفاع مقدس بویژه برای شیرمردان کهگیلویه وبویراحمدی است که از آن به عنوان تابلوی ایستادگی و ولایت مداری رزمندگان شجاع ایران اسلامی یاد می شود.
در عملیات پدخندق ۷۸ دلاور مرد کهگیلویه و بویراحمد شهید و ۸۷ نفر دیگر نیز مجروح و اسیر شدند که البته با احتساب شهدای روزهای قبل آن ۱۲۴نفر از این استان دراین منطقه شهید شدند.
در صبحدم چهارم تیر ۶۷در منطقه هورالعظیم از جبهه های جنوب تک دشمن در منطقه جزیره مجنون و مقاومت گروهی اندک از غیور مردان دیار سردار آریوبرزن، خلق حماسه ای از پیروزی خون برشمشیر را از خود به یادگار گذاشت .
یکی از بسجیان این حماسه دراین باره می گوید: حدود ساعت سه و نیم بامداد بود که تک دشمن آغاز شد و ما جزو گردان ویژه شهدای پدخندق بودیم و هر لحظه بر دامنه آتش
بی امان دشمن افزوده می شد.
این جانباز و آزاد سرافراز عملیات پدخندق افزود: در برخی عملیات های دیگر نظیر کربلای پنج و آزادسازی مهران حضور شرکت داشتم اما حجم آتش دشمن در تک پدخندق شرایط خاصی داشت.
وی با بیان اینکه حمله دشمن کاملا غافلگیرانه و از پست بود افزود: تیپ های مجاور عقب نشینی کرده بودند،افزود: جاده بین خندق با پشت جبهه قطع شده بود و دلاورمردان پدخندق در زیر باران آتش دشمن و در بن بست دژ با هجوم دشمن مواجه شده بودند.
این مجروح عملیات پدخندق افزود: بسیاری از نیروهای گردان ویژه شهدای پدخندق بر اثر حجم آتش دشمن شهید و مجروح و برخی نیز ناگریز به عقب نشینی شده بودند.
این یل دلاور کهگیلویه بیان کرد: تا نزدیکای عصر مبارزه کردیم و زمانی که دیگر اسیر شدیم، عراقی ها تعداد پرشماری اسیر را بر یک قایق سوارکردند که حدود چند دقیقه بعد درحالی که قایق ظرفیت آن همه اسیر را نداشت واژگون شد و دو نفر از برادرانی که شدید مجروح بودند متاسفاته در عمق آب شهید شدند و دیگر افراد به زحمت خود را نجات دادند.
یدالله فاطمی گفت : پس از حدود سه ساعت دوباره برقایق دیگری سوار و به پشت جبهه دشمن انتقال و بعد به الاماره عراق اعزام شدیم درحالی که رنج شرایط روحی، زخم مجروحیت، داغ شهادت همسنگران و کتک کاری شقاوت پیشگان بودیم ،شرایطی که باهیچ زیانی هرگز قابل وصف نیست.
فاطمی آن زمان دارای ۱۷سال سن و سابقه حدود ۱۱ماه حضور در جبهه بود و پس از دو ماه از حضور در جبهه درحالی که خانواده منتظر برگشت این رزمنده بود، اسیر شد.
رزمنده شجاع دیروز میادین جنگ و آزاده پدخندق و فرماندار امروز دولت تدبیر و امید از دیگر افتخارآفرینان و آزادگان عملیات پد خندق است که می گوید: حماسه پدخندق خود یک جنگ تمام عیار، کربلا، مظلومیت و ایثارگری دیگری بود که با هیچ زبانی وقلمی قابل بیان نیست.
محمد مرادی می گوید: به عنوان بی سیم چی گروهان بودم و کمی بعد از گذشت تک دشمن ارتباط ما با دوستان عقبه جبهه قطع شد و همه به دفاع و مبارزه روی آوردیم .
وی اظهارداشت: در مقابل ما دشمن مجهز با تمامی سلاحهای مدرن و آتش گسترده و این طرف رزمندگان دلاوری بود که باکمبود تجهیزات دفاعی مواجه بودند اما برای شکست دشمن تا آخرین قطره خون سنگ تمام گذاشتند.
این رزمنده عضو گروهان قاسم افزود: رزم محدود نیروهای ما که در پیشانی نبرد آن منطقه بود در واقع دشمن را با آن همه سلاحهایی که داشت زمین گیر کرد، اگر چه فرماندهان دلاوری را از دست دادیم .
این بسیجی دلاور با بیان اینکه فرمانده گروهان قاسم ابن علی شهید جانحمد کریمی و جانشین آن یل دلاور عملیات های مختلف ابراهیم نویدی جزو اولین شهدا بودند، تصریح کرد: جدال های تن به تن، پرتاب های سنگ و کلوخ رزمندگان صحنه هایی است که همواره برایم آزار دهنده و در عین حال فراموش نشدنی است.
وی گفت: در هنگام عصر که کاملا دژسقوط کرده بود و بسیاری از رزمندگان شهید و مجروح شده بودندبا همراه دو رزمنده دیگر سیدفاضل فضلیان و پاگوشه خود را به آب زدیم که درمسیر پاگوشه بر اثر اصابت گلوله مجروح شد.
مرادی بیان کرد :وقتی بازحمت زیاد به چند قایق عراقی ها در گوشه آب رسیدیم ، شکسته بودند اما دو تا جلیزقه نجات از تن عراقی ها به هلاکت رسیده کندیم و از این طریق خود را به نیزارهای هور رساندیم و پس طی مسافت طولانی در کمین از پشت عراقی ها اسیر شدیم .
مشاور امور ایثارگران استاندار کهگیلویه وبویراحمد و از رزمندگان دژ خندق نیز می گوید: روحیه ایثار و دلاوری رزمندگان از یک طرف آن روح عرفانی و آرمانی آنها که به درک بالایی از یک معرفت خاص رسیده بودند، برایم فراموش نشدنی است.
محمود داربام می گوید: وقتی از تشکیلات تیپ ۴۸استان به لحاظ یک دلخوری از دوستان جدا شده بودم، شهید اله خاص پرگانی به دنبالم آمد و گفت: سید به ما محلق شو ، وقتی از او نپذیرفتم با اصرار گفت این در خواست را درحالی مطرح می کنم که فردا جناره ام را تحویل خواهی گرفت.
این آزاد دلاور پدخندق افزود: وقتی روز بعد به دژیانی قرارگاه رسیدم تا اینکه سراغ فرمانده شجاع شهید پرگانی را گرفتم، جنازه اش را که بروی موتورسیکلتش افتاده بود،نشانم دادند ، چون جزو گروه های اطلاعات عملیات بود و چه دقیق زمان شهادتش را پیش گویی کرده بود.
یک رزمنده کم سن سال پدخندق نیز می گوید: چگونه می شود خاطره تلخ آن حادثه خونین با آن همه ایثار، مظلومیت، غربت و مهجوریت رزمندگان و شهدا را بیان کنم، جنگی سخت و آرمانی اما نابرابر که تداعی یک عاشورای خونین و غربت بار بود.
حسن وکیلی که با ۱۵سال سن در آن عملیات شرکت داشت می گوید: عملیات پدخندق از رویدادهای منحصربفرد جنگ بود و تابلویی از ایثار و حماسه آفرینی غیور مردان کهگیلویه وبویراحمدی در دفاع مقدس است که هرگز فراموش نخواهد شد.
فرمانده گردان یارسول تیپ ۴۸ فتح کهگیلویه وبویراحمد از پدخنق به عنوان کربلای خونین جبهه های جنوب یاد کرد و افزود: اوج ایثار، شجاعت، ولایت مداری رزمندگان این استان در این عملیات تجلی یافت.
سردار سید شکرالله واهبی افزود: رزمندگان تیپ ۴۸فتح در این عملیات تاسرحد جان مبارزه کردند و برگ زرینی به کارنامه سلحشوری دلاورمردان ایران زمین و کهگیلویه وبویراحمد افزودند.
معاون سیاسی امنیتی استاندار کهگیلویه وبویراحمد از عملیات پد خندق به عنوان یک حماسه کم نظیر و نماد ایستادگی و ولایت مداری رزمندگان این استان در هشت سال دفاع مقدس یاد کرد.
فتاح محمدی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای حماسه غرور آفرین پد خندق و نقش برجسته رزمندگان کهگیلویه وبویراحمد در این حماسه گفت: ثبت وضبط این حماسه غروآفرین گامی درجهت ارج نهادن به رشادت رزمندگان استان استان در دفاع مقدس است.
این آزاده سرافراز مستند سازی این حماسه برای ترویج ارزشهای دفاع مقدس در بین نسل آینده از راهبردهای مهم انتقال فرهنگ استقامت و شهادت را مورد تاکید قرار داد.
استاندارکهگیلویه وبویراحمد نی زمی گوید: حماسه پد خندق یک نقطه عطف در دوران دفاع مقدس است و نباید از یاد و خاطره جامعه حذف شود.
سید موسی خادمی اظهار کرد: سریال و مستند ۵۲۰ دقیقه ای حماسه پدخندق پایان یافته و پس از طی همه مراحل نهایی از تلویزیون پخش خواهد شد و برای ساخت تله فیلم آن یک میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته است.
مدیرکل بیناد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس کهگیلویه وبویراحمد عملیات پدخندق را از افتخارات رزمندگان حماسه آفرین این استان برشمرد.
سرهنگ امرالله درفش افزود: این حماسه به عنوان یکی از وقایع غرورآفرین دفاع مقدس و مردم کهگیلویه وبویراحمد است و برای مستندسازی علاوه برساخت یک فیلم و تله فیلم یک میدان نامگذاری شده باعنوان مقاومت و نامگذاری یک خیابان نیز در حال پیگیری است.
عملیات پد خندق یکی از عملیات های دوران دفاع مقدس بود که در آن، رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در چهارم تیرماه سال ۱۳۶۷ در جزیره مجنون به مدت ۱۴ ساعت تا آخرین گلوله خود در مقابل دشمن مقاومت کردند.
عملیات پد خندق با ۱۲۷ شهید توسط رزمندگان دلیر و شجاع استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد و یکی از پرافتخارترین عملیات هایی بود که در آن، رزمندگان سلحشور این استان با رشادت، ازخودگذشتگی و دلاوری های خود مانع از الحاق تیپ ششم دشمن به دیگر گروه های آنها شدند.
در طول دفاع مقدس ۳۳ هزار نفر از کهگیلویه و بویراحمد به جبهه های جنگ اعزام شدند که ۱۳ هزار نفر آنها جانباز، یک هزار و ۸۰۰ نفر آنان شهید، ۳۱۰ نفر آنان اسیر شدند.
۵۶ نفر از این تعداد شهید زیر ۱۵ سال سن داشتند که ازنظر شرعی حتی به سن تکلیف هم نرسیده بودند.
از میان شهدای استان ۳۰۰ نفر سرباز، ۲۷۰ نفر پاسدار و یک هزار و ۲۳۰ شهید نیز بسیجی بودند.
کوچکترین شهید کهگیلویه و بویراحمد ۱۲ ساله و پیرترین آنان ۶۷ ساله بود.
بیش از ۹۹ درصد شهدای کهگیلویه و بویراحمد در خط مقدم جبهه شهید شدند که ۶۰۰ نفر آنان دانش آموز و ۷۸ نفر دانشجو بودند.
دو خانواده در این استان سه تن از فرزندانشان و ۲۳ خانواده نیز دو تن از عزیزانشان را در این جنگ تقدیم انقلاب اسلامی و میهن کردند.
روستاهای ده برآفتاب،قاسم آباد و جلیل در شهرستان بویراحمد بیشترین شهید را از میان روستاهای کهگیلویه و بویراحمد تقدیم انقلاب اسلامی کردند.
کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۶۵ بیش از ۴۱۱ هزار نفر جمعیت داشت که اعزام ۳۳ هزار نفر نشان می دهد بیش از هشت درصد مردم به جبهه ها اعزام شدند.
جنگ عراق با ایران طولانی ترین جنگ متعارف در قرن بیستم و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید.
جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با حمله ارتش صدام به ایران آغاز شد و پس از حدود هشت سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش بس از سوی دو طرف پایان یافت.
---------------------------------
گزارش: مظفر عدالت نسب
---------------------------------
حماسه دژ و پدخندق یکی از روزهای سرخ فام دفاع مقدس بویژه برای شیرمردان کهگیلویه وبویراحمدی است که از آن به عنوان تابلوی ایستادگی و ولایت مداری رزمندگان شجاع ایران اسلامی یاد می شود.
در عملیات پدخندق ۷۸ دلاور مرد کهگیلویه و بویراحمد شهید و ۸۷ نفر دیگر نیز مجروح و اسیر شدند که البته با احتساب شهدای روزهای قبل آن ۱۲۴نفر از این استان دراین منطقه شهید شدند.
در صبحدم چهارم تیر ۶۷در منطقه هورالعظیم از جبهه های جنوب تک دشمن در منطقه جزیره مجنون و مقاومت گروهی اندک از غیور مردان دیار سردار آریوبرزن، خلق حماسه ای از پیروزی خون برشمشیر را از خود به یادگار گذاشت .
یکی از بسجیان این حماسه دراین باره می گوید: حدود ساعت سه و نیم بامداد بود که تک دشمن آغاز شد و ما جزو گردان ویژه شهدای پدخندق بودیم و هر لحظه بر دامنه آتش
بی امان دشمن افزوده می شد.
این جانباز و آزاد سرافراز عملیات پدخندق افزود: در برخی عملیات های دیگر نظیر کربلای پنج و آزادسازی مهران حضور شرکت داشتم اما حجم آتش دشمن در تک پدخندق شرایط خاصی داشت.
وی با بیان اینکه حمله دشمن کاملا غافلگیرانه و از پست بود افزود: تیپ های مجاور عقب نشینی کرده بودند،افزود: جاده بین خندق با پشت جبهه قطع شده بود و دلاورمردان پدخندق در زیر باران آتش دشمن و در بن بست دژ با هجوم دشمن مواجه شده بودند.
این مجروح عملیات پدخندق افزود: بسیاری از نیروهای گردان ویژه شهدای پدخندق بر اثر حجم آتش دشمن شهید و مجروح و برخی نیز ناگریز به عقب نشینی شده بودند.
این یل دلاور کهگیلویه بیان کرد: تا نزدیکای عصر مبارزه کردیم و زمانی که دیگر اسیر شدیم، عراقی ها تعداد پرشماری اسیر را بر یک قایق سوارکردند که حدود چند دقیقه بعد درحالی که قایق ظرفیت آن همه اسیر را نداشت واژگون شد و دو نفر از برادرانی که شدید مجروح بودند متاسفاته در عمق آب شهید شدند و دیگر افراد به زحمت خود را نجات دادند.
یدالله فاطمی گفت : پس از حدود سه ساعت دوباره برقایق دیگری سوار و به پشت جبهه دشمن انتقال و بعد به الاماره عراق اعزام شدیم درحالی که رنج شرایط روحی، زخم مجروحیت، داغ شهادت همسنگران و کتک کاری شقاوت پیشگان بودیم ،شرایطی که باهیچ زیانی هرگز قابل وصف نیست.
فاطمی آن زمان دارای ۱۷سال سن و سابقه حدود ۱۱ماه حضور در جبهه بود و پس از دو ماه از حضور در جبهه درحالی که خانواده منتظر برگشت این رزمنده بود، اسیر شد.
رزمنده شجاع دیروز میادین جنگ و آزاده پدخندق و فرماندار امروز دولت تدبیر و امید از دیگر افتخارآفرینان و آزادگان عملیات پد خندق است که می گوید: حماسه پدخندق خود یک جنگ تمام عیار، کربلا، مظلومیت و ایثارگری دیگری بود که با هیچ زبانی وقلمی قابل بیان نیست.
محمد مرادی می گوید: به عنوان بی سیم چی گروهان بودم و کمی بعد از گذشت تک دشمن ارتباط ما با دوستان عقبه جبهه قطع شد و همه به دفاع و مبارزه روی آوردیم .
وی اظهارداشت: در مقابل ما دشمن مجهز با تمامی سلاحهای مدرن و آتش گسترده و این طرف رزمندگان دلاوری بود که باکمبود تجهیزات دفاعی مواجه بودند اما برای شکست دشمن تا آخرین قطره خون سنگ تمام گذاشتند.
این رزمنده عضو گروهان قاسم افزود: رزم محدود نیروهای ما که در پیشانی نبرد آن منطقه بود در واقع دشمن را با آن همه سلاحهایی که داشت زمین گیر کرد، اگر چه فرماندهان دلاوری را از دست دادیم .
این بسیجی دلاور با بیان اینکه فرمانده گروهان قاسم ابن علی شهید جانحمد کریمی و جانشین آن یل دلاور عملیات های مختلف ابراهیم نویدی جزو اولین شهدا بودند، تصریح کرد: جدال های تن به تن، پرتاب های سنگ و کلوخ رزمندگان صحنه هایی است که همواره برایم آزار دهنده و در عین حال فراموش نشدنی است.
وی گفت: در هنگام عصر که کاملا دژسقوط کرده بود و بسیاری از رزمندگان شهید و مجروح شده بودندبا همراه دو رزمنده دیگر سیدفاضل فضلیان و پاگوشه خود را به آب زدیم که درمسیر پاگوشه بر اثر اصابت گلوله مجروح شد.
مرادی بیان کرد :وقتی بازحمت زیاد به چند قایق عراقی ها در گوشه آب رسیدیم ، شکسته بودند اما دو تا جلیزقه نجات از تن عراقی ها به هلاکت رسیده کندیم و از این طریق خود را به نیزارهای هور رساندیم و پس طی مسافت طولانی در کمین از پشت عراقی ها اسیر شدیم .
مشاور امور ایثارگران استاندار کهگیلویه وبویراحمد و از رزمندگان دژ خندق نیز می گوید: روحیه ایثار و دلاوری رزمندگان از یک طرف آن روح عرفانی و آرمانی آنها که به درک بالایی از یک معرفت خاص رسیده بودند، برایم فراموش نشدنی است.
محمود داربام می گوید: وقتی از تشکیلات تیپ ۴۸استان به لحاظ یک دلخوری از دوستان جدا شده بودم، شهید اله خاص پرگانی به دنبالم آمد و گفت: سید به ما محلق شو ، وقتی از او نپذیرفتم با اصرار گفت این در خواست را درحالی مطرح می کنم که فردا جناره ام را تحویل خواهی گرفت.
این آزاد دلاور پدخندق افزود: وقتی روز بعد به دژیانی قرارگاه رسیدم تا اینکه سراغ فرمانده شجاع شهید پرگانی را گرفتم، جنازه اش را که بروی موتورسیکلتش افتاده بود،نشانم دادند ، چون جزو گروه های اطلاعات عملیات بود و چه دقیق زمان شهادتش را پیش گویی کرده بود.
یک رزمنده کم سن سال پدخندق نیز می گوید: چگونه می شود خاطره تلخ آن حادثه خونین با آن همه ایثار، مظلومیت، غربت و مهجوریت رزمندگان و شهدا را بیان کنم، جنگی سخت و آرمانی اما نابرابر که تداعی یک عاشورای خونین و غربت بار بود.
حسن وکیلی که با ۱۵سال سن در آن عملیات شرکت داشت می گوید: عملیات پدخندق از رویدادهای منحصربفرد جنگ بود و تابلویی از ایثار و حماسه آفرینی غیور مردان کهگیلویه وبویراحمدی در دفاع مقدس است که هرگز فراموش نخواهد شد.
فرمانده گردان یارسول تیپ ۴۸ فتح کهگیلویه وبویراحمد از پدخنق به عنوان کربلای خونین جبهه های جنوب یاد کرد و افزود: اوج ایثار، شجاعت، ولایت مداری رزمندگان این استان در این عملیات تجلی یافت.
سردار سید شکرالله واهبی افزود: رزمندگان تیپ ۴۸فتح در این عملیات تاسرحد جان مبارزه کردند و برگ زرینی به کارنامه سلحشوری دلاورمردان ایران زمین و کهگیلویه وبویراحمد افزودند.
معاون سیاسی امنیتی استاندار کهگیلویه وبویراحمد از عملیات پد خندق به عنوان یک حماسه کم نظیر و نماد ایستادگی و ولایت مداری رزمندگان این استان در هشت سال دفاع مقدس یاد کرد.
فتاح محمدی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای حماسه غرور آفرین پد خندق و نقش برجسته رزمندگان کهگیلویه وبویراحمد در این حماسه گفت: ثبت وضبط این حماسه غروآفرین گامی درجهت ارج نهادن به رشادت رزمندگان استان استان در دفاع مقدس است.
این آزاده سرافراز مستند سازی این حماسه برای ترویج ارزشهای دفاع مقدس در بین نسل آینده از راهبردهای مهم انتقال فرهنگ استقامت و شهادت را مورد تاکید قرار داد.
استاندارکهگیلویه وبویراحمد نی زمی گوید: حماسه پد خندق یک نقطه عطف در دوران دفاع مقدس است و نباید از یاد و خاطره جامعه حذف شود.
سید موسی خادمی اظهار کرد: سریال و مستند ۵۲۰ دقیقه ای حماسه پدخندق پایان یافته و پس از طی همه مراحل نهایی از تلویزیون پخش خواهد شد و برای ساخت تله فیلم آن یک میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته است.
مدیرکل بیناد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس کهگیلویه وبویراحمد عملیات پدخندق را از افتخارات رزمندگان حماسه آفرین این استان برشمرد.
سرهنگ امرالله درفش افزود: این حماسه به عنوان یکی از وقایع غرورآفرین دفاع مقدس و مردم کهگیلویه وبویراحمد است و برای مستندسازی علاوه برساخت یک فیلم و تله فیلم یک میدان نامگذاری شده باعنوان مقاومت و نامگذاری یک خیابان نیز در حال پیگیری است.
عملیات پد خندق یکی از عملیات های دوران دفاع مقدس بود که در آن، رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در چهارم تیرماه سال ۱۳۶۷ در جزیره مجنون به مدت ۱۴ ساعت تا آخرین گلوله خود در مقابل دشمن مقاومت کردند.
عملیات پد خندق با ۱۲۷ شهید توسط رزمندگان دلیر و شجاع استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد و یکی از پرافتخارترین عملیات هایی بود که در آن، رزمندگان سلحشور این استان با رشادت، ازخودگذشتگی و دلاوری های خود مانع از الحاق تیپ ششم دشمن به دیگر گروه های آنها شدند.
در طول دفاع مقدس ۳۳ هزار نفر از کهگیلویه و بویراحمد به جبهه های جنگ اعزام شدند که ۱۳ هزار نفر آنها جانباز، یک هزار و ۸۰۰ نفر آنان شهید، ۳۱۰ نفر آنان اسیر شدند.
۵۶ نفر از این تعداد شهید زیر ۱۵ سال سن داشتند که ازنظر شرعی حتی به سن تکلیف هم نرسیده بودند.
از میان شهدای استان ۳۰۰ نفر سرباز، ۲۷۰ نفر پاسدار و یک هزار و ۲۳۰ شهید نیز بسیجی بودند.
کوچکترین شهید کهگیلویه و بویراحمد ۱۲ ساله و پیرترین آنان ۶۷ ساله بود.
بیش از ۹۹ درصد شهدای کهگیلویه و بویراحمد در خط مقدم جبهه شهید شدند که ۶۰۰ نفر آنان دانش آموز و ۷۸ نفر دانشجو بودند.
دو خانواده در این استان سه تن از فرزندانشان و ۲۳ خانواده نیز دو تن از عزیزانشان را در این جنگ تقدیم انقلاب اسلامی و میهن کردند.
روستاهای ده برآفتاب،قاسم آباد و جلیل در شهرستان بویراحمد بیشترین شهید را از میان روستاهای کهگیلویه و بویراحمد تقدیم انقلاب اسلامی کردند.
کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۶۵ بیش از ۴۱۱ هزار نفر جمعیت داشت که اعزام ۳۳ هزار نفر نشان می دهد بیش از هشت درصد مردم به جبهه ها اعزام شدند.
جنگ عراق با ایران طولانی ترین جنگ متعارف در قرن بیستم و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید.
جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با حمله ارتش صدام به ایران آغاز شد و پس از حدود هشت سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش بس از سوی دو طرف پایان یافت.
---------------------------------
گزارش: مظفر عدالت نسب
---------------------------------
